atha daśamo ‘dhyāyaḥ – vibhūti-yogaḥ

A oto rozdział dziesiąty: „Joga mocy”


Śāṃkara


saptame’dhyāye bhagavatas tattvaṃ vibhūtayaś ca prakāśitāḥ, navame ca | athedānīṃ yeṣu yeṣu bhāveṣu cintyo bhagavāṃs te te bhāvā vaktavyāḥ | tattvaṃ ca bhagavato vaktavyam uktam api, durvijñeyatvāt, ity ataḥ śrī-bhagavān uvāca

 

Rāmānuja


bhaktiyogaḥ saparikara uktaḥ / idānīṃ bhaktyutpattaye tadvivṛddhaye ca bhgavato niraṅkuśāiśvaryādikalyāṇaguṇagaṇānantyam, kṛtsnasya jagatas taccharīratayā tadātmakatvena tatpravartyatvaṃ ca prapañcyate

 

Śrīdhara


uktāḥ saṅkṣepataḥ pūrvaṃ saptamādau vibhūtayaḥ |
daśame tā vitanyante sarvatreśvara-dṛṣṭaye ||

 

Viśvanātha


aiśvaraṃ jñāpayitvoce bhaktiṃ yat saptamādiṣu |
sa-rahasyaṃ tad evoktaṃ daśame sa-vibhūtikam ||

 

Baladeva


saptamādau nijaiśvaryaṃ bhakti-hetuṃ yad īritam |
vibhūti-kathanenātra daśame tat prapuṣyate ||
 
 

BhG 10.1

śrī-bhagavān uvāca
bhūya eva mahābāho śṛṇu me paramaṃ vacaḥ
yat te haṃ prīyamāṇāya vakṣyāmi hita-kāmyayā

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


śrī-bhagavān (chwalebny Pan) uvāca (powiedział):
he mahā-bāho (o potężnoramienny!),
bhūya eva (zaiste ponownie) me (moje) paramam vacaḥ (najlepsze słowo) śṛṇu (słuchaj).
yat (które) te prīyamāṇāya (tobie miłującemu) aham (ja) hita-kāmyayā (mając na względzie dobro) vakṣyāmi (powiem).

 

tłumaczenie polskie


Chwalebny Pan rzekł:
O potężnoramienny, ponownie wysłuchaj najlepszej z moich nauk,
którą powiem tobie miłującemu, mając na względzie twoje dobro.

 

analiza gramatyczna

śrī-bhagavān śrī-bhagavant 1i.1 m. ; TP : śriyā yukto bhagavān itiPan połączony z majestatem (od: śrī – blask, majestat, fortuna; bhaj – dzielić, dostarczać, radować się, oddawać cześć, bhaga – dział, udział, pomyślność, majątek; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza, bhagavant – posiadacz fortuny);
uvāca vac (mówić) Perf. P 1c.1 powiedział;
bhūyaḥ av. bardziej, ponownie, ponadto;
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
mahābāho mahā-bāhu 8i.1 m. ; BV : yasya bāhū mahāntau staḥ saḥo ty, którego ramiona są potężne (od: mah – powiększać, mahant – wielki; baṃh – zwiększać, bāhu – ramię, przedramię);
śṛṇu śru (słuchać) Imperat. P 2c.1 słuchaj;
me asmat sn. 6i.1 mojego (skrócona forma od: mama);
paramam parama 2i.1 n. najdoskonalsze, najlepsze (stopień najwyższy od: para – daleki, odległy, poza, wcześniejszy, późniejszy, starożytny, ostateczny);
vacaḥ vacas 2i.1 n. słowo, wypowiedź (od: vac – mówić);
yat yat sn. 2i.1 n. które;
te yuṣmat sn. 4i.1 tobie (skrócona forma od: tubhyam);
aham asmat sn. 1i.1ja;
prīyamāṇāya prīyamāṇa (prī – sprawić radość) PPr 4i.1 m. miłującemu, radującemu się;
vakṣyāmi vac (oznajmiać) Fut. P 3c.1 oznajmię;
hita-kāmyayā hita-kāmyā 3i.1 f. ; TP : hitasya kāmyayeti mając na względzie dobro (od: dhā – umieszczać, PP hita – umieszczony, odpowiedni, dobry, pożyteczny, przyjacielski; kam –pragnąć, kochać, tęsknić, kāma – pragnienie, miłość, przyjemność, kāmyā – pragnienie, intencja, na końcu złożeń w instrumentalisie: mając na względzie);

 

warianty tekstu


yat te → tat te (to tobie);
prīyamāṇāyaprayamāṇāya / preyamāṇāya / priyamāṇāya;

Druga pada BhG 10.1 jest taka sama jak druga pada BhG 18.64;

 
 



Śāṃkara


bhūya eva bhūyaḥ punar he mahābāho sṛṇu me madīyaṃ paramaṃ prakṛṣṭaṃ niratiśaya-vastunaḥ prakāśakaṃ vaco vākyaṃ yat paramaṃ te tubhyaṃ prīyamāṇāya—mad-vacanāt prīyase tvam atīvāmṛtam iva piban, tataḥ—vakṣyāmi hita-kāmyayā hitecchayā

 

Rāmānuja


mama māhātmyaṃ śrutvā prīyamāṇāya te madbhaktyutpattivivṛddhirūpahitakāmanayā bhūyo manmāhātmyaprapañcaviṣayam eva paramaṃ vaco yad vakṣyāmi; tad avahitamanāś śṛṇu

 

Śrīdhara


evaṃ tāvat saptamādibhir adhyāyair bhajanīyaṃ parameśvara-tattvaṃ nirūpitam | tad-vibhūtayaś ca saptame raso ‚ham apsu kaunteya [Gītā 7.8] ity ādinā saṅkṣepato darśitāḥ | aṣṭame ca adhiyajño ‚ham evātra [Gītā 8.4] ity ādinā | navame ca ahaṃ kratur ahaṃ yajña [Gītā 9.16] ity ādinā | idānīṃ tā eva vibhūtīḥ prapañcayiṣyan sva-bhakteś cāvaśya-karaṇīyatvaṃ varṇayiṣyan bhagavān uvāca bhūya eveti | mahāntau yuddhādi-svadharmānuṣṭhāne mahat-paricaryāyāṃ vā kuśalau bāhū yasya tathā he mahābāho ! bhūya eva punar api me vacaḥ śṛṇu | kathambhūtam ? paramaṃ paramātma-niṣṭham | mad-vacanāmṛtenaiva prītiṃ prāpunvate te tubhyaṃ hita-kāmyayā hitecchayā yad ahaṃ vakṣyāmi

 

Madhusūdana


evaṃ saptamāṣṭama-navamais tat-padārthasya bhagavatas tattvaṃ sopādhikaṃ nirupādhikaṃ ca darśitam | tasya ca vibhūtayaḥ sopādhikasya dhyāne nirupādhikasya jñāne copāya-bhūtā raso ‚ham apsu kaunteya [Gītā 7.8] ity ādinā saptame, ahaṃ kratur ahaṃ yajña [Gītā 9.16] ity ādinā navame ca saṅkṣepeṇoktāḥ | athedānīṃ tāsāṃ vistaro vaktavyo bhagavato dhyānāya tattvam api durvijṇiyatvāt punas tasya vaktavyaṃ jñānāyeti daśamo ‚dhyāya ārabhyate | tatra prathamam arjunaṃ protsāhayitum bhūya eveti | bhūya eva punar api he mahābāho śṛṇu me mama paramaṃ prakṛṣṭaṃ vacaḥ | yat te tubhyaṃ prīyamāṇāya mad-vacanād amṛta-pānād iva prītam anubhavate vakṣyāmy ahaṃ paramāptas tava hita-kāmyayeṣṭa-prāptīcchayā

 

Viśvanātha


ārādhyatva-jñāna-kāraṇam aiśvaryaṃ yad eva pūrvatra saptamādiṣūktam | tad eva sa-viśeṣaṃ bhakti-matām ānandārthaṃ prapañcayiṣyan parokṣa-vādā ṛṣayaḥ parokṣaṃ ca mama priyam [BhP 11.21.35] iti nyāyena kiñcid durbodhatayaivāha bhūya iti | punar api rāja-vidyā-rāja-guhyam idam ucyate ity arthaḥ | he mahābāho ! iti yathā bāhu-balaḥ sarvādhikyena tvayā prakāśitaṃ, tathaivaitad buddhyā buddhi-balam api savārdhikyena prakāśayitavyam iti bhāvaḥ | śṛṇv iti śṛṇvantam api taṃ vakṣyamāṇe ‚rthe samyag avadhāraṇārtham | paramaṃ pūrvoktād apy utkṛṣṭam | te tvām ativismitīkartuṃ kriyārthopapadasya ca [Pāṇ 2.3.14] iti caturthī | yataḥ prīyamāṇāya premavate

 

Baladeva


pūrva-pūrvatra svaiśvarya-nirūpaṇa-saṃbhinnā saparikarā sva-bhaktir upadiṣṭā | idānīṃ tasyā utpattaye vivṛddhaye ca svāsādharaṇīḥ prāk saṃkṣipyoktāḥ sva-vibhūti-vistareṇa varṇayiṣyan bhagavān uvāca bhūya iti | he mahābāho ! bhūya eva punar api me paramaṃ vacaḥ śṛṇu | śṛṇvantaṃ prati śṛṇv ity uktir upadeśye ‚rthe samavadhānāya | paramaṃ śrīmat mad-divya-vibhūti-viṣayakaṃ yad vacas te tubhyam ahaṃ hita-kāmyayā vakṣyāmi | kriyārthopapada ity ādi sūtrāc caturthī | vijñam api tvāṃ vismitaṃ kartum ity arthaḥ | hita-kāmyayā mad-bhakty-utpatti-tad-vṛddhi-rūpa-tvat-kalyāṇa-vāñchā | te kīdṛśāyety āha prīyamāṇāyeti pīyūṣa-pānād iva mad-vākyāt prītiṃ vindate
 
 



Michalski


Wzniosły rzekł:
Posłuchaj dalej, o silnoramienny, mojej podniosłej mowy, którą ja łaskawy dla ciebie, tobie miłemu wygłoszę.

 

Olszewski


Błogosławiony.
Wysłuchaj jeszcze, bohaterze, który mię kochasz, słów wielkiej wagi, które ci powiem gwoli zbawieniu twemu.

 

Dynowska


Pan rzecze:
Posłuchaj jeszcze, o potężnie zbrojny, Mego najwyższego Słowa, który całym sercem radość we Mnie znajdujesz.

 

Sachse


Czcigodny rzekł:
Słuchaj dalej, o Waleczny, mego doskonałego słowa.
Powiem ci je ku twej radości,
ponieważ pragnę twego szczęścia.

 

Kudelska


Czcigodny pan rzecze:
Nadal słuchaj, o Potężnoramienny, mych najwyższych słów,
Wyjawiam je tobie dla twojego dobra, gdyż jesteś mi miły.

 

Rucińska


Rzekł Pan:
Posłuchaj dalej słów moich najdonioślejszych, Barczysty,
Które do ciebie, chętnego, dla dobra twego wypowiem!

 

Szuwalska


Posłuchaj dalej – mówił Władca Wszystkich Bogactw –
Teraz największą wyznam tobie tajemnicę.
Jesteś Mi bardzo drogi, zrobię to dla ciebie.
 
 

BhG 10.2

na me viduḥ sura-gaṇāḥ prabhavaṃ na maha-rṣayaḥ
aham ādir hi devānāṃ maha-rṣīṇāṃ ca sarvaśaḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


sura-gaṇāḥ (zastępy niebian) maharṣayaḥ [ca] (i wielcy wieszczowie) me (mojego) prabhavam (źródła) na viduḥ (nie poznali).
aham hi (zaiste ja) devānām (niebian) maharṣīṇām ca (i wielkich wieszczów) sarvaśaḥ (pod każdym względem) ādiḥ (początkiem) [asmi] (jestem).

 

tłumaczenie polskie


Ani zastępy niebian, ani wielcy wieszczowie nie poznali mojego źródła.
Zaiste to ja pod każdym względem jestem początkiem niebian i wieszczów.

 

analiza gramatyczna

na av. nie;
me asmat sn. 6i.1 mojego (skrócona forma od: mama);
viduḥ vid (wiedzieć) Perf. P 1c.3 dowiedzieli się, poznali;
sura-gaṇāḥ sura-gaṇa 1i.3 m. ; TP : surāṇāṃ ganā itizastępy niebian (od: sura – bóg, niebianin; gaṇ – liczyć, sumować, gaṇa – grupa, gromada, stado, zbiór, drużyna);
prabhavam prabhava 2i.1 m. powstania, źródła (od: pra-bhū – powstawać, wyłaniać się);
na av. nie;
maha-rṣayaḥ maha-rṣi 1i.3 m. wielcy wieszczowie (od: mah – powiększać, mahant – wielki; ṛṣ – płynąć poruszać się szybko, lub dṛś – widzieć; ṛṣi – święty, wieszcz);
aham asmat sn. 1i.1ja;
ādiḥ ādi 1i.1 m. początek, powstanie;
hi av. ponieważ, albowiem, właśnie, zaiste, z pewnością;
devānām deva 6i.3 m. bogów, niebian (od: div – jaśnieć, bawić się);
maha-rṣīṇām maha-rṣi 6i.3 m. wielkich wieszczów (od: mah – powiększać, mahant – wielki; ṛṣ – płynąć poruszać się szybko, lub dṛś – widzieć; ṛṣi – święty, wieszcz);
ca av. i;
sarvaśaḥ av. całkowicie, gruntownie, wspólnie, ze wszystkich stron (od: sarva – wszystko);

 

warianty tekstu


prabhavaṃ → prabhāvaṃ (mocy);
na maha-rṣayaḥno maha-rṣayaḥ / ca maha-rṣayaḥ (naszego [źródła] wielcy wieszczowie / i wielcy wieszczowie);
hi → ca (i);
 
 



Śāṃkara


kim-artham ahaṃ vakṣyāmīty ata āha—

na me vidur na jānanti sura-gaṇā brahmādayaḥ | kiṃ te na viduḥ ? mama prabhavaṃ prabhāvaṃ prabhu-śakty-atiśayam, athavā prabhavaṃ prabhavanam utpattim | nāpi maharṣayo bhṛgv-ādayo viduḥ | kasmāt te na vidur ity ucyate—aham ādiḥ kāraṇaṃ hi yasmād devānāṃ maharṣīṇāṃ ca sarvaśaḥ sarva-prakāraiḥ

 

Rāmānuja


suragaṇā maharṣayaś cātīndriyārthadarśino ‚dhikatarajñānā api me prabhavaṃ prabhāvaṃ na viduḥ mama nāmakarmasvarūpasvabhāvādikaṃ na jānanti; yatas teṣāṃ devānāṃ maharṣīṇāṃ ca sarvaśo ‚ham ādiḥ teṣāṃ svarūpasya jñānaśaktyādeś cāham ādiḥ; teṣāṃ devatvamaharṣitvādihetubhūtapuṇyānuguṇaṃ mayā dattaṃ jñānaṃ parimitam; atas te parimitajñānā matsvarūpādikaṃ yathāvan na jānanti

 

Śrīdhara


uktasyāpi punar vacane durjñeyatvaṃ hetum āha na me vidur iti | me mama prakṛṣṭaṃ bhavaṃ janma-rahitasyāpi nānā-vibhūtibhir āvirbhāvaṃ sura-gaṇā api maharṣayo ‚pi bhṛgv-ādayo na jānanti | tatra hetuḥ — ahaṃ hi sarva-devānāṃ maharṣīṇāṃ cādiḥ kāraṇam | sarvaśaḥ sarvaiḥ prakāraiḥ utpādakatvena buddhy-ādi-pravartakatvena ca | ato mad-anugrahaṃ vinā māṃ ke ‚pi na jānantīty arthaḥ

 

Madhusūdana


prāg-bahudhoktam eva kim arthaṃ punar vakṣyasīty ata āha na me vidur iti | prabhavaṃ prabhāvaṃ prabhu-śakty-atiśayaṃ prabhavanam utpattim aneka-vibhūtibhir āvirbhāvaṃ vā sura-gaṇā indrādayo maharṣayaś ca bhṛgv-ādayaḥ sarvajñā api na me viduḥ | teṣāṃ tad-ajñāne hetum āha ahaṃ hi yasmāt sarveṣāṃ devānāṃ maharṣīṇāṃ ca sarvaśaḥ sarvaiḥ prakārair utpādakatvena buddhyādi-pravartakatvena ca nimittatvenopādānatvena ceti vādiḥ kāraṇāt | ato mad-vikārās te mat-prabhāvaṃ na jānantīty arthaḥ

 

Viśvanātha


etac ca kevalaṃ mad-anugrahātiśayenaiva vedyaṃ nānyathety āha na me iti | mama prabhavaṃ prakṛṣṭaṃ sarvaṃ vilakṣaṇaṃ bhavaṃ devakyāṃ janma deva-gaṇā na jānanti, te viṣayāviṣṭatvān na jānantu | ṛṣayas tu jānīyus tatrāha na maharṣayo ‚pi | tatra hetuḥ aham ādiḥ kāraṇaṃ sarvaśaḥ sarvair eva prakāraiḥ | na hi pitur janma-tattvaṃ putrā jānantīti bhāvaḥ | na hi te bhagavan vyaktiṃ vidur devā na dānavā [Gītā 10.14] ity agrimānuvādād atra prabhava-śabdasyānyārthatā na kalpyā

 

Baladeva


etac ca mad-bhaktānukampāṃ vinā durvijñānam iti bhāvavān āha na me iti | sura-gaṇā brahmādayo maharṣayaś ca sanakādayaḥ me prabhavaṃ prabhutvena bhavam anādi-divya-svarūpa-guṇa-vibhūti-mattayāvartanam iti yāvat na vidur na jānanti | kuta ity āha aham ādir iti | yad ahaṃ teṣām ādiḥ pūrva-kāraṇaṃ sarvaśaḥ sarvaiḥ prakārair utpādakatayā buddhy-ādi-dātṛtayā cety arthaḥ | devatvādikam aiśvaryādikaṃ ca mayaiva tebhyas tat-tad-ārādhana-tuṣṭena datta-mataḥ sva-pūrva-siddhaṃ māṃ mad-aiśvaryaṃ ca te na viduḥ | śrutiś caivam āha –

ko addhā veda ka iha prāvocat
kuta ā jātā kuta iyaṃ visṛṣṭiḥ |
arvāg-devā asya visarjanāya
athā ko veda yata ābabhūva [Rv 8.7.17, Taitt.Br. 2.8.9.76] iti,

naitad devā āpnuvan pūrvam arśat iti caivam ādyā

 
 



Michalski


O moim pochodzeniu nie wiedzą ani zastępy bogów, ani wielcy wieszczowie, ja bowiem zawsze i wszędzie jestem początkiem bogów i wielkich wieszczów.

 

Olszewski


Gromady bogów i wielcy riszyowie nie znają mego narodzenia; albowiem ja jestem źródłem absolutnem bogów i wielkich riszich,

 

Dynowska


Ni bogowie świetliści, ani mędrcy najwięksi pra-początku Mego nie znają, albowiem Jam jest wszystkich mędrców i bogów pra-źródłem.

 

Sachse


Ani zastępy bogów, ani wielcy mędrcy
nie znają mego pochodzenia.
Albowiem to ja jestem wszelkim początkiem
bogów i wielkich mędrców.

 

Kudelska


Mego początku nie znają nawet ani całe bóstw zastępy, ani wielcy wieszczowie, Gdyż to Ja jestem zawsze początkiem bogów i wielkich mędrców.

 

Rucińska


Nie znają mojej potęgi zastępy bogów ni wieszcze,
Jam bowiem początkiem wszelkim jest bogów i wielkich wieszczów.

 

Szuwalska


Nawet wielcy bogowie nie wiedzą, kim jestem,
Ani mędrcy pobożni. Ja jestem początkiem
Zarówno nieba władców, jak i myślicieli.
 
 

BhG 10.3

yo mām ajam anādiṃ ca vetti loka-maheśvaram
asaṃmūḍhaḥ sa martyeṣu sarva-pāpaiḥ pramucyate

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


yaḥ (kto) mām (mnie) anādim (nie mającego początku) ajam (nienarodzonego) loka-maheśvaraṃ ca (najwyższego władcę światów) vetti (zna),
saḥ (on) martyeṣu (pośród śmiertelnych) asammūḍhaḥ (nieomroczony) sarva-pāpaiḥ (z wszelkich przewin) pramucyate (jest wyzwalany).

 

tłumaczenie polskie


Kto zna mnie jako nie mającego początku,
nienarodzonego, najwyższego władcę światów,
ten nieomroczony wśród śmiertelnych wyzwala się od wszelkiej przewiny.
 

analiza gramatyczna

yaḥ yat sn. 1i.1 m. kto;
mām asmat sn. 2i.1mnie;
ajam a-ja 2i.1 m. nienarodzonego (od: jan – rodzić się, ja – na końcu złożeń: zrodzony);
anādim an-ādi 2i.1 m. bez początku (od: ādi – początek, powstanie);
ca av. i;
vetti vid (wiedzieć) Praes. P 1c.1 zna;
loka-maheśvaram loka-mahā-īśvara 2i.1 m. ; TP : lokānāṃ mahāntam īśvaram iti  – wielkiego władcę światów (od: loka – świat; mah – powiększać, mahant – wielki; īś – posiadać, władać, īśa / īśvara – pan, władca);
asaṃmūḍhaḥ a-saṃ-mūḍha (sam-muh – mylić się, być skonfundowanym, omroczonym, ogłupiałym) PP 1i.1 m. nieogłupiały, nieomroczony;
saḥ tat sn. 1i.1 m. on;
martyeṣu martya (mṛ umierać) PF 7i.3 m. wśród śmiertelnych;
sarva-pāpaiḥ sarva-pāpa 3i.3 n. ; sarvaiḥ pāpair itize wszystkich przewin  (od: sarva – wszystko; pāpa – przewina, grzech, zło);
pramucyate pra-muc (wyzwalać, uwalniać) Praes. pass. 1c.1 jest uwalniany (od czego? – pass. wymaga instrumentalisu lub ablativusu);

 
 



Śāṃkara


kiṃ ca—

yaḥ mām ajam anādiṃ ca, yasmāt aham ādir devānāṃ maharṣīṇāṃ ca, na mamānyaḥ ādiḥ vidyate | ato’ham ajo’nādi ca | anāditvam ajatve hetuḥ, taṃ mām ajam anādiṃ ca yo vetti vijānāti lokamaheśvaraṃ lokānāṃ mahāntam īśvaraṃ turīyam ajñānatatkāryavarjitam asaṃmūḍhaḥ saṃmohavarjitaḥ saḥ matryeṣu manuṣyeṣu, sarvapāpaiḥ sarveḥ pāpair mati-pūrvāmatipūrva-kṛtaiḥ pramucyate pramokṣyate

 

Rāmānuja


tad etad devādyacintyasvayāthātmyaviṣayajñānaṃ bhaktyutpattivirodhipāpavimocanopāyam āha

na jāyata ity ajaḥ, anena vikāridravyād acetanāt tatsaṃsṛṣṭāt saṃsāricetanāc ca visajātīyatvam uktam / saṃsāricetanasya hi karmakṛtācitsaṃsargo janma / anādim ity anena padena ādimato ‚jān muktātmano visajātīyatvam uktam / muktātmano hy ajatvam ādimat; tasya heyasaṃbandhasya pūrvavṛttatvāt tadarhatāsti / ato ‚nādim ity anena tadanarhatayā tatpratyanīkatocyate; „niravadyam” ityādiśrutyā ca / evaṃ heyasaṃbandhapratyanīkasvarūpatayā tadanarhaṃ māṃ lokamaheśvaram lokeśvarāṇām apīśvaraṃ martyeṣv asaṃmūḍho yo vetti; itarasajātīyatayaikīkṛtya mohaḥ saṃmohaḥ, tadrahito ‚saṃmūḍhaḥ sa madbhaktyutpattivirodhibhis sarvaiḥ pāpaiḥ pramucyate / etad uktaṃ bhavati loke manuṣyāṇāṃ rājā itaramanuṣyasajātīyaḥ kenacit karmaṇā tadādhipatyaṃ prāptaḥ; tathā devānām adhipatir api; tathāṇḍādhipatir apītarasaṃsārisajātīyaḥ; tasyāpi bhāvanātrayāntargatatvāt / „yo brahmāṇaṃ vidadhāti” iti śruteś ca / tathānye ‚pi ye kecanāṇimādyaiśvaryaṃ prāptāḥ / ayaṃ tu lokamaheśvaraḥ kāryakāraṇāvasthād acetanād baddhān muktāc ca cetanād iśitavyāt sarvasmān nikhilaheyapratyanīkānavadhikātiśayāsaṃkhyeyakalyāṇaguṇaikatānatayā niyamanaikasvabhāvatayā ca visajātīya itītrasajātīyatāmoharahito yo māṃ vetti, sa sarvaiḥ pāpaiḥ pramucyate iti

 

Śrīdhara


evambhūtātma-jñāne phalam āha yo mām iti | sarva-kāraṇatvād eva na vidyata ādiḥ kāraṇaṃ yasya tam anādim | ataevājaṃ janma-śūnyaṃ lokānāṃ maheśvaraṃ ca māṃ yo vetti sa manuṣyeṣv asaṃmūḍhaḥ saṃmoha-rahitaḥ san sarva-pāpaiḥ pramucyate

 

Madhusūdana


mahāphalatvāc ca kaścid eva bhagavataḥ prabhāvaṃ vettīty āha yo mām iti | sarva-kāraṇatvān na vidyata ādiḥ kāraṇaṃ yasya tam anādim anāditvād ajaṃ janma-śūnyaṃ lokānāṃ mahāntam īśvaraṃ ca māṃ yo vetti sa martyeṣu madhye ‚saṃmūḍhaḥ saṃmoha-varjitaḥ sarvaiḥ pāpair mati-pūrva-kṛtair api pramucyate prakarṣeṇa kāraṇocchedāt tat-saṃskārābhāva-rūpeṇa mucyate mukto bhavati

 

Viśvanātha


nanu para-brahmaṇaḥ sarva-deśa-kālāparicchinnasya tavaitad dehasyaiva janma devā ṛṣayaś ca jānanty eva | tatra sva-tarjanyā sva-vakṣaḥ spṛṣṭvāha yo mām iti | yo mām ajaṃ vetti | kiṃ parameṣṭhinaṃ na anādiṃ satyaṃ tarhi anāditvād ajam ajanyaṃ parmātmānaṃ tvāṃ vetty eva tatrāha ceti | ajam ajanyaṃ vasudeva-janyaṃ ca mām anādim eva yo vetti ity arthaḥ | mām iti padena vasudeva-janyatvaṃ budhyate janma karma ca me divyam [Gītā 4.9] iti mad-ukteḥ | mama janmavattvaṃ paramātmatvāt sadaivājatvaṃ ca ity ubhayam api me paramaṃ satyaṃ acintya-śakti-siddham eva | yad uktaṃ ajo ‚pi sann avyayātmāà sambhavāmi [Gītā 4.6] iti | tathā coddhava-vākyaṃ karmāṇy anīhasya bhavo ‚bhavasya te ity ādy-anantaraṃ khidyati dhīr vidām iha [BhP 3.4.16] iti | atra śrī-bhāgavatāmṛta-kārikā ca-

tat tan na vāstavaṃ cet syād vidāṃ buddhi-bhramas tadā |
na syād evety ato ‚cintyā śaktir līlāsu kāraṇam || [LBhāg 1.5.119]
tasmād yathā mama bālye dāmodaratva-līlāyām ekadaiva kiṅkiṇyā bandhanāt paricchinnatvaṃ dāmnā svābandhād aparicchinnatvaṃ cātarkyam eva tathaiva mamājatva-janmavattve cātarkye eva | durbodham aiśvaryaṃ cāha loka-maheśvaraṃ tava sārathim api sarveṣāṃ lokānāṃ mahāntam īśvaraṃ yo veda sa eva martyeṣu madhye asaṃmūḍhaḥ | sarva-pāpair bhakti-virodhibhiḥ | yas tu ajatvānāditva-sarveśvaratvāny eva vāstavāni syur janmavattvādīni tu anukaraṇa-mātra-siddhānīti vyācaṣṭe | sa saṃmūḍha eva sarva-pāpair na pramucyata ity arthaḥ

 

Baladeva


idaṃ tādṛśa-mad-viṣayakaṃ jñānaṃ kasyacid eva bhavatīti bhāvenāha yo mām iti | martyeṣu yatamāneṣv api sahasreṣu madhye yo yādṛcchika-mattatvavit sat-prasaṅgī kaścij jano mām anādim ajaṃ loka-maheśvaraṃ ca vetti | so ‚saṃmūḍhaḥ sarva-pāpaiḥ pramucyata iti sambandhaḥ | atra ajam ity anena pradhānād acid-vargāt saṃsāri-vargāc ca bhedaḥ | ādyasya sva-pariṇāmenāntasya deha-janmanā ca janmitvāt | anādim ity anena viśesite tu mukta-cid-vargāc ca bhedas tasyājatvam ādima-deva-deha-sambandhena janmitvasya pūrva-vṛttitvāt loka-maheśvaram ity anena nitya-mukta-cid-vargāt prakṛti-kālābhyāṃ ca bhedas teṣām anādy-ajatve saty api loka-maheśvaratvābhāvāt | punar anādima ity anena viśeṣite vidhi-rudrādibhyāṃ ca bhedas tayor loka-maheśvaratāyāḥ sāditvāt sarvaiśvareṇaiva tayoḥ sety anyatra vistaraḥ | itthaṃ ca sarvadā heya-sambandhābhāvān nitya-siddha-sārvaiśvaryāc ca sarvetara-vilakṣaṇaṃ yo vetti, sa mad-bhakty-utpatti-pratīpair nikhilaiḥ karmabhir vimukto mad-bhaktiṃ vindati | asaṃmūḍho ‚nya-sajātīyatayā maj-jñānaṃ saamohas tena vivarjitaḥ | na ca devakyāṃ jātasya te katham ajatvaṃ tasyām ajatvam avihāyaiva jātatvāt
 
 



Michalski


Kto z pomiędzy śmiertelnych, niezaślepiony, pozna mnie jako nieurodzonego, niemającego początku władcę świata, – ten się od skazy wszelkiej zwolni.

 

Olszewski


Ten, kto wie, że ja nie jestem zrodzony, że jestem pierwszy, że jestem panem świata, unika błędu między śmiertelnymi i jest rozgrzeszony ze wszystkich win swoich.

 

Dynowska


Kto mnie takim zna i wie, ze ponad narodziny jestem i ponad śmierć, bez początku i końca, odwieczny Pan wszechstworzenia, ten wśród śmiertelnych złudzie nie podlega i od wszelkiego uwalnia się grzechu.

 

Sachse


Ten tylko wśród śmiertelnych, wolny od zaślepienia,
wyzwala się z wszelkiego zła,
kto poznaje we mnie niezrodzonego,
nie mającego początku wielkiego władcę świata.

 

Kudelska


Ten, kto zrozumiał, że Ja jestem nie narodzony, bez początku, że jestem potężnym władcą świata,
Ten się nie lęka jak inni śmiertelnicy, lecz uwalnia się od wszelkiego zła.

 

Rucińska


Kto zna mnie, niezrodzonego, pierwszego, wszechwładcę światów,
Ten, niezwiedziony wśród ludzi, od wszelkich win się uwalnia.

 

Szuwalska


Jestem nienarodzony i początku nie mam.
To Ja jestem całego wszechświata potęgą.
Kto o tym wie, złudzeniu nie ulega, wolny
Od grzechu jest, choć żyje wśród istot śmiertelnych.
 
 

BhG 10.4-5

buddhir jñānam asaṃmohaḥ kṣamā satyaṃ damaḥ śamaḥ
sukhaṃ duḥkhaṃ bhavo bhāvo bhayaṃ
cābhayam eva ca
ahiṃsā samatā tuṣṭis tapo dānaṃ yaśo yaśaḥ
bhavanti bhāvā bhūtānāṃ matta eva pṛthag-vidhāḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


buddhiḥ (roztropność) jñānam (wiedza) asammohaḥ (trzeźwość) kṣamā (tolerancja) satyam (prawda) damaḥ (samokontrola) śamaḥ (spokój) sukham duḥkham (szczęście i cierpienie) bhavaḥ abhāvaḥ (byt i niebyt) bhayam abhayam ca eva (i zaiste strach i odwaga) ahiṃsā (brak przemocy) samatā (jednakość) tuṣṭiḥ (zadowolenie) tapaḥ (asceza) dānam (dobroczynność) yaśaḥ ayaśaḥ (sława i niesława)
bhūtānām (istot) [ete] pṛthag-vidhāḥ (te różnorakie) bhāvāḥ (stany) mattaḥ eva (właśnie ode mnie) bhavanti (powstają).

 

tłumaczenie polskie


Roztropność, wiedza, trzeźwość, tolerancja, prawda, samokontrola, spokój,
szczęście i cierpienie, byt i niebyt, strach i odwaga,
niekrzywdzenie, jednakość, zadowolenie, asceza, dobroczynność, sława i wzgarda –
te różnorakie stany istot zaiste pochodzą ode mnie.

 

analiza gramatyczna

buddhiḥ buddhi 1i.1 f. roztropność, rozum, myśl, rozsądek, intelekt, percepcja, poznanie, idea, pogląd (od: budh – budzić, rozumieć, percepować);
jñānam jñāna 1i.1 n. wiedza, mądrość, inteligencja (od: jñā – wiedzieć, rozumieć);
asaṃmohaḥ a-saṃ-moha 1i.1 m. brak oszołomienia, trzeźwość (od: sam-muh – mylić się, być skonfundowanym, omroczonym, ogłupiałym, saṃ-moha – omroczenie, zamęt);
kṣamā kṣamā 1i.1 f. cierpliwość, tolerancja, pobłażanie, wyrozumiałość (od: kṣam – wybaczać, tolerować);
satyam satya 1i.1 n. prawda, prawdziwość (od: as – być, PP sant – będący);
damaḥ dama 1i.1 m. powściągliwość, samokontrola (od: dam – powstrzymywać, powściągać, pokonywać);
śamaḥ śama 1i.1 m. spokój, wyciszenie (od: śam – wyciszać, kończyć, niszczyć);
sukham sukha 1i.1 n. radość, komfort (od: su – prefiks: dobry, wspaniały, piękny, szlachetny; kha – zagłębienie, otwór, piasta; su-kha – radość, szczęście, dosłownie: dobre zagłębienie [przez które przechodzi oś rydwanu] stąd poruszanie się gładko;
lub od: su-sthā; przeciwieństwo do: duḥkha  – cierpienie, niedola);
duḥkham duḥkha 1i.1 n. cierpienie (od: dur / dus – na początku wyrazu: trudny, zły, twardy; kha – zagłębienie, otwór, piasta; duḥ-kha – ból, cierpienie; dosłownie: złe zagłębienie [przez które przechodzi oś rydwanu], poruszanie się z oporem;
lub od: duḥ-sthā; przeciwieństwo do: sukha – radość, szczęście);
bhavaḥ bhava 1i.1 m. byt (od: bhū – być);
abhāvaḥ a-bhava 1i.1 m. niebyt (od: bhū – być);
bhayam bhaya 1i.1 n. strach (od: bhī – straszyć);
ca av. i;
abhayam a-bhaya 1i.1 n. wolność od strachu, odwaga, nieustraszoność (od: bhī – straszyć);
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
ca av. i;

*****

ahiṃsā a-hiṃsā 1i.1 f. zaniechanie przemocy, niekrzywdzenie (od: hiṃs – ranić, krzywdzić, zabijać);
samatā samatā abst. 1i.1 f. jednakowość, jednakie nastawienie (od: sama – równość, płaskość, jednakowość);
tuṣṭiḥ tuṣṭi 1i.1 f. zadowolenie, satysfakcja (od: tuṣ – stawać się cichym, zadowolonym, PP tuṣṭa – cichy, zadowolony, kontent);
tapaḥ tapas 1i.1 n. gorąco, asceza (od: tap – topić, palić);
dānam dāna 1i.1 n. dar, jałmużna, dobroczynność (od: – dawać);
yaśaḥ yaśas 1i.1 n. sława, chwała, piękno, honor;
ayaśaḥ a-yaśas 1i.1 n. niesława, dyshonor, wzgarda;
bhavanti bhū (być) Praes. P 1c.3 są, powstają;
bhāvāḥ bhāva 1i.3 m. byty, stany, natury (od: bhū – być);
bhūtānām bhūta (bhū – być) PP 6i.3 m. bytów, istot (od: bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt);
mattaḥ av. ode mnie (od: mat – forma podstawowa zaimka osobowego ‘ja’ w l.poj. używana głównie na początku złożeń; ablativus nieodmienny zakończony na: -tas);
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
pṛthag-vidhāḥ pṛthag-vidha 1i.3 m. mające oddzielne części, wielorakie, różnorodne (od: pṛth – rozszerzać, av. pṛthak – oddzielnie, pojedynczo; vi-dhā – rozdzielać, vidhā – dział, część);

 

warianty tekstu


buddhir jñānambuddhi-jñānam (roztropność i wiedza);
damaḥ i śamaḥ zamieniają się miejscami;

eva → evaṃ (w ten sposób);

 
 



Śāṃkara


itaś cāhaṃ maheśvaro lokānāṃ—

buddhir antaḥ-karaṇasya sūkṣmādy-arthāvabodhana-sāmarthyam, tadvantaṃ buddhimān iti hi vadanti | jñānam ātmādi-padārthānām avabodhaḥ | asaṃmohaḥ pratyutpanneṣu boddhavyeṣu viveka-pūrvikā pravṛttiḥ | kṣamā ākruṣṭasya tāḍitasya vāvikṛta-cittatā | satyaṃ yathā-dṛṣṭasya yathā-śrutasya cātmānubhavasya para-buddhi-saṃkrāntaye tathaivoucāryamāṇā vāk satyam ucyate | damo bāhyendriyopaśamaḥ | śamo’ntaḥ-karaṇasyopaśamaḥ | sukham āhlādaḥ | duḥkhaṃ santāpaḥ | bhava udbhavaḥ | abhāvas tad-viparyayaḥ | bhayaṃ ca trāsaḥ, abhayam eva ca tad-viparītam

ahiṃsāpīḍā prāṇinām | samatā sama-cittatā | tuṣṭiḥ saṃtoṣaḥ paryāpta-buddhir lābheṣu | tapa indriya-saṃyama-pūrvakaṃ śarīra-pīḍānam | dānaṃ yathā-śakti saṃvibhāgaḥ | yaśo dharma-nimittā kīrtiḥ | ayaśas tv adharma-nimittā kīrtiḥ | bhavanti bhāvā yathoktā buddhy-ādayo bhūtānāṃ prāṇināṃ matta eveśvarāt pṛthag-vidhāḥ nānā-vidhāḥ sva-karmānurūpeṇa

 

Rāmānuja


evaṃ svasvabhāvānusandhānena bhaktyutpattivirodhipāpanirasanam, virodhinirasanā devārthato bhaktyutpattiṃ ca pratipādya svāiśvaryasvakalyāṇaguṇagaṇaprapañcānusandhānena bhaktivivṛddhiprakāram āha

buddhiḥ manaso nirūpaṇasāmarthyam, jñānam cidacidvastuviśeṣaviṣayo niścayaḥ, asaṃmohaḥ pūrvagṛhītād rajatāder visajātīye śuktikādivastuni sajātīyatābuddhinivṛttiḥ; kṣamā manovikārahetau saty apy avikṛtamanastvam; satyam yathādṛṣṭaviṣayaṃ bhūtahitarūpaṃ vacanam / tadanuguṇā manovṛttir ihābhipretā, manovṛttiprakaraṇāt / damaḥ bāhyakaraṇānām anarthaviṣayebhyo niyamanam; śamaḥ antaḥkaraṇasya tathā niyamanam; sukham ātmānukūlānubhavaḥ; duḥkham pratikūlānubhavaḥ; bhavaḥ bhavanam; anukūlānubhavahetukaṃ manaso bhavanam; abhāvaḥ pratikūlānubhavahetuko manaso ‚vasādaḥ; bhayam āgāmino duḥkhasya hetudarśanajaṃ duḥkham; tannivṛttiḥ abhayam; ahiṃsā paraduḥkhāhetutvam; samatā ātmani sukṛtsu vipakṣeṣu cārthānarthayos samamatitvam; tuṣṭiḥ sarveṣv ātmasu dṛṣṭeṣu toṣasvabhāvatvam; tapaḥ śāstrīyo bhogasaṅkocarūpaḥ kāyakleśaḥ; dānam svakīyabhogyānaṃ parasmai pratipādanam; yaśaḥ guṇavattāprathā; ayaśaḥ nairguṇyaprathā / etac cobhayaṃ tadanuguṇamanovṛttidvayaṃ mantavyam, tatprakaraṇāt / tapodāne ca tathā / evam ādyāḥ sarveṣāṃ bhūtānāṃ bhāvāḥ pravṛttinivṛttihetavo manovṛttayo matta eva matsaṅkalpāyattā bhavanti

 

Śrīdhara


loka-maheśvaratām eva sphuṭayati buddhir iti tribhiḥ | buddhiḥ sārāsāra-viveka-naipuṇyam | jñānam ātma-viṣayam | asaṃmoho vyākulatvābhāvaḥ | kṣamā sahiṣṇutvam | satyaṃ yathārtha-bhāṣaṇam | damo bāhyendriya-saṃyamaḥ | śamo ‚ntaḥkaraṇa-saṃyamaḥ | sukhaṃ mano ‚nukūla-saṃvedanīyam | duḥkhaṃ ca tad-viparītam | bhava udbhavaḥ | abhāvas tad-viparītam | bhayaṃ trāsaḥ | abhayaṃ tad-viparītam | asya ślokasya matta eva bhavatīty uttareṇānvayaḥ

kiṃ ca ahiṃseti | ahiṃsā para-pīḍāniviṛttiḥ | samatā rāga-dveṣādi-rāhityam | tuṣṭir daiva-labdhena santoṣaḥ | tapaḥ śāstrīyādi-vakṣyamāṇam | dānaṃ nyāyārjitasya dhanādeḥ pātre ‚rpaṇam | yaśaḥ sat-kīrtiḥ | ayaśo duṣkīrtiḥ | ete buddhir jñānam ity ādayas tad-viparītāś cābuddhy-ādayo nānā-vidhā bhāvāḥ prāṇināṃ matto mat-sakāśād eva bhavanti

 

Madhusūdana


ātmano loka-maheśvaratvaṃ prapañcayati buddhir iti dvābhyām | buddhir antaḥkaraṇasya sūkmārtha-viveka-sāmarthaym | jñānam ātmānātma-sarva-padārthāvabodhaḥ | asaṃmohaḥ pratyutpanneṣu bodhavyeṣu kartavyeṣu vyākulatayā vivekena pravṛttiḥ | kṣamākruṣṭasya tāḍitasya vā nirvikāra-cittatā | satyaṃ pramāṇenāvabuddhasyārthasya tathaiva bhāṣaṇam | damo bāhyendriyāṇāṃ sva-viṣayebhyo nivṛttiḥ | śamo ‚ntaḥkaraṇasya śamatā | sukhaṃ dharmāsādhāraṇa-kāraṇakam anukūla-vedanīyam | duḥkham adharmāsādhāraṇa-kāraṇakaṃ pratikūla-vedanīyam | bhava utpattiḥ | bhāvaḥ sattā | abhāvo ‚satteti vā | bhayaṃ ca trāsas tad-viparītam abhayam | eva ca ekaś ca-kāra ukta-samuccayārthaḥ | aparo ‚nuktābuddhy-ajñānādi-samuccayārthaḥ | evety ete sarva-loka-prasiddhā evety arthaḥ | matta eva bhavatīty uttareṇānvayaḥ

ahiṃsā prāṇināṃ pīḍāyā niviṛttiḥ | samatā cittasya rāga-dveṣādi-rahitāvasthā | tuṣṭir bhogyeṣv etāvatālam iti buddhiḥ | tapaḥ śāstrīya-mārgeṇa kāyendriya-śoṣaṇam | dānaṃ deśe kāle śraddhayā yathā-śakty-arthānāṃ sat-pātre samarpaṇam | yaśo dharma-nimittā loka-ślāghā-rūpā prasiddhiḥ | ayaśas tv adharma-nimittā loka-nindā-rūpā prasiddhiḥ | ete buddhy-ādayo bhāvāḥ kārya-viśeṣāḥ sa-kāraṇakāḥ pṛthag-vidhā dharmādharmādi-sādhana-vaicitryeṇa nānā-vidhā bhūtānāṃ sarveṣāṃ prāṇināṃ mattaḥ parameśvarād eva bhavanti nānyasmāt tasmāt kiṃ vācyaṃ mama loka-maheśvaratvam ity arthaḥ

 

Viśvanātha


na ca śāstra-jñāḥ sva-buddhy-ādibhir mattatvaṃ jñātuṃ śaknuvanti, yato buddhy-ādīnāṃ sattvādivan-māyā-guṇa-janyatvān matta eva jātānām api guṇātīte mayi nāsti svataḥ praveśayogyatety āha buddhiḥ sūkṣmārtha-niścaya-sāmarthyam | jñānam ātmānātma-vivekaḥ | asaṃmoho vaiyagryābhāvaḥ | ete trayo bhāvā mat-tattva-jñāna-hetutvena sambhāvyamānā iva, na tu hetavaḥ | prasaṅgād anyān api bhāvān lokeṣu dṛṣṭān na svata evodbhūtān āha kṣamā sahiṣṇutvam | satyaṃ yathārtha-bhāṣaṇam | damo bāhyendriya-nigrahaḥ | śamo ‚ntarindriya-nigrahaḥ | ete sāttvikāḥ | sukhaṃ sāttvikam | duḥkhaṃ tāmasam | bhavābhāvau janma-mṛtyu-duḥkha-viśeṣau, bhayaṃ tāmasam abhayaṃ jñānotthaṃ sāttvikam | rājasādy-utthaṃ rājasam | samatātmaupamyena sarvatra sukha-duḥkhādi-darśanam ahiṃsā samate sāttvikyau | tuṣṭiḥ santuṣṭiḥ | sā nirupādhiḥ sāttvikī | sopādhis tu rājasī | tapo-dāne ‚pi sopādhi-nirupāditvābhyāṃ sāttvika-rājase, yaśo ‚yaśasy api tathā | matta iti ete man-māyāto bhavanto ‚pi śakti-śaktimator aikyāt matta eva

 

Baladeva


athātmanaḥ sarvāditvaṃ sarveśvaratvaṃ ca prapañcayati buddhir iti dvābhyām | buddhiḥ sūkṣmārtha-vivecana-sāmarthyam | jñānam cid-acid-vastu-vivecanam | asaṃmoho vyagratvābhāvaḥ | kṣamā sahiṣṇutā | satyaṃ yathā-dṛṣṭārtha-viṣayaṃ para-hita-bhāṣaṇam | damo ‚nartha-viṣayāc chokāder niyamanam | śamas tasmān manasaḥ | sukhaṃ ānukūlyena vedyam | duḥkhaṃ tu prātikūlyena vedyam | bhavo janma | abhāvo mṛtyuḥ | bhayam āgāmi-duḥkha-kāraṇa-vīkṣaṇād vitrāsaḥ san nivṛttiḥ | abhayam ahiṃsā parapīḍanājanakatā | samatā rāga-dveṣa-śūnyatā | tuṣṭiḥ adṛṣṭa-labdhena santoṣaḥ | tapaḥ vedokta-kāya-kleśaḥ | dānaṃ svabhogyasya sat-pātre ‚rpaṇam | yaśaḥ sādguṇya-khyātiḥ | tad-viparītaṃ ayaśaḥ evam ādayo bhāvā bhūtānāṃ deva-mānavādīnāṃ matto mat-saṅkalpād eva bhavantīty aham eva teṣāṃ hetur ity arthaḥ | pṛthag-vidhā bhinna-lakṣaṇā
 
 



Michalski


Rozum, wiedza, brak zaślepienia, cierpliwość, prawda, panowanie nad sobą, spokój, szczęście, nieszczęście, narodziny i śmierć, strach i odwaga,
nieprzyczynianie nikomu cierpienia, równowaga, zadowolenie, pokuta, szczodrobliwość, sława, hańba – wszystkie te stany najrozmaitsze stworzeń pochodzą odemnie.

 

Olszewski


Rozum, wiedza, pewność, cierpliwość, prawda, powściągliwość, pokój, uciecha i ból, narodzenie i śmierć, strach i bezpieczeństwo,
słodycz, równość duszy, rozkosz i umartwienie, szczodrość, chwała i sromota są rodzajami rzeczy, których ja jestem rozdawcą.

 

Dynowska


Rozum, mądrość, od ułud niezależność, cierpliwość, prawda, wszechprzebaczenie, samoopanowanie i spokój, radość i cierpienia, istnienie i nieistnienie, strach a także nieustraszoność;
życzliwość dla wszelkiej istoty, równowaga, zadowolenie, bohaterstwo wewnętrznego wysiłku, miłosierdzie i hojność, sława i niesława – oto rozliczne świadomych istot stany, a wszystkie ode Mnie pochodzą.

 

Sachse


Rozum, wiedza, wolność od zaślepienia,
cierpliwość, prawda, opanowanie, spokój,
szczęście i nieszczęście, pojawianie się i zanik,
bojaźń i odwaga,
nieczynienie krzywdy, równowaga umysłu, pogoda,
asceza, hojność, sława i niesława —
ode mnie pochodzą różne te stany
towarzyszące istotom żywym.

 

Kudelska


Zrozumienie, mądrość, wolność od ułudy, cierpliwość, prawda, samoopanowanie i spokój,
Szczęście i nieszczęście, istnienie i nieistnienie, lęk l odwaga,
Życzliwość dla każdej istoty, wewnętrzna równowaga, zadowolenie, asceza, hojność, sława i hańba;
Oto różne stany wszelkiego stworzenia, i choć one są tak różnorodne, wszystkie pochodzą ode mnie.

 

Rucińska


Rozsądek, wiedza i trzeźwość, cierpliwość i prawdomówność,
Umiar i spokój, ból, szczęście, powstanie, brak, strach, odwaga,
Dobroć, bezstronność i sytość, żar, szczodrość, sława, niesława –
Te różne stany u istot ze mnie jedynie powstały!

 

Szuwalska


Rozum, wiedza, świadomość, cierpliwość, uczciwość,
Samokontrola, spokój, szczęście i niedola,
Życie, śmierć, strach, odwaga, trud, zadowolenie,
Hojność, sława, niesława – wszystko to ode Mnie
Pochodzi i istotą jest istot istnienia.
 
 

BhG 10.6

maha-rṣayaḥ sapta pūrve catvāro manavas tathā
mad-bhāvā mānasā jātā yeṣāṃ loka imāḥ prajāḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


sapta maharṣayaḥ (siedmiu wielkich wieszczów) pūrve catvāraḥ (wcześniej czterech) tathā manavaḥ (podobnie Manu)
[ete] mad-bhāvāḥ (oni posiadający moją naturę) mānasāḥ jātāḥ (zrodzeni z umysłu) [santi] (są).
loke (w świecie) yeṣām (ich) imāḥ prajāḥ (to potomstwo) [santi] (jest).

 

tłumaczenie polskie


Siedmiu wielkich wieszczów, czterech przed nimi, jak również Manu
posiadają moją naturę i zrodzeni są z umysłu.
Potomstwo w świecie do nich należy.

 

analiza gramatyczna

maha-rṣayaḥ maha-rṣi 1i.3 m. wielcy wieszczowie (od: mah – powiększać, mahant – wielki; ṛṣ – płynąć poruszać się szybko lub dṛś – widzieć; ṛṣi – święty, wieszcz);
sapta sapta 1i.3 m. siedmiu (siedmiu wieszczów to wg BhP 8.13.5: Kaśyapa, Atri, Vasiṣṭha, Viśvāmitra, Gautama, Jamadagni, Bharadvāja);
pūrve pūrva sn. 1i.3 m. wcześniejsi, starożytni;
catvāraḥ catur 1i.3 m. czterej (czterej mędrcy to wg BhP 3.12.4: Sanaka, Sananda, Sanātana, Sanat-kumāra);
manavaḥ manu 1i.3 m. Manu, myślący, ludzie (od: man – myśleć);
tathā av. tak, w ten sposób, podobnie;
mad-bhāvāḥ mad-bhāva 1i.3 m. ; BV : yasmin mama bhāvaḥ santi teci, którzy posiadają moją naturę (od: mat – forma podstawowa zaimka osobowego ’ja’ w l.poj. używana głównie na początku złożeń; bhū – być, bhāva – bycie, istnienie, stan, charakter, uczucie, miłość);
mānasāḥ mānasa 1i.3 m. związani z umysłem, mentalni (od: man – myśleć, manas – umysł, mānasa – to co związane jest z umysłem, wyobraźnia, myśli, umysł);
jātāḥ jāta (jan – rodzić) PP 1i.3 m. narodzeni;
yeṣām yat sn. 6i.3 m. których;
loke loka 7i.1 m. w świecie;
imāḥ idam sn. 1i.3 f. te;
prajāḥ prajā 1i.3 f. potomstwo, poddani, stworzenia, ludzie (od: pra-jan – być zrodzonym, zrodzić, począć, wytworzyć);

 

warianty tekstu


mānasā → manasā / mānavā / mānuṣā (umysłem / Manu / ludzie);
yeṣāṃ → eṣāṃ (tych);
loka → lokā (światy);
 
 



Śāṃkara


kiṃ ca—

maharṣayaḥ sapta bhṛgv-ādayaḥ pūrve’tīta-kāla-saṃbandhinaḥ, catvāro manavas tathā sāvarṇā iti prasiddhāḥ | te ca mad-bhāvā mad-gata-bhāvanā vaiṣṇavena sāmarthyena upetāḥ | mānasā manasaivotpāditā mayā jātā utpannāḥ | yeṣāṃ manūnāṃ maharṣīṇāṃ ca sṛṣṭir loka imāḥ sthāvara-jaṅgama-lakṣaṇāḥ prajāḥ

 

Rāmānuja


sarvasya bhūtajātasya sṛṣṭisthityoḥ pravartayitāraś ca matsaṃkalpāyattapravṛttaya ity āha

pūrve sapta maharṣayaḥ atītamanvantare ye bhṛgvādayas sapta maharṣayo nityasṛṣṭipravartanāya brahmaṇo manassaṃbhavāḥ, nityasthitipravartanāya ye ca sārvaṇikā nāma catvāro manavaḥ sthitāḥ, yeṣāṃ santānamaye loke jātā imāḥ sarvāḥ prajāḥ pratikṣaṇam āpralayād apatyānām utpādakāḥ pālakāś ca bhavanti te bhṛgvādayo manavaś ca madbhāvāḥ mama yo bhāvaḥ sa eva yeṣāṃ bhāvaḥ te madbhāvāḥ, manmate sthitāḥ, matsaṅkalpā1nuvartina ityarthaḥ

 

Śrīdhara


kiṃ ca maharṣaya iti | sapta maharṣayo bhṛgv-ādayaḥ sapta brahmāṇa ity ete purāṇe niścayaṃ gatāḥ [Mbh 12.201.5] ity ādi purāṇa-prasiddhāḥ | tebhyo ‚pi pūrve anye catvāro maharṣayaḥ sanakādayaḥ | tathā manavaḥ svāyambhuvādayaḥ | mad-bhāvā madīyo bhāvaḥ prabhāvo yeṣu te | hiraṇyagarbhātmano mamaiva manasaḥ saṅkalpa-mātrāj jātāḥ | prabhāvam evāha yeṣām iti | yeṣāṃ bhṛgv-ādīnāṃ sanakādīnāṃ manūnāṃ cemā brāhmaṇādyā loke vardhamānā yathāyathaṃ putra-pautrādi-rūpāḥ śiṣa-praśiṣyādi-rūpāś ca prajā jātāḥ pravartante

 

Madhusūdana


itaś caitad evam maharṣaya iti | maharṣayo veda-tad-artha-draṣṭāraḥ sarvajñā vidyā-sampradāya-pravartakā bhṛgv-ādyāḥ sapta pūrve sargādya-kālāvirbhūtāḥ | tathā ca purāṇe –

bhṛguṃ marīcim atriṃ ca pulastyaṃ pulahaṃ kratum |
vasiṣṭhaṃ ca mahātejāḥ so ‚sṛjan manasā sutān |
sapta brahmaṇa ity ete purāṇe niścayaṃ gatāḥ || iti |[Mbh 12.201.4-5]
{lub marīcir atry-aṅgirasau pulastyaḥ pulahaḥ kratuḥ | vasiṣṭhaś ca mahābhāgaḥ sadṛśā vai svayambhuvā || sapta brahmāṇa ity eṣa purāṇe niścayo gataḥ || [Mbh 12.201.4-5 (lub 12.335.28-29]}

tathā catvāro manavaḥ sāvarṇā iti prasiddhāḥ | athavā maharṣayaḥ sapta bhṛgv-ādyāḥ | tebhyo ‚pi pūrve prathamāś catvāraḥ sanakādyā maharṣayaḥ | manavas tathā svāyambhuvādayaś caturdaśa mayi parameśvare bhāvo bhāvanā yeṣāṃ te mad-bhāvā mac-cintana-parā mad-bhāvanāvaśād āvīribhūta-madīya-jñānaiśvarya-śaktaya ity arthaḥ | mānasā manasaḥ saṅkalpād evotpannā na tu yonijāḥ | ato viśuddha-janmatvena sarva-prāṇi-śreṣṭhā matta eva hiraṇyagarbhātmano jātāḥ sargādya-kāle prādurbhūtāḥ | yeṣāṃ maharṣīṇāṃ saptānāṃ bhṛgv-ādīnāṃ catūrṇāṃ ca sanakādīnāṃ manūnāṃ ca caturdaśānām asmin loke janmanā ca vidyayā ca santati-bhūtā imā brāhmaṇādyāḥ sarvāḥ prajāḥ

 

Viśvanātha


buddhi-jñānāsaṃmohān sva-tattva-jñāne ‚samarthānuktvā tattvato ‚pi tatrāsamarthān āha maharṣayaḥ sapta marīcy-ādayas tebhyo ‚pi pūrve ‚nye catvāraḥ sanakādayo manavaś caturdaśa svāyambhuvādayo matta eva hiraṇyagarbhātmanaḥ sakāśād bhavo janma yeṣāṃ marīcy-ādīnāṃ sanakādīnāṃ cemā brāhmaṇādyā loke vartamānāḥ prajāḥ putra-pautrādi-rūpāḥ śiṣya-praśiṣya-rūpāś ca

 

Baladeva


itaś caitad evam ity āha maharṣaya iti | sapta bhṛgv-ādayas tebhyo ‚pi pūrve prathamāś catvāraḥ sanakādaya ekādaśaite maharṣayas tathā manavaś caturdaśa svāyambhuvādaya evaṃ pañcaviṃśatir ete mānasā hiraṇyagarbhātmano mama manaḥ-prabhṛtyebhyo jātā mad-bhāvā mac-cintana-parās tat-prabhāvenopalabdha-maj-jñānaiśvarya-śaktaya ity arthaḥ | yeṣāṃ bhṛgv-ādīnāṃ pañcaviṃśater imā brāhmaṇa-kṣatriyādayaḥ prajā janmanā vidyayā ca santati-rūpā bhavanti
 
 



Michalski


Siedmiu wielkich prastarych wieszczów, czterech Manu powstało ze mnie, z mojego ducha, – od nich zaś te pokolenia ludzkie na ziemi pochodzą.

 

Olszewski


Siedmiu wielkich riszich, czterej Pradżapati i Manu, zawarci w mojem jestestwie, zrodzeni są przez akt mego ducha, i z nich wyszedł na tym świecie rodzaj ludzki.

 

Dynowska


Siedmiu świętych Wieszczów, jak i czterech Przedwiecznych, a także wszyscy Manu, od których się ludzkość wywodzi, z Mojej natury są i z Mojej myśli zrodzeni.

 

Sachse


Siedmiu pradawnych wielkich mędrców,
i czterech Manu
podziela mój stan bytu.
Zrodzili się z mego umysłu.
Od nich [pochodzą] pokolenia tego świata.

 

Kudelska


Siedmiu wielkich wieszczów jak i czterech dawnych Manu z mej natury i z mego umysłu zostało zrodzonych,
A od nich pochodzą wszystkie stworzenia tego świata.

 

Rucińska


I siedmiu mędrców, i czterech pradawnych wieszczów, i Manu,
Praojców pokoleń świata, z mojej zrodziło się myśli!

 

Szuwalska


Siedmiu mędrców prastarych, również czterech Manu,
Od których się wywodzi cały ludzki rodzaj,
Dzięki woli i myśli Mojej na świat przyszło.
 
 

BhG 10.7

etāṃ vibhūtiṃ yogaṃ ca mama yo vetti tattvataḥ
so vikampena yogena yujyate nātra saṃśayaḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


yaḥ (kto) mama (moją) etām vibhūtim (tę moc) yogam ca (i jogę) tattvataḥ (prawdziwie) vetti (zna),
saḥ (ten) avikampena yogena (z niezachwianą jogą) yujyate (łączy się).
atra (tutaj) saṃśayaḥ na [asti] (wątpliwości nie ma).

 

tłumaczenie polskie


Kto prawdziwie zna moją moc i jogę, ten łączy się z niezachwianą jogą.
Co do tego nie ma wątpliwości.

 

analiza gramatyczna

etām etat sn. 2i.1 f. ;
vibhūtim vibhūti 2i.1 f. moc, potęgę, bogactwo (od: vi-bhū – powstawać, ekspandować, przejawiać);
yogam yoga 2i.1 m. przyłączanie, zysk, zaprzęgnięcie, zastosowanie, metodę, środki, jogę (od:yuj – zaprzęgać, łączyć);
ca av. i;
mama asmat sn. 6i.1 moje;
yaḥ yat sn. 1i.1 m. kto;
vetti vid (wiedzieć) Praes. P 1c.1 zna;
tattvataḥ av. prawdziwie (od: tat – to, abst. tat-tva – tość, prawda, realność; nieodmienny ablativus zakończony na: –tas);
saḥ tat sn. 1i.1 m. on;
avikampena a-vikampa 3i.1 m. z niedrżącą, z niezachwianą, ze stałą (od: vi-kamp – drżeć, zmieniać się);
yogena yoga 3i.1 m. z przyłączaniem, z zaprzęgnięciem, z zastosowaniem, z metodą, z jogą (od:yuj – zaprzęgać, łączyć);
yujyate yuj (włączyć się, zająć się) Praes. pass. 1c.1 jest łączony;
na av. nie;
atra av. tutaj, co do tego;
saṃśayaḥ saṃśaya 1i.1 m. wątpliwość, wahanie (od: sam-śī – chwiać się);

 

warianty tekstu


etāṃ → eṣāṃ (tę);
‘vikampena → ‘vikalpena / ‘vikaṃpyena / ‘pi kaṃpena / ‘prakaṃpena (z pozbawioną wahania / z tą, która nie jest do poruszenia / nawet z drżącą / niedrżącą);
 
 



Śāṃkara


etāṃ yathoktāṃ vibhūtiṃ vistāraṃ yogaṃ ca yuktiṃ cātmano ghaṭanam, athavā yogaiśvarya-sāmarthyaṃ sarva-jñatvaṃ yoga-jaṃ yoga ucyate, mama madīyaṃ yogaṃ yo vetti tattvatas tattvena yathāvad ity etat, so’vikampenāpracalitena yogena samyag darśana-sthairya-lakṣaṇena yujyate saṃbadhyate | nātra saṃśayo nāsminn arthe saṃśayo’sti

 

Rāmānuja


vibhūtiḥ aiśvaryam / etāṃ sarvasya madāyattotpattisthitipravṛttitārūpāṃ vibhūtim, mama heyapratyanīkakalyāṇaguṇagaṇarūpaṃ yogaṃ ca yas tattvato vetti, so ‚vikampena aprakampyena bhaktiyogena yujyate / nātra saṃśayaḥ / madvibhūtiviṣayaṃ kalyāṇaguṇaviṣayaṃ ca jñānaṃ bhaktiyogavardhanam iti svayam eva drakṣyasītyabhiprāyaḥ

 

Śrīdhara


yathokta-vibhūty-ādi-tattva-jñānasya phalam āha etām iti | etāṃ bhṛgv-ādi-lakṣaṇāṃ mama vibhūtim | yogaṃ caiśvarya-lakṣaṇam | tattvato yo vetti, so ‚vikalpena niḥsaṃśayena yogena samyag-darśanena yukto bhavati nāsty atra saṃśayaḥ

 

Madhusūdana


evaṃ sopādhikasya bhagavataḥ prabhāvam uktvā taj-jñāna-phalam āha etām iti | etāṃ prāg uktāṃ buddhy-ādi-maharṣy-ādi-rūpāṃ vibhūtiṃ vividha-bhāvaṃ tat-tad-rūpeṇāvasthitiṃ yogaṃ ca tat-tad-artha-nirmāṇa-sāmarthyaṃ paramaiśvaryam iti yāvat | mama yo vetti tattvato yathāvat so ‚vikampenāpracalitena yogena samyag-jñāna-sthairya-lakṣaṇena samādhinā yujyate nātra saṃśayaḥ pratibandhaḥ kaścit

 

Viśvanātha


kintu bhaktyāham ekayā grāhyaḥ [BhP 11.14.11] iti mad-ukter mad-ananya-bhakta eva mat-prasādān mad-vāci dṛḍham āstikyaṃ dadhāno mat-tattvaṃ vettīty āha etāṃ saṅkṣepeṇaiva vakṣyamāṇāṃ vibhūtiṃ yogaṃ bhakti-yogaṃ ca yas tattvato vetti | mat-prabhoḥ śrī-kṛṣṇasya vākyatvād idam eva paramaṃ tattvam iti dṛḍhatarāstikyavān eva yo vetti saḥ | avikalpena niścalena yogena mat-tattva-jñāna-lakṣaṇena yujyate yukto bhaved atra nāsti ko ‚pi sandehaḥ

 

Baladeva


uktārtha-jñāna-phalam āha etām iti | etāṃ vidhi-rudrādi-devatā-sanakādi-maharṣi-svāyambhuvādi-manu-pramukhaḥ kṛtsn-prapañco mad-adhīna-sthiti-pravṛtti-jñānaiśvarya-śaktiko bhavatīty evaṃ pāramaiśvarya-lakṣaṇāṃ vibhūtim | yogam anādy-ajatvādibhiḥ kalyāṇa-guṇa-ratnair mama sambandhaṃ ca yo vetti sarveśvareṇa sarvajñena vāsudevenopadiṣṭam idaṃ tāttvikaṃ bhavatīti dṛḍha-viśvāsena yo gṛhṇāti sa avikalpena sthireṇa yogena mad-bhakti-lakṣaṇena yujyate sampanno bhavati | etādṛśatayā maj-jñānaṃ mad-bhakter utpādakaṃ vivardhakaṃ ceti bhāvaḥ

 
 



Michalski


Kto poznał naprawdę tę moją wszechwładzę i cudowną siłę, ten się uzbroił niewzruszonym oddaniem, – wątpić w to nie masz.

 

Olszewski


Kto zna istotę tej potęgi wszechwładnej i tej Jedności, które są we mnie, ten bez wszelkiego zwątpienia jednoczy się ze mną łącznością niewzruszoną.

 

Dynowska


Kto zdolny wniknąć w treść tej wszechwładzy Mojej i Jogi, ten bez wątpienia niewzruszony w Jodze w harmonii trwa.

 

Sachse


Ten, kto zna prawdziwie
całe to moje bogactwo i potęgę,
osiąga niewzruszoną jogę.
Co do tego nie ma wątpliwości.

 

Kudelska


Kto prawdziwie poznał moją wiedzę i ma potęgę,
Ów poprzez jogę niewzruszoną bez wątpienia ze mną się połączy.

 

Rucińska


Kto ową potęgę moją i wszechmoc poznał prawdziwie,
Ten w niezachwianym skupieniu pogrąża się, bez wątpienia!

 

Szuwalska


Jeśli ktoś rzeczywiście poznał Mą potęgę,
Niewzruszony podążać będzie ścieżką jogi.
Co do tego, Ardżuno, nie ma wątpliwości.
 
 

BhG 10.8

ahaṃ sarvasya prabhavo mattaḥ sarvaṃ pravartate
iti matvā bhajante māṃ budhā bhāva-samanvitāḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


aham (ja) sarvasya (wszystkiego) prabhavaḥ (źródłem) [asmi] (jestem),
mattaḥ (ze mnie) sarvam (wszystko) pravartate iti (powstaje)
matvā (pomyślawszy) budhāḥ (roztropni) bhāva-samanvitāḥ (posiadający uczucie) mām (mnie) bhajante (wielbią).

 

tłumaczenie polskie


Gdy roztropni i obdarzeni uczuciem zrozumieją, że jestem źródłem wszystkiego
i że wszystko ze mnie powstaje, wtedy mnie wielbią.

 

analiza gramatyczna

aham asmat sn. 1i.1ja;
sarvasya sarva sn. 6i.1 n. wszystkiego;
prabhavaḥ prabhava 1i.1 m. powstanie, źródło (od: pra-bhū – powstawać, wyłaniać się);
mattaḥ av. ode mnie (od: mat – forma podstawowa zaimka osobowego ‘ja’ w l.poj. używana głównie na początku złożeń; ablativus nieodmienny zakończony na: -tas);
sarvam sarva sn. 1i.1 n. wszystko, całość (sarvam idam – najczęściej w znaczeniu „ten cały świat”);
pravartate pra-vṛt (toczyć się, poruszać) Praes. Ā 1c.1 porusza się, działa;
iti av. tak (zaznacza koniec wypowiedzi);
matvā man (myśleć) absol. pomyślawszy;
bhajante bhaj (dzielić, czcić, kochać, radować się) Praes. Ā 1c.3 oddają cześć, wielbią;
mām asmat sn. 2i.1mnie;
budhāḥ budha 1i.3 m. roztropni, rozumni, myślący, rozsądni (od: budh – budzić, rozumieć, percepować);
bhāva-samanvitāḥ bhāva-samanvita 1i.3 m. ; TP : bhāvena samanvitā itiposiadający uczucie (od: bhū – być, bhāva – bycie, istnienie, charakter, uczucie; anu-i – podążać, PP anv-ita – połączony, wyposażony: w co? – wymaga instrumentalu);

 

warianty tekstu


ahaṃ → ayaṃ (ten);
mattaḥ → itaḥ (z tego);
bhāva-samanvitāḥ → bhāva-samasthitāḥ (pozostający w uczuciu);
 
 



Śāṃkara


kīdṛśenāvikampena yogena yujyate ? ity ucyate—

ahaṃ paraṃ brahma vāsudevākhyaṃ sarvasya jagataḥ prabhava utpattiḥ | matta eva sthiti-nāśa-kriyā-phalopabhoga-lakṣaṇaṃ vikriyā-rūpaṃ sarvaṃ jagat pravartate | ity evaṃ matvā bhajante sevante māṃ budhā avagata-paramārtha-tattvāḥ | bhāva-samanvitā bhāvo bhāvanā paramārtha-tattvābhiniveśas tena samanvitāḥ saṃyuktāḥ ity arthaḥ

 

Rāmānuja


ahaṃ, sarvasya vicitracidacitprapañcasya prabhavaḥ utpattikāraṇam, sarvaṃ matta eva pravartate itīdaṃ mama svābhāvikaṃ niraṃkuśāiśvaryaṃ, sauśīlyasaundaryavātsalyādikalyāṇaguṇagaṇayogaṃ ca matvā budhā jñāninaḥ bhāvasamanvitāḥ māṃ sarvakalyāṇaguṇānvitaṃ bhajante / bhāvaḥ manovṛttiviśeṣaḥ / mayi spṛhayālavo māṃ bhajanta ityarthaḥ

 

Śrīdhara


yathā ca vibhūti-yogayor jñānena samyag-jñānāvāptis tad darśayati aham ity ādi-caturbhiḥ | ahaṃ sarvasya jagataḥ prabhavo bhṛgv-ādi-manv-ādi-rūpa-vibhūti-dvāreṇotpatti-hetuḥ | matta eva ca sarvasya buddhir jñānam asaṃmoha ity ādi sarvaṃ pravartata iti | evaṃ matvāvabudhya budhā vivekino bhāva-samanvitāḥ prīti-yuktā māṃ bhajante

 

Madhusūdana


yādṛśena vibhūti-yogayor jñānenāvikampa-yoga-prāptis tad darśayati aham ity ādi-caturbhiḥ | ahaṃ paraṃ brahma vāsudevākhyaṃ sarvasya jagataḥ prabhava utpatti-kāraṇam upādānaṃ nimittaṃ ca sthiti-nāśādi ca sarvaṃ satta eva pravartate bhavati | mayaivāntaryāmiṇā sarvajñena sarva-śaktinā preryamāṇaṃ sva-sva-maryādām anatikramya sarvaṃ jagat pravartate ceṣṭata iti vā | ity evaṃ matvā budhā vivekenāvagata-tattva-bhāvena paramārtha-tattva-grahaṇaa-rūpeṇa premṇā samanvitāḥ santo māṃ bhajante

 

Viśvanātha


tatra mahaiśvarya-lakṣaṇāṃ vibhūtim āha ahaṃ sarvasya prākṛtāprākṛta-vastu-mātrasya prabhavaḥ utpatti-prādurbhāvayor hetuḥ | matta evāntaryāmi-svarūpāt sarvaṃ jagat pravartate cesṭate | tathā matta eva nāradādy-avatarātmakāt sarvaṃ bhakti-jñāna-tapaḥ-karmādikaṃ sādhanaṃ tat tat sādhyaṃ ca pravṛttaṃ bhavati | aikāntika-bhakti-lakṣaṇaṃ yogam āha iti matvā āstikyato jñānena niścitya ity arthaḥ | bhāvo dāsya-sakhyādis tad-yuktāḥ

 

Baladeva


atha catuḥślokyā paramaikāntināṃ bhaktiṃ bruvan tasyā janakaṃ poṣakaṃ cātma-yāthātmyaṃ tāvad āha aham iti | svayaṃ bhagavān kṛṣṇo ‚haṃ sarvasyāsya vidhi-rudra-pramukhasya prapañcasya prabhavo hetuḥ | evam evātharvasu paṭhyate – yo brahmāṇaṃ vidadhāti pūrvaṃ yo vai vedāṃś ca gāpayati sma kṛṣṇaḥ [GTU 1.22] iti | atha puruṣo ha vai nārāyaṇo ‚kāmayata prajāḥ sṛjaye ity upakramya nārāyaṇād brahmā jāyate nārāyaṇāt prajāpatiḥ prajāyate nārāyaṇād indro jāyate nārāyaṇād aṣṭau vasavo jāyante nārāyaṇād ekādaśa rudrā jāyante nārāyaṇād dvādaśādityāḥ ity ādi | eṣa nārāyaṇaḥ kṛṣṇo bodhyaḥ brahmaṇyo devakī-putraḥ ity ādy-uttara-pāṭhāt | tad āhuḥ – eko vai nārāyaṇa āsīn na brahmā na īśāno nāpo nāgī samau neme dyāv-āpṛthivī na nakṣatrāṇi na sūryaḥ sa ekākī na ramate tasya dhyānāntaḥsthasya yatra chāndogaiḥ kriyamāṇāṣṭakādi-saṃjñakā stuti-stomaḥ stomam ucyate ity ādy upakramya pradhānādi-sṛṣṭim abhidhāyātha punar eva nārāyaṇaḥ so ‚nyat kāmo manasā dhyāyata tasya dhyānātaḥsthasya tal-lalāṭāttrakṣyaḥ śūlapāṇiḥ puruṣo ‚jāyata bibhrac chriyaṃ satyaṃ brahmacaryaṃ tapo-vairāgyam iti | tatra catur-mukho jāyate ity ādi ca | ṛkṣu ca yaṃ kāmaye taṃ tam ugraṃ kṛṣṇomi taṃ brahmāṇaṃ tam ṛṣiṃ taṃ sumedhasam ity ādi | mokṣa-dharme ca –

prajāpatiṃ ca rudraṃ cāpy aham eva sṛjāmi vai |
tau hi māṃ vijānīto mama māyā-vimohitau || iti |

vārāhe ca –
nārāyaṇaḥ paro devas tasmāj jātaś caturmukhaḥ |
tasmād rudro ‚bhavad devaḥ sa ca sarvajñatāṃ gataḥ || iti |

mad-anya-nikhila-niyantā cāham ity uktam | iti matvā mamedṛśatvaṃ sad-guru-mukhān niścitya bhāvena premṇā samanvitāḥ santo budhā māṃ bhajante

 
 



Michalski


Jestem początkiem wszystkiego, odemnie wszystko pochodzi, – wiedzą to ludzie zbudzeni, mnie miłujący i w twardy zamysł zakuci.

 

Olszewski


Jestem początkiem wszech rzeczy; odemnie pochodzi Wszechświat: tak myślą, tak mię czczą mędrcy, uczestnicy treści najwyższej.

 

Dynowska


Jam Pra-rodzicem i źródłem wszechrzeczy, ze Mnie wyłania i rozwija się wszystko; rozumiejąc to, mędrcy w żarliwym Mnie wielbią zachwycie.

 

Sachse


Ja jestem źródłem wszech rzeczy.
Wszystko ode mnie bierze swój początek.
Wiedząc o tym wielbią mnie oświeceni,
zgłębiający prawdę.

 

Kudelska


Jam jest źródłem wszystkiego, ode mnie wszystko pochodzi;
Mędrcy, którzy to rozumieją, wielbią mnie umysłem skupionym.

 

Rucińska


Ja jestem źródłem wszystkiego, dzięki mnie wszystko się toczy –
Z tą myślą czczą mnie rozumni, miłością ku mnie przejęci.

 

Szuwalska


Jestem bytów początkiem i źródłem wszystkiego.
Zrozumiawszy to, mędrcy wielbią Mnie w skupieniu,
 
 

BhG 10.9

mac-cittā mad-gata-prāṇā bodhayantaḥ paras-param
kathayantaś ca māṃ nityaṃ tuṣyanti ca ramanti ca

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


[te] (oni) mac-cittāḥ (których umysły są we mnie) mad-gata-prāṇāḥ (których życia do mnie odeszły) nityam (zawsze) parasparam (między sobą) mām (mnie) bodhayantaḥ (oświecający się) kathayantaḥ ca (i opowiadający),
tuṣyanti ca (cieszą się) ramanti ca (i radują).

 

tłumaczenie polskie


Ci, których umysły są we mnie, których siły witalne są mi poświęcone,
zawsze opowiadają o mnie i nawzajem się oświecają, cieszą się i radują.

 

analiza gramatyczna

mac-cittāḥ mac-citta 1i.3 m. ; yeṣāṃ cittaṃ mayy asti teci, których umysł jest we mnie (od: mat – forma podstawowa zaimka osobowego ’ja’ w l.poj. używana głównie na początku złożeń; cit – myśleć, poznawać, PP citta – pomyślany; myśl, umysł, serce, świadomość);
mad-gata-prāṇāḥ mad-gata-prāṇa 1i.3 m. yeṣāṃ prāṇo māṃ gato ‘sti teci, których życie poszło do mnie (od: mat – forma podstawowa zaimka osobowego ’ja’ w l.poj. używana głównie na początku złożeń; gam – iść, PP gata – poszły; pra-an – oddychać w górę prāṇ – oddychać, żyć, prāṇa – powietrze, życie);
bodhayantaḥ bodhayant  (budh – budzić, rozumieć, percepować) caus. PPr 1i.3sprawiający zrozumienie, oświecający;
paras-param av. wzajemnie, jeden drugiego (od: para – drugi, inny, obcy, paras-para – wzajemny, jeden po drugim);
kathayantaḥ kathayant  (kath – mówić, opowiadać) PPr 1i.3opowiadający;
ca av. i;
mām asmat sn. 2i.1o mnie;
nityam av. stale, regularnie (od: nitya – wieczny, stały);
tuṣyanti tuṣ (cichnąć, być zadowolonym) Praes. P 1c.3 są zadowoleni;
ca av. i;
ramanti ram (radować) Praes. P 1c.3 radują się;
ca av. i;

 

warianty tekstu


nityaṃ tuṣyanti → nityas toṣyāṃti / nityaṃ puṣyaṃti (zawsze wzrastają);
ca ramanti → ramayaṃti (sprawiają radość);
 
 



Śāṃkara


kiṃ ca—

mac-cittāḥ, mayi cittaṃ yeṣāṃ te mac-cittāḥ | mad-gata-prāṇāḥ māṃ gatāḥ prāptāś cakṣur-ādayaḥ prāṇā yeṣāṃ te mad-gata-prāṇāḥ | mayy upasaṃhṛta-karaṇāḥ ity arthaḥ | athavā, mad-gata-prāṇāḥ mad-gata-jīvanā ity etat | bodhayanto’vagamayantaḥ parasparam anyonyam, kathayantaś ca jñāna-bala-vīryādi-dharmair viśiṣṭaṃ mām | tuṣyanti ca paritoṣam upayānti ca ramanti ca ratiṃ ca prāpnuvanti priya-saṃgatyeva

 

Rāmānuja


katham?

maccittāḥ mayi niviṣṭamanasaḥ, madgataprāṇāḥ madgatajīvitāḥ, mayā vinātmadhāraṇam alabhamānā ityarthaḥ; svaiḥ svair anubhūtān madīyān guṇān parasparaṃ bodhayantaḥ, madīyāni divyāni ramaṇīyāni karmāṇi ca kathayantaḥ tuṣyanti ca ramanti ca vaktāras tadvacanenānanyaprayojanena tuṣyanti; śrotāraś ca tacchravaṇenānavadhikātiśayapriyeṇa ramante

 

Śrīdhara


prīti-pūrvakaṃ bhajanam āha mac-cittā iti | mayy eva cittaṃ yeṣāṃ te mac-cittāḥ | mām eva gatāḥ prāptāḥ prāṇā indriyāṇi yeṣāṃ te mad-gata-prāṇāḥ | mad-arpita-jīvanā iti vā | evaṃbhūtās te budhā anyonyaṃ māṃ nyāyopetaiḥ śruty-ādi-pramāṇair bodhayanto buddhyā ca māṃ kathayantaḥ saṅkīrtayantaḥ santas te nityaṃ tuṣyanty anumodanena tuṣṭiṃ yānti | ramanti ca nirvṛtiṃ yānti

 

Madhusūdana


prema-pūrvakaṃ bhajanam eva vivṛṇoti mac-cittā iti | mayi bhagavati cittaṃ yeṣāṃ te mac-cittāḥ | tathā mad-gatā māṃ prāptāḥ prāṇāś cakṣur-ādayo yeṣāṃ te mad-gata-prāṇāḥ mad-bhajana-nimitta-cakṣur-ādi-vyāpārā mayy upasaṃhṛta-sarva-karaṇā vā | athavā mad-gata-prāṇā mad-bhajanārtha-jīvanā mad-bhajanātirikta-prayojana-śūnya-jīvanā iti yāvat | vidvad-goṣṭhīṣu parasparam anyonyaṃ śrutibhir yuktibhiś ca mām eva bodhayantas tattva-bubhutsu-kathayā jñāpayantaḥ | tathā sva-śiṣyebhyaś ca mām eva kathayanta upadiśantaś ca | mayi cittārpaṇaṃ tathā bāhya-karaṇārpaṇaṃ tathā jīvanārpaṇam evaṃ samānām anyonyaṃ mad-bodhanaṃ sva-nyūnebhyaś ca mad-upadeśanam ity evaṃ rūpaṃ yan mad-bhajanaṃ tenaiva tuṣyanti ca | etāvataiva labdha-sarvāthā vayam alam anyena labdhavyenety evaṃ-pratyaya-rūpaṃ santoṣaṃ prāpnuvanti ca | tena santoṣeṇa ramanti ca raante ca priya-saṃgamenevottamaṃ sukham anubhavanti ca | tad uktaṃ patañjalinā santoṣād anuttamaḥ sukha-lābhaḥ [Ys 2.42] iti | uktaṃ ca purāṇe –

yac ca kāma-sukhaṃ loke yac ca divyaṃ mahat sukham |
tṛṣṇā-kṣaya-sukhāyaite nārhataḥ ṣoḍaśīṃ kalām || iti ||

tṛṣṇā-kṣayaḥ santoṣaḥ

 

Viśvanātha


etādṛśā ananya-bhaktā eva mat-prasādāl labdha-buddhi-yogaḥ pūrvokta-lakṣaṇaṃ durbodham api mat-tattva-jñānaṃ prāpnuvantīty āha mac-cittā mad-rūpa-nāma-guṇa-līlā-mādhuryāsvādeṣv eva lubdha-manaso, mad-gata-prāṇā māṃ vinā prāṇān dhartum asamarthā anna-gata-prāṇā narā itivat | bodhayantaḥ bhakti-svarūpa-prakārādikaṃ sauhārdena jñāpayantaḥ | māṃ mahā-madhura-rūpa-guṇa-līlā-mahodadhiṃ kathayanto mad-rūpādi-vyākhyānenot-kīrtanādikaṃ kurvanta ity evaṃ sarva-bhaktiṣv atiśraiṣṭhyāt smaraṇa-śravaṇa-kīrtanāny uktāni | tuṣyanti ca ramanti ceti bhaktyaiva santoṣaś ca ramaṇaṃ ceti rahasyam | yad vā sādhana-daśāyām api bhāgya-vaśāt bhajane nirvighne sampadyamāne sati tuṣyanti | tadaiva bhāvi-svīya-sādhya-daśām anusmṛtya ramanti ca manasā sva-prabhuṇā saha ramanti ceti rāgānugā bhaktir dyotitā

 

Baladeva


bhaktiḥ prakāram āha mac-cittā iti | mac-cittā mat-smṛti-parā mad-gata-prāṇā māṃ vinā prāṇān dhartum akṣamā mīnā vināmbhaḥ | parasparaṃ mad-rūpa-guṇa-lāvaṇyādi bodhayantas tathā māṃ sva-bhakta-vātsalya-nīradhim ativicitra-caritaṃ kathayantaś cety evaṃ smaraṇa-śravaṇa-kīrtana-lakṣaṇair bhajanaiḥ sudhāpānair iva tuṣyanti | tathaiva teṣv eva ramante ca yuvati-smita-kaṭākṣāny uktāni | tuṣyanti ca ramanti ceti bhaktyaiva santoṣaś ca ramaṇaṃ ceti rahasyam | yad vā sādhana-daśāyām api bhāgya-vaśāt bhajane nirvighne sampadyamāne sati tuṣyanti | tadaiva bhāvi-svīya-sādhya-daśām anusmṛtya ramanti ca manasā sva-prabhuṇā saha ramanti ceti rāgānugā bhaktir dyotitā
 
 



Michalski


Myśląc o mnie, mnie swoje życie oddając, nauczając się wzajemnie, o mnie ciągłe prowadząc rozmowy, są zadowoleni i szczęśliwi,

 

Olszewski


Myśląc o mnie, tęskniąc do mnie, nauczając się wzajemnie, do mnie się ciągle zwracając, radują się, są szczęśliwi.

 

Dynowska


Myślą i duszą ku Mnie zwróceni, całą świadomością pogrążeni we Mnie, szczęśliwi, radośni, o Mnie wciąż mówią, światłem swym dzieląc się wzajem.

 

Sachse


Skupiwszy na mnie całą swą uwagę,
mnie poświęcając swoje życie,
pouczając się wzajemnie i wciąż o mnie mówiąc
pogodni są i weseli.

 

Kudelska


Mnie każdą swą myśl i całe życie poświęcają, o mnie jest ich każda rozmowa,
W każdej chwili o mnie mówią, mną się cieszą i radują.

 

Rucińska


O mnie myślący, swe życie mnie poświęciwszy, wzajemnie
Uczą się mnie, mówią o mnie, wciąż cieszą się i radują!

 

Szuwalska


Myśląc o Mnie i życie dla Mnie poświęcając,
Rozmawiając w swym gronie o Mnie nieustannie,
Radośni są i wiecznym upojeni szczęściem.
 
 

BhG 10.10

teṣāṃ satata-yuktānāṃ bhajatāṃ prīti-pūrvakam
dadāmi buddhi-yogaṃ taṃ yena mām upayānti te

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


[aham] (ja) teṣām satata-yuktānāṃ (im zawsze zaprzężonym) prīti-pūrvakam (z zadowoleniem) [mām] bhajatām (mnie wielbiącym) tam buddhi-yogam (tę jogę roztropności) dadāmi (daję),
yena [buddhi-yogena] (przez którą jogę roztropności) te (oni) mām (do mnie) upayānti (przychodzą).

 

tłumaczenie polskie


Tym, którzy są zawsze zaprzężeni i z miłością mnie wielbią,
daję jogę roztropności, dzięki której do mnie przychodzą.

 

analiza gramatyczna

teṣām tat sn. 6i.3 m. tych;
satata-yuktānām satata-yukta 6i.3 m. zawsze zaprzężonych (od: sa-tata – stały, niewyczerpany, nieprzerwany, av. – zawsze, stale; yuj – zaprzęgać, łączyć, PP yukta – połączony, zaprzęgnięty);
bhajatām bhajant (bhaj – dzielić, czcić, kochać, radować się) PPr 6i.3 oddających cześć, wielbiących;
prīti-pūrvakam av. z zadowoleniem (od: prī – radować, prīti – radość; pūrva – wcześniejszy, starożytny, pūrvakam – na końcu złożeń: razem z, za, pośród, zgodnie z);
dadāmi (dawać) Praes. P 3c.1 daję;
buddhi-yogam buddhi-yoga 2i.1 m. ; TP : buddhyā kṛtaṃ yogam iti jogę powstałą dzięki roztropności (od: budh – budzić, rozumieć, percepować; buddhi – roztropność, rozum, myśl, rozsądek, intelekt, percepcja, poznanie, idea, pogląd; yuj – zaprzęgać, łączyć, yoga  – przyłączanie, zysk, zaprzęgnięcie, zastosowanie, metoda, środki, jedna ze szkół filozofii indyjskiej);
tam tat sn. 2i.1 m. tego;
yena yat sn. 3i.1 m. przez którego, na skutek czego;
mām asmat sn. 2i.1mnie;
upayānti upa- (iść, osiągać) Praes. P 1c.3 idą, osiągają;
te tat sn. 1i.3 m. oni

 
 



Śāṃkara


ye yathoktaiḥ prakārair bhajante māṃ bhaktāḥ santaḥ—

teṣāṃ satata-yuktānāṃ nityābhiyuktānāṃ nivṛtta-sarva-bāhyaiṣaṇānāṃ bhajatāṃ sevamānānām | kim arthitvādinā kāraṇena ? nety āha—-prīti-pūrvakaṃ prītiḥ snehas tat-pūrvakaṃ māṃ bhajatām ity arthaḥ | dadāmi prayacchāmi buddhi-yogaṃ buddhiḥ samyag darśanaṃ mat-tattva-viṣayaṃ tena yogo buddhi-yogas taṃ buddhi-yogam, yena buddhi-yogena samyag darśana-lakṣaṇena māṃ parameśvaram ātma-bhūtam ātmatvena upayānti pratipadyante | ke ? te ye mac-cittatvādi-prakārair māṃ bhajante

 

Rāmānuja


teṣāṃ satatayuktānām mayi satatayogam āśaṃsamānānāṃ māṃ bhajamānānām ahaṃ tam eva buddhiyogaṃ vipākadaśāpannaṃ prītipūrvakaṃ dadāmi; yena te mām upayānti

 

Śrīdhara


evaṃbhūtānāṃ ca samyag-jñānam ahaṃ dadāmīty āha teṣām iti | evaṃ satata-yuktānāṃ mayy āsakta-cittānāṃ prīti-pūrvakaṃ bhajatāṃ teṣāṃ taṃ buddhi-rūpaṃ yogam upāyaṃ dadāmi | tam iti kam ? yenopāyena te mad-bhaktā māṃ prāpnuvanti

 

Madhusūdana


ye yathoktena prakāreṇa bhajante māṃ teṣām iti | satataṃ sarvadā yuktānāṃ bhagavaty ekāgra-buddhīnām | ataeva lābha-pūjā-khyāty-ādy anabhisandhāya prīti-pūrvakam eva bhajatāṃ sevamānānāṃ teṣām avikampena yogeneti yaḥ prāg uktas taṃ buddhi-yogaṃ mattatva-viṣayaṃ samyag-darśanaṃ dadāmi utpādayāmi | yena buddhi-yogena mām īśvaram ātmatvenopayānti ye mac-cittatvādi-prakārair māṃ bhajante te

 

Viśvanātha


nanu tuṣyanti ca ramanti ca iti tvad-uktyā tvad-bhaktānāṃ bhaktyaiva paramānando guṇātīta ity avagataṃ, kintu teṣāṃ tvat-sākṣāt-prāptau kaḥ prakāraḥ ? sa ca kutaḥ sakāśāt tair avagantavya ity apekṣāyām āha teṣām iti | satata-yuktānāṃ nityam eva mat-saṃyogākāṅkṣaṇāṃ taṃ buddhi-yogaṃ dadāmi teṣāṃ hṛd-vṛttiṣv aham eva udbhāvayāmīti | sa buddhi-yogaḥ svato ‚nyasmāc ca kutaścid apy adhigantum aśakyaḥ kintu mad-eka-deyas tad-eka-grāhya iti bhāvaḥ | mām upayānti mām upalabhante sākṣān man-nikaṭaṃ prāpnuvanti

 

Baladeva


nanu svarūpeṇa guṇair vibhūtibhiś cānantaṃ tvāṃ kathaṃ gurūpadeśa-mātreṇa te grahītuṃ kṣamerann iti cet tatrāha teṣām iti | satata-yuktānāṃ nityaṃ mad-yogaṃ vāñchatāṃ prīti-pūrvakaṃ mama yāthātmya-jñānajena ruci-bhareṇa bhajatāṃ taṃ buddhi-yogaṃ sva-bhakti-rasiko dadāmy arpayāmi | yena te mām upayānti tad-buddhiṃ tathāham udbhāvayāmi yathānanta-guṇa-vibhūtiṃ mām gṛhītvopāsya ca prāpnuvanti
 
 



Michalski


Tym, wiecznie mi oddanym, okazującym cześć miłością, udzielę Jogi ducha, z pomocą której połączą się ze raną.

 

Olszewski


Ustawicznie zjednoczeni ze mną, składając mi ofiarę z miłości, otrzymują odemnie tę jedność mistyczną umysłu, przez którą przychodzą do mnie.

 

Dynowska


Tych zawsze w harmonii radosnych, a Mnie gorącą wielbiących miłością, Jogą rozpoznawania duchowego darzę, która ich do Mnie przywodzi.

 

Sachse


Im to, pogrążonym w ciągłym skupieniu,
wielbiącym mnie całym sercem,
udzielam mocy poznania prawdy,
dzięki której przybywają do mnie.

 

Kudelska


Tym, którzy stale ze mną zjednoczeni, którzy wielbią mnie z całym oddaniem,
Przekazuję tę jogę mądrości, dzięki niej oni do mnie przyjdą.

 

Rucińska


Im, stale we mnie skupionym, służącym mi całym sercem,
Daję tę jogę rozumu, przez którą dochodzą do mnie.

 

Szuwalska


Tym, co wielbią Mnie wiernie, szczerze uwielbiając,
Daję rozum, przez który mogą do Mnie dotrzeć.
 
 

BhG 10.11

teṣām evānukampārtham aham ajñāna-jaṃ tamaḥ
nāśayāmy ātma-bhāva-stho jñāna-dīpena bhāsvatā

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


teṣām eva (ich właśnie) anukampārtham (z powodu współczucia) aham ātma-bhāva-sthaḥ (ja przebywający w uczuciach jaźni) bhāsvatā jñāna-dīpena (jaśniejącą lampą wiedzy) ajñāna-jam tamaḥ (ciemność zrodzoną z niewiedzy) nāśayāmi (niszczę).

 

tłumaczenie polskie


Ja, który przebywam w uczuciach jaźni, powodowany współczuciem
niszczę płonącą lampą wiedzy ich ciemność zrodzoną z niewiedzy.

 

analiza gramatyczna

teṣām tat sn. 6i.3 m. tych;
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
anu-kampā-artham av. z powodu współczucia (od: anu-kamp – sympatyzować, współczuć; arth – pragnąć, prosić, artha – korzyść, zdobycz, cel, zamiar, sprawa, kwestia, rzecz, użycie, na końcu złożeń: w celu, z powodu);
aham asmat sn. 1i.1ja;
ajñāna-jam ajñāna-ja 2i.1 n. zrodzone z niewiedzy (od: jñā – wiedzieć, rozumieć, a-jñāna – niewiedza, głupota; jan – rodzić się, ja – na końcu złożeń: zrodzony);
tamaḥ tamas 2i.1 n. ciemność, mrok, tępotę, bierność (od: tam – dławić się, mdleć, znikać, zatrzymywać);
nāśayāmi naś (niszczeć, zanikać, być straconym) Praes. caus. P 3c.1 niszczę, powoduję zniszczenie;
ātma-bhāva-sthaḥ ātma-bhāva-stha 1i.1 m. ; ya ātmano bhave tiṣṭhati saḥten, który znajduje się w uczuciach jaźni (od: ātman – jaźń; bhū – być, bhāva – bycie, istnienie, stan, charakter, uczucie, miłość; sthā – stać, stha – na końcu złożeń: znajdujący się w);
jñāna-dīpena jñāna-dīpa 3i.1 m. ; TP : jñānasya dīpenetilampą wiedzy (od: jñā – wiedzieć, rozumieć, jñāna – wiedza, mądrość, inteligencja; dīp – jaśnieć, palić się, dīpa – lampa);
bhāsvatā bhāsvant 3i.1 m. mającą światło, świecącą, jaśniejącą (od: bhās – jaśnieć, świecić; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza);

 
 



Śāṃkara


kim-arthaṃ kasya vā tvat-prāpti-pratibandha-hetor nāśakaṃ buddhi-yogaṃ teṣāṃ tvad-bhaktānāṃ dadāsi ? ity apekṣāyām āha—

teṣām eva kathaṃ nu nāma śreyaḥ syāt ity anukampārthaṃ dayā-hetor aham ajñāna-jam avivekato jātaṃ mithyā-pratyaya-lakṣaṇaṃ mohāndhakāraṃ tamo nāśayāmi, ātma-bhāva-stha ātmano bhāvo’ntaḥ-karaṇāśayas tasminn eva sthitaḥ san jñāna-dīpena viveka-pratyaya-rūpeṇa bhakti-prasāda-snehābhiṣiktena mad-bhāvanābhiniveśa-vāteritena brahmacaryādi-sādhana-saṃskāra-vat-prajñāvartinā viraktāntaḥ-karaṇādhāreṇa viṣaya-vyāvṛtta-citta-rāga-dveṣākaluṣita-nivātāpavaraka-sthena nitya-pravṛttaikāgrya-dhyāna-janita-samyag-darśana-bhāsvatā jñāna-dīpenety arthaḥ

 

Rāmānuja


kiñ ca,

teṣām evānugrahārtham aham, ātmabhāvasthaḥ teṣāṃ manovṛttau viṣayatayāvasthitaḥ madīyān kalyāṇaguṇagaṇāṃś cāviṣkurvan madviṣayajñānākhyena bhāsvatā dīpena jñānavirodhiprācīnakarmarūpājñānajaṃ madvyatiriktapūrvābhyastaviṣayaprāvaṇyarūpaṃ tamo nāśayāmi

 

Śrīdhara


buddhi-yogaṃ dattvā ca tasyānubhava-paryantaṃ tam āviṣkṛtyāvidyā-kṛtaṃ saṃsāraṃ nāśayāmīty āha teṣām iti | teṣām anukampārtham anugrahārtham evājñānāj jātaṃ tamaḥ saṃsārākhyaṃ nāśayāmi | kutra sthitaḥ san kena vā sādhanena tamo nāśayasi ? ata āha ātma-bhāva-stho buddhi-vṛttau sthitaḥ san | bhāsvatā visphuratā jñāna-lakṣaṇena dīpena nāśayāmi

 

Madhusūdana


dīyamānasya buddhi-yogasyātma-prāptau phalaṃ madhya-vartinaṃ vyāpāram āha teṣām iti | teṣām eva kathaṃ śreyaḥ syād ity anugrahārtham ātma-bhāvasya ātmākārāntaḥ-karaṇa-vṛttau viṣayatvena sthito ‚haṃ sva-prakāśa-caitanyānandādvaya-lakṣaṇa ātmā tenaiva mad-viṣayāntaḥkaraṇa-pariṇāma-rūpeṇa jñāna-dīpena dīpa-sadṛśena jñānena bhāsvatā cid-ābhāsa-yuktenāpratibaddhena ajñāna-jam ajñānopādānakaṃ tamo mithyā-pratyaya-lakṣaṇaṃ sva-viṣayāvaraṇam andhakāraṃ tad-upādānājñāna-nāśena nāśayāmi sarva-bhramopādānasyājñānasya jñāna-nivartyatvād upādāna-nāśa-nivartyatvāc copādeyasya |

yathā dīpenāndhakāre nivartanīye dīpotpattim antareṇa na karmaṇo ‚bhyāsasya vāpekṣā vidyamānasyaivaa ca vastuno ‚bhivyaktis tato nānutpannasya kasyacid utpattis tathā jñānenājñāne nivartanīye na jñānotpattim antareṇānyasya karmaṇo ‚bhyāsasya vāpekṣā vidyamānasyaiva ca brahma-bhāvasya mokṣasyābhivyaktis tato nānutpannasyotpattir yena kṣayitvaṃ karmādi-sāpekṣatvaṃ vā bhaved iti rūpakālaṅkāreṇa sūcito ‚rthaḥ | bhāsvatety anena tīvra-pavanāder ivāsaṃbhāvanādeḥ pratibandhakasyābhāvaḥ sūcitaḥ | jñānasya ca dīpa-sādharmyaṃ sva-viṣayāvaraṇa-nivartakatvaṃ sva-vyavahāre sajātīya-parānapekṣatvaṃ svotpatty-atirikta-sahakāry-anapekṣatvam ity ādi rūpaka-bījaṃ draṣṭavyam

 

Viśvanātha


nanu ca vidyādi-vṛttiṃ vinā kathaṃ tvad-adhigamaḥ ? tasmāt tair api tad-arthaṃ yatanīyam eva ? tatra nahi nahīty āha teṣām eva na tv anyeṣāṃ yoginām anukapārthaṃ mad-anukampā yena prakāreṇa syāt tad-artham ity arthaḥ | tair mad-anukampā-prāptau kāpi cintā na kāryā yatas teṣāṃ mad-anukampā-prāpty-artham aham eva yatamāno varta eveti bhāvaḥ | ātma-bhāvasthas teṣāṃ buddhi-vṛttaau sthitaḥ | jñānaṃ mad-eka-prakāśyatvān na sāttvikaṃ nirguṇatve ‚pi bhakty-uttha-jñānato ‚pi vilakṣaṇaṃ yat tad eva dīpas tena | aham eva nāśayāmīti taiḥ kathaṃ tad-arthaṃ prayatanīyam ? teṣāṃ nityābhiyuktānāṃ yoga-kṣemaṃ vahāmy ahaṃ [Gītā 9.22] iti mad-uktes teṣāṃ vyavahārikaḥ pāramārthikaś ca sarvo ‚pi bhāro mayā voḍham aṅgīkṛta eveti bhāvaḥ |

śrīmad-gītā sarva-sāra-bhūtā bhūtāpatāpa-hṛt |
catuḥ-ślokīyam ākhyātā khyātā sarva-niśarma-kṛt

 

Baladeva


nanu cirantanasyāvidyā-timirasya sattvāt teṣāṃ hṛdi kathaṃ tat-prakāśaḥ syād iti cet tatrāha teṣām eveti | teṣām eva māṃ vinā prāṇān dhartum asamarthānāṃ mad-ekāntinām eva, na tu sa-niṣṭhānām anukampārthaṃ mat-kṛpā-pātratvārtham | aham evātma-bhāvastho ‚ravinda-koṣe bhṛṅga iva tad-bhāve sthito divya-svarūpa-guṇāṃs tatra prakāśayaṃs tad-viṣayaka-jñāna-rūpeṇa bhāsvatā dīpena jñāna-virodhy-anādi-karma-rūpājñāna-jaṃ mad-anya-viṣaya-spṛhā-rūpaṃ tamo nāśayāmi | teṣām ekānta-bhāvena prasādito ‚haṃ yoga-kṣemavad buddhi-vṛtter udbhāvanaṃ tad-varti-tamo-vināśaṃ ca karomīti tat-sarva-nirvāha-bhāro mamaiveti na taiḥ kutrāpy arthe prayatitavyam ity uktam |

navamādi-dvaye gītā-garbhe ‚smin yat prakīrtitam |
tad eva gītā-śāstrārtha-sāraṃ bodhyaṃ vicakṣaṇaiḥ

 
 



Michalski


I chyląc się ku nim, zawsze ten sam w swej istocie, ja zniszczę promienistym światłem poznania ciemność, która się narodziła z niewiedzy.

 

Olszewski


Ja, w swem miłosierdziu, nie wychodząc z mojej jedności, rozpraszam w nich mrok nieświadomości świetlaną pochodnią nauki.

 

Dynowska


Z czystego dla nich współczucia, przebywając w ich sercach, światłem mądrości jarzącym mrok niewiedzy niweczę.

 

Sachse


Współczucie skłania mnie,
bym — obecny w ich sercu —
lśniącym blaskiem mądrości
rozproszył mrok ich niewiedzy.

 

Kudelska


Aby okazać im mą życzliwość, Ja, który przebywam w ich duszach,
Jaśniejącą mądrości lampą niweczę w nich ciemność zrodzoną z niewiedzy.

 

Rucińska


By im swą łaskę okazać, ja, w sercach ich mieszkający,
Rozpraszam ciemność niewiedzy jaskrawą lampą poznania!

 

Szuwalska


Aby pomóc im, w głębi serc ich zamieszkuję,
Mrok niewiedzy rozpraszam poznania płomieniem.
 
 

BhG 10.12-13

arjuna uvāca
paraṃ brahma paraṃ dhāma pavitraṃ paramaṃ bhavān
puruṣaṃ śāśvataṃ divyam ādi-devam ajaṃ vibhum
āhus tvām ṛṣayaḥ sarve deva-rṣir nāradas tathā
asito devalo vyāsaḥ svayaṃ caiva bravīṣi me

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


arjunaḥ (Ardźuna) uvāca (powiedział):
bhavān (Pan) param brahma (najwyższym brahmanem) param dhāma (najwyższą siedzibą) paramam pavitram (najwyższą czystością) [asi] (jesteś).
[ataḥ] (dlatego) devarṣiḥ nāradaḥ (boski wieszcz Narada) asitaḥ devalaḥ (Asita Dewala) vyāsaḥ (Wjasa) tathā sarve ṛṣayaḥ (jak również wszyscy wieszczowie) tvām (ciebie) puruṣam (Mężem) śāśvatam (wiecznym) divyam (niebiańskim) ādi-devam (pierwszym z bogów) ajam (nienarodzonym) vibhum (potężnym) āhuḥ (nazywają).
svayam ca (i osobiście) tvam [tathā] (ty w ten sposób) me (mi) bravīṣi (mówisz).

 

tłumaczenie polskie


Ardźuna rzekł:
Panie, ty jesteś najwyższym brahmanem, najwyższą siedzibą i najwyższą czystością.
Niebiański wieszcz Narada, Asita Dewala, Wjasa i wszyscy wieszczowie
nazywają ciebie wiecznym niebiańskim Mężem,
pierwszym wśród bogów, nienarodzonym, potężnym.
[Teraz] ty osobiście mi [o tym] mówisz. 

 

analiza gramatyczna

arjunaḥ arjuna 1i.1 m. biały, jasny;
uvāca vac (mówić) Perf. P 1c.1 powiedział;
param para 1i.1 n. daleki, odległy, poza, wcześniejszy, późniejszy, starożytny, ostateczny, najwyższy, najlepszy;
brahma brahman 1i.1 n. duch, Weda (od: bṛh – zwiększać);
param para 1i.1 n. daleki, odległy, poza, wcześniejszy, późniejszy, starożytny, ostateczny, najwyższy, najlepszy;
dhāma dhāman 1i.1 n. siedziba, dom, miejsce zamieszkania, stan, majestat, postać, świetność (od: dhā – umieszczać);
pavitram pavitra 1i.1 n. – środek oczyszczający, filtr, czystość, oczyszczenie (od: – oczyszczać);
paramam parama 1i.1 n. najdoskonalszy, najlepszy (stopień najwyższy od: para – daleki, odległy, poza, wcześniejszy, późniejszy, starożytny, ostateczny);
bhavān bhavant 1i.1 m. pan (od: bhū – być, bha-vant – tytuł honoryfikatywny, wygląda tak samo jak PPr od bhū, ale różni się odmianą w: nominativus liczby poj.; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza);
puruṣam puruṣa 2i.1 m. człowiekiem (od: pur – poprzedzać, prowadzić lub pṝ – napełniać, odżywiać, puru – obfitość, pūru – ludzie);
śāśvatam śāśvata 2i.1 m. wiecznym, nieustannym, stałym;
divyam divya 2i.1 m. boskim (od: div – jaśnieć, diva – niebiosa);
ādi-devam ādi-deva 2i.1 m. ; TP : devānām ādim itipierwszym wśród niebian (od: ādi – początek, źródło, pierwszy; div – jaśnieć, bawić się, deva – bóg, niebianin);
ajam a-ja 2i.1 m. nienarodzonym (od: jan – rodzić się, ja – na końcu złożeń: zrodzony);
vibhum vi-bhu 2i.1 m. wybitnym, potężnym, władnym, Panem, Władcą (od: vi- – prefiks: rozdzielać, w różne strony, na zewnątrz; bhū – być);

*****

āhuḥ ah (mówić – odmiana jedynie w Perf. reszta form od: brū) Perf. P 1c.3 powiedzieli, nazwali;
tvām yuṣmat sn. 2i.1ciebie;
ṛṣayaḥ ṛṣi 1i.3 m. święci, wieszczowie;
sarve sarva sn. 1i.3 m. wszyscy;
deva-rṣiḥ deva-rṣi 1i.1 m. ; TP : devānām ṛṣir itiwieszcz wśród niebian (od: div – jaśnieć, bawić się, deva – bóg, niebianin; ṛṣi – święty, wieszcz);
nāradaḥ nāra-da 1i.1 m. Narada, dawca człowieczego (od: nṛ człowiek, ludzkość, nara – człowiek, nāra – związane z człowiekiem, wody; da – na końcu złożenia oznacza dawcę);
tathā av. tak, w ten sposób, podobnie;
asitaḥ a-sita 1i.1 m. Asita, nie biały, ciemnego koloru (od: sita – biały, jaśniejący);
devalaḥ devala 1i.1 m. Dewala, sługa bóstwa;
vyāsaḥ vyāsa 1i.1 m. Wjasa, układający (od: vi-as – dzielić, rozdzielać, układać, urządzać);
svayam av. osobiście, sam, samemu;
ca av. i;
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
bravīṣi brū (mówić) Praes. P 2c.1 mówisz;
me asmat sn. 6i.1 mi (skrócona forma od: mama);

 

warianty tekstu


brahma i dhāma zamieniają się miejscami;
me → māṃ (mi);
 
 



Śāṃkara


yathoktāṃ bhagavato vibhūtiṃ yogaṃ ca śrutvārjuna uvāca—

paraṃ brahma paramātmā paraṃ dhāma paraṃ tejaḥ pavitraṃ pāvanaṃ paramaṃ prakṛṣṭaṃ bhavān | puruṣaṃ śāśvataṃ nityaṃ divyaṃ divi bhavam ādi-devaṃ sarva-devānām ādau bhavam ādi-devam ajaṃ vibhuṃ vibhavana-śīlam

īdṛśaṃ—

āhuḥ kathayanti tvām ṛṣayo vasiṣṭhādayaḥ sarve devarṣir nāradas tathā | asito devalo’pi evam evāha, vyāsaś ca, svayaṃ caiva tvaṃ ca bravīṣi me

 

Rāmānuja


evaṃ sakaletaravisajātīyaṃ bhagavadasādhāraṇaṃ śṛṇvatāṃ niratiśayānandajanakaṃ kalyāṇaguṇagaṇayogaṃ tadaiśvaryavitatiṃ ca śrutvā tadvistāraṃ śrotukāmo ‚rjuna uvāca

paraṃ brahma paraṃ dhāma paramaṃ pavitraṃ iti yaṃ śrutayo vadanti, sa hi bhavān / „yato vā imāni bhūtāni jāyante, yena jātāni jīvanti, yat prayanty abhisaṃviśanti, tad vijijñāsasva tad brahmeti”, „brahmavid āpnoti param”, „sa yo ha vai tat paramaṃ brahma veda brahmaiva bhavati” iti / tathā paraṃ dhāma; dhāmaśabdo jyotirvacanaḥ; paraṃ jyotiḥ „atha yad ataḥ paro divo jyotir dīpyate”, „paraṃ jyotir upasaṃpadya svena rūpeṇābhiniṣpadyate”, „taṃ devā jyotiṣāṃ jyotiḥ” iti / tathā ca paramaṃ pavitram paramaṃ pāvanam; smartur aśeṣakalmaṣāśleṣakaram, vināśakaraṃ ca / „yathā puṣkarapalāśa āpo na śliṣyante evam evaṃvidi pāpaṃ karma na śliṣyate”, „tad yatheṣīkātūlam agnau protaṃ pradūyetaivaṃ hāsya sarve pāpmānaḥ pradūyante”, „nārāyaṇa paraṃ brahma tattvaṃ nagarāyaṇaḥ paraḥ / nārāyaṇa paro jyotir ātmā nārāyaṇaḥ paraḥ” iti hi śrutayo vadanti

ṛṣayaś ca sarve parāvaratattvayāthātmyavidas tvām eva śāśvataṃ divyaṃ puruṣam ādidevam ajaṃ vibhum āhuḥ; tathaiva devarṣir nāradaḥ asitaḥ devalaḥ vyāsaś ca / „ye ca devavido vipro ye cādhyātmavido janāḥ / te vadanti mahātmānaṃ kṛṣṇaṃ dharmaṃ sanātanam // pavitāṇāṃ hi govindaḥ pavitraṃ param ucyate / puṇyānām api puṇyo ‚sau maṅgalānāṃ ca maṅgalam / trailokyaṃ puṇḍarīkākṣo devadevaḥ sanātanaḥ / āste harir acintyātmā tatraiva madhusūdanaḥ // „eṣa nārāyaṇaḥ śrīmān kṣīrārṇavaniketanaḥ / nāgaparyaṅkam utsṛjya hy āgato madhurāṃ purīm // „puṇyā dvāravatī tatra yatrāste madhusūdahaḥ / sākṣād devaḥ purāṇo ‚sau sa hi dharmas sanātanaḥ” / tathā, „yatra nārāyaṇo devaḥ paramātmā sanātanaḥ / tatra kṛtsnaṃ jagat pārtha tīrthāny āyatanāni ca // tat puṇyaṃ tat paraṃ brahma tat tīrthaṃ tat tapovanam / tatra devarṣayas siddhāḥ sarve caiva tapodhanāḥ // ādidevo mahāyogī yatrāste madhusūdanaḥ / puṇyānām api tat puṇyaṃ mā bhūt te saṃśayo ‚tra vai // „kṛṣṇa eva hi lokānām utpattir api cāpyayaḥ / kṛṣṇasya hi kṛte bhūtam idaṃ viśvaṃ carācaram // iti / tathā svayam eva bravīṣi ca, „bhūmir apo ‚nalo vāyuḥ khaṃ mano budhir eva ca / ahaṃkāra itīyaṃ me bhinnā prakṛtir aṣṭadhā // ityādinā, „ahaṃ sarvasya prabhavo mattas sarvaṃ pravartate” ityantena

 

Śrīdhara


saṃkṣepeṇoktāṃ vibhūtiṃ vistareṇa jijñāsuḥ bhagavantaṃ stuvann arjuna uvāca paraṃ brahmeti saptabhiḥ | paraṃ dhāma cāśrayaḥ | paramaṃ ca pavitraṃ ca bhavān eva | kuta iti ? ata āha yataḥ śāśvataṃ nityaṃ puruṣam | tathā divyaṃ dyotanātmakaṃ svayaṃ prakāśam | ādiś cāsau devaś ceti tam | devānām ādi-bhūtam ity arthaḥ | tathājam ajanmānam | vibhuṃ ca vyāpakam | tvām evāhuḥ | ke ta iti ? āha āhur iti | ṛṣayo bhṛgv-ādayaḥ sarve | devarṣiś ca nāradaḥ | asitaś ca devalaś ca vyāsaś ca svayaṃ tvam eva ca sākṣān me mahyaṃ bravīṣi

 

Madhusūdana


evaṃ bhagavato vibhūtiṃ yogaṃ ca śrutvā paramotkaṇṭhito ‚rjuna uvāca paraṃ brahmeti saptabhiḥ | paraṃ brahma paraṃ dhāma āśrayaḥ prakāśo vā | paramaṃ pavitraṃ pāvanaṃ ca bhavān eva | yataḥ puruṣam paramātmānaṃ śāśvataṃ sadaika-rūpaṃ divi parame vyomni sva-svarūpe bhavaṃ divyaṃ sva-prapañcātītam ādiṃ ca sarva-kāraṇaṃ devaṃ ca dyotanātmakaṃ sva-prakāśam ādi-devam ata evājaṃ vibhuṃ sarva-gataṃ tvām āhur iti sambandhaḥ

āhuḥ kathayanti tvām ananta-mahimānam ṛṣayas tattva-jñāna-niṣṭhāḥ sarve bhṛgu-vaśiṣṭhādayaḥ | tathā devarṣi-nārado ‚sito devalaś ca dhaumyasya jyeṣṭho bhrātā | vyāsaś ca bhagavān kṛṣṇa-dvaipāyanaḥ | ete ‚pi tvāṃ pūrvokta-viśeṣaṇaṃ me mahyam āhuḥ sākṣāt kim anyair vaktṛbhiḥ svayam eva tvaṃ ca mahyaṃ bravīṣi | atra ṛṣitve ‚pi sākṣād-vaktṝṇāṃ nāradādīnām ativiśiṣṭatvāt pṛthag-grahaṇam

 

Viśvanātha


saṅkṣepeṇoktam arthaṃ vistareṇa śrotum icchan stuti-pūrvakam āha param iti | paraṃ sarvotkṛṣṭaṃ dhāma śyāmasundaraṃ vapur eva paraṃ brahma | gṛha-dehatviṭ-prabhāvā dhāmāni ity amaraḥ | tad dhāmaiva bhavān bhavati | jīvasyeva tava deha-dehi-vibhāgo nāstīti bhāvaḥ | dhāma kīdṛśam ? paraṃ pavitraṃ draṣṭṝṇām avidyā-mālinya-haram ataeva ṛṣayo ‚pi tvāṃ śāśvataṃ puruṣam āhuḥ puruṣākārasyāsya nityatvaṃ vadanti

 

Baladeva


saṅkṣepeṇa śrutāṃ vibhūtiṃ vistareṇa śrotum icchann arjuna uvāca param iti | bhavān eva satyaṃ jñānam anantaṃ brahma iti śrūyamāṇaṃ paraṃ brahma | bhavān eva tasminn evāśritāḥ sarve tad u nātyeti kaścana iti śrūyamāṇaṃ paraṃ dhāma nikhilāśraya-bhūtaṃ vastu | bhavān eva paramaṃ pavitraṃ jñātvā devaṃ mucyate sarva-pāpaiḥ sarvaṃ pāpmānaṃ tarati nainaṃ pāpmā tarati ity ādi śrūyamāṇaṃ smartur akhila-pāpa-haraṃ vastu ity ahaṃ vedmi | tathā sarve tad-anukampitā ṛṣayas teṣu pradhāna-bhūtā nāradādayaś ca tasmāt kṛṣṇa eva paro devas taṃ dhyāyet taṃ raset taṃ bhajet taṃ yajet [GTU 1.48] iti | oṃ tat sat iti janma-jarābhyāṃ bhinnaḥ sthāṇur ayam acchedyo ‚yaṃ [GTU 2.22] iti śruty-artha-vidas tvāṃ divyaṃ puruṣam ādidevam ajaṃ vibhum āhus [Gītā 10.12] tat-kathā-saṃvādeṣu purāṇeṣv itihāseṣu ca svayaṃ ca vravīṣīti ajo ‚pi sann avyayātmā [Gītā 4.6] iti yo mām ajam anādiṃ ca [Gītā 10.3] iti ahaṃ sarvasya prabhavaḥ [Gītā 10.8] ity ādibhiḥ
 
 



Michalski


Ardżuna rzekł:
Jesteś najwyższym Brahmanem, najwyższą siedzibą, najwyższą wodą oczyszczenia, o Panie ! Jesteś wiecznym boskim Puruszą, jesteś prabóstwem, nieurodzonym, przenikającym wszystko.
Tak mówią o tobie wszyscy wieszczowie, nawet boski wieszcz Narada, nawet Asita, Dewala i Wjasa, a teraz ty sam mi to mówisz!

 

Olszewski


Ardżuna.
Ty jesteś Bogiem najwyższym, mieszkaniem najwyższem, oczyszczeniem najwyższem, Duchem wiecznym niebieskim, Pierwszem Bóstwem, bez początku, Panem.
Tak wyznają wszyscy riszyowie, dewarszi Narada, Asita, Dewala, Vyasa. Tak i ty mi oznajmiasz.

 

Dynowska


Ardżuna mówi:
Iżeś jest Brahman najwyższy, najwznioślejszy, przeczysty, jedyna Ostoja i najgórnirjszy Cel i wieczny Człowiek-Bóg, Ty, bez początku i końca, wszechobecny Pan,
wszyscy mędrcy to powiadali; takim sławił Cię boski wieszcz Narada i Asita, Dewala i Wjasa, a teraz objawiasz mi to Sam.

 

Sachse


Ardżuna rzekł:
Tyś jest najwyższym brahmanem,
najwyższą siedzibą,
tyś dawcą najwyższego oczyszczenia.
Wszyscy mędrcy, i boski Narada,
i Asita, Dewala i Wjasa
zwą cię odwiecznym, boskim puruszą,
bóstwem pierwotnym,
niezrodzonym i wszechmocnym.
Ty sam także mi to mówisz.

 

Kudelska


Ardżuna powiada:
Tyś najwyższym brahmanem, najwyższą ostoją, najwyższym panem Wszechoczyszczającym,
Tyś boską odwieczną osobą, Tyś Bóg najpierwszy, nie narodzony i wszystko przenikający.
Tak o Tobie wszyscy wieszczowie powiadali, boski Narada, Asita,
Dewala, Wjasa, a teraz Ty sam mnie to właśnie objaśniasz.

 

Rucińska


Rzekł Ardżuna:
Tyś jest najwyższym Brahmanem, przybytkiem i czyścicielem,
Puruszą wiecznym, niebiańskim, pierwotnym i niezrodzonym!
Bogiem Cię zwą wszechobecnym mędrcy, wieszcz boski Narada,
Asita, Dewala, Wjasa – i ty sam mówisz to do mnie!

 

Szuwalska


Jesteś prawdą najświętszą – powiedział Ardżuna –
Najwspanialszym schronieniem i tym, co najczystsze,
Wieczną, boską osobą, pierwszym pośród bogów,
Nienarodzony, wszędzie obecny – tak mówią
Wszyscy mędrcy i święci, tacy jak Narada,
Asita czy Dewala, jak również sam Wjasa.
Dziś słyszę to od Ciebie.
 
 

BhG 10.14

sarvam etad ṛtaṃ manye yan māṃ vadasi keśava
na hi te bhagavan vyaktiṃ vidur devā na dānavāḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


he keśava (Keśawo!), he bhagavan (o Panie!),
[tvam] (ty) yat (co) mām (mi) vadasi (mówisz),
[aham](ja) etat sarvam (to wszystko) ṛtam (za prawdę) manye (uważam).
devāḥ hi dānavāḥ [ca] (zaiste ani niebianie ani demony) te vyaktim (twojej przejawioności) na viduḥ (nie znają).

 

tłumaczenie polskie


Keśawo, to wszystko, co mi mówisz, uważam za prawdę.
O Panie, zaiste ani niebianie, ani demony nie znają twojej przejawionej [natury].

 

analiza gramatyczna

sarvam sarva sn. 1i.1 n. wszystko, całość (sarvam idam – najczęściej w znaczeniu „ten cały świat”);
etat etat sn. 1i.1 n. to;
ṛtam ṛta 1i.1 n. porządek, prawo, prawda;
manye man (myśleć) Praes. Ā 3c.1 myślę, uważam;
yat yat sn. 2i.1 n. co;
mām asmat sn. 2i.1mnie;
vadasi vad (mówić) Praes. P 2c.1 mówisz;
keśava keśa-va 8i.1 m. posiadający [piękne] włosy (od: keśa – włosy; -va = -vant – posiadacz);
lub ka-īśa-vawładca Brahmy i Śiwy (od: ka – Brahma; īś – posiadać, władać, īśa – władca, Śiwa; -va = -vant – posiadacz);
na av. nie;
hi av. ponieważ, albowiem, właśnie, zaiste, z pewnością;
te yuṣmat sn. 6i.1 twoja (skrócona forma od: tava);
bhagavan bhagavant 8i.1 m. o Panie! (od: bhaj – dzielić, miłować, radować się, oddawać cześć, bhaga – dział, udział, pomyślność, majątek; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza, bhagavant – posiadacz fortuny);
vyaktim vyakti 2i.1 f. widzialność, jednostkowość, odrębność (od: vi-añj – dekorować, przejawiać);
viduḥ vid (wiedzieć) Perf. P 1c.3 dowiedzieli się, znają;
devāḥ deva 1i.3 m. bogowie, niebianie (od: div – jaśnieć, bawić się);
na av. nie;
dānavāḥ dānava 1i.3 m. potomkowie Danu (od: danu – matka demonów, córka Dakszy);

 

warianty tekstu


yan māṃ yan mā / yan me / yaṃ māṃ / yaṃ tāṃ (co mi [mówisz]);
te → me (mi);
vyaktiṃ → bhaktiṃ / vyaktaṃ (uwielbienie / jawne);
dānavāḥ → maharṣayaḥ (wielcy wieszczowie);
 
 



Śāṃkara


sarvam etad yathoktam ṛṣibhis tvayā caitad ṛtaṃ satyam eva manye, yan māṃ prati vadasi bhāṣase he keśava | na hi te tava bhagavan vyaktiṃ prabhavaṃ vidur na devā na dānavāḥ

 

Rāmānuja


ataḥ sarvam etad yathāvasthitavastukathanaṃ manye, na praśaṃsādyabhiprāyam; yan māṃ prati ananyasādhāraṇam anavadhikātiśayaṃ svābhāvikaṃ tavāiśvaryaṃ kalyāṇaguṇānantyaṃ ca vadasi / ato bhagavan niratiśayajñānaśaktibalāiśvaryavīryatejasāṃ nidhe, te vyaktiṃ vyañjanaprakāraṃ na hi parimitajñānā devā dānavāś ca viduḥ

 

Śrīdhara


ato mamedānīṃ tvadīyaiśvaryo ‚sambhāvanā nivṛttety āha sarvam etad iti | etad-bhāvena paraṃ brahmety ādi sarvam apy ṛtaṃ satyaṃ manye | yan māṃ prati tvaṃ kathayasi na me viduḥ sura-gaṇā ity ādi | tad api satyam eva manya ity āha na hīti | he bhagavan tava vyaktiṃ devā na viduḥ | asmad-anugrahārtham iyam abhivyaktir iti na jānanti | dānavāś cāsmin nigrahārtham iti na vidur eveti

 

Madhusūdana


sarvam etad uktam ṛṣibhiś ca tvayā ca tad-ṛtaṃ satyam evāhaṃ manye yan māṃ prati vadasi keśava | nahi tvad-vacasi mama kutrāpy aprāmāṇya-śaṅkā | tac ca sarvajñatvāt tvaṃ jānāsīti keśau brahma-rudrau sarveśāv apy anukampyayā vātyavagacchatīti vyutpattim āśritya niratiśayaiśvarya-pratipādakena keśava-padena sūcitam | ato yad uktaṃ na me viduḥ sura-gaṇāḥ prabhavaṃ na maharṣayaḥ [Gītā 10.2] ity ādi tat tathaiva | hi yasmāt | he bhagavan samagraiśvaryādi-sampanna te tava vyaktiṃ prabhāvaṃ jñānātiśaya-śālino ‚pi devā na vidur nāpi dānavā na maharṣaya ity api draṣṭavyam

 

Viśvanātha


nātra mama ko ‚py aviśvāsa ity āha sarvam iti | kiṃ ca te ṛṣayaḥ paraṃ brahma-dhāmānaṃ tvām ajam āhur eva | na tu te vyaktiṃ janma viduḥ | para-brahma-svarūpasya tavājatvaṃ janmavattvaṃ ca kiṃ prakāram iti tu na vidur ity arthaḥ | ataeva na me viduḥ suragaṇāḥ prabhavaṃ na maharṣayaḥ [Gītā 10.2] iti yat tvayoktaṃ taṃ sarvam ṛtaṃ satyam eva manye | he keśava ! ko brahmā īśo rudraś ca tāv api vayase svatattvājñānena badhnāsi, kiṃ punaḥ deva-dānavādyās tvāṃ na vidantīti vācyam iti bhāvaḥ

 

Baladeva


sarvam iti | etat sarvam aham ṛtaṃ satyam eva | na tu praśaṃsā-mātraṃ manye | he keśaveti | keśau vidhi-rudrau vayase sva-tattvāparijñānena nibadhnāsi prajāpatiṃ ca rudraṃ ca ity ādi tvad-uktaḥ | he sarveśvara ! he bhagavan ! niravadhikātiśaya-ṣaḍ-aiśvarya-nidhe ! te vyaktiṃ para-brahmatvādi-guṇāṃ śrī-mūrtiṃ deva-dānavāś ca na vidur yat te ‚nya-svajātīyatva-buddhyā tvām avajānanti druhyanti ceti bhāvaḥ
 
 



Michalski


Wszystko uważam za prawdę, co ty mi wieścisz, Bujnowłosy! Ujawy twojej, o Wzniosły, nie znają jednak ani bogowie, ani demony.

 

Olszewski


Wierzę, wojowniku długowłosy, w prawdę słów twoich: albowiem ani bogowie ani danavy nie wiedzą, w jaki sposób ty się stajesz widzialny.

 

Dynowska


Wierzę głęboko iż prawdą każde Twe słowo, o Keszawo; twej zjawy kosmicznej, o najdroższy Panie, nie poznał dotąd nikt, ni Świetliści, ni tytany pojąć jej nie zdolni.

 

Sachse


Cokolwiek mi mówisz, o Bujnowłosy,
wszystko to jest prawdą,
Ani bogowie, ani demony, o Czcigodny,
nie znają twego objawienia.

 

Kudelska


To wszystko, co mi powiadasz, Keśawo, jako prawdę przyjmuję;
Twej objawionej natury, Panie, nikt nie poznał, ni bogowie, ni demony.

 

Rucińska


Wierzę, że wszystko jest prawdą, co do mnie mówisz, Kesiawo,
Bo ni demony, ni bogi chwały Twej, Boże, nie znają!

 

Szuwalska


Wierzę w każde słowo
Przez Ciebie powiedziane. Nie wątpię, Kesiawo,
Iż żaden bóg czy demon nie poznał Cię jeszcze.
 
 

BhG 10.15

svayam evātmanātmānaṃ vettha tvaṃ puruṣottama
bhūta-bhāvana bhūteśa deva-deva jagat-pate

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


he puruṣottama (o najlepszy z ludzi!) he bhūta-bhāvana (o twórco istot!) he bhūteśa (o Panie istot!) he deva-deva (o Boże bogów!) he jagat-pate (o panie świata!),
tvam svayam eva (ty zaiste sam) ātmanā (dzięki jaźni) ātmānam (siebie) vettha (znasz).

 

tłumaczenie polskie


O najlepszy z ludzi, twórco bytów, Panie bytów, Boże bogów, Panie świata!
Zaiste ty sam osobiście znasz siebie dzięki sobie.

 

analiza gramatyczna

svayam av. osobiście, sam, samemu;
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
ātmanā ātman 3i.1 m. dzięki jaźni, jaźnią, dzięki sobie;
ātmānam ātman 2i.1 m. jaźń, siebie;
vettha vid (wiedzieć) Perf. P 2c.1 (w znaczeniu Praes. ) – wiesz, znasz;
tvam yuṣmat sn. 1i.1ty;
puruṣottama puruṣa-uttama 8i.1 m. ; TP : puruṣāṇām uttametio najlepszy z ludzi (od: pur – poprzedzać, prowadzić lub pṝ – napełniać, odżywiać, puru – obfitość, pūru – ludzie; ut-tama – najbardziej wyniesiony, najwyższy, stopień najwyższy od: ud – ponad, wyżej);
bhūta-bhāvana bhūta-bhāvana 8i.1 m. ; yo bhūtāni bhāvayati saḥo ty, który stwarzasz byty (od: bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt; caus. PP bhāvana – powodujący powstanie, stwarzający, stwórca, wyobrażenie);
bhūteśa bhūta-iśa 8i.1 m. ; TP : bhūtānām īśeti – o Władco bytów (od: bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, świat, istoty, byty; īś – posiadać, władać, īśa – pan, władca);
deva-deva deva-deva 8i.1 m. ; TP : devānām deveti – o Boże bogów (od: div – jaśnieć, bawić się, deva – bóg, niebianin);
jagat-pate jagat-pati 8i.1 m. ; TP : jagataḥ pata itio Panie świata (od: gam – iść, jagat – poruszający się, świat, ludzkość; pati – mąż, pan);

 

warianty tekstu

vettha → vetsi (znasz);
 
 



Śāṃkara


yatas tvaṃ devādīnām ādiḥ, ataḥ—

svayam eva ātmanātmānaṃ vettha jānāsi tvaṃ niratiśaya-jñānaiśvarya-balādi-śaktimantam īśvaram | puruṣottama ! bhūtāni bhāvayatīti bhūta-bhāvanaḥ | he bhūtabhāvana ! bhūteśa ! bhūtānām īśitaḥ ! he deva-deva ! jagat-pate !

 

Rāmānuja


he puruṣottama, ātmanā, ātmānam tvāṃ svayam eva svena jñānenaiva vettha / bhūtabhāvana; sarveṣāṃ bhūtānām utpādayitaḥ, bhūteśa sarveṣāṃ niyantaḥ, devadeva daivatānām api paramadaivata, yathā manuṣyamṛgapakṣisarīsṛpādīn saundaryasauśīlyādikalyāṇaguṇagaṇair daivatāni atītya vartante, tathā tāni sarvāṇi daivatāny api tais tair guṇais atītya vartamāna, jagatpate jagatsvāmin

 

Śrīdhara


kiṃ tarhi ? svayam iti | svayam eva tvam ātmānaṃ vettha jānāsi nānyaḥ | tad apy ātmanā svenaiva vettha | na sādhanāntareṇa | atyādareṇa bahudhā sambodhayati he puruṣottama ! puruṣottamatve hetu-garbhāṇi viśeṣaṇāni sambodhanāni | he bhūta-bhāvana bhūtotpādaka | bhūtānām īśa niyantaḥ | devānām ādityādīnāṃ deva prakāśaka | jagat-pate viśva-pālaka

 

Madhusūdana


yatas tvaṃ teṣāṃ sarveṣām ādir aśakya-jñānaś cātaḥ svayam iti | svayam evānyonyapadeśādikam antareṇaiva tvam evātmānā svarūpeṇātmānaṃ nirupādhikaṃ sopādhikaṃ ca | nirupādhikaṃ pratyaktvenāviṣayatayā sopādhikaṃ ca niratiśaya-jñānaiśvaryādi-śaktimattvena vettha jānāsi nānyaḥ kaścit | anyair jñātum aśakyam ahaṃ kathaṃ jānīyām ity āśaṅkām apanudan premautkaṇṭhyena bahudhā sambodhayati he puruṣottama tvad-apekṣayā sarve ‚pi puruṣā apakṛṣṭā eva | atas teṣām aśakyaṃ sarvottamasya tava śakyam evety abhiprāyaḥ | puruṣottamatvam eva vivṛṇoti punaś caturbhiḥ sambodhanaiḥ | bhūtāni sarvāṇi bhāvayaty utpādayatīti he bhūta-bhāvana sarva-bhūta-pitaḥ | pitāpi kaścin neṣṭas tatrāha he bhūteśa sarva-bhūta-niyantaḥ | niyantāpi kaścin nārādhyas tatrāha he deva-deva devānāṃ sarvārādhyānām apy ārādhyaḥ | ārādhyo ‚pi kaścin na pālayitṛtvena patis tatrāha he jagat-pate hitāhitopadeśaka-veda-praṇatṛtvena sarvasya jagataḥ pālayitaḥ | etādṛśa-sarva-viśeṣaṇa-viśiṣṭas tvaṃ sarveṣāṃ pitā sarveṣāṃ guruḥ sarveṣāṃ rājātaḥ sarvaiḥ prakāraiḥ sarveṣām ārādhya iti kiṃ vācyaṃ puruṣottamas tvaṃ taveti bhāvaḥ

 

Viśvanātha


tasmāt tvaṃ svayam evātmānaṃ vettha iti eva-kāreṇa tavārjatva-janmavattvādīnāṃ durghaṭānām api vāstavatvam eva tvad-bhakto vetti tac ca kena prakāreṇeti tu so ‚pi na vettīty arthaḥ | tad apy ātmanā svenaiva vettha na sādhanāntareṇa | ataeva tvaṃ puruṣeṣu mahat-sraṣṭādiṣv api madhya uttamaḥ | na kevalam uttama eva, yato bhūta-bhāvanaḥ | bhūtā bhūta-bhāvana-rūpā ye tad-ādayaḥ parameṣṭhy-antās teṣām īśaḥ | na kevalam īśa eva, yato devais tair eva devaḥ krīḍā yasyeti tvat-krīḍopakāra-bhūtā eva te ity arthaḥ | tad apy apārakāruṇya-vaśād jagad-vartinā man mādṛśānām api tvam eva patir bhavasi iti catūrṇāṃ sambodhana-padānām arthaḥ | yad vā puruṣottamatvam eva vivṛṇoti he bhūta-bhāvana sarva-bhūta-pitaḥ ! pitāpi kaścin neṣṭe ? tatrāha he bhūteśa ! bhūteśo ‚pi kaścin nārādhyas tatrāha he devadeva ! devārādhyo ‚pi kaścin na pālayatīti tatrāha he jagat-pate

 

Baladeva


svayam eva tvam ātmānā svenaiva jñānenātmānaṃ saṃvettha idam ittham iti jānāsi | ye deveṣu dānaveṣu ca tvad-bhaktās te tādṛśīṃ tvan-mūrtiṃ vastu-bhūtāṃ jānanty eva tasyās tathātve kathaṃ tāṃ na jānantīty eva-kārāt | he puruṣottama sarva-puruṣeśvara ! puruṣottamas tvaṃ vivṛṇvan sambodhayati he bhūta-bhāvana ! sarva-prāṇi-janaka ! bhūta-bhāvano ‚pi kaścin neṣṭo, tatrāha he bhūteśa ! sarva-prāṇi-niyantaḥ ! bhūteśo ‚pi kaścin na pūjyas tatrāha he devadeva ! sarvārādhyānām api devānām ārādhya ! devadevo ‚pi kaścin na rakṣakas tatrāha he jagat-pate ! hitāhitopadeśena jīvikārpaṇena ca viśva-pālaka ! īdṛśasya te tattvaṃ susiddham iti
 
 



Michalski


Ty jeden tylko znasz samego siebie przez siebie, najwyższy duchu, który stwarzasz istnienia i nad nimi panujesz, ty Boże bogów, władco świata!

 

Olszewski


Ty sam tylko znasz siebie, o Duchu najwyższy, bycie bytów, królu żyjących, Boże bogów, Panie najwyższy stworzeń.

 

Dynowska


Zaprawdę Ty jeno Sam znasz Siebie, przez Siebie samego, o Przenajwyższy; Tyś jest wszechstworzeń Krynicą, tworów wszystkich Panem, Świetlistych Władcą i Światów Wszechrządcą!

 

Sachse


Ty sam przez siebie poznałeś siebie samego,
najwyższy puruszo,
praprzyczyno istot, władco wszechrzeczy,
boże bogów, panie świata!

 

Kudelska


Zaprawdę, Ty sam siebie samego poprzez siebie poznajesz, Najwyższa Osobo,
Tyś przyczyną każdej istoty, Panem stworzenia, Bogiem bogów, władcą całego świata.

 

Rucińska


Ty sam jedynie znasz siebie, Wszechwładco, Boże nad bogi,
Puruszo Najwyższy, Ojcze Stworzenia, Panie Wszechświata!

 

Szuwalska


Tylko Ty wiesz, kim jesteś, największa osobo,
Panie i stworzycielu wszelkiego istnienia,
Bogu bogów i władco całego wszechświata.
 
 

BhG 10.16

vaktum arhasy aśeṣeṇa divyā hy ātma-vibhūtayaḥ
yābhir vibhūtibhir lokān imāṃs tvaṃ vyāpya tiṣṭhasi

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


divyāḥ hy (zaiste boskie) ātma-vibhūtayaḥ (swoje moce),
aśeṣeṇa (bez reszty) tvam (ty) vaktum arhasi (racz powiedzieć)
yābhiḥ vibhūtibhiḥ (dzięki którym mocom) imān lokān (te światy) vyāpya (przeniknąwszy) tiṣṭhasi (pozostajesz).

 

tłumaczenie polskie


Racz w pełni opowiedzieć o swoich boskich mocach,
dzięki którym trwasz, przeniknąwszy ten świat.

 

analiza gramatyczna

vaktum vac (mówić) inf. powiedzieć;
arhasi arh (być godnym, móc) Praes. P 2c.1 powinieneś, godzi ci się;
aśeṣeṇa av. ( 3i.1 ) – całkowicie, bez reszty, kompletnie (od: śiṣ – pozostawiać, śeṣa – pozostałość, resztka, koniec);
divyāḥ divya 1i.3 f. boskie (od: div – jaśnieć, diva – niebiosa);
hi av. ponieważ, albowiem, właśnie, zaiste, z pewnością;
ātma-vibhūtayaḥ ātma-vibhūti 1i.3 f. ; TP : ātmano vibhūtaya itimoce jaźni (od: ātman – jaźń; vi-bhū – powstawać, ekspandować, przejawiać, vibhūti – moc, potęgę, bogactwo);
yābhiḥ yat sn. 3i.3 f. przez które;
vibhūtibhiḥ vibhūti 3i.3 f. przez moce, przez bogactwa (od: vi-bhū – powstawać, ekspandować, przejawiać);
lokān loka 2i.3 m. światy;
imān idam sn. 2i.3 m. te;
tvam yuṣmat sn. 1i.1ty;
vyāpya vi-āp (przenikać) absol. przeniknąwszy, zakrywszy;
tiṣṭhasi sthā (stać) Praes. P 2c.1 stoisz, pozostajesz;

 

warianty tekstu


divyā hy ātma-vibhūtayaḥ → divyā ātma-vibhūtayaḥ / vibhūtīr ātmanaḥ śubhāḥ (boskie moce jaźni / pomyślne moce jaźni);
imāṃs tvaṃ → imās tvaṃ / nityaṃ sa  (które [moce] ty / on zawsze);
vyāpyaprāpya (osiągnąwszy);
tiṣṭhasi → tiṣṭhati (pozostaje);
 
 



Śāṃkara


vaktuṃ kathayitum arhasy aśeṣeṇa | divyā hy ātma-vibhūtayaḥ | ātmano vibhūtayo yās tāḥ vaktum arhasi | yābhir vibhūtibhir ātmano māhātmya-vistarair imān lokān tvaṃ vyāpya tiṣṭhasi

 

Rāmānuja


divyāḥ tvadasādhāraṇyo vibhūtayo yāḥ, tās tvam evāśeṣeṇa vaktum arhasi / tvam eva vyañjayetyarthaḥ / yābhir anantābhir vibhūtibhiḥ yair niyamanaviśeṣair yuktaḥ imān lokān tvaṃ niyantṛtvena vyāpya tiṣṭhasi

 

Śrīdhara


yasmāt tavābhivyaktiṃ tvam eva vetsi na devādayaḥ | tasmāt vaktum iti | yā ātmanas tava divyā atyadbhutā vibhūtayas tā sarvā vaktuṃ tvam evārhasi yogyo ‚si | yābhir iti vibhūtīnāṃ viśeṣaṇaṃ spaṣṭārtham

 

Madhusūdana


yasmād anyeṣāṃ sarveṣāṃ jñātum aśakyā avaśyaṃ jñātavyāś ca tava vibhūtayas tasmāt vaktum iti | yābhir vibhūtibhir imān sarvān lokān vyāpya tvaṃ tiṣṭhasi tās tavāsādhāraṇā vibhūtayo divyā asarvajñair jñātum aśakyā hi yasmāt tasmāt sarvajñas tvam eva tā aśeṣeṇa vaktum arhasi

 

Viśvanātha


tava tattvaṃ durgamaṃ tava vibhūtiṣv eva mama jijñāsā jāyata iti dyotayann āha vaktum iti | divyā utkṛṣṭā yā ātma-vibhūtayas tāvad vaktum arhasīty anvayaḥ | nanv aśeṣeṇa mad-vibhūtayaḥ sarvā vaktum aśakyā eva tatrāha yābhir iti

 

Baladeva


tvat-svarūpa-yāthātmyaṃ khalu kathaṃ tathā durgamevātas tvad-vibhūtiṣv eva maj-jijñāsopajāyata iti sūcayann āha vaktum iti | divyā utkṛṣṭās tad-asādhāraṇīyātmano vibhūtīr aśeṣeṇa vaktum arhasi dvitīyārthe prathamā | yābhir viśiṣṭas tvam imān lokān vyāpya niyamya tiṣṭhasi
 
 



Michalski


O racz mi całkowicie wyjawić, jakie są twoje boskie rozsnucia, mocą jakich przeobrażeń ty stoisz przedemną, przenikając jednocześnie te światy?

 

Olszewski


Powiedz mi, nic nie ukrywając, jaką mocą podtrzymujesz te światy, przenikając je.

 

Dynowska


Łaskaw mi bądź i wymienić racz wszystkie, bez wyjątku, Twe boskie zjawienia i potęgę którą wszechtwory przenikasz i trwasz.

 

Sachse


Zechciej wyjawić w całej pełni,
albowiem boskie jest bogactwo twej istoty,
którymi z przejawów twego bogactwa
wypełniasz ten świat?

 

Kudelska


Racz mi dokładnie wyjawić swą boską potęgę, dzięki której
Przeniknąwszy te światy, mieszkasz w nich.

 

Rucińska


Racz w pełni mi opowiedzieć o boskich swoich potęgach,
Przez które to boskie moce trwasz, światy te przenikając!

 

Szuwalska


Opowiedz mi dokładnie o swojej boskości.
W jaki sposób świat cały stojąc tu przenikasz?
 
 

BhG 10.17

kathaṃ vidyām ahaṃ yogiṃs tvāṃ sadā paricintayan
keṣu keṣu ca bhāveṣu cintyo si bhagavan mayā

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


he yogin (joginie!) he bhagavan (o Panie!),
katham (jak) aham (ja) sadā paricintayan (zawsze rozmyślający) tvām (ciebie) vidyām (mogę poznać).
keṣu keṣu ca bhāveṣu (i w jakich bytach) mayā (przeze mnie ) [tvam] (ty) cintyaḥ (rozmyślany) asi (jesteś).

 

tłumaczenie polskie


O Panie, o joginie, jak rozmyślając bezustannie o tobie mogę cię poznawać?
W jakich bytach mogę o tobie rozmyślać?

 

analiza gramatyczna

katham av. jak?
vidyām vid (wiedzieć) Pot. P 3c.1 mógłbym poznać;
aham asmat sn. 1i.1ja;
yogin yogin 8i.1 m. o joginie! (od: yuj – zaprzęgać, łączyć, yoga – przyłączanie, zysk, zaprzęgnięcie, zastosowanie, metoda, środki, jedna ze szkół filozofii indyjskiej);
tvām yuṣmat sn. 2i.1ciebie;
sadā av. zawsze;
paricintayan pari-cintayant (pari-cint – myśleć, rozważać) PPr 1i.1 m. rozmyślający, rozważający;
keṣu keṣu kim sn. 7i.3 m. w których, w których? (podwojenie w znaczeniu dystrybutywnym);
ca av. i;
bhāveṣu bhāva 7i.3 m. w bytach, w stanach (od: bhū – być);
cintyaḥ cintya (cint – myśleć, rozważać) PF 1i.1 m. do rozważania, do pomyślenia;
asi as (być) Praes. P 2c.1 jesteś;
bhagavan bhagavant 8i.1 m. o Panie! (od: bhaj – dzielić, miłować, radować się, oddawać cześć, bhaga – dział, udział, pomyślność, majątek; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza, bhagavant – posiadacz fortuny);
mayā asmat sn. 3i.1 przeze mnie;

 

warianty tekstu


vidyām ahaṃ yogiṃs → vidyā mahā-yogiṃs / vidyāṃ mahā-yogiṃs / viṃdyām ahaṃ yogiṃs (wiedza, o wielki joginie / mogę poznać o wielki joginie / ja mogę znaleźć o joginie);
yogiṃs tvāṃ → yogiṃ tvāṃ / yogī tvāṃ / yogis tvāṃ (ciebie jogina / jogin ciebie / o joginie, ciebie);
tvāṃ sadā → tvām ahaṃ (ciebie ja);
keṣu keṣu ca bhāveṣu → teṣu lokeṣu bhāveṣu (w tych światach i w bytach);
 
 



Śāṃkara


kathaṃ vidyāṃ vijānīyām ahaṃ he yogin tvāṃ sadā paricintayan | keṣu keṣu ca bhāveṣu vastuṣu cintyo’si dhyeyo’si bhagavan mayā

 

Rāmānuja


ahaṃ yogī bhaktiyoganiṣṭhas san bhaktyā tvāṃ sadā paricintayan cintayituṃ pravṛttaḥ cintanīyaṃ tvāṃ paripūrṇāiśvaryādikalyāṇaguṇagaṇaṃ kathaṃ vidyām? pūrvoktabuddhijñānādibhāvavyatirikteṣu keṣu keṣu ca bhāveṣu mayā niyantṛtvena cintyo ‚si?

 

Śrīdhara


kathana-prayojanaṃ darśayan prārthayate katham iti dvābhyām | he yogin kathaṃ kair vibhūti-bhedaiḥ sadā paricintayann ahaṃ tvāṃ vidyāṃ jānīyām ? vibhūti-bhedena cintyo ‚pi tvaṃ keṣu keṣu padārtheṣu mayā cintanīyo ‚si?

 

Madhusūdana


kiṃ prayojanaṃ tat-kathanasya tad āha katham iti dvābhyām | yogo niratiśayaiśvaryādi-śaktiḥ so ‚syāstīti he yogin niratiśaiśvaryādi-śakti-śālinn aham atisthūlamatis tvāṃ devādibhir api jñātum aśakyaṃ kathaṃ vidyāṃ jānīyāṃ sadā paricintayan sarvadā dhyāyan | nanu mad-vibhūtiṣu māṃ dhyāyan jñāsyasi tatrāha keṣu keṣu ca bhāveṣu cetanācetanātmakeṣu vastuṣu tvad-vibhūti-bhūteṣu mayā cintyo ‚si he bhagavan

 

Viśvanātha


yogo yoga-māyā-śaktir vartate yasya he yogin vanamālītivat | tvām ahaṃ kathaṃ paricintayan san tvāṃ sadā vidyāṃ jānīyām ? bhaktyā mām abhijānāti yāvān yaś cāsmi tattvataḥ [BhP 11.14.11] iti tvad-ukteḥ | tathā keṣu bhāveṣu padārtheṣu tvaṃ cintyaḥ tvac-cintana-bhaktir mayā kartavyety arthaḥ

 

Baladeva


nanu kimarthaṃ tat-kathanṃ tatrāha katham iti | yogo yoga-māyā-śaktir asty asyeti he yogin ! tvāṃ sadā paricintayan saṃsmarann ahaṃ kalyāṇānanta-guṇa-yoginaṃ kathaṃ vidyāṃ jānīyām ? keṣu keṣu ca bhāveṣu padārtheṣu prakāśamānas tvaṃ mayā cintyo dhyeyo ‚si ? tad etad ubhayaṃ vada | tac ca vibhūty-uddeśenaiva setsyatīti tām upadiśety arthaḥ
 
 



Michalski


W jakiż to sposób, myśląc o tobie, poznam cię, cudotwórco!-– i w jakiej postaci potrafię cię pojąć, o Wzniosły?

 

Olszewski


Powiedz mi, Yogi, jakim sposobem, myślą zjednoczony z tobą, mógłbym cię poznać, jakie części twojej istoty, o Błogosławiony, byłyby dla mnie niepojęte.

 

Dynowska


Jak mam Cię poznać, o Jogi wszechświata, przez nieustanne o Tobie rozmyślanie? O jakich, jakichże to postaciach Twych, Panie, mam wciąż rozmyślać?

 

Sachse


W jaki sposób myśląc o tobie stale
mógłbym cię poznać, o Joginie?
Pod jakimi twymi postaciami, o Czcigodny,
mogę o tobie myśleć?

 

Kudelska


Jakże mam cię poznać, joginie w wiecznej medytacji,
O której z twoich różnorodnych form mam, Panie, rozmyślać?

 

Rucińska


Jak poznać mi Cię, Joginie, mnie, co wciąż myślę o Tobie?
W jakich Cię szukać mam rzeczach, o Boże, podczas zadumy?

 

Szuwalska


Jak Twój ogrom ogarnąć, jak skupić mam myśli?
Którą z Twoich postaci mam ciągle pamiętać?
 
 

BhG 10.18

vistareṇātmano yogaṃ vibhūtiṃ ca janārdana
bhūyaḥ kathaya tṛptir hi śṛṇvato nāsti me mṛtam

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


he janārdana (Dźanardano!),  
ātmanaḥ (swoje) yogam (o jodze) vibhūtim ca (i o mocach) bhūyaḥ (ponownie) vistareṇa (rozwlekle) kathaya (mów).
me hi (zaiste moje) amṛtam śṛṇvataḥ (słuchającego nektaru) tṛptiḥ (zaspokojenie) na asti (nie istnieje).

 

tłumaczenie polskie


Dźanardano, jeszcze raz w pełni opisz swoją moc i jogę.
Zaiste gdy słucham [tego] nektaru nie czuję zaspokojenia.

 

analiza gramatyczna

vistareṇa av. ( 3i.1 ) – rozlegle, rozwlekle, w pełni (od: vi-stṛ – rozciągać, ekspandować, vistara – rozwlekły);
ātmanaḥ ātman 6i.1 m. jaźni;
yogam yoga 2i.1 m. przyłączanie, zysk, zaprzęgnięcie, zastosowanie, metoda, środki (od:yuj – zaprzęgać, łączyć);
vibhūtim vibhūti 2i.1 f. moc, potęgę, bogactwo (od: vi-bhū – powstawać, ekspandować, przejawiać);
ca av. i;
janārdana jana-ardana 8i.1 m. pobudzający / trapiący ludzi (od: jan – rodzić, stwarzać, jana – człowiek, ludzkość; ard – dręczyć, krzywdzić, ardana – niepokojenie, niszczenie)
lub BV : yo janānām abhadram ardati saten, który niszczy niepomyślność ludzi;
bhūyaḥ av. bardziej, ponownie, ponadto;
kathaya kath (mówić, opowiadać) Imperat. P 2c.1 mów, opowiadaj;
tṛptiḥ tṛpti  1i.1 f. zadowolenie, satysfakcja, zaspokojenie (od: tṛp – być zadowolonym);
hi av. ponieważ, albowiem, właśnie, zaiste, z pewnością;
śṛṇvataḥ śṛṇvant (śru – słyszeć) PPr 6i.1 m. słuchającego;
na av. nie;
asti as (być) Praes. P 1c.1 jest;
me asmat sn. 6i.1 mój (skrócona forma od: mama);
amṛtam a-mṛta 2i.1 n. nie umarły, wieczny; nektar, nieśmiertelność (od: mṛ – umierać; PP mṛta – umarły);

 

warianty tekstu

me mṛtam → me matam (moje zdanie);
 
 



Śāṃkara


vistareṇātmano yogaṃ yogaiśvarya-śakti-viśeṣaṃ vibhūtiṃ ca vistaraṃ dhyeya-padārthānāṃ he janārdana, ardater gati-karmaṇo rūpam, asurāṇāṃ deva-pratipakṣa-bhūtānāṃ janānāṃ narakādi-gamayitṛtvāt janārdano’bhyudaya-niḥśreyasa-puruṣārtha-prayojanaṃ sarvair janair yācyate iti vā | bhūyaḥ pūrvam uktam api kathaya | tṛptiḥ paritoṣo hi yasmān nāsti me mama śṛṇvatas tvan-mukha-niḥsṛta-vākyāmṛtam

 

Rāmānuja


„ahaṃ sarvasya prabhavo mattas sarvaṃ pravartate” iti saṃkṣepeṇoktaṃ tava sraṣṭṛtvādiyogaṃ vibhūtiṃ niyamanaṃ ca bhūyo vistareṇa kathaya / tvayocyamānaṃ tvanmāhātmyāmṛtaṃ śṛṇvato me tṛptir nāsti; hi mamātṛptis tvayaiva viditetyabhiprāyaḥ

 

Śrīdhara


tad evaṃ bahirmukho ‚pi citte tatra tatra vibhūti-bhedena tvac-cintaiva yathā bhavet tathā vistareṇa kathayaty āha vistareṇeti | ātmanas tava yogaṃ sarvajñatva-sarva-śaktitvādi-lakṣaṇaṃ yogaiśvaryaṃ vibhūtiṃ ca vistareṇa punaḥ kathaya | hi yatas tava vākyam amṛta-rūpaṃ śṛṇvato mama tṛptir alaṃ buddhir nāsti

 

Madhusūdana


ataḥ vistareṇeti | ātmanas tava yogaṃ sarvajñatva-sarva-śaktitvādi-lakṣaṇam aiśvaryātiśayaṃ vibhūtiṃ ca dhyānālambanaṃ vistareṇa saṃkṣepeṇa saptame navame coktam api bhūyaḥ kathaya sarvair janair abhyudaya-niḥśreyasa-prayojanaṃ yācyasa iti | he janārdana ! ato mamāpi yācñā tvayy ucitaiva | uktasya punaḥ kathanaṃ kuto yācase tatrāha tṛptir alaṃ-pratyayenecchā-vicchittir nāsti hi yasmāc chṛṇvataḥ śravaṇena pibatas tvad-vākyam amṛtam amṛtavat pade pade svādu svādu | atra tvad-vākyam ity anukter apahnuty-atiśayokti-rūpaka-saṅkaro ‚yaṃ mādhuryātiśayānubhavenotkaṇṭhātiśayaṃ vyanakti

 

Viśvanātha


nana ahaṃ sarvasya prabhavo mattaḥ sarvaṃ pravartate [Gītā 10.8] ity anenaiva sarve padārthā mad-vibhūtayo mad-uktā eva vibhūtayas tathā iti matvā bhajante mām iti bhakti-yogaś cokta eva | tatrāha vistareṇeti | he janārdaneti mādṛśa-janānāṃ tvam eva hitopadeśa-mādhuryeṇa lobham utpādyārdayase yācayasīti vayaṃ kiṃ kurma iti bhāvaḥ | tvad-upadeśa-rūpam amṛtaṃ śṛṇvataḥ śruti-rasanayā svādayataḥ

 

Baladeva


nanu pūrva-pūrvatra ajo ‚pi sann [Gītā 4.6] ity ādinājatvādi-kalyāṇa-guṇa-yogo raso ‚ham [Gītā 7.8] ity ādinā vibhūtayaś cāsakṛt kathitāḥ, kiṃ punaḥ pṛcchasīti cet tatrāha vistareṇeti | sphuṭārthaṃ padyam | janārdaneti prāgvat | tvad-vākyam amṛtaṃ śṛṇvataḥ śrotra-rasanayāsvādayato mama tṛptir nāsti | atra tvad-vākyam ity anukter apahnutiḥ | prathamātiśayoktir vā tayoḥ saṅkaro vālaṅkāraḥ
 
 



Michalski


O, mów mi dalej, dręczycielu ludzi, o swej czarodziejskiej mocy i swych rozsnuciach, – jeszcze bowiem, słuchając, nie nasyciłem swych uszu oskołą twych słów!

 

Olszewski


Opowiedz mi obszernie o swej Jedności mistycznej i o swej cnocie najwyższej, zwycięzco ludzi. Słowa twoje są dla mnie ambrozyą, którą dość się nasycić nie mogę.

 

Dynowska


Sam objaw mi raz jeszcze, a obszernie, Twą Jogę i zjawy Twej chwałę niezmierną, o Dżanardano, bowiem chłonę Twych słów napój nieśmiertelny i wciąż więcej i więcej ich łaknę.

 

Sachse


Mów dalej, o Niepokojący, mów szeroko
o twej sile i o bogactwie twej istoty.
Kiedy słucham twych słów nieśmiertelnych,
nie mogę się nasycić.

 

Kudelska


Dokładnie mi raz jeszcze objaśnij swą jogę i swą potęgę, Dżanardano,
Gdyż nie nasyciłem jeszcze uszu moich twymi słowami, co są jak nektar nieśmiertelności.

 

Rucińska


Mów jeszcze, o Dżanardano, szeroko o swej potędze
I mocy, bom nie nasycił mych uszu słów Twych nektarem!

 

Szuwalska


Opisz mi swą potęgę, ukaż moc niezwykłą,
Twoje słowa są dla mnie najsłodszym nektarem.
 
 

BhG 10.19

śrī-bhagavān uvāca
hanta te kathayiṣyāmi divyā hy ātma-vibhūtayaḥ
prādhānyataḥ kuru-śreṣṭha nāsty anto vistarasya me

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


śrī-bhagavān (chwalebny Pan) uvāca (powiedział):
hanta (och!) he kuru-śreṣṭha (o najlepszy wśród Kurów!),
[mama yāḥ] (które moje) divyāḥ (boskie) ātma-vibhūtayaḥ (własne moce),
[aham] (ja) [tāḥ] te (tobie) prādhānyataḥ (ze względu na najważniejsze) kathayiṣyāmi (opiszę),
me hi vistarasya (zaiste mojego rozwlekłego) antaḥ (koniec) na asti (nie istnieje).

 

tłumaczenie polskie


Chwalebny Pan rzekł:
Och! Najlepszy z Kurów, zaiste opiszę ci moje boskie moce,
wybierając najważniejsze, [gdyż] nie istnieje kres mojej rozciągłości.

 

analiza gramatyczna

śrī-bhagavān śrī-bhagavant 1i.1 m. ; TP : śriyā yukto bhagavān itiPan połączony z majestatem (od: śrī – blask, majestat, fortuna; bhaj – dzielić, dostarczać, radować się, oddawać cześć, bhaga – dział, udział, pomyślność, majątek; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza, bhagavant – posiadacz fortuny);
uvāca vac (mówić) Perf. P 1c.1 powiedział;
hanta av. och!, ach!, niestety!, patrz! (partykuła przywołująca uwagę lub wyrażająca silne emocje – rozpacz, zachwyt, litość);
te yuṣmat sn. 4i.1 tobie (skrócona forma od: tubhyam);
kathayiṣyāmi kath (mówić, opowiadać) Fut. P 3c.1 będę opowiadać;
divyāḥ divya 1i.3 f. boskie (od: div – jaśnieć, diva – niebiosa);
hi av. ponieważ, albowiem, właśnie, zaiste, z pewnością;
ātma-vibhūtayaḥ ātma-vibhūti 1i.3 f. ; TP : ātmano vibhūtaya itimoce jaźni (od: ātman – jaźń; vi-bhū – powstawać, ekspandować, przejawiać, vibhūti – moc, potęgę, bogactwo);
prādhānyataḥ av. głównie, w związku z najważniejszymi (ablativus nieodmienny zakończony na -tas od: pra-dhā – umieszczać, dostarczać, pradhāna – główny, dominujący, pierwotny, prādhānya – przewaga, wyższość, zwierzchnictwo);
kuru-śreṣṭha kuru-śreṣṭha 8i.1 n. ; kurūṇām śreṣthetio najlepszy wśród Kurów (kuru – Kuru, Kurowie – potomkowie Kuru; stopień najwyższy od: śrī – śreyas, śreṣṭha);
na av. nie;
asti as (być) Praes. P 1c.1 jest;
antaḥ anta 1i.1 m. koniec, limit, granica, konkluzja, wnętrze, natura;
vistarasya vistara 6i.1 m. rozległego, rozwlekłego, pełnego (od: vi-stṛ – rozciągać, ekspandować);
me asmat sn. 6i.1 mój (skrócona forma od: mama);

 

warianty tekstu

divyā hy ātma-vibhūtayaḥ → vibhūtīr ātmanaḥ śubhāḥ  (własna pomyślna moc);
 
 



Śāṃkara


hanta idānīṃ te tava divyā divi bhavā ātma-vibhūtayo’tmano mama vibhūtayo yās tāḥ kathayiṣyāmīty etat | prādhānyato yatra yatra pradhānā yā yā vibhūtis tāṃ tāṃ pradhānāṃ prādhānyataḥ kathayiṣyāmy ahaṃ kuru-śreṣṭha ! aśeṣatas tu varṣa-śatenāpi na śakyā vaktum, yato nāsty anto vistarasya me mama vibhūtīnām ity arthaḥ

 

Rāmānuja


he kuruśreṣṭha! madīyāḥ kalyāṇīr vibhūtīḥ prādhānyatas te kathayiṣyāmi / prādhanyaśabdena utkarṣo vivakṣitaḥ; „purodhasāṃ ca mukhyaṃ mām” iti hi vakṣyate / jagaty utkṛṣṭāḥ kāścana vibhūtīr vakṣyāmi, vistareṇa vaktuṃ śrotuṃ ca na śakyate, tāsām ānantyāt / vibhūtitvaṃ nāma niyāmyatvam; sarveṣāṃ bhūtānāṃ buddhyādayaḥ pṛthagvidhā bhāvā matta eva bhavantīty uktvā, „etāṃ vibhūtiṃ yogaṃ ca mama yo vetti tattvataḥ” iti pratipādanāt / tathā tatra yogaśabdanirdiṣṭaṃ sraṣṭṛtvādikaṃ vibhutiśabdanirdiṣṭaṃ tatpravartyatvam iti hy uktaṃ punaś ca, „ahaṃ sarvasya prabhavo mattas sarvaṃ pravartate / iti matvā bhajante māṃ budhā bhāvasamanvitāḥ” iti

 

Śrīdhara


evaṃ prārthitaḥ san bhagavān uvāca hanteti | hantety anukampya sambodhanam | divyā yā mad-vibhūtayas tāḥ prādhānyena te tubhyaṃ kathayiṣyāmi yato ‚vāntarasya vibhūti-vistarasya madīyasyānto nāsti | ataḥ pradhāna-bhūtāḥ katicid varṇayiṣyāmi

 

Madhusūdana


atrottaram | hantety anumatau | yat tvayā prārthitaṃ tat kariṣyāmi mā vyākulo bhūr ity arjunaṃ samāśvāsya tad eva kartum ārabhate | kathayiṣyāmi prādhānyatas tā vibhūtīr yā divyā hi prasiddhā ātmano mamāsādhāraṇā vibhūtayo he kuru-śreṣṭha ! vistareṇa tu kathanam aśakyaṃ, yato nāsty antyo vistarasya me vibhūtīnām | ataḥ pradhāna-bhūtāḥ kāścid eva vibhūtīr vakṣyāmīty arthaḥ

 

Viśvanātha


hantety anukampāyāṃ prādhānyataḥ prādhānyena yatas tāsāṃ vistarasyānto nāsti | vibhūtayo vibhūtīr divyā uttamā eva na tu tṛṇeṣṭakādyāḥ | atra vibhūti-śabdena prākṛtāprākṛta-vastūny evocyate tāni sarvāṇy eva bhagavac-chakti-samudbhūtatvād bhagavad-rūpeṇaiva tāratamyena dhyeyatvenābhimatāni jñeyāni

 

Baladeva


evaṃ pṛṣṭaḥ śrī-bhagavān uvāca hanteti | hantety anukampārthakam | divyā utkṛṣṭāḥ, na tu tṛṇeṣṭakādyāḥ | vibhūtaya iti prāgvat | prādhānyataḥ prādhānyena yatas tāsāṃ vistarasyānto nāsti | iha vibhūti-śabdena niyāmakatva-rūpāṇy aiśvaryāṇi bodhyāni vibhūtir bhūtir aiśvaryam ity amara-koṣāt | prākṛtāprākṛtāni ca vastūni bhūtitvena varṇyāni | tāni sarvāṇi sarveśa-śakti-vyaṅgatvāt sarveśātmnaā tāratamyena bhāvyāni | matāni yāni sākṣād īśvara-rūpāṇi tattvenoktāni | tāni tu tena rūpeṇa bhāvanārthāny eva, na tv anyavat tac-chakty-ekadeśa-rūpāṇīti bodhyaṃ saṅgater iti
 
 



Michalski


Wzniosły rzekł:
Dobrze! Ja ci obwieszczę moje boskie rozsnucia, najlepszy z Kurawów, najpierwsze tylko, gdyż końca mego ogromu nie znajdziesz.

 

Olszewski


Błogosławiony.
Więc dobrze! opowiem ci o swoich przymiotach niebieskich, krótko, synu Kunti, albowiem ogromowi mojemu niemasz granic.

 

Dynowska


I rzecze Pan:
Niech się tak stanie, o z Kaurawów najlepszy, wymienię ci Me boskie zjawienia, niektóre jeno, najważniejsze, bowiem chwale moich przejawień nie masz końca.

 

Sachse


Czcigodny rzekł;
Dobrze więc! Powiem ci,
lecz o najważniejszych tylko,
o najlepszy z Kaurawów,
albowiem boskie jest bogactwo mej istoty
i nie ma kresu mej potęgi.

 

Kudelska


Czcigodny pan rzecze:
Więc ci ujawnię, najlepszy z Kuru, me boskie moce, lecz tylko te,
Które są najważniejsze, gdyż objawieniom moim nie ma końca.

 

Rucińska


Rzeki Pan:
Dobrze, opowiem ci z grubsza o boskich moich potęgach,
0 najwspanialszy wśród Kuru, bo zasięg ich nie ma końca!

 

Szuwalska


Na to Pan Wszystkich Bogactw odpowiedział: »Dobrze,
Najistotniejsze wspomnę natury swej chwały,
Gdyż ich rozmiar przekracza najśmielsze granice.
 
 

BhG 10.20

aham ātmā guḍākeśa sarva-bhūtāśaya-sthitaḥ
aham ādiś ca madhyaṃ ca bhūtānām anta eva ca

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


he guḍākeśa (Gudakeśo!),
aham (ja) sarva-bhūtāśaya-sthitaḥ (pozostającą w sercu wszystkich bytów) ātmā (jaźnią) [asmi] (jestem),
aham eva (zaiste ja) bhūtānām (bytów) ādiḥ ca madhyam ca antaḥ ca (i początkiem, i środkiem, i końcem) [asmi] (jestem).

 

tłumaczenie polskie


Gudakeśo, ja jestem jaźnią spoczywającą w sercu wszystkich istot,
Ja jestem początkiem, środkiem i końcem bytów.

 

analiza gramatyczna

aham asmat sn. 1i.1ja;
ātmā ātman 1i.1 m. jaźń;
guḍākeśa guḍākeśa 8i.1 m. o posiadaczu gęstych włosów (od: guḍa – piłka, syrop cukrowy; keśa – włosy)
lub TP : guḍākāyā īśeti o panie lenistwa (od: guḍākā – lenistwo, gnuśność, sen; īś – posiadać, władać, īśa – pan, władca);
sarva-bhūtāśaya-sthitaḥ sarva-bhūta-āśaya-sthitaḥ 1i.1 m. ; TP : sarvāṇāṃ bhūtānām āśaye sthita iti przebywający w sercu wszelkich bytów (od: sarva – wszystko; bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt; ā-śī – kłaść się, spoczywać, āśaya – miejsce spoczynku, siedziba, siedzenie, wewnętrzny narząd, serce, umysł; sthā – stać, PP sthita – stojący, znajdujący się);
aham asmat sn. 1i.1ja;
ādiḥ ādi 1i.1 m. początek, powstanie;
ca av. i;
madhyam madhya 1i.1 n. środek, wnętrze;
ca av. i;
bhūtānām bhūta 6i.3 m. istot, bytów (od: bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt);
antaḥ anta 1i.1 m. koniec, limit, granica, konkluzja, wnętrze, natura;
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
ca av. i;

 

warianty tekstu


sarva-bhūtāśaya-sthitaḥsarva-bhūtāśaye sthitaḥ / sarva-bhūtāśayaḥ sthitaḥ (znajdującym się w sercu wszystkich istot / mającym miejsce spoczynku we wszystkich istotach, trwający);
ādiś ca ādyaś ca (i pierwszym);
madhyaṃ ca → madhyaś ca (i środkiem);
 
 



Śāṃkara


tatra prathamam eva tāvat sṛṇu—

aham ātmā pratyag-ātmā guḍākeśa, guḍākā nidrā tasyāḥ īśo guḍākeśaḥ, jita-nidra ity arthaḥ | ghana-keśeti vā | sarva-bhūtāśaya-sthitaḥ sarveṣāṃ bhūtānām āśaye’ntar-hṛdi sthito’ham ātmā pratyag-ātmā nityaṃ dhyeyaḥ | tad-aśaktena cottareṣu bhāveṣu cintyo’ham | yasmād aham eva ādir bhūtānāṃ kāraṇaṃ tathā madhyaṃ ca sthitir antaḥ pralayaś ca

 

Rāmānuja


tatra sarvabhūtānāṃ pravartanarūpaṃ niyamanam ātmatayāvasthāyetīmam artham, yogaśabdanirdiṣṭaṃ sarvasya sraṣṭṛtvaṃ pālayitṛtvaṃ saṃhartṛtvaṃ ceti suspaṣṭam āha

sarveṣāṃ bhūtānāṃ mama śarīrabhūtānām āśaye hṛdaye aham ātmatayāvasthitaḥ / ātmā hi nāma śarīrasya sarvātmanā ādhāraḥ, niyantā, śeṣī ca / tathā vakṣyate, „sarvasya cāhaṃ hṛdi sanniviṣṭo mattas smṛtir jñānam apohanaṃ ca”, „īśvaras sarvabhūtānāṃ hṛddeśe ‚rjuna tiṣṭhati / bhrāmayan sarvabhūtāni yantrārūḍhāni māyayā // BhGR_1.” iti / śrūyate ca, „yaḥ sarveṣu bhūteṣu tiṣṭhan sarvebhyo bhūtebhyo ‚ntaro yaṃ sarvāṇi bhūtāni na viduḥ, yasya sarvāṇi bhūtāni śarīraṃ yas sarvāṇi bhūtāny antaro yamayati, eṣa ta ātmāntaryāmy amṛtaḥ” iti, „ya ātmani tiṣṭhan ātmano ‚ntaro yam ātmā na veda yasyātmā śarīraṃ ya ātmānam antaro yamayati, sa ta ātmāntaryāmy amṛtaḥ” iti ca / evaṃ sarvabhūtānām ātmatayāvasthito ‚haṃ teṣām ādir madhyaṃ cāntaś ca teṣām utpattisthitipralayahetur ityarthaḥ

 

Śrīdhara


tatra prathamam aiśvaraṃ rūpaṃ kathayati he guḍākeśa ! sarveṣāṃ bhūtānām āśayeṣv antaḥkaraṇeṣu sarvajñatvādi-guṇair niyantṛtvenāvasthitaḥ paramātmāham | ādir janma | madhyaṃ sthitiḥ | antaḥ saṃhāraḥ | sarva-bhūtānāṃ janmādi-hetuś ca aham evety arthaḥ

 

Madhusūdana


tatra prathamaṃ tāvan mukhyaṃ cintanīyaṃ śṛṇu aham iti | sarva-bhūtānām āśaye hṛd-deśe ‚ntaryāmi-rūpeṇa pratyag-ātma-rūpeṇa ca sthita ātmā caitanyānanda-ghanas tvayāhaṃ vāsudeva eveti dhyeyaḥ | he guḍākeśa ! jitanidreti dhyāma-sāmarthyaṃ sūcayati | evaṃ dhyānāsāmarthye tu vakṣyamāṇāni dhyānāni kāryāṇi | tatrāpy ādau dhyeyam āha – aham evādiś cotpattir bhūtānāṃ prāṇināṃ cetanatvena loke vyavahriyamāṇānāṃ madhyaṃ ca sthitir antaś ca nāśaḥ sarva-cetana-vargāṇām utpatti-sthita-nāśa-rūpeṇa tat-kāraṇa-rūpeṇa cāham eva dhyeya ity arthaḥ

 

Viśvanātha


atra prathamaṃ mām evaikāṃśena sarva-vibhūti-kāraṇaṃ tvaṃ bhāvayety āha aham iti | ātmā prakṛty-antaryāmī mahat-sraṣṭā puruṣaḥ paramātmā | he guḍākeśa jita-nidra iti dhyāna-sāmarthyaṃ sūcayati ! sarva-bhūto yo vairājas tasyāśaye sthita iti samaṣṭi-virāḍ antaryāmī | tathā sarveṣāṃ bhūtānām āśaye sthita iti vyaṣṭi-virāḍ antaryāmī ca | bhūtānāṃ ādir janma madhyaṃ sthitir antaḥ saṃhāraḥ | tat-tad-dhetur aham ity arthaḥ

 

Baladeva


tatra tāvan mām eva tvaṃ mahat-sraṣṭādi-tri-rūpeṇa svāṃśena nikhila-vibhūti-hetuṃ vicintayety āśayenāha aham ātmeti | he guḍākeśeti vijita-nidrasya tad-vicintana-kṣamatvaṃ vyajyate | ātmā vibhūti-vijñānānando mahat-sraṣṭādi-tri-rūpaḥ paramātmāham asmac-chabdārthaḥ sarva-bhūtāśaya-sthitas tvayā vicintyaḥ | sarva-bhūtā pradhānādi-pṛthivy-anta-tattva-rūpā yā mūla-prakṛtis tasyā āśaye ‚ntaḥ-karaṇodaśaya-rūpeṇāham eva prakṛty-antaryāmī sthitaḥ | tathā sarva-bhūtaḥ sarva-jīvābhimānī yo vairājas tasyāśaye garbhodaśaya-rūpeṇāham eva samaṣṭi-virāḍ-antaryāmī sthitaḥ | sarveṣāṃ bhūtānām jīvānām āśaye kṣīroda-śaya-rūpeṇāham eva vyaṣṭi-virāḍ antaryāmī sthita iti tāni trīṇi rūpāṇi mad-vibhūtitvena tvayā vincintyānīty arthaḥ | subālopaniṣadi prakṛty-ādi-sarva-bhūtāntaryāmī sarva-śeṣī ca nārāyaṇaḥ paṭhyate | sātvata-tantre trayaḥ puruṣāvatārāḥ smṛtāḥ –

viṣṇos tu trīṇi rūpāṇi puruṣākhyāny atho viduḥ |
ekaṃ tu mahataḥ sraṣṭṛ dvitīyaṃ tantu-saṃsthitam |
tṛtīyaṃ sarva-bhūtasthaṃ tāni jñātvā vimucyate || iti |

te ca vāsudevasya kṛṣṇasyāvatārāḥ –

yaḥ kāraṇārṇava-jale bhajati sma yoga-
nidrām ity ādikā brahma-saṃhitā-padya-trayāt | (5.47)

bhūtānām ādir utpattir madhyaṃ pālanam antaś ca saṃhāras tat-tad-dhetur aham evokta-puruṣa-lakṣyas tvayā bhāvyaḥ

 
 



Michalski


Ja jestem Atman, Gudakeśo, który się w sercach wszystkich istnień znajduje, – ja jestem początkiem stworzeń, ich środkiem i końcem.

 

Olszewski


Ja jestem Duszą, która przebywa we wszystkich istotach żyjących; ja jestem początkiem, środkiem i końcem istot żyjących.

 

Dynowska


Jam jest Duch w sercu każdej istoty obecny, o Gudakeszo; jam jest początek, środek i koniec wszechistnień.

 

Sachse


Jestem atmanem, o Władco Snu,
obecnym w sercu każdej istoty,
jestem początkiem wszechrzeczy,
i środkiem, i końcem.

 

Kudelska


Jam jest duszą w każdym stworzeniu, Gudakeśo,
Jam początkiem, trwaniem i końcem każdej istoty.

 

Rucińska


Jam Atman jest, Snu Zwycięzco, w sercach wszech istot będący,
Jam jest początkiem i środkiem, i końcem jestem żyjących,

 

Szuwalska


Jestem w sercu każdego obecny, Ardżuno.
Stanowię też początek, środek oraz koniec
Wszystkiego, co istnieje, szlachetny Pandawo.
 
 

BhG 10.21

ādityānām ahaṃ viṣṇur jyotiṣāṃ ravir aṃśumān
marīcir marutām asmi nakṣatrāṇām ahaṃ śaśī

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna



ādityānām (pośród potomków Aditi) aham (ja) viṣṇuḥ (Wisznu) [asmi] (jestem),
jyotiṣāṃ (pomiędzy światłami) [aham] (ja) aṃśumān raviḥ (posiadającym promienie słońcem) [asmi] (jestem),
marutām (pośród wiatrów) [aham] (ja) marīciḥ (Maricim) asmi (jestem),
nakṣatrāṇām (pomiędzy gwiazdami) ahaṃ (ja) śaśī [asmi] (jestem Księżycem).

 

tłumaczenie polskie


Pomiędzy potomkami Aditi jestem Wisznu,
pomiędzy światłami promiennym Słońcem,
pomiędzy wiatrami jestem Maricim, a pośród gwiazd Księżycem.

 

analiza gramatyczna

ādityānām āditya 6i.3 m. między potomkami Aditi (od: a-diti – niezwiązany, wolny, bezgraniczny, obfitość, doskonałość; córka Dakszy, żona Kaśjapy; dwunastu synów Aditi to: Dhātṛ, Mitra, Aryaman, Rudra, Varuṇa, Sūrya, Bhaga, Vivasvant, Pūṣan, Savitṛ, Tvaṣṭṛ, Viṣṇu);
aham asmat sn. 1i.1ja;
viṣṇuḥ viṣṇu 1i.1 m. przenikający, wysnuwający, Wisznu (od: vi-snu – skrapiać, emitować lub vi-sru – płynąć, emitować;
albo też od: viś – wchodzić lub vi- – osiągać, wypełniać, penetrować lub viṣ działać;
termin raczej nie utworzony dzięki sufiksowi -snu – jak to ma miejsce np. w jiṣṇu – gdyż vi w odróżnieniu od ji nie jest pierwiastkiem czasownikowym;
oto kilka tradycyjnych definicji terminu:
vyāptaṃ tvayaiva viśatā trailokyam sa-carācaram – to właśnie ty przenikasz trójświat z ruchomym i nieruchomym [stworzeniem] Matsya-purāṇa 248.41;
viśeṣeṇa snauti prasravate gacchatīti viṣṇuḥ – Wisznu: szczególnie emituje, wypływa, idzie Mbh.5.70.13;
viṣṇur viśater vā vyaśnoter vā – Wisznu [pochodzi od] viśati lub vyaśnoti [wchodzi, osiąga] Nirukti 12.18;
atha yad viśito bhavati tad viṣnur – zatem to co jest uwolnione to Wisznu.
viṣṇāter viśater vā syād veveṣṭer vyāpti karmaṇaḥ
viṣṇur nirucyate sūryaḥ sarvaṃ sarvāntaraś ca yaḥ
Wisznu może pochodzić od czynności viṣṇāti, viśati, veveṣṭi lub vyāpti [działa, wchodzi, jest aktywny, przenika]. Dlatego ten, który jest wszystkim i jest we wszystkim nazywany jest Słońcem Bṛhad-devatā 2.69;
jyotiṣām jyotiḥ 6i.3 n. pośród świateł, pośród jasności;
raviḥ ravi 1i.1 m. Słońce (od: ru – rozbijać lub ru – ryczeć);
aṃśumān aṃśu-mant 1i.1 m. posiadający promienie (od: aṃś – rozdzielać, aṃśu – włókno, promień, cząsteczka; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza);
marīciḥ marīci 1i.1 m. promień światła, Marići – jeden z siedmiu mędrców (od: marut – bóg wiatru);
marutām mārut 6i.3 m. pośród wiatrów, pośród Marutów (marut – bóg wiatru; siedem wiatrów to: āvaha, pravaha, vivaha, parāvaha, udvaha, saṃvaha, parivaha);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
nakṣatrāṇām nakṣatra 6i.3 n. pośród gwiazd (od: nakṣ – podchodzić blisko, przybywać; nakṣatra – gwiazda, konstelacja);
aham asmat sn. 1i.1ja;
śaśī śaśin 1i.1 m. posiadający [znak] zająca, Księżyc (od: śaśa – królik, zając);

 

warianty tekstu

ravir → aham (ja);
 
 



Śāṃkara


evaṃ ca dhyeyo’haṃ—

ādityānāṃ dvādaśānāṃ viṣṇur nāma ādityo’ham | jyotiṣāṃ raviḥ prakāśayitṝṇām aṃśumān raśmimān | marīcir nāma marutāṃ marud-devatā-bhedānām asmi | nakṣatrāṇām ahaṃ śaśī candramāḥ

 

Rāmānuja


evaṃ bhagavataḥ svavibhūtibhūteṣu sarveṣv ātmatayāvasthānaṃ tattacchabdasāmānādhikaraṇyanirdeśahetuṃ pratipādya vibhūtiviśeṣān sāmānādhikaraṇyena vyapadiśati / bhagavaty ātmatayāvasthite hi sarve śabdās tasminn eva paryavasyanti; yathā devo manuṣyaḥ pakṣī vṛkṣaḥ ityādayaḥ śabdāḥ śarīrāṇi pratipādayantas tattadātmani paryavasyanti / bhagavatas tattadātmatayāvasthānam eva tattacchabdasāmānādhikaraṇyanibandhanam iti vibhūtyupasaṃhāre vakṣyati; „na tad asti vinā yat syān mayā bhūtaṃ carācaram” iti sarveṣāṃ svenāvinābhāvavacanāt / avinābhāvaś ca niyāmyatayeti; „mattas sarvaṃ pravartate” ity upakramoditam /

dvādaśasaṃkhyāsaṃkhyātānām ādityānāṃ dvādaśo ya utkṛṣṭo viṣṇur nāmādityaḥ, so ‚ham / jyotiṣāṃ jagati prakāśakānāṃ yaḥ aṃśumān raviḥ ādityagaṇaḥ, so ‚ham / marutām utkṛṣṭo marīcir yaḥ, so ‚ham asmi / nakṣatrāṇām ahaṃ śaśī / neyaṃ nirdhāraṇe ṣaṣṭhī, „bhūtānām asmi cetanā” itivat / nakṣatrāṇāṃ patir yaś candraḥ, so ‚ham asmi

 

Śrīdhara


idānīṃ vibhūtīḥ kathayati ādityānām ity ādinā yāvad-adhyāya-samāptiḥ | ādityānāṃ dvādaśānāṃ madhye viṣṇur nāmādityo ‚ham | jyotiṣāṃ prakāśakānāṃ madhye ‚ṃśumān viśva-vyāpi-raśmi-yukto raviḥ sūryo ‚ham | marutāṃ deva-viśeṣāṇāṃ madhye marīci-nāmāham asmi | yad vā sapta marud-gaṇā vāyavaḥ | teṣāṃ madhya iti | te ca avahaḥ pravaho vivahaḥ parāvaha udvahaḥ saṃvaha parivaha iti spata marud-gaṇāḥ | nakṣatrāṇāṃ madhye candro ‚ham

 

Madhusūdana


etad-aśaktena bāhyāni dhyānāni kāryāṇīty āha yāvad-adhyāya-samāptiḥ | ādityānāṃ dvādaśānāṃ madhye viṣṇur visṇu-nāmādityo ‚ham vāmanāvatāro vā | jyotiṣāṃ prakāśakānāṃ madhye ‚haṃ ravir ṃśumān viśva-vyāpī prakāśakaḥ | marutāṃ sapta-saptakānāṃ madhye marīci-nāmāham nakṣatrāṇām adhipatir ahaṃ śaśī candramāḥ | nirdhāraṇe ṣaṣṭhī | atra prāyeṇa nirdhāraṇe ṣaṣṭhī | kvacit sambandhe ‚pi yathā bhūtānām asmi cetanety ādau | vāmana-rāmādayaś cāvatārāḥ sarvaiśvarya-śālino ‚py anena rūpeṇa dhyāna-vivakṣayā vibhūtiṣu paṭhyante | vṛṣṇīnāṃ vāsudevo ‚smīti tena rūpeṇa dhyāna-vivakṣayā savasyāpi sva-vibhūti-madhye pāṭhavat | ataḥ paraṃ ca prāyeṇāyam adhyāyaḥ spaṣṭārtha iti kvacit kvacid vyākhyāsyāmaḥ

 

Viśvanātha


atha nirdhāraṇa-ṣaṣṭhyā kvacit sambandha-ṣaṣṭhyā ca vibhutīr āha yāvad-adhyāya-samāptiḥ | ādityānāṃ dvādaśānāṃ madhye viṣṇur aham iti tan-nāmā sūryo mad-vibhūtir ity arthaḥ | evaṃ sarvatra prakāśakānāṃ jyotiṣāṃ madhye aṃśumān mahā-kiraṇa-mālī ravir aham | marīciḥ pavana-viśeṣaḥ

 

Baladeva


ādityānāṃ dvādaśānāṃ madhye viṣṇur vāmano ‚ham | jyotiṣāṃ prakāśānāṃ madhye ‚ṃśumān viśva-vyāpi-raśmī ravir aham | marutām ūna-pañcāśat-saṅkhyakānāṃ madhye marīcir aham | nakṣatrāṇām adhipatiḥ śaśī sudhā-varṣī candro ‚ham | atra nirdhāraṇe ṣaṣṭhī prāyeṇa kvacit sambandhe ‚pīti bodhyam
 
 



Michalski


Pomiędzy Aditjami jestem Wisznu, pomiędzy gwiazdami promiennym słońcem, jestem Mariczi pomiędzy Marutami, wśród gromad gwiezdnych jestem księżycem.

 

Olszewski


Między Adityami jestem Wisznu, między ciałami niebieskiemi Słońcem promiennem; jestem Mariczi miedzy Marutami i Księżycem między konstelacyami.

 

Dynowska


Jam jest Wisznu wśród Aditjów – tych władców Światłości; światłem wśród światłodajnych ciał; Mariczi wśród książąt wichrów i burzy; a wśród planet – księżycem.

 

Sachse


Jestem Wisznu pośród Aditjów,
słońcem błyszczącym wśród gwiazd,
jestem Mariczim wiatrów
i Księżycem świateł nocy.

 

Kudelska


Jam jest Wisznu wśród świetlistych, Ja jestem blaskiem jaśniejącym słońca,
Jam Mariczi wśród Marutów i księżycem wśród gwiazd.

 

Rucińska


Jam Wisznu jest wśród Aditjów, wśród świateł – słońcem promiennym,
Wśród wiatrów jestem Mariczim, wśród gwiazdozbiorów – księżycem.

 

Szuwalska


Wśród bogów jestem Wisznu, wśród gwiazd – samym Słońcem,
Mariczim pośród władców wichrów i zawiei,
Z ciał niebieskich – księżycem.
 
 

BhG 10.22

vedānāṃ sāma-vedo smi devānām asmi vāsavaḥ
indriyāṇāṃ manaś cāsmi bhūtānām asmi cetanā

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


vedānāṃ (pośród Wed) [aham] (ja) sāma-vedaḥ asmi (jestem Samawedą),
devānāṃ (pośród niebian) [aham] (ja) vāsavaḥ asmi (jestem Wasawą),
indriyāṇāṃ (pośród zmysłów) [aham] (ja) manaḥ asmi (jestem umysłem),
bhūtānāṃ ca (a pośród bytów) [aham] (ja) cetanā asmi (jestem świadomością).

 

tłumaczenie polskie


Pośród Wed jestem Samawedą, pośród niebian Indrą,
wśród zmysłów jestem umysłem, a wśród bytów świadomością.

 

analiza gramatyczna

vedānām veda 6i.3 m. pośród Wed (od: vid – wiedzieć, rozumieć, veda – Weda; cztery Wedy to: ṛc, yajus, sāman, atharvan);
sāma-vedaḥ sāma-veda 1i.1 m. Samaweda (od: so – niszczyć [grzech] lub – dawać [błogosławieństwo], sāman – jedna z czterech Wed lub hymn z niej pochodzący; vid – wiedzieć, rozumieć, veda – Weda);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
devānām deva 6i.3 m. pośród bogów, wśród niebian (od: div – jaśnieć, bawić się);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
vāsavaḥ vāsava 1i.1 m. związany z Wasu, najlepszy wśród Wasów, Indra (vas – mieszkać, vasu n. bogactwo, m. Wasu (jeden z ośmiu), Kuwera, Śiwa, słońce, ogień; jedna z list ośmiu Wasów: bhava, dhruva, soma, viṣṇu, anila, anala, pratyuṣa, vibhava);
indriyāṇām indriya 6i.3 n. wśród zmysłów (od: ind – posiadać moc);
manaḥ manas 1i.1 n. umysł (od: man – myśleć);
ca av. i;
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
bhūtānām bhūta 6i.3 m. wśród bytów (od: bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
cetanā cetanā 1i.1 f. świadomość, zrozumienie, intelekt (od: cit – postrzegać, myśleć, cetas – umysł, myśl, serce, świadomość);

 

warianty tekstu


sāma-vedo smi sāma-vedo haṃ  (ja [jestem] Samawedą);
cetanā → cetanām;
 
 



Śāṃkara


vedānāṃ madhye sāma-vedo’smi | devānāṃ rūdrādityādīnāṃ vāsava indro’smi | indriyāṇām ekādaśānāṃ cakṣur-ādīnāṃ manaś cāsmi saṃkalpa-vikalpātmakaṃ manaś cāsmi | bhūtānām asmi cetanā kārya-karaṇa-saṃghāte nityābhivyaktā buddhi-vṛttiś cetanā

 

Rāmānuja


vedānām ṛgyajussāmātharvaṇāṃ ya utkṛṣṭaḥ sāmavedaḥ, so ‚ham / devānām indro ‚ham asmi / ekādaśānām indriyāṇāṃ yad utkṛṣṭaṃ mana indriyam, tad aham asmi / iyam api na nirdhāraṇe / bhūtānāṃ cetanāvatāṃ yā cetanā, so ‚ham asmi

 

Śrīdhara


vedānām iti | vāsava indraḥ | bhūtānāṃ cetanā jñāna-śaktir aham asmi

 

Madhusūdana


catūrṇāṃ vedānāṃ madhye gāna-mādhuryeṇātiramaṇīyaḥ sāmavedo ‚ham asmi | vāsava indraḥ sarva-devādhipatiḥ | indriyāṇām ekādaśānāṃ pravartakaṃ manaḥ | bhūtānāṃ sarva-prāṇi-sambandhināṃ pariṇāmānāṃ madhye cid-abhivyañjikā buddher vṛttiś cetanāham asmi

 

Viśvanātha


vāsava indraḥ | bhūtānāṃ sambandhinī cetanā jñāna-śaktiḥ

 

Baladeva


vedānāṃ madhye gīta-mādhuryeṇotkarṣāt sāmavedo ‚ham | devānāṃ madhye vāsavas teṣāṃ rājā indro ‚ham | indriyāṇāṃ madhye durjayaṃ teṣāṃ pravartakaṃ ca mano ‚ham | bhūtānāṃ sambandhinī cetanā jñāna-śaktir aham
 
 



Michalski


Pomiędzy Wedami jestem Samawedą, pomiędzy bogami jestem Wasawą, pomiędzy zmysłami jestem miłowaniem, – istot żyjących jestem świadomością.

 

Olszewski


Między Wedami Samą, między bogami Vasavą. Między zmysłami jestem Duchem; między żyjącymi Inteligiencyą,

 

Dynowska


Z ksiąg boskiej mądrości Jam jest Sama Weda; a wśród Świetlistych – Indra, przestworów Pan; ze zmysłów Jam jest umysł, a w każdej żywej istocie jej świadoma dusza.

 

Sachse


Wśród Wed jestem Samawedą,
wśród bogów — pierwszym z Wąsów,
jestem umysłem wśród zmysłów
i świadomością ludzi.

 

Kudelska


Spośród ksiąg wedyjskich jestem Samawedą, a wśród bogów Indrą,
Spośród zmysłów umysłem, to Ja jestem świadomością każdej istoty.

 

Rucińska


Jam pośród Wed – Samawedą, wśród bogów – Indrą Wasawą,
Wśród zmysłów jestem umysłem, u istot jam świadomością,

 

Szuwalska


Wśród Wed – Samawedą,
Spośród niebios mieszkańców – ich potężnym władcą.
Wśród wszystkich sześciu zmysłów – umysłem; w istotach
– Świadomością.
 
 

BhG 10.23

rudrāṇāṃ śaṃkaraś cāsmi vitteśo yakṣa-rakṣasām
vasūnāṃ pāvakaś cāsmi meruḥ śikhariṇām aham

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


rudrāṇām ca (a pośród Rudrów) [aham] (ja) śaṃkaraḥ asmi (jestem Śankarą),
yakṣa-rakṣasāṃ (pośród jakszów i rakszasów) [aham] (ja) vitteśaḥ [asmi] (jestem Władcą Bogactw),
vasūnāṃ ca (a pośród Wasów) [aham] (ja) pāvakaḥ asmi (jestem ogniem),
śikhariṇām (pośród szczytów) aham (ja) meruḥ (jestem Meru).

 

tłumaczenie polskie


Wśród Rudrów jestem Śankarą, a wśród jakszów i rakszasów Władcą Bogactw,
pośród Wasów jestem Ogniem, a pośród szczytów Meru.

 

analiza gramatyczna

rudrāṇām rudra 6i.3 m. pośród Rudrów (od: ru – ryczeć, rudra – wrzeszczący, przerażający; jedna z list jedenastu Rudrów: aja, ekapāda, ahirbradhna, pinākin, aparājita, tryambaka, maheśvara, vṛṣākapi, śambhu, hara, īśvara);
śaṃkaraḥ śaṃ-kara 1i.1 m. twórca spokoju, Śiwa (od: śam – wyciszać, kończyć, niszczyć; kṛ – robić, kara – twórca, sprawca);
ca av. i;
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
vitteśaḥ vitta-īśa 1i.1 m. ; TP : vittānām īśa itiwładca bogactw, Kuwera (od: vid – znajdować, zdobywać, PP vitta – zdobyte, osiągnięte, bogactwo; īś – posiadać, władać, īśa – pan, władca);
yakṣa-rakṣasām yakṣa-rakṣas 6i.3 m. ; DV : yakṣāṇāṃ ca rākṣasāṃ ceti pośród jakszów i rakszasów (od: yakṣ – pospieszać, yakṣa – niebiańska istota, sługa Kuwery; rakṣ – chronić, rakṣas – strażnik, zła istota, leśne demony zjadające ludzi);
vasūnām vasu 6i.3 m. wśród Wasów (vas – mieszkać, vasu n. bogactwo, m. Wasu (jeden z ośmiu), Kuwera, Śiwa, słońce, ogień; jedna z list ośmiu Wasów: bhava, dhruva, soma, viṣṇu, anila, anala, pratyuṣa, vibhava);
pāvakaḥ pāvaka 1i.1 m. czysty, ogień (od: – oczyszczać);
ca av. i;
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
meruḥ meru 1i.1 m. Meru (góra w kształcie słupka lotosu znajdująca się w środku wszechświata, siedziba niebian);
śikhariṇām śikharin 6i.3 m. wśród posiadaczy szczytów, wśród gór (śi – ostrzyć, śikhara – szczyt, szpic, zakończenie; -in, -min, -vin – sufiksy tworzące przymiotniki posesywne);
aham asmat sn. 1i.1ja;

 

warianty tekstu


yakṣa-rakṣasām → yakṣa-rākṣasām (wśród jakszów i rakszasów);
 
 



Śāṃkara


rudrāṇām ekādaśānāṃ śaṃkaraś cāsmi | vitteśaḥ kuvero yakṣa-rakṣasāṃ yakṣāṇāṃ rakṣasāṃ ca | vasūnām aṣṭanāṃ pāvakaś cāsmy agniḥ | meruḥ śikhariṇāṃ śikharavatām aham

 

Rāmānuja


rudrāṇām ekādaśānāṃ śaṅkaro ‚ham asmi / yakṣarakṣasāṃ vaiśravaṇo ‚ham / vasūnām aṣṭānāṃ pāvako ‚ham / śikhariṇāṃ śikharaśobhināṃ parvatānāṃ madhye merur aham

 

Śrīdhara


rudrāṇām iti | rakṣasām api krūratvādi-sāmyād yakṣaiḥ sahaikīkṛtya nirdeśaḥ | teṣāṃ madhye vitteśaḥ kuvero ‚smi | pāvako ‚gniḥ | śikhariṇāṃ śikharatām ucchritānāṃ madhye meruḥ

 

Madhusūdana


rudrāṇām ekādaśānāṃ madhye śaṅkaraḥ | vitteśo dhanādhyakṣaḥ kubero yakṣa-rakṣasāṃ yakṣānāṃ rākṣasānāṃ ca | vasūnām aṣṭānāṃ pāvako ‚smi | meruḥ sumeruḥ śikhariṇām śikharavatām atyucchritānāṃ parvatānām

 

Viśvanātha


vitteśaḥ kuveraḥ

 

Baladeva


rudrāṇām ekādaśānāṃ madhye śaṅkarākhyo rudro ‚ham | yakṣa-rakṣasām ādhipo vitteśaḥ kuvero ‚ham | vasūnām aṣṭānāṃ madhye pāvako ‚gnir aham | śikhariṇām atyucchritānāṃ madhye meruḥ svarṇācalo ‚ham
 
 



Michalski


Pomiędzy Rudrami jestem Śamkarą, władcą skarbów jestem pomiędzy jakszami i rakszasami, pomiędzy Wasu jestem bogiem ognia, górą Meru pomiędzy górami.

 

Olszewski


Między Rudrami jestem Śankarą, jestem Panem bogactw między Yakszami i Rakszasami; między Vasavami jestem Pawaką, między grzbietami gór – Meru.

 

Dynowska


Jam Szankara wśród Rudrów, Witesza, skarbów potężny Władca – w tytanów i geniuszów królestwie; bóg ognia wśród duchów żywiołów ośmiu; a góra Meru wśród siedmiu szczytów najwyższych.

 

Sachse


Wśród Rudrów jestem Siankarą,
wśród jakszów i rakszasów — Władcą Skarbów,
jestem Pawaką wśród Wasów
i jestem Meru — wśród szczytów.

 

Kudelska


Pośród Rudrów jestem Siwą, wśród Jakszów i Rakszasów Kuberą,
Pośród Wasów Agnim, a wśród szczytów gór Ja jestem Meru.

 

Rucińska


Wśród Rudrów jestem Siankarą, Skarbnikiem jakszów, rakszasów
I Agnim jestem wśród Wasów, i Meru wśród górskich szczytów!

 

Szuwalska


Pomiędzy Rudrami – Siankarą,
Wśród Jakszów i Rakszasów – skarbnikiem Kuberą,
Wśród Wasów – bogiem ognia, wśród wzgórz wszelkich – Meru.
 
 

BhG 10.24

purodhasāṃ ca mukhyaṃ māṃ viddhi pārtha bṛhaspatim
senānīnām ahaṃ skandaḥ sarasām asmi sāgaraḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


he pārtha (Prythowicu!),
purodhasāṃ ca (a wśród kapłanów) mukhyam bṛhaspatim (głównym Bryhaspatim) mām (mnie) viddhi (znaj),
senānīnām (wśród dowódców) aham (ja) skandaḥ [asmi] (jestem Skandą),
sarasām (wśród akwenów) [aham] (ja) sāgaraḥ asmi (jestem oceanem).

 

tłumaczenie polskie


Prythowicu, wśród kapłanów znaj mnie jako głównego Bryhaspatiego,
wśród dowódców jestem Skandą, a wśród akwenów oceanem.

 

analiza gramatyczna

purodhasām purodhas 6i.3 m. wśród kapłanów (od: av. puras – na przedzie, przed; dhā – umieszczać; purodhas – umieszczony na przedzie, główny kapłan królewski);
ca av. i;
mukhyam mukhya 2i.1 m. będący na czele, główny, przodujący (od: mukha – twarz, usta, przód, powierzchnia);
mām asmat sn. 2i.1mnie;
viddhi vid (wiedzieć) Imperat. P 2c.1 wiedz, znaj;
pārtha pārtha 8i.1 m. o synu Prythy (od: pṛth – rozszerzać, pṛthā – Kunti, matka Pandowiców);
bṛhaspatim bṛhas-pati 2i.1 m. pan modlitwy, Bryhaspati – kapłan bogów (od: bṛh – zwiększać; pati – mąż, pan);
senānīnām senānin 6i.3 m. wśród posiadaczy armii, wśród dowódców (od: senā – armia; -in, -min, -vin – sufiksy tworzące przymiotniki posesywne);
aham asmat sn. 1i.1ja;
skandaḥ skanda 1i.1 m. skaczący, wytryskający, atakujący; Kartikeja – syn Śiwy lub Agniego (od: skand – skakać, tryskać);
sarasām saras 6i.3 n. wśród zbiorników wodnych, wśród akwenów (od: sṛ – biec, płynąć, poruszać się);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
sāgaraḥ sāgara 1i.1 m. związany z Sagarą, ocean (od: gṝ – przywoływać, pożerać, sa-gara – wraz z pochwałą, pożeranie, Sagara – król, który rozpoczął sprowadzanie Gangesu na ziemię);

 

warianty tekstu


purodhasāṃpurodhānāṃ (wśród kapłanów);
mukhyaṃ māṃ → mukhyānāṃ / māṃ mukhyaṃ (wśród głównych / mnie głównego);
senānīnām ahaṃsenānyām apy ahaṃ (nawet wśród dowódców ja);
sāgaraḥ → sāgaram (ocean);
 
 



Śāṃkara


purodhasāṃ ca rāja-purohitānāṃ ca mukhyaṃ pradhānaṃ māṃ viddhi he pārtha bṛhaspatim | sa hīndrasyeti mukhyaḥ syāt purodhāḥ | senānīnāṃ senāpatīnām ahaṃ skando deva-senāpatiḥ | sarasāṃ yāni deva-khātāni sarāṃsi teṣāṃ sarasāṃ sāgaro’smi bhavāmi

 

Rāmānuja


purodhasām utkṛṣṭo bṛhaspatir yaḥ, so ‚ham asmi, senānīnāṃ senāpatīnāṃ skando ‚ham asmi / sarasāṃ sāgaro ‚ham asmi

 

Śrīdhara


purodhasām iti | purodhasāṃ madhye deva-purohitatvān mukhyaṃ bṛhaspatim māṃ viddhi | senānīnāṃ madhye deva-senāpatiḥ skando ‚ham asmi | sarasām sthira-jalāśayānāṃ madhye samudro ‚smi

 

Madhusūdana


indrasya sarva-rāja-śreṣṭhatvāt tat-purodhasaṃ bṛhaspatiṃ sarveṣāṃ purodhasāṃ rāja-purohitānāṃ madhye mukhyaṃ śreṣṭhaṃ mām eva he pārtha viddhi jānīhi | senānīnām senāpatīnāṃ madhye deva-senāpatiḥ skando guho ‚ham asmi | sarasām deva-khāta-jalāśayānāṃ madhye sāgaraḥ sagara-putraiḥ khāto jalāśayo ‚ham asmi

 

Viśvanātha


senānīnām ity ārṣam | skandhaḥ kārtikeyaḥ

 

Baladeva


indrasya sarva-rāja-mukhyatvāt tat-purohitaṃ bṛhaspatiṃ sarva-patiṃ rāja-purohitānāṃ mukhyaṃ māṃ viddhīti so ‚ham ity arthaḥ | senānīnām iti nuḍāgamanas tv ārṣaḥ | sarva-rāja-senānāṃ madhye skandaḥ kārttikeyo ‚ham | sarasām sthira-jalānāṃ madhye sāgaro ‚ham
 
 



Michalski


Wiedz, o Partho, że pomiędzy domowymi kapłanami jestem najpierwszym – Brihaspatim, pomiędzy wodzami jestem Skandą, pomiędzy wodami oceanem.

 

Olszewski


Jestem pierwszym z kapłanów, pamiętaj o tem, synu Prithy; jestem Brihaspati. Między wodzami wojsk jestem Skandą, między jeziorami Oceanem.

 

Dynowska


Wiedz o Parto, iż jestem Brihaspati, najpierwszy wśród arcykapłanów; Skanda wśród wodzów anielskich zastępów, a ocean wpośród zbiorników ziemskich wód.

 

Sachse


Wiedz też, że jako Brihaspati
stoję na czele kapłanów, o synu Prithy.
Wśród wodzów jestem Skandą,
wśród jezior — oceanem.

 

Kudelska


Wiedz, Partho, że Ja jestem Brihaspatim, głównym kapłanem domowego ogniska,
Pośród wojsk dowódców jestem Skandą, a wśród wód – oceanem.

 

Rucińska


Wiedz, Partho, że z purohitów jam pierwszym jest, Bryhaspatim.
Pośród dowódców jam Skandą, wśród jezior jam oceanem,

 

Szuwalska


Wiedz też, że wśród kapłanów jestem Bryhaspatim.
Wśród wodzów jestem Skandą, wśród wód – oceanem,
 
 

BhG 10.25

maha-rṣīṇāṃ bhṛgur ahaṃ girām asmy ekam akṣaram
yajñānāṃ japa-yajño smi sthāvarāṇāṃ himālayaḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


maharṣīṇām (wśród wielkich wieszczów) aham (ja) bhṛguḥ [asmi] (jestem Bhrygu),
girām (pośród słów) [aham] (ja) ekam akṣaram asmi (jestem jedną sylabą),
yajñānām (wśród ofiar) [aham] (ja) japa-yajñaḥ [asmi] (jestem ofiarą cichej recytacji),
sthāvarāṇāṃ (pośród pasm górskich) [aham] (ja) himālayaḥ asmi (jestem Himalajami).

 

tłumaczenie polskie


Pośród wielkich wieszczów jestem Bhrygu, pośród słów – jedną sylabą,
wśród ofiar jestem ofiarą cichej recytacji, a wśród pasm górskich Himalajami.

 

analiza gramatyczna

maha-rṣīṇām maha-rṣi 6i.3 m. pośród wielkich wieszczów (od: mah – powiększać, mahant – wielki; ṛṣ – płynąć poruszać się szybko, lub dṛś – widzieć; ṛṣi – święty, wieszcz);
bhṛguḥ bhṛgu 1i.1 m. Bhrygu (od: bhrāj – jaśnieć);
aham asmat sn. 1i.1ja;
girām gir 6i.3 f. pośród słów (od: gṝ – przywoływać, pożerać, gir – słowo, pochwała, hymn, mowa);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
ekam eka sn. 1i.1 n. jedno;
akṣaram a-kṣara 1i.1 n. niezniszczalny, głoska (od: kṣar – zmniejszać się, znikać, kṣara – zniszczalny, ginący);
yajñānām yajña 6i.3 m. pośród ofiar (od: yaj – poświęcać, składać w ofierze, czcić, yajña – ofiara, czczenie, imię Wisznu);
japa-yajñaḥ japa-yajña 1i.1 m. ; TP : japasya yajña itiofiarą z cichej recytacji (od: jap – szeptać, japa – cicha recytacja, odmawianie różańca; yaj – poświęcać, składać w ofierze, czcić, yajña – ofiara, czczenie, imię Wisznu);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
sthāvarāṇām sthāvara 6i.3 m. wśród nieruchomych, wśród gór (od: sthā – stać, istnieć);
himālayaḥ hima-ālaya 1i.1 m. ; himasyālaya itisiedziba śniegu, Himalaje (od: hima – zimno, mróz, śnieg; ā- – podchodzić, osiedlać się, ālaya – siedziba, schronienie, mieszkanie);

 

warianty tekstu


asmi → api (również);
japa-yajño smi japa-yajño ‚haṃ  (ja ofiara z cichej recytacji);
himālayaḥ → himācalaḥ / himālayam (nieporuszonym zimnem / Himalajami);
 
 



Śāṃkara


maharṣīṇāṃ bhṛgur aham | girāṃ vācāṃ pada-lakṣaṇānām ekam akṣaram oṃkāro’smi | yajñānāṃ japa-yajño’smi, sthāvarāṇāṃ sthiti-matāṃ himālayaḥ

 

Rāmānuja


maharṣīṇāṃ marīcyādīnāṃ bhṛgur aham / arthābhidhāyinaḥ śabdā giraḥ, tāsām ekam akṣaraṃ praṇavo ‚ham asmi / yajñānām utkṛṣṭo japayajño ‚smi / pūrvamātrāṇāṃ himavān aham

 

Śrīdhara


maharṣīṇām iti | girāṃ vācāṃ padātmikānāṃ madhye ekam akṣaram oṅkārākhyaṃ padam asmi | yajñānāṃ śrauta-smārtānāṃ madhye japa-rūpa-yajño ‚ham

 

Madhusūdana


maharṣīṇāṃ sapta-brahmaṇāṃ madhye bhṛgur atitejasvitvād aham | girāṃ vācāṃ pada-lakṣaṇānāṃ madhya ekam akṣaram padam oṃkāro ‚ham asmi | yajñānāṃ madhye japa-yajño hiṃsādi-doṣa-śūnyatvenātyanta-śodhako ‚ham asmi | sthāvarāṇāṃ sthitimatāṃ madhye himālayo ‚haṃ | śikharavatāṃ madhye hi merur aham ity uktam ataḥ sthāvaratvena śikharatvena cārtha-bhedāv adoṣaḥ

 

Viśvanātha


ekam akṣaraṃ praṇavaḥ

 

Baladeva


maharṣīṇāṃ brahma-putrāṇāṃ madhye ‚titejasvī bhṛgur aham | girāṃ pada-lakṣaṇānāṃ vācāṃ madhye ekam akṣaram praṇavo ‚ham asmi | yajñānāṃ madhye japa- yajño ‚smi | tasyāhiṃsātmakatvenotkṛṣṭatvāt sthāvarāṇāṃ sthitimatāṃ madhye himācalo ‚haṃ | atyuccatvenātisthairyeṇa cārtha-bhedān meru-himālayayor vibhūtyor bhedaḥ
 
 



Michalski


Pomiędzy wielkimi wieszczami jestem Bhrigu, pomiędzy słowami jedyną sylabą, pomiędzy ofiarami jestem szeptem najcichszym modlitwy, pomiędzy wyniosłościami – Himalają.

 

Olszewski


Między Maharszimi jestem Bhrigu, między słowami wymawianemi – wyrazem niepodzielnym om; między ofiarami – modlitwą szeptaną pocichu; między łańcuchami gór – Himalayą,

 

Dynowska


Jam Bhrigu wpośród Świętych Wieszczów; a spośród słów – Jam jest słowo najświętsze OM; wśród ofiar Jam cichej modlitwy ofiarą, a Himalajami wśród nieruchomych olbrzymów.

 

Sachse


Jestem Bhrigu wśród wielkich mędrców,
wśród dźwięków
jestem jedynym, niezniszczalnym OM,
jestem modlitwą wśród ofiar
i Himalajami wśród gór.

 

Kudelska


Wśród wielkich wieszczów Ja jestem Bhrigu, wśród dźwięków świętą sylabą Om, wśród ofiar cichą modlitwą,
A spośród nieruchomych rzeczy – Himalajami.

 

Rucińska


Wśród wielkich wieszczów jam Bhrygu, wśród dźwięków – Om, jedną zgłoską,
Wśród ofiar – ofiarą z modłów, wśród opok jam Himalają!

 

Szuwalska


Wśród świętych mędrców – Brygu, OM – między słowami.
Pośród ofiar – modlitwą. Wśród rzeczy potężnych
I stałych Himalaje są ze Mną tożsame.
 
 

BhG 10.26

aśvatthaḥ sarva-vṛkṣāṇāṃ deva-rṣīṇāṃ ca nāradaḥ
gandharvāṇāṃ citrarathaḥ siddhānāṃ kapilo muniḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


sarva-vṛkṣāṇām (pośród wszystkich drzew) [aham] (ja) aśvatthaḥ [asmi] (jestem świętym figowcem),
deva-rṣīṇām ca (pośród boskich wieszczy) [aham] (ja) nāradaḥ [asmi] (jestem Naradą),
gandharvāṇām (pośród gandharwów) [aham] (ja) citrarathaḥ [asmi] (jestem Citrarathą),
siddhānām (pośród doskonałych) [aham] (ja) kapilaḥ muniḥ [asmi] (jestem mędrcem Kapilą).

 

tłumaczenie polskie


Pośród wszystkich drzew jestem świętym figowcem,
pośród boskich wieszczów Naradą,
wśród gandharwów Citrarathą, a pośród doskonałych mędrcem Kapilą.

 

analiza gramatyczna

aśvatthaḥ aśvattha 1i.1 m. to, pod którym stoi koń; święty figowiec / Ficus Religiosa (od: aśva – koń; sthā – stać; inne nazwy drzewa: pippala, bodhi-druma);
sarva-vṛkṣāṇām sarva-vṛkṣa 6i.3 n. ; sarvāṇāṃ vṛkṣāṇām itiwśród wszystkich drzew (od: sarva – wszystko; bṛh – zwiększać, vṛkṣa – wzrastające, drzewo);
deva-rṣīṇām deva-rṣi 6i.3 m. ; TP : devānām ṛṣīṇām itiwśród wieszczów między niebianami (od: div – jaśnieć, bawić się, deva – bóg, niebianin; ṛṣi – święty, wieszcz);
ca av. i;
nāradaḥ nāra-da 1i.1 m. dawca człowieczeństwa, Narada (od: nṛ człowiek, ludzkość, nara – człowiek, nāra – związane z człowiekiem, wody; da – na końcu złożenia oznacza dawcę);
gandharvāṇām gandharva 6i.3 m. wśród niebiańskich muzyków;
citrarathaḥ citra-ratha 1i.1 m. barwny powóz, Citraratha (od: citra – różnobarwny, pstrokaty, cętkowany; ratha – rydwan);
siddhānām siddha (sidh – odnieść sukces, stać się doskonałym) PP 6i.3 m. wśród tych, którzy odnieśli sukces;
kapilaḥ kapila 1i.1 m. mający małpi kolor, brązowy, czerwonawy, Kapila (od: kapi – małpa);
muniḥ muni 1i.1 m. mędrzec, święty, wieszcz (od: man – myśleć, wyobrażać sobie);

 
 



Śāṃkara


aśvatthaḥ sarva-vṛkṣāṇām, devarṣīṇāṃ ca nārado devāḥ eva santaḥ ṛṣitvaṃ prāptāḥ mantra-darśitvāt te devarṣayaḥ | teṣāṃ nārado’smi | gandharvāṇāṃ citraratho nāma gandharvo’smi | siddhānāṃ janmanaiva dharma-jñāna-vairāgyaiśvaryātiśayaṃ prāptānāṃ kapilo muniḥ

 

Rāmānuja


komentarz wspólny przy wersecie BhG 10.29

 

Śrīdhara


aśvattha iti | devā eva santo ye mantra-darśanena ṛṣitvaṃ prāptās teṣāṃ madhye nārado ‚smi | siddhānām utpattitaḥ eva adhigata-paramārtha-tattvānāṃ madhye kapilākhyo munir asmi

 

Madhusūdana


sarvaeṣāṃ vṛkṣāṇāṃ vanaspatīnām anyeṣāṃ ca | devā eva santo ye mantra-darśitvena ṛṣitvaṃ prāptās te devarṣayas teṣāṃ madhye nārado ‚ham asmi | gandharvāṇāṃ gāna-dharmaṇāṃ deva-gāyakānāṃ madhye citraratho ‚ham asmi | siddhānāṃ janmanaiva vinā prayatnaṃ dharma-jñāna-vairāgyaiśvaryātiśayaṃ prāptānām adhigata-paramārthānāṃ madhye kapilo munir aham

 

Viśvanātha


brak komentarza do wersetu BhG 10.27

 

Baladeva


pūjyatvena sarva-vṛkṣāṇāṃ madhye śreṣṭho ‚śvattho ‚haṃ devarṣīṇāṃ madhye parama-bhaktatvenotkṛṣṭo nārado ‚ham | gandharvāṇāṃ madhye ‚tigāyakatvenotkṛṣṭatvāc citraratho ‚ham | siddhānāṃ svābhāvikāṇimādimatāṃ kapilaḥ kārdamir munir aham
 
 



Michalski


Świętą palmą figową pomiędzy drzewami, pomiędzy boskimi mędrcami Naradą, pomiędzy gandharwami Czitrarathą, pomiędzy świętymi – pustelnikiem Kapilą.

 

Olszewski


Między drzewami aśwatthą (figą); między devarszimi Narada, między muzykantami niebieskimi Czitrarathą, między świętymi – samotnikiem Kapilą.

 

Dynowska


Spośród drzew Jam Aswatta, – poznania drzewo; Narada wśród boskich wieszczów; Czitrarata – wśród duchów muzyki i pieśni; Muni Kapila – wśród filozofów i mędrców.

 

Sachse


Wśród drzew wszystkich jestem aśwatthą,
Naradą wśród boskich mędrców,
Czitrarathą wśród gandharwów
i mędrcem Kapilą wśród siddhów.

 

Kudelska


Spośród drzew wszystkich jestem drzewem figowym Aśwattha, pośród boskich wieszczów Ja jestem Naradą,
Pośród Gandharwów Czitrarathą, a wśród doskonałych – medrcem Kapilą.

 

Rucińska


Wśród wszystkich drzew jam aśwatthą, wśród boskich wieszczów – Naradą,
Z gandharwów jam Czitrarathą, wśród siddhów – mędrcem Kapilą!

 

Szuwalska


Wśród drzew jestem figowcem, pośród boskich wieszczów
– Naradą. Czitraratą wśród niebiańskich grajków,
Ascetycznym Kapilą pośród doskonałych.
 
 

BhG 10.27

uccaiḥśravasam aśvānāṃ viddhi mām amṛtodbhavam
airāvataṃ gajendrāṇāṃ narāṇāṃ ca narādhipam

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


[tvam] (ty) aśvānām (pośród koni) mām (mnie) amṛtodbhavam uccaiḥśravasam (powstałym z nektaru Uććaihśrawasem) viddhi (znaj),
gajendrāṇām (pośród słoni) [mām] (mnie) airāvatam (Airawatą) [viddhi] (znaj),
narāṇām ca (a pośród ludzi)[mām] (mnie) narādhipam (władcą ludzi) [viddhi] (znaj).

 

tłumaczenie polskie


Między końmi znaj mnie jako Uććaihśravasę, który wyłonił się z nektaru,
pośród królów słoni znaj mnie jako Airawatę, a pośród ludzi jako króla.

 

analiza gramatyczna

uccaiḥśravasam uccaiḥ-śravas 2i.1 m. głośno rżącym, mającym długie uszy (od: ucca – wysoki, głośny, av. uccais – wysoko, głośno; śru – słyszeć, śravas – hałas, ucho);
aśvānām aśva 6i.3 m. pośród koni;
viddhi vid (wiedzieć) Imperat. P 2c.1 wiedz, znaj;
mām asmat sn. 2i.1mnie;
amṛtodbhavam amṛta-udbhava 2i.1 m. ; TP : yasyodbhavo ‘mṛtād asti tamtego, który powstał z nektaru (od: mṛ – umierać; PP mṛta – umarły, a-mṛta – nie umarły, wieczny; nektar, nieśmiertelność; ud-bhū – powstawać, wyłaniać się, udbhava – wyłonienie się, powstanie);
airāvatam airāvat 2i.1 m. syn oceanu, Airawata (od: irā – napój, uciecha; irā-vant – dający napitek / jadło; ocean, chmura);
gajendrāṇām gaja-indra 6i.3 m. ; TP : gajānām indrāṇām itiwśród królów słoni (od: gaj – ryczeć, wydawać dźwięki, gaja – słoń; ind – posiadać moc, indra – król, najlepszy, władca niebios);
narāṇām nara 6i.3 m. między ludźmi (od: nṛ człowiek, ludzkość);
ca av. i;
narādhipam nara-adhi-pa 2i.1 n. ; TP : narāṇām adhipam itiwładcę ludzi (od: nṛ człowiek, ludzkość, nara – człowiek; adhi – ponad, pa – obrońca, w złożeniach skrót od: pati, adhi-pa – władca, król);

 

warianty tekstu


uccaiḥśravasam → uccaiśravasam (Uććaiśrawasę);
airāvatamairāvaṇam (Airawanę);
narādhipam → narādhipaḥ / narottamaḥ (władca ludzi / najlepszy z ludzi);
 
 



Śāṃkara


ucaiḥśravasam a vānām ucaiḥśravāḥ nāmā varājas taṃ māṃ viddhi vijānīhy amṛtodbhavam amṛta-nimitta-mathanodbhavam | airāvatam irāvatyāḥ apatyaṃ gajendrāṇāṃ hastīśvarāṇām, taṃ māṃ viddhīty anuvartate | narāṇāṃ ca manuṣyāṇāṃ narādhipaṃ rājānaṃ māṃ viddhi jānīhi

 

Rāmānuja


komentarz wspólny przy wersecie BhG 10.29

 

Śrīdhara


uccaiḥśravasam iti | amṛtārthaṃ kṣīrodadhi-manthanād udbhūtam uccaiḥśravasam nāmāśvaṃ mad-vibhūtiṃ viddhi | amṛtodbhavam ity etad airāvate ‚pi sambadhyate | narādhipaṃ rājānaṃ māṃ mad-vibhūtiṃ viddhi

 

Madhusūdana


aśvānāṃ madhya uccaiḥśravasam amṛta-mathanodbhavam aśvaṃ māṃ viddhi | airāvataṃ gajam amṛta-mathanodbhavam gajendrāṇāṃ madhye māṃ viddhi | narāṇāṃ ca madhye narādhipaṃ rājānaṃ māṃ viddhīty anuṣajyate

 

Viśvanātha


amṛtodbhavam amṛta-mathanodbhūtam

 

Baladeva


aśvānāṃ madhye uccaiḥśravasam | gajendrāṇāṃ madhye airāvataṃ ca māṃ viddhi | amṛtodbhavam amṛtārthakāt kṣīrābdhi-mathanāj jātam iti dvayor viśeṣaṇam | narādhipaṃ rājānaṃ asahya-tejasaṃ dharmiṣṭham
 
 



Michalski


Wiedz, że pomiędzy rumakami jestem Uczczaihśrawasem, który wyłonił się z oskoły, Airawatą pomiędzy wielkiemi słońmi, pomiędzy ludźmi – królem.

 

Olszewski


Między rumakami jestem Uczczaiśravą, zrodzonym z ambrozyi; między słońmi Airawatą, między ludźmi zwierzchnikiem władzy.

 

Dynowska


Spośród chyżonogich rumaków Jam Uczajszrawas, z nieśmiertelności oceanu zrodzony; a wśród słoni Ajrawatta królewski, zaś wśród ludzi króla majestatem.

 

Sachse


Wiedz też, że wśród rumaków
jestem zrodzonym z amrity Uczczaihśrawą,
Jestem Ajrawatą wśród słoni znakomitych,
i królem mężów.

 

Kudelska


Wiedz, że wśród rumaków Ja jestem Uczczaiśrawasem z nieśmiertelnego nektaru zrodzonym,
Spośród królewskich słoni Ja jestem Airawatą, a wśród ludzi – ich władcą.

 

Rucińska


Wiedz, żem powstałym z amryty jest Uczczajhśrawą wśród koni
I Ajrawatą wśród słoni, a pośród ludzi – monarchą!

 

Szuwalska


Z rumaków – Uczczajśrawą, co z ambrozji wyszedł.
Ajrawatą wśród słoni królewskich, potężnych.
Wśród ludzi jestem królem,
 
 

BhG 10.28

āyudhānām ahaṃ vajraṃ dhenūnām asmi kāma-dhuk
prajanaś cāsmi kandarpaḥ sarpāṇām asmi vāsukiḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


āyudhānām (pośród oręża) aham (ja) vajram [asmi] (jestem piorunem),
dhenūnām (pośród krów) [aham] (ja) kāmadhuk asmi (jestem spełniającą pragnienia),
prajanaḥ (płodzącym) [aham] (ja) kandarpaḥ asmi (jestem Kandarpą),
sarpāṇām (pośród pełzających) [aham] (ja) vāsukiḥ asmi (jestem Wasukim).

 

tłumaczenie polskie


Pośród oręża jestem piorunem, pośród krów Spełniającą Pragnienia,
jestem płodzącym bogiem miłości, pośród pełzających jestem Wasukim.

 

analiza gramatyczna

āyudhānām ā-yudha 6i.3 n. pośród oręża (od: yudh – walczyć przeciw, atakować);
aham asmat sn. 1i.1ja;
vajram vajra 1i.1 n. twardy, piorun, diament (od: vaj lub uj – być twardym, być silnym);
dhenūnām dhenu 6i.3 f. pośród krów (od: duḥ – doić, duḥ – dojenie, przyznawanie, spełnianie);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
kāma-dhuk kāma-duḥ 1i.1 m. ; ya kāmān dogdhi saḥspełniający tęsknoty / krowa spełniająca pragnienia (od: kam – pragnąć, kochać, tęsknić, kāma – pragnienie, żądza, przyjemność; duḥ – doić, duḥ – dojenie, przyznawanie, spełnianie; kāma-duḥ – krowa spełniająca pragnienia);
prajanaḥ prajana 1i.1 m. płodzący (od: pra-jan – rodzić się, poczynać [potomstwo]);
ca av. i;
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
kandarpaḥ kandarpa 1i.1 m. swawolność, miłość, żądza, bóg miłości (od: kam – pragnąć, kochać, tęsknić; dṛp – być szalonym, być dumnym, darpa – duma, arogancja);
sarpāṇām sarpa 6i.3 m. pośród węży (od: sṛp – skradać się, pełzać);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
vāsukiḥ vāsuki 1i.1 m. Wasuki, król węży (od: vasu – doskonały, dobry);

 

warianty tekstu


vajro → vajraṃ (piorun);
prajanaś cāsmi → prajansyāsmi / prajaneṣv api (wśród płodzenia jestem / właśnie wśród płodzenia);
 
 



Śāṃkara


āyudhānām ahaṃ vajraṃ dadhīcy-asthi-saṃbhavam | dhenūnāṃ dogdhrīṇām asmi kāma-dhuk vasiṣṭhasya sarva-kāmānāṃ dogdhrī, sāmānyā vā kāma-dhuk | prajanaḥ prajanayitāsmi kandarpaḥ kāmaḥ | sarpāṇāṃ sarpa-bhedānām asmi vāsukiḥ sarpa-rājaḥ

 

Rāmānuja


komentarz wspólny przy wersecie BhG 10.29

 

Śrīdhara


āyudhānām iti | āyudhānāṃ madhye vajram asmi | kāmān dogdhīti kāma-dhuk | prajanaḥ prajotpatti-hetuḥ kandarpaḥ kāmo ‚smi | na kevalaṃ sambhoga-mātra-pradhānaḥ kāmo mad-vibhūtir aśāstrīyatvāt | sarpāṇām savidhānāṃ rājā vāsukir asmi

 

Madhusūdana


āyudhānāṃ astrāṇāṃ madhye vajraṃ dadhīcer asth-sambhavam astram aham asmi | dhenūnāṃ dogdhrīṇāṃ madhye kāmaṃ dogdhīti kāma-dhuk | samudra-mathanodbhavā vasiṣṭhasya kāma-dhenur aham asmi | kāmānāṃ madhye prajanaḥ prajanayitā putrotpatty-artho yaḥ kandarpaḥ kāmaḥ so ‚ham asmi | ca-kāras tv artho rati-mātra-hetu-kāma-vyāvṛtty-arthaḥ | sarpāś ca nāgāś ca jāti-bhedād bhidyante | tatra sarpāṇām madhye teṣāṃ rājā vāsukir aham asmi

 

Viśvanātha


kāma-dhuk kāma-dhenuḥ | kandarpānāṃ madhye prajanaḥ prajotpatti-hetuḥ kandarpo ‚ham

 

Baladeva


āyudhānāṃ madhye vajraṃ pavir aham | kāma-dhuk vāñchita-pūrayitrī kāma-dhenur aham | prajanaḥ santānotpādakaḥ kandarpaḥ kāmo ‚ham | rati-sukha-mātra-hetuḥ sa nāham iti ca-śabdāt | sarpāṇām eka-śirasāṃ madhye vāsukir aham
 
 



Michalski


Pośród oręża jestem piorunem, pomiędzy krowami krową obfitości, – ja jestem miłość, która tworzy, – między wężami jestem Wasuki.

 

Olszewski


Między orężem wojennym jestem gromem, między krowami Kamaduk. Jestem początkodawca Kandarpa; między wężami jestem Vasuki.

 

Dynowska


Jam jest piorun niebieski wśród pocisków, a Kamadenu – świętą obfitości krową – wpośród trzód, wśród praojców Jam jest Kamdarpą – bogiem miłości która poczyna; a królem Wasuki wpośród wężów.

 

Sachse


Jestem piorunem oręża,
Spełniającą życzenia — wśród krów,
jestem rodzicem Kandarpą,
jestem Wasukim wśród wężów.

 

Kudelska


Ja jestem piorunem wśród pocisków, wśród krów – tą, która spełnia życzenia,
Ja jestem bogiem miłości, a wśród węży ich królem Wasukim.

 

Rucińska


Piorunem jam wśród oręży, wśród krów jam krową spełnienia,
Jam rodzicielem Kandarpą, Wasukim jestem wśród węży,

 

Szuwalska


z pocisków – piorunem,
Pośród krów – Kamadenu, co spełnia pragnienia.
Wśród twórczych sił – amorem, wśród węży – Wasuki,
 
 

BhG 10.29

anantaś cāsmi nāgānāṃ varuṇo yādasām aham
pitṝṇām aryamā cāsmi yamaḥ saṃyamatām aham

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


nāgānām ca (pośród węży) [aham] (ja) anantaḥ asmi (jestem Anantą),
yādasām (wśród stworzeń wodnych) aham (ja) varuṇaḥ [asmi] (jestem bogiem wód),
pitṝṇām (pośród przodków) [aham] (ja) aryamā asmi (jestem Arjamanem),
saṃyamatām ca (a między władającymi restrykcjami) aham (ja) yamaḥ [asmi] (jestem śmiercią).

 

tłumaczenie polskie


Wśród węży jestem Anantą, wśród stworzeń wodnych jestem Bogiem Wód,
wśród przodków Arjamanem, a wśród nakładających restrykcje Bogiem Śmierci.

 

analiza gramatyczna

anantaḥ an-anta 1i.1 m. nie mający końca, nieskończony, Ananta (od: anta – koniec, limit, granica, śmierć);
ca av. i;
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
nāgānām nāga 6i.3 m. wśród wielokapturowych węży (od: na-ga – nie chodzący lub nagna – nagi);
varuṇaḥ varuṇa 1i.1 m. spowijający niebo, Waruna, bóg wód;
yādasām yādas 6i.3 m. wśród stworzeń wodnych (od: yādas – potwór morski, wielkie stworzenie wodne);
aham asmat sn. 1i.1ja;
pitṝṇām pitṛ 6i.3 m. między ojcami, między przodkami (siedem grup boskich przodków to: agniṣvātta, saumya, haviṣmant, uṣmapa, sukālin, barhiṣad, ājyapa);
aryamā arya-man 1i.1 m. przyjacielski, kompan; bóstwo drogi mlecznej, syn Aditi, Słońce;
ca av. i;
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
yamaḥ yama 1i.1 m. powściągnięcie, kontrola, zasada; Jama – bóstwo śmierci (od: yam – powściągać, kontrolować);
saṃyamatām saṃyamant (sam-yam – powściągać) PPr 6i.3 m. pomiędzy powściągającymi;
aham asmat sn. 1i.1ja;

 

warianty tekstu


anantaś cāsmi anantaś cāpi (i nawet Anantą);
saṃyamatām → saṃyaminām / saṃycchatām (pomiędzy powściągającymi);
 
 



Śāṃkara


anantaś cāsmi nāgānāṃ nāga-viśeṣāṇāṃ nāgarājaś cāsmi | varuṇo yādasām aham ab-devatānāṃ rājāham | pitṝṇām aryamā nāma pitṛ-rājaś cāsmi | yamaḥ saṃyamatāṃ saṃyamanaṃ kurvatām aham

 

Rāmānuja


vṛkṣāṇāṃ pūjyo ‚śvattho ‚ham / devarṣīṇaṃ nārado ‚ham / kāmadhuk divyā surabhiḥ / jananahetuḥ kandarpaś cāham asmi / sarpāḥ ekāśirasaḥ; nāgāḥ bahuśirasaḥ / yādāṃsi jalavāsinaḥ, teṣāṃ varuṇo ‚ham / daṇḍayatāṃ vaivasvato ‚ham

 

Śrīdhara


ananta iti | nāgānāṃ nirviṣāṇāṃ rājānantaḥ śeṣo ‚ham | yādasām jala-carāṇāṃ rājā varuṇo ‚ham | pitṝṇām rājāryamāsmi | saṃyamatām niyamanaṃ kurvatāṃ madhye yamo ‚smi

 

Madhusūdana


nāgānāṃ jāti-bhedānāṃ madhye teṣāṃ rājānantaś ca śeṣākhyo ‚ham asmi | yādasām jala-carāṇāṃ madhye teṣāṃ rājā varuṇo ‚ham asmi | pitṝṇām madhye ‚ryamā nāma pitṛ-rājaś cāham asmi | saṃyamatām saṃyamaṃ dharmādharma-phala-dānenānugrahaṃ nigrahaṃ ca kurvatāṃ madhye yamo ‚ham smi

 

Viśvanātha


yādasām jala-carāṇāṃ | saṃyamatām daṇḍayatām

 

Baladeva


nāgānām aneka-śirasāṃ madhye ‚nantaḥ śeṣo ‚ham | yādasām jala-jantūnām adhipo varuṇo ‚ham | pitṝṇām rājāryamākhyaḥ pitṛ-devo ‚ham | saṃyamatām daṇḍayatāṃ madhye nyāya-daṇḍa-kṛt yamo ‚haṃ chādeśābhāva ārṣaḥ
 
 



Michalski


Jestem Anantą pośród nag, pośród stworzeń wodnych jestem Waruną, wśród cieniów ojców jestem Arjaman, pomiędzy mocarzami jestem Jamą.

 

Olszewski


Między nagami (wężami) Anantą; Varuną między zwierzętami wodnemi. Między Przodkami jestem Aryamanem; Yamą między sędziami.

 

Dynowska


Jam Anantą tysiącgłowym wśród mądrości wężów; Waruną wśród duchów wód; Ariamanem wśród przodków, a Jamą – Śmierci bogiem i Prawa – wśród tych, co rządy Prawa utrzymują.

 

Sachse


Jestem Anantą wśród nagów,
wśród jadasów jestem Waruną,
Arjamanem wśród duchów przodków
i Jamą wśród szafarzy wyroków.

 

Kudelska


Spośród boskich węży Ja jestem Anantą, wśród stworzeń wodnych Waruna,
Wśród ojców Arjamanem, wśród utrzymujących porządek i prawo Jamą.

 

Rucińska


Wśród nagów jestem Anantą, Waruną pośród wodników,
Wśród przodków jam Arjamanem, jam Jamą jest pośród sędziów,

 

Szuwalska


A Anantą z tych, które liczne głowy mają.
Waruną pośród stworzeń podwodnej głębiny.
Z przodków jestem Ariamą, z władców – królem śmierci
I prawa, Jamaradżą.
 
 

BhG 10.30

prahlādaś cāsmi daityānāṃ kālaḥ kalayatām aham
mṛgāṇāṃ ca mṛgendro haṃ vainateyaś ca pakṣiṇām

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


daityānām ca (a pośród potomków Diti) [aham] (ja) prahlādaḥ asmi (jestem Prahladą),
kalayatām (wśród pobudzających) aham (ja) kālaḥ  [asmi] (jestem czasem),
mṛgāṇām ca (a pośród zwierząt) aham (ja) mṛgendraḥ [asmi] (jestem królem zwierząt),
pakṣiṇāṃ ca (a pośród skrzydlatych) [aham] (ja) vainateyaḥ [asmi] (jestem synem Winaty).

 

tłumaczenie polskie


Pośród potomków Diti jestem Prahladą, jestem czasem wśród nakłaniających,
pośród zwierząt leśnych jestem królem zwierząt,
a pośród skrzydlatych jestem synem Winaty.

 

analiza gramatyczna

prahlādaḥ prahlāda 1i.1 m. radość, ekscytacja; Prahlada (od: pra-hlād – uradować się, poczuć się wygodnie);
ca av. i;
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
daityānām daitya 6i.3 m. wśród potomków Diti (od: diti – matka demonów, żona Kaśjapy);
kālaḥ kāla 1i.1 m. czas;
kalayatām kalayant (kal – nakłaniać, pobudzać, działać) PPr 6i.3 m. wśród nakłaniających;
aham asmat sn. 1i.1ja;
mṛgāṇām mṛga 6i.3 m. wśród zwierząt leśnych (od: mṛg – ścigać, polować);
ca av. i;
mṛgendraḥ mṛga-indra 1i.1 m. ; TP : mṛgāṇām indra itikról zwierząt, lew (od: mṛg – ścigać, polować, mṛga – zwierzyna leśna; ind – posiadać moc, indra – król, najlepszy, władca niebios);
aham asmat sn. 1i.1ja;
vainateyaḥ vainateya 1i.1 m. syn Winaty, Garuda (od: vi-nam – zginać się, kłaniać, PP vi-nata – zgięty, skłoniony, pokorny);
ca av. i;
pakṣiṇām pakṣin 6i.3 m. wśród posiadaczy skrzydeł, wśród ptaków (od: pakṣ – chwytać, przyjmować stronę, pakṣa – skrzydło);

 

warianty tekstu


prahlāda prahrāda (Prahrada);
kalayatām → kāla-yatām (pośród poskramiaczy czasu);
 
 



Śāṃkara


prahlādo nāmaś cāsmi daityānāṃ diti-vaṃśyānām | kālaḥ kalayatāṃ kalanaṃ gaṇanaṃ kurvatām aham | mṛgāṇāṃ ca mṛgendraḥ siṃho vyāghro vāham | vainateyaś ca garutmān vinatā-sutaḥ pakṣiṇāṃ patatriṇām

 

Rāmānuja


anarthaprepsutayā gaṇayatāṃ madhye kālaḥ mṛtyur aham

 

Śrīdhara


prahlāda iti | kalayatāṃ vaśīkurvatāṃ gaṇayatāṃ vā madhye kālo ‚ham asmi | mṛgendraḥ siṃhaḥ | pakṣiṇāṃ madhye vainateyo garuḍo ‚smi

 

Madhusūdana


daityānāṃ diti-vaṃśyānāṃ madhye prakarṣeṇa hlādayaty ānandayati parama-sāttvikatvena sarvān iti prahlādaś cāsmi | kalayatāṃ saṅkhyānaṃ gaṇanaṃ kurvatāṃ madhye kālo ‚ham | mṛgendraḥ siṃho mṛgāṇāṃ paśūnāṃ madhye ‚ham | vainateyaś ca pakṣiṇāṃ vinatā-putro garuḍaḥ

 

Viśvanātha


kalayatāṃ vaśīkurvatām | mṛgendraḥ siṃhaḥ | vainateyo garuḍaḥ

 

Baladeva


daityānāṃ diti-vaṃśyānāṃ madhye teṣām adhipatir bhagavan-niṣṭhātiśayād varīyān prahlādo ‚ham | kalayatāṃ vaśīkurvatāṃ madhye kālo ‚ham | mṛgāṇāṃ paśūnāṃ madhye ‚tivikrameṇotkṛṣṭo mṛgendraḥ siṃho ‚ham | pakṣiṇāṃ madhye viṣṇu-rathatvenātiśreṣṭho vainateyo garuḍo ‚ham
 
 



Michalski


Prahladą jestem między synami Diti, wśród rachujących jestem czasem, wśród zwierząt jestem tygrysem, wśród ptaków – synem Winaty.

 

Olszewski


Prahladą między Daityami; między miarami czasem; między zwierzętami dzikiemi tygrysem; między ptakami Garudą.

 

Dynowska


Jam Prahlada wśród tytanów; Czas odwieczny wśród czasu wymiarów; wśród zwierząt puszcz Jam królewski lew, a Garuda wśród ptaków.

 

Sachse


Jestem Prahladą wśród Dajtjów
i Czasem wśród rachmistrzów.
Lwem jestem w świecie zwierząt
i synem Winaty wśród ptaków.

 

Kudelska


Ja jestem Prahladą wśród demonów, Ja jestem czasem wśród przepływu chwil,
Wśród dzikich zwierząt Ja jestem lwem, a spośród ptaków – Garudą.

 

Rucińska


Prahladą jestem wśród dajtjów i Czasem pośród rachmistrzów,
Lwem jestem wśród dzikich zwierząt, Synem Winaty wśród ptaków,

 

Szuwalska


Wśród Dajtjów – Prahladą.
Pośród miar jestem czasem, lwem pośród zwierzyny,
Pośród ptaków Garudą – skrzydlatym olbrzymem.
 
 

BhG 10.31

pavanaḥ pavatām asmi rāmaḥ śastra-bhṛtām aham
jhaṣāṇāṃ makaraś cāsmi srotasām asmi jāhnavī

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


pavatām (pośród czyszczących) [aham] (ja) pavanaḥ asmi (jestem wiatrem),
śastra-bhṛtām (pośród noszących oręż) aham (ja) rāmaḥ [asmi] (jestem Ramą),
jhaṣāṇām (pośród ryb) [aham] (ja) makaraḥ asmi (jestem Makarą),
srotasām ca (a wśród płynących) [aham] (ja) jāhnavī asmi (jestem Gangesem).

 

tłumaczenie polskie


Pośród czyszczących jestem wiatrem, pośród dzierżców oręża Ramą,
wśród ryb jestem delfinem, a pośród rzek córką Dźahnu.

 

analiza gramatyczna

pavanaḥ pavan 1i.1 m. – oczyszczający, wiatr (od: – oczyszczać);
pavatām pavant ( – oczyszczać) PPr 6i.3 m. – wśród oczyszczających;
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
rāmaḥ rāma 1i.1 m. radość, przyjemność; Rama (od: ram – zatrzymywać, radować, cieszyć);
śastra-bhṛtām śastra-bhṛt 6i.3 m. ; TP : ye śastrāṇi bharanti teṣām wśród dzierżących oręż (od: śas – ciąć; śastra – oręż ręczny w przeciwieństwie do rzucanego – astra; bhṛ – nieść, trzymać, dzierżyć, bhṛt – na końcu złożeń: dzierżący, niosący);
aham asmat sn. 1i.1ja;
jhaṣāṇām jhaṣa 6i.3 m. pomiędzy wielkimi rybami (od: jhaṣ – krzywdzić, zakrywać);
makaraḥ makara 1i.1 m. delfin, rekin, krokodyl, stwór morski;
ca av. i;
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
srotasām srotas 6i.3 m. pośród płynących, pośród rzek (od: sru –płynąć, poruszać się do przodu);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
jāhnavī jāhnavī 1i.1 f. córka Dźahnu, Ganges (od: jahnu – imię wieszcza);

 

warianty tekstu


pavanaḥ pavatām pavanāḥ plavatām / pavanaḥ patatām (pośród zalewających jestem wiatrem / pośród spadających jestem wiatrem);
srotasām → śrotasām (wśród rzek);
 
 



Śāṃkara


pavano vāyuḥ pavatāṃ pāvayitaṝṇām asmi | rāmaḥ śastra-bhṛtām ahaṃ śastrāṇāṃ dhārayitṝṇāṃ dāśarathiḥ rāmo’ham | jhaṣāṇāṃ matsyādīnāṃ makaro nāma jāti-viśeṣo’ham | srotasāṃ sravantīnām asmi jāhnavī gaṅgā

 

Rāmānuja


pavatām gamanasvabhāvānāṃ pavano ‚ham / śastrabhṛtāṃ rāmo ‚ham / śastrabhṛttvam atra vibhūtiḥ, arthāntarābhāvāt / ādityādayaś ca kṣetrajñā ātmatvenāvasthitasya bhagavataḥ śarīratayā dharmabhūtā iti śastrabhṛttvasthānīyāḥ

 

Śrīdhara


pavana iti | pavatāṃ pāvayitṝṇāṃ vegavatāṃ vā madhye vāyur aham asmi | śastra-bhṛtām vīrāṇāṃ rāmo dāśarathiḥ | yad vā rāmaḥ paraśurāmaḥ | jhaṣāṇāṃ matsyānāṃ madhye makaro nāma matsya-jāti-viśeṣo ‚ham | srotasāṃ pravāhodakānāṃ madhye bhāgīrathī

 

Madhusūdana


pavatāṃ pāvayitṝṇāṃ vegavatāṃ vā madhye pavano vāyur aham asmi | śastrabhṛtām śastra-dhāriṇāṃ yuddha-kuśalānāṃ madhye rāmo dāśarathir akhila-rākṣasa-kula-kṣaya-karaḥ parama-vīro ‚ham asmi | sākṣāt-svarūpasyāpy anena rūpeṇa cintanārthaṃ vṛṣṇīnāṃ vāsudevo ‚smītivad atra pāṭha iti prāg uktam | jhaṣāṇāṃ matsyānāṃ madhye makaro nāma taj-jāti-viśeṣaḥ | srotasām vegena calaj-jalānāṃ nadīnāṃ madhye sarva-nadī-śreṣṭhā jāhnavī gaṅgāham asmi

 

Viśvanātha


pavatāṃ vegavatāṃ pavitrīkurvatāṃ vā madhye rāmaḥ paraśurāmas tasyāveśāvatāratvād āveśānāṃ ca jīva-viśeṣatvād yuktam eva vibhūtitvam | tathā ca bhāgavatāmṛta-dhṛta-pādma-vākyaṃ-

etat te kathitaṃ devi jāmadagner mahātmanaḥ |
śaktyāveśāvatārasya caritaṃ śārṅgiṇaḥ prabhoḥ || [LBhāg 1.4.39]

āviṣṭo bhārgave cābhūt iti ca |

āveśāvatāra-lakṣaṇaṃ ca tatraiva bhāgavatāmṛte yathā-

jñāna-śakty-ādi-kalayā yatrāviṣṭo janārdanaḥ |
ta āveśā nigadyante jīvā eva mahattamāḥ || [LBhāg 1.1.18] iti |

jhaṣāṇāṃ matsyānāṃ makaro matsya-jāti-viśeṣaḥ | srotasām srotasvatīnām

 

Baladeva


pavatāṃ pāvanānāṃ vegavatāṃ ca madhye pavano vāyur aham | rāmaḥ paraśurāmaḥ | jhaṣāṇāṃ matsyānāṃ madhye makaras taj-jāti-viśeṣo ‚ham | srotasām pravahaj-jalānāṃ madhye jāhnavī gaṅgāham
 
 



Michalski


Wiatrem jestem pomiędzy oczyszczeniami, Ramą między wojownikami, pomiędzy rybami jestem delfinem, pomiędzy rzekami córką Dżahnu.

 

Olszewski


Między rzeczami oczyszczającemi wiatrem. Jestem Ramą między wojownikami; między rybami Makarą, między rzekami Gangą.

 

Dynowska


Jam jest wiatr wśród żywiołów co oczyszczenie niosą; Makara wpośród ryb; Rama wśród wojowników, a Ganga święta wśród wszystkich strumieni.

 

Sachse


Jestem Pawaną wśród wiatrów,
Ramą wśród zbrojnych w miecze,
jestem delfinem wśród stworzeń wodnych
i córką Dżahnu wśród rzek.

 

Kudelska


Spośród wszystkiego, co oczyszcza, Ja jestem wiatrem,
Pomiędzy wojownikami Ramą, wśród wszelkich rzek – Gangą.

 

Rucińska


Jam Wiatrem wśród czyścicieli, jam Ramą jest pośród zbrojnych,
Pośród ryb jestem makarą, Dżahnawi pośród strumieni,

 

Szuwalska


Z rzeczy oczyszczających – wiatrem, z wojowników
– Ramą. Świętym Gangesem pośród wód płynących,
 
 

BhG 10.32

sargāṇām ādir antaś ca madhyaṃ caivāham arjuna
adhy-ātma-vidyā vidyānāṃ vādaḥ pravadatām aham

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


he arjuna (o Ardźuno!),  
sargāṇām (spośród emanacji) aham eva (ja zaiste) ādiḥ antaḥ madhyam ca [asmi] (jestem początkiem, końcem i środkiem),
vidyānām (pośród nauk) [aham] (ja) adhyātma-vidyā [asmi] (jestem wiedzą o rządcy jaźni),
pravadatām (wśród dysput) aham (ja) vādaḥ [asmi] (jestem mową konkludującą).

 

tłumaczenie polskie


Ardźuno, ja jestem początkiem, końcem i środkiem [wszystkich] emanacji,
pośród nauk jestem wiedzą o rządcy jaźni, a pośród dysput jestem konkluzją.

 

analiza gramatyczna

sargāṇām sarga 6i.3 m. wśród emanacji, wśród kreacji (od: sṛj – wypuszczać, emitować);
ādiḥ ādi 1i.1 m. początek, powstanie;
antaḥ anta 1i.1 m. koniec, limit, granica, konkluzja, wnętrze, natura;
ca av. i;
madhyam madhya 1i.1 n. środek, wnętrze;
ca av. i;
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
aham asmat sn. 1i.1ja;
arjuna arjuna 8i.1 m. biały, jasny;
adhy-ātma-vidyā adhi-ātma-vidyā 1i.1 f. ; TP : adhy-ātmano vidyetiwiedza dotycząca rządcy jaźni (od: adhi – ponad; ātman – jaźń; adhy-ātma – własny, Najwyższy Duch, Nadjaźń; vid – wiedzieć, vidyā – wiedza, nauka, mądrość);
vidyānām vidya 6i.3 m. między naukami (od: vid – wiedzieć, vidyā – wiedza, mądrość);
vādaḥ vāda 1i.1 m. mowa, dysputa, doktryna (vad – mówić; jeden z trzech rodzajów dysputy: vāda, jalpa, vitaṇḍa);
pravadatām pravadant (pra-vad – mówić, deklarować) PPr 6i.3 m. wśród deklarujących, wśród dysput;
aham asmat sn. 1i.1ja;

 

warianty tekstu


sargāṇāmsvargāṇām (pośród niebios);
madhyaṃ → madhyaś (środek);
 
 



Śāṃkara


sargāṇāṃ sṛṣṭīnām ādir antaś ca madhyaṃ caivāham utpatti-sthiti-layā aham arjuna | bhūtānāṃ jīvādhiṣṭhitānām eva ādir antaś cety ādy uktam upakrame, iha tu sarvasyaiva sarga-mātrasyeti viśeṣaḥ | adhyātma-vidyā vidyānāṃ mokṣārthatvāt pradhānam asmi | vādo’rtha-nirṇaya-hetutvāt pravadatāṃ pradhānam, ataḥ so’ham asmi | pravaktṛ-dvāreṇa vadana-bhedānām eva vāda-jalpa-vitaṇḍānām iha grahaṇaṃ pravadatām iti

 

Rāmānuja


sṛjyanta iti sargāḥ, teṣām ādiḥ kāraṇam; sarvadā sṛjyamānānāṃ sarveṣāṃ prāṇināṃ tatra tatra sraṣṭāro ‚ham evetyarthaḥ / tathā antaḥ sarvadā saṃhriyamāṇānāṃ tatra tatra saṃhartāro ‚py aham eva / tathā ca madhyaṃ pālanam; sarvadā pālyamānānāṃ pālayitāraś cāham evetyarthaḥ / jalpavitaṇḍādi kurvatāṃ tattvanirṇayāya pravṛtto vādo yaḥ, so ‚ham

 

Śrīdhara


sargāṇām iti | sṛjyanta iti sargā ākāśādayaḥ | teṣām ādivantaś ca madhyaṃ caivāham | aham ādiś ca madhyaṃ cety atra sṛṣṭy-ādi-kartṛtvaṃ pāramaiśvaryam uktam | atra tūtpatti-sthiti-pralayā mad-vibhūtitvena dhyeyā ity ucyate iti viśeṣaḥ | adhyātma-vidyātma-vidyā | pravadatāṃ vādināṃ sambandhinyo vāda-jalpa-vitaṇḍākhyās tisraḥ kathāḥ prasiddhāḥ | tāsāṃ madhye vādo ‚ham | yatra dvābhyām api pramāṇatas tarkataś ca svapakṣaḥ sthāpyate para-pakṣaś ca cchala-jāti-nigraha-sthānais tat-pakṣaṃ dūṣayati na tu sva-pakṣaṃ sthāpayati, sā vitaṇḍā nāma kathā | tatra jalpa-vitaṇḍe vijigīṣamāṇayor vādinoḥ śakti-parīkṣā-mātra-phale | vādas tu vīta-rāgayoḥ śiṣyācāryayor anyayor vā tattva-nirūpaṇa-phalaḥ | ato ‚sau śreṣṭhatvān mad-vibhūtir ity arthaḥ

 

Madhusūdana


sargāṇām acetana-sṛṣṭīnām ādir antaś ca madhyaṃ cotpatti-sthiti-layā aham eva | he arjuna | bhūtānāṃ jīvāviṣṭānāṃ cetanatvena prasiddhānām evādir antaś ca madhyaṃ cety uktam upakrame, iha tv acetana-sargāṇām iti na paunaruktyam | vidyānāṃ madhye ‚dhyātma-vidyā mokṣa-hetur ātma-tattva-vidyāham | pravadatāṃ pravadat-sambandhināṃ kathā-bhedānāṃ vāda-jalpa-vitaṇḍātmakānāṃ madhye vādo ‚ham | bhūtānām asmi cetanety atra yathā bhūta-śabdena tat-sambandhinaḥ pariṇāmā lakṣitās tatheha pravadac-chabdena tat-sambandhinaḥ kathā-bhedā lakṣyante | ato nirdhāraṇopapattiḥ | yathā śrute tūbhayatrāpi sambandhe ṣaṣṭhī | tatra tattva-bubhutsvor vītarāgayoḥ sa-brahmacāriṇor guru-śiṣyayor vā pramāṇena tarkeṇa ca sādhana-dūṣaṇātmā sa-pakṣa-pratipakṣa-parigrahas tattva-nirṇaya-paryanto vādaḥ | tad uktaṃ pramāṇa-tarka-sādhanopālambhaḥ siddhāntāviruddhaḥ pañcāvayavopapannaḥ pakṣa-pratipakṣa-parigraho vādaḥ iti | vāda-phalasaya tattva-nirṇayasya durdurūḍha-vādi-nirākaraṇena saṃrakṣaṇārthaṃ vijigīṣu-kathe jalpa-vitaṇḍe jaya-parāyaja-mātra-paryante | tad uktam tattvādhyavasāya-saṃrakṣaṇārthaṃ jalpa-vitaṇḍe bīja-praroha-saṃrakṣaṇārthaṃ kaṇṭaka-śākhā-prāvaraṇavat [NyāyaD 4.2.47] iti | chala-jāti-nigraha-sthānaiḥ para-pakṣo dūṣyata iti jalpe vitaṇḍāyāṃ ca samānam | tatra vitaṇḍāyām ekena sva-pakṣaḥ sthāpyata eva, anyena ca sa dūṣyata eva | jalpe tūbhābhyām api sva-pakṣaḥ sthāpyata ubhābhyām api para-pakṣo dūṣyata iti viśeṣaḥ | tad uktaṃ yathoktopapanna-cchala-jāti-nigraha-sthāna-sādhanopalambho jalpaḥ sa pratipakṣa-sthāpanā-hīno vitaṇḍā iti | ato vitaṇḍā-dvaya-śarīratvāj jalpo nāma naikā kathā, kintu śakty-atiśaya-jñānārthaṃ samaya-bandha-mātreṇa pravartata iti khaṇḍana-kārāḥ | tattvādhyvasāya-paryavasāyitvena tu vādasya śreṣṭhatvam uktam eva

 

Viśvanātha


sṛjyanta iti sargā ākāśādayas teṣām ādiḥ sṛṣṭir antaḥ saṃhāraḥ | madhyaṃ pālanaṃ ceti sṛṣṭi-sthiti-pralayā mad-vibhūtitvena dhyeyā ity arthaḥ | aham ādiś ca madhyaṃ cety atra sṛṣṭy-ādi-kartā parameśvara evoktaḥ | vidyānāṃ jñānānāṃ madhye aham ātma-vidyā ātma-jñānam | pravadatāṃ sva-pakṣaṃ sthāpana-para-pakṣa-dūṣaṇādi-rūpa-jalpa-vitaṇḍādi-kurvatāṃ vādas tattva-nirṇayaḥ pravṛtti-siddhānte yaḥ so ‚ham

 

Baladeva


sargāṇāṃ mahad-ādīnāṃ jaḍa-sṛṣṭīnām ādir anto madhyaṃ cāham iti teṣāṃ sarga-saṃhāra-pālanāni mad-vibhūtitayā bhāvyānīty arthaḥ | aham ādiś ca ity ādau mat-svāṃśa-cetanānāṃ bhūtānāṃ sargādi-hetur mad-vibhūtir ity uktamato na punaḥ punar-uktiḥ |

aṅgāni vedāś catvāro mīmāṃsā nyāya-vistaraḥ |
dharma-śāstraṃ purāṇaṃ ca vidyā hy etāś caturdaśa ||

ity uktānāṃ vidyānāṃ madhye ‚dhyātma-vidyā saparikara-paramātma-nirṇetrī caturlakṣaṇī vedānta-vidyāham evety arthaḥ | pravadatāṃ sambandhī yo vādaḥ so ‚ham | teṣāṃ khalu vāda-jalpa-vitaṇḍās tisraḥ kathāḥ prasiddhāḥ | tatrobhaya-sādhanavatī vijigīṣu-kathā jalpaḥ | yatrobhābhyāṃ pramāṇena tarkenṇa sva-pakṣaḥ sthāpyate chala-jāti-nigraha-sthānaiḥ para-pakṣo dūṣyate sva-pakṣa-sthāpana-hanā para-pakṣa-dūṣaṇāvasānā kathā vitaṇḍā | ete pravadator vijigīṣvoḥ śakti-mātra-parīkṣake niṣphale tattva-bubhutsu-kathā vādaḥ | sa ca tattva-nirṇaya-phalakatvenotkṛṣṭatvān mad-vibhūtir iti

 
 



Michalski


Jestem początkiem wyłonień kosmicznych, ich środkiem i końcem – Ardżuno! Wśród nauk jestem nauką o najwyższej duszy i – mową jestem mówców.

 

Olszewski


W rzeczach stworzonych, Ardżuno, jestem początkiem, środkiem i końcem; między naukami nauką o Duszy najwyższej; dla tych, którzy mówią, jestem słowem.

 

Dynowska


Wszechstworzenia początek Jam jest i środek i koniec, Ardżuno; wśród nauk wszystkich – Jam wiedzą o Najwyższym Duchu; wśród argumentów krasomówców tym, co o samą prawdę dba.

 

Sachse


Jestem początkiem, Ardżuno,
środkiem i końcem stworzenia.
Jestem wiedzą o atmanie w świecie wiedzy,
jestem wymową mówców.

 

Kudelska


Ja jestem, Ardżuno, początkiem, trwaniem i końcem każdego stworzenia,
Wśród nauk wszelkich Ja jestem wiedzą o najwyższym duchu, Ja jestem celem i wnioskiem każdej dysputy.

 

Rucińska


Jam jest początkiem, Ardżuno, końcem i środkiem stworzenia!
Wiedzą duchową wśród nauk, wywodem biegłych w dysputach,

 

Szuwalska


Także świata początkiem, jak i jego końcem
Oraz środkiem, Ardżuno, a ze wszystkich nauk
Jestem wiedzą duchową oraz mówców mową.
 
 

BhG 10.33

akṣarāṇām akāro smi dvaṃdvaḥ sāmāsikasya ca
aham evākṣayaḥ kālo dhātāhaṃ viśvato-mukhaḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


akṣarāṇām (pośród głosek) [aham] (ja) a-kāraḥ asmi (jestem głoską ‘a’),
sāmāsikasya ca (a pośród złożeń) [aham] (ja) dvandvaḥ [asmi] (jestem złożeniem spójnikowym),
aham eva (zaiste ja) akṣayaḥ kālaḥ [asmi] (jestem niezniszczalnym czasem),
aham (ja) viśvato-mukhaḥ dhātā [asmi] (jestem konstruktorem mającym wszędzie twarze).

 

tłumaczenie polskie


Pośród głosek jestem ‘a’, pomiędzy złożeniami jestem złożeniem spójnikowym,
zaiste jestem niezniszczalnym czasem
oraz konstruktorem mającym twarze wszędzie.

 

analiza gramatyczna

akṣarāṇām a-kṣara 6i.3 n. między głoskami (od: kṣar – zmniejszać się, znikać, kṣara – zniszczalny, ginący);
akāraḥ a-kāra 1i.1 m. głoska ‘a’ (od: kṛ – robić, kāra – twórca; dodane do głoski oznacza tę głoskę);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
dvaṃdvaḥ dvaṃdva 1i.1 m. para, złożenie spójnikowe (od: dva – dwa, dvaṃdva – dwa-dwa, para przeciwieństw; złożenie, w którym wszystkie człony są tak samo dominujące, łączą się ze sobą spójnikiem ‘i’);
sāmāsikasya sāmāsika 6i.1 m. w tym, co związane ze złożeniami (od: sam-ās – zbierać razem, łączyć, samāsa – złożenie, połączenie wyrazów pozbawionych końcówek fleksyjnych deklinowane jako całość, sāmāsika – związane ze złożeniami; wylicza się najczęściej sześć typów złożeń: tat-puruṣa, karma-dhāra, bahu-vrīhi, dvigu, dvandva, avyayībhāva);
ca av. i;
aham asmat sn. 1i.1ja;
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
akṣayaḥ a-kṣaya 1i.1 m. niezniszczalny (od: kṣi – zmniejszać się, PF kṣaya – zmniejszenie, zniszczenie);
kālaḥ kāla 1i.1 m. czas;
dhātā dhātṛ 1i.1 m. umieszczający, stwórca, konstruktor (od: dhā – umieszczać);
ahaṃ asmat sn. 1i.1ja;
viśvato-mukhaḥ viśvato-mukha 1i.1 m. ; BV : yasya mukhā viśvataḥ santi taḥten, którego twarze są wszędzie (od: viś – wchodzić, viśva – wszystko, całość, świat, av. viśvatas – zewsząd, wszędzie; mukha – twarz);

 

warianty tekstu

viśvato-mukhaḥ → viśvato-mukham (mający wszędzie twarze);
 
 



Śāṃkara


akṣarāṇāṃ varṇānām akāro varṇo’smi | dvandvaḥ samāso’smi sāmāsikasya ca samāsa-samūhasya | kiṃ cāham evākṣayaḥ kālaḥ prasiddhaḥ kṣaṇādy-ākhyaḥ, athavā parameśvaraḥ kālasyāpi kālo’smi | dhātāhaṃ karma-phalasya vidhātā sarva-jagato viśvato-mukhaḥ sarvato-mukhaḥ

 

Rāmānuja


akṣarāṇāṃ madhye „akāro vai sarvā vāk” iti śrutisiddhiḥ sarvavarṇānāṃ prakṛtir akāro ‚ham sāmāsikaḥ samāsasamūhaḥ; tasya madhye dvandvasamāso ‚ham / sa hy ubhayapadārthapradhānatvenotkṛṣṭaḥ / kalāmuhūrtādimayo ‚kṣayaḥ kālo ‚ham eva / sarvasya sraṣṭā hiraṇyagarbhaś caturmukho ‚ham

 

Śrīdhara


akṣarāṇām iti | akṣarāṇāṃ varṇānāṃ madhye akāro ‚smi | tasya sarva-vāṅmayatvena śreṣṭhatvāt | tathā ca śrutiḥ akāro vai sarvā vāk saiṣā sparśoṣambhir vyajyamānā bahvī nānā-rūpā bhavati [Ai.Ā. 1.3.6] iti | sāmāsikasya samāsa-samūhasya madhye dvandvaḥ rāma-kṛṣṇāv ity-ādi-sāmāso ‚smi | ubhaya-pada-pradhānatvena śreṣṭhatvāt | akṣayaḥ pravāha-rūpaḥ kālo ‚ham eva | kālaḥ kalayatām aham ity atrāyur gaṇanātmakaḥ saṃvatsara-śatādy-āyuḥ svarūpaḥ kāla uktaḥ | sa ca tasminn āyuṣi kṣīṇe sati kṣīyate | atra tu pravāhātmako ‚kṣayaḥ kāla ucyate iti viśeṣaḥ | karma-phala-vidhātṝṇāṃ madhye viśvatomukho dhātā | sarva-karma-phala-vidhātāhaṃ ity arthaḥ

 

Madhusūdana


akṣarāṇāṃ sarveṣāṃ varṇānāṃ madhye ‚kāro ‚ham asmi | a-kāro vai sarvā vāk [Ai.Ā. 1.3.6] iti śrutes tasya śreṣṭhatvaṃ prasiddham | dvandvaḥ samāsa ubhaya-padārtha-pradhānaḥ sāmāsikasya samāsa-samūhasya madhye ‚ham asmi | pūrva-padārtha-pradhāno ‚vyayībhāva uttara-padārtha-pradhānas tatpuruṣo ‚nyapadārtha-pradhāno bahuvrīhir iti teṣām ubhaya-padārtha-sāmyābhāvenāpakṛṣṭatvāt | kṣayi-kālābhimāny akṣayaḥ kālaḥ jñaḥ kāla-kālo guṇī sarva-vidyaḥ ity ādi-śruti-prasiddho ‚ham eva | kālaḥ kalayatām aham ity atra tu kṣayī kāla ukta iti bhedaḥ | karma-phala-vidhātṝṇāṃ madhye viśvatomukhaḥ sarvato mukho dhātā sarva-karma-phala-dāteśvaro ‚ham ity arthaḥ

 

Viśvanātha


sāmāsikasya samāsa-samūhasya madhye dvandvaḥ ubhaya-padārtha-pradhānatvena tasya samāseṣu śraiṣṭhyāt | akṣayaḥ kālaḥ saṃhartṝṇāṃ madhye mahākālo rudro viśvatomukhaś caturbhyo ‚haṃ dhātā sraṣṭṝṇāṃ madhye brahmā

 

Baladeva


akṣarāṇāṃ varṇānāṃ madhye ‚ham a-kāro ‚smi | a-kāro vai sarvā vāk [Ai.Ā. 1.3.6] iti śrutiś ca | sāmāsikasya samāsa-samūhasya madhye dvandvo ‚ham | avyayībhāva-tatpuruṣa-bahuvrīhiṣūbhaya-padārtha-pradhānatā-virahiṣu madhye tasyobhaya-padārtha-pradhānatayotkṛṣṭtatvāt | saṃhartṝṇāṃ madhye ‚kṣayaḥ | kālaḥ saṅkarṣaṇa-mukhotthaḥ kālāgnir aham | sraṣṭṝṇāṃ madhye viśvatomukhaś catur-vaktro dhātā vidhir aham
 
 



Michalski


Pomiędzy głoskami jestem głoską a, dwandwa w wyrazach złożonych, – jestem czasem nieprzemijającym, jestem stwórca na wszystkie strony patrzący.

 

Olszewski


Między literami jestem A; w wyrazach złożonych jestem ich układem. Jestem czasem bez granic; jestem założycielem, którego wzrok zwraca się we wszystkie strony;

 

Dynowska


Spośród liter – literą A, zaś wśród liter złożonych – dwójnią ich; Jam też jest wiekuisty Czas; Ja wielolicy wszechstworzenia Pan.

 

Sachse


Jestem literą A wśród liter, i dwandwą złożeń.
Jestem czasem niezniszczalnym, jestem stwórcą,
a me oblicza spoglądają we wszystkich kierunkach.

 

Kudelska


W alfabecie jestem literą A, wśród połączeń tym, co dwoiste,
Ja jestem czasem nieporuszonym, Jam stworzycielem zwróconym na wszystkie strony.

 

Rucińska


Jam głoską A pośród głosek, jam dwandwą jest pośród złożeń,
Jam Czasem nieprzemijalnym, Szafarzem Losu wszechstronnym!

 

Szuwalska


Pomiędzy literami jestem A, a dwandwą
Wśród wyrazów złożonych. Jestem wiecznym czasem.
Jestem stwórcą, co twarzy ma wiele w tym świecie.
 
 

BhG 10.34

mṛtyuḥ sarva-haraś cāham udbhavaś ca bhaviṣyatām
kīrtiḥ śrīr vāk ca nārīṇāṃ smṛtir medhā dhṛtiḥ kṣamā

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


aham ca (i ja) sarva-haraḥ mṛtyuḥ [asmi] (jestem zabierającą wszystko śmiercią),
bhaviṣyatām (tego co nadejdzie) [aham] (ja) udbhavaḥ [asmi] (jestem wyłonieniem się),
nārīṇām (kobiet) [aham] (ja) kīrtiḥ (sławą) śrīḥ (majestatem) vāk (mową) smṛtiḥ (pamięcią) medhā (intelektem) dhṛtiḥ (wolą) kṣamā ca (i wyrozumiałością) [asmi] (jestem).

 

tłumaczenie polskie


Jestem zabierającą wszystko śmiercią, a w tym co ma nadejść jestem powstaniem,
pośród kobiet jestem 
sławą, majestatem, mową, pamięcią, intelektem, stanowczością i wyrozumiałością.

 

analiza gramatyczna

mṛtyuḥ mṛtyu 1i.1 m. śmierć (od: mṛ – umierać);
sarva-haraḥ sarva-hara 1i.1 m. ; yaḥ sarvaṃ harti saḥten, który wszystko zabiera (od: sarva – wszystko; hṛ zabierać, hara – zabranie, usunięcie);
ca av. i;
aham asmat sn. 1i.1ja;
udbhavaḥ ud-bhava 1i.1 m. wyłonienie się, powstanie (od: ud-bhū – powstawać, wyłaniać się);
ca av. i;
bhaviṣyatām bhaviṣyant(bhū – być) PPr (od Fut.) 6i.3 n. między nadchodzącymi, przyszłych;
kīrtiḥ kīrti 1i.1 f. sława, chwała (od: kīrt – sławić, opiewać);
śrīḥ śrī 1i.1 f. blask, majestat, fortuna;
vāk vāk 1i.1 f. mowa (od: vac – mówić);
ca av. i;
nārīṇām nārī 6i.3 f. wśród kobiet, wśród obiektów żeńskich (od: nṛ człowiek, ludzkość, nara – człowiek, mężczyzna, nāra – związane z człowiekiem);
smṛtiḥ smṛti 1i.1 f. pamięć, tradycja, święte teksty przekazane przez tradycję (od: smṛ – myśleć, pamiętać);
medhā medhā 1i.1 f. rozum, intelekt, zrozumienie, ofiara;
dhṛtiḥ dhṛti (dhṛ – dzierżyć) 1i.1 f. stanowczość, wola (dhṛ – dzierżyć, PP dhṛta – trzymany, dzierżony);
kṣamā kṣamā 1i.1 f. cierpliwość, tolerancja, pobłażanie, wyrozumiałość (od: kṣam – wybaczać, tolerować);

 

warianty tekstu


cāham → cāsmi (i jestem);
kīrtiḥ śrīr vāk kīrtiḥ śrī-vāk / kīrti-śrīr-vāk (sława, bogactwo, mowa);
smṛtiḥ i dhṛtiḥ wymieniają się wzajemnie;
dhṛtiḥ kṣamā → dhṛti-kṣamā / dhṛtiḥ kṣamāḥ (stanowczość i wyrozumiałość);
 
 



Śāṃkara


mṛtyur dvividho dhanādi-haraḥ prāṇa-haraś ca | tatra yaḥ prāṇa-haraḥ, sa sarva-hara ucyate | so’ham ity arthaḥ | athavā, para īśvaraḥ pralaye sarva-haraṇāt sarva-haraḥ, so’ham | udbhava utkarṣaḥ abhyudayas tat-prāpti-hetuś cāham | keṣāṃ ? bhaviṣyatāṃ bhāvi-kalyāṇānām, utkarṣa-prāpti-yogyānām ity arthaḥ | kīrtiḥ śrīḥ vāk ca nārīṇāṃ smṛtir medhā dhṛtiḥ kṣamā ity etā uttamāḥ strīṇām aham asmi, yāsām ābhāsa-mātra-saṃbandhenāpi lokaḥ kṛtārtham ātmānaṃ manyate

 

Rāmānuja


sarvaprāṇaharo mṛtyuś cāham / utpatsyamānānām udbhavākhyaṃ karma cāham / śrīr aham; kīrtiś cāham; vāk cāham; smṛtiś cāham; medhā cāham; dhṛtiś cāham; kṣamā cāham

 

Śrīdhara


mṛtyur iti | saṃhārakānāṃ madhye sarvaharo mṛtyur aham | bhaviṣyatāṃ bhāvi-kalyāṇānāṃ prāṇinām udbhavo ‚bhudayo ‚ham | nārīṇāṃ madhye kīrty-ādyāḥ spata-devatā-rūpāḥ striyo ‚ham | yāsām ābhāsa-mātra-yogena prāṇinaḥ ślāghyā bhavanti tāḥ kīrty-ādyāḥ striyo mad-vibhūtayaḥ

 

Madhusūdana


saṃhāra-kāriṇāṃ madhye sarva-haraḥ sarva-saṃhāra-kārī mṛtyur aham | bhaviṣyatāṃ bhāvi-kalyāṇānāṃ ya udbhava utkarṣaḥ sa cāham eva | nārīṇāṃ madhye kīrtiḥ śrīr vāk smṛtir medhā dhṛtiḥ kṣameti ca sapta dharma-patnyo ‚ham eva | tatra kīrtir dhārmikatva-nimittā praśastatvena nānā-dig-deśīya-loka-jñāna-viṣayatā-rūpā khyātiḥ | śrīr dharmārtha-kāma-sampat śarīra-śobhā vā kāntir vā | vāk sarasvatī sarvasyārthasya prakāśikā saṃskṛtā vāṇī | ca-kārān mūrtyādayo ‚pi dharma-patnyo gṛhyante | smṛtiś cirānubhūtārtha-smaraṇa-śaktiḥ | aneika-granthārtha-dhāraṇā-śaktir medhā | dhṛtir avasāde ‚pi śarīrendriya-saṃghātottambhana-śaktiḥ | ucchṛṅkhala-pravṛtti-kāraṇena cāpala-prāptau tan-nivartana-śaktir vā | kṣamā harṣa-viṣādayor avikṛta-cittatā | yāsām ābhāsa-mātra-sambandhenāpi janaḥ sarva-lokādaraṇīyo bhavati tāsāṃ sarva-strīṣūttamatvam atiprasiddham eva

 

Viśvanātha


prātikṣaṇikānāṃ mṛtyūnāṃ madhye sarvaharaḥ sarva-smṛti-haro mṛtyur ahaṃ yad uktaṃ mṛtyur atyanta-vismṛtiḥ iti | bhaviṣyatāṃ bhāvināṃ prāṇi-vikārāṇāṃ madhye udbhavaḥ prathama-vikāro jagmāham | nārīṇāṃ madhye kīrtiḥ khyātiḥ | śrīḥ kāntiḥ vāk saṃsmṛtā vāṇīti tisras tathā smṛty-ādayaś catasraḥ ca-kārāt mūrtyādayaś cānyā dharma-patnyaś cāham

 

Baladeva


prātikṣaṇikānāṃ mṛtyūnāṃ madhye sarva-smṛti-haro mṛtyur aham | bhaviṣyatāṃ bhāvināṃ prāṇi-vikārāṇām udbhavo janmākhyaḥ prathama-vikāro ‚ham | nārīṇāṃ madhye kīrty-ādayaḥ sapta mad-vibhūtayaḥ | daivatā hy etāḥ | yāsām ābhāsenāpi narāḥ ślāghyā bhavanti | tatra kīrtir dhārmikatvādi-sādguṇya-khyātiḥ | śrīs tri-varga-sampat kāya-dyutir vā | vāk sarvārtha-vyañjakā saṃskṛta-bhāṣā | smṛtir anubhūtārtha-smaraṇa-śaktiḥ | medhā bahu-śāstrārthāvadhāraṇa-śaktiḥ | dhṛtiś cāpalya-prāptau tan-nivartana-śaktiḥ | kṣamā harṣe viṣāde ca prāpte nirvikāra-cittatā
 
 



Michalski


Śmiercią jestem wszystko porywającą, pierwiastkiem rzeczy przyszłych, u kobiet jestem dobrą ich sławą, blaskiem ich piękna, szczebiotem kochania, cierpliwością, rozwagą, – stałością, pamięcią.

 

Olszewski


Śmiercią, która porywa wszystko i życiem przyszłych rzeczy. Między wyrazami żeńskimi jestem sławą, fortuną, wymową, pamięcią, przenikliwością, stałością, cierpliwością.

 

Dynowska


Jam również wszechniszczącą śmiercią i wszystkiego co ma zaistnieć w przyszłości jedyną kolebką. A wśród żeńskich cech Jam jest sławą, dostatkiem, słowem, pamięcią, rozumem, stałością i przebaczeniem.

 

Sachse


Jestem śmiercią, która wszystkich zagarnia,
i źródłem przyszłych pokoleń.
Sławą, pięknością i mową kobiet,
pamięcią i mądrością, stałością i dobrocią.

 

Kudelska


Ja jestem śmiercią wszystko niszczącą i zalążkiem każdego przyszłego istnienia,
A wśród bytów kobiecych jestem sławą, urodą, mową, pamięcią, mądrością, wytrwałością i litością.

 

Rucińska


Jam śmierć, co wszystko zabiera, źródło pokoleń, jam Sława,
Wdzięk, Mowa, Pamięć, Cierpliwość, Mądrość i Stałość wśród kobiet!

 

Szuwalska


Jestem śmiercią niszczącą, życiodajną siłą,
Sławą i pięknem kobiet, urokiem ich mowy,
Pamięcią, intelektem, wiernością, spokojem.
 
 

BhG 10.35

bṛhat-sāma tathā sāmnāṃ gāyatrī chandasām aham
māsānāṃ mārgaśīrṣo ham ṛtūnāṃ kusumākaraḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


sāmnām (wśród samanów) [aham] (ja) bṛhat-sāma [asmi] (jestem Wielkim Samanem),
tathā chandasām (podobnie wśród hymnów) aham (ja) gāyatrī [asmi] (jestem Gajatri),
māsānām (wśród miesięcy) aham (ja) mārgaśīrṣaḥ [asmi] (jestem Margaśirszą),
ṛtūnām (wśród pór roku) [aham] (ja) kusumākaraḥ [asmi] (jestem mnogością kwiatów).

 

tłumaczenie polskie


Wśród samanów jestem Wielkim Samanem, wśród hymnów jestem Gajatri,
pośród miesięcy jestem mrygaśirszą, a wśród pór roku jestem dawcą kwiatów.

 

analiza gramatyczna

bṛhat-sāma bṛhat-sāman 1i.1 n. Wielki Saman (od: bṛh – zwiększać, bṛhat – wielki; so – niszczyć [grzech] lub – dawać [błogosławieństwo], sāman – jedna z czterech Wed lub hymn z niej pochodzący; Bṛhad-sāma wg Śridhary jest to: Samaweda 1.235 tożsamy z: RV 6.46.1);
tathā av. tak, w ten sposób, podobnie;
sāmnām sāman 6i.3 n. pośród samanów (od: so – niszczyć [grzech] lub – dawać [błogosławieństwo], sāman – jedna z czterech Wed lub hymn z niej pochodzący);
gāyatrī gāyatrī 1i.1 f. Gajatri (od: gai – śpiewać, wychwalać, gāyatrī – hymn: RV 3.62.10 lub metrum 24-sylabowe [3×8]);
chandasām chandas 6i.3 n. pośród hymnów wedyjskich (od: chandas – pragnienie, wola);
aham asmat sn. 1i.1ja;
māsānām māsa 6i.3 m. pośród miesięcy (od: – odmierzać, mās – księżyc, miesiąc);
mārgaśīrṣaḥ mārga-śīrṣa 1i.1 m. Margaśirsza (od: mṛg – ścigać, mṛga –zwierzę; śiras – głowa; mṛga-śiras – 3 gwiazdy z konstelacji Oriona przypominające głowę antylopy, mārgaśīrṣa – związany z konstelacją mrygaśiras, jeden z miesięcy pory zimowej, którego pełnia przypada w konstelacji mrygaśiras);
aham asmat sn. 1i.1ja;
ṛtūnām ṛtu 6i.3 m. pośród pór roku (od: ṛtu – ustalony czas, właściwy czas; sześć pór roku to: vasanta, grīṣma, varṣa, śarat, hemanta, śiśira);
kusumā-karaḥ kusuma-ākara 1i.1 m. ; TP : kusumāni ākara itirozrzucający kwiaty, mnogość kwiatów, wiosna (od: kuś – obejmować, kusuma – kwiat; ā-kṛ – przyprowadzać blisko, ā-kara – rozdzielający, mnogość);

 

warianty tekstu


bṛhat-sāma → bṛhat-sāmas (Wielka Sama);
tathākathā (w jaki sposób?);
mārgaśīrṣoham mārgaśīrṣo smi  (jestem Mrygaśirszą);

… → półtora wersu spoza wydania krytycznego po wersecie 10.35:
oṣadhīnāṃ yavaś cāsmi dhātūnām asmi kāñcanam
saurabheyo gavām asmi snehānāṃ sarpir apy aham
sarvāsāṃ tṛṇajātīnāṃ darbho ‚haṃ pāṇḍunandana

Pośród roślin leczniczych jestem jęczmieniem, a spośród minerałów złotem,
pośród krów jestem potomkiem Surabhi, pośród tłuszczów klarowanym masłem.
O synu Pandu pośród wszystkich gatunków traw jestem darbhą.

 
 



Śāṃkara


bṛhat-sāma tathā sāmnāṃ pradhānam asmi | gāyatrī cchandasām ahaṃ gāyatry-ādi-cchando-viśiṣṭānām ṛcāṃ gāyatrī ṛg aham asmīty arthaḥ | māsānāṃ mārgaśīrṣo’ham, ṛtūnāṃ kusumākaro vasantaḥ

 

Rāmānuja


sāmnāṃ bṛhatsāma aham / chandasāṃ gāyatry aham / kusumākaraḥ vasantaḥ

 

Śrīdhara


bṛhat-sāmeti | tvām iddhi havāmahe [Rv 6.46.1] ity asyām ṛci gīyamānaṃ bṛhat-sāma | tena cendraṃ sarveśvaratvena sthūyata iti śraiṣṭhyam | chanda-viśiṣṭānāṃ mantrāṇāṃ madhye gāyatrī mantro ‚ham | dvijatvāpādakatvena somāharaṇe ca śreṣṭhatvāt | kusumākaro vasantaḥ

 

Madhusūdana


vedānāṃ sāmavedo ‚smīty uktaṃ tatrāyam anyo viśeṣaḥ sāmnām ṛg-akṣarārūḍhānāṃ gīti-viśeṣāṇāṃ madhye tvām iddhi havāmaha [Rv 6.46.1] ity asyām ṛci gīti-viśeṣo bṛhat-sāma | tac cātirātre pṛṣṭha-stotraṃ sarveśvaratvenendra-stuti-rūpam anyataḥ śreṣṭhatvād aham | chandasāṃ niyatākṣara-pādatva-rūpa-cchando-viśiṣṭānām ṛcāṃ madhye dvijāter dvitīya-janma-hetutvena prātaḥ-savanādi-savana-traya-vyāpitvena tirṣṭubh-jagatībhyāṃ somāharaṇārthaṃ gatābhyāṃ somo na labdho ‚kṣarāṇi ca hāritāni jagatyā trīṇi triṣṭubhaikam iti catvāri tair akṣaraiḥ saha somasyāharaṇena ca sarva-śreṣṭhā gāyatry-ṛg aham | catur-akṣarāṇi ha vā agre chandāṃsy āsutato jagatī somam acchātpat sā trīṇy akṣarāṇi hitvā jagām tatas triṣṭup somam acchāpatat saikam akṣaraṃ hitvāpatat tato gāyatrī somam acchāpatat sā tāni cākṣarāṇi haranty āgacchat somaṃ ca tasmād aṣṭākṣarā gāyatrī ity upakramya tadāhur gāyatrāṇi vai sarvāṇi savanāni gāyatrī hy evaitad upasṛjamānaiḥ iti śatapatha-śruteḥ | gāyatrī vā idaṃ sarvaṃ bhūtam ity-ādi-chāndogya-śruteś ca |

māsānāṃ dvādaśānāṃ madhye ‚bhinivaśāli-vāstūka-śākādi-śālī śīrtātapa-śūnyatvena ca sukha-hetur mārgaśīrṣo ‚ham | ṛtūnāṃ ṣaṇṇāṃ madhye kusumākaraḥ sarva-sugandhi-kusumānām ākaro ‚tiramaṇīyo vasantaḥ | vasante brāhmaṇam upanayīta | vasante brāhmaṇo ‚gnīnād adhīta | vasante vasante jyotiṣā yajeta | tad vai vasanta evābhyārabheta | vasanto vai brāhamasya rtuḥ | ity ādi-śāstra-prasiddho ‚ham asmi

 

Viśvanātha


vedānāṃ sāmavedo ‚smīty uktam | tatra sāmnām api madhye bṛhat-sāma tvām iddhi havāmahe [Rv 6.46.1] ity asyām ṛci vigīyamānaṃ bṛhat-sāma | chandasāṃ madhye gāyatrī nāma chandaḥ | kusumākaro vasantaḥ

 

Baladeva


vedānāṃ sāmavedo ‚smīty uktaṃ prāk | tatrānyaṃ viśeṣam āha bṛhad iti | sāmnām ṛg-akṣara-rūḍhānāṃ gīti-viśeṣāṇāṃ madhye tvām iddhi havāmahe [Rv 6.46.1] ity asyām ṛci gītiṃ viśeṣo bṛhat-sāma tac cātirātre pṛṣṭha-stotraṃ sarveśvaratvendra-stuti-rūpam anya-sāmotkṛṣṭatvād aham | chandasāṃ niyatākṣara-pādatva-rūpa-cchando-viśiṣṭānām ṛcāṃ madhye gāyatrī ṛg ahaṃ dvijāter dvitīya-janma-hetutvena tasyāḥ śraiṣṭhyāt | gāyatrī vā idaṃ sarvaṃ bhūtaṃ yad idaṃ kiṃ ca iti brahmāvatāratva-śravaṇāc ca | mārgaśīrṣo ‚ham ity abhinava-dhānāydi-sampattyā tasyānyebhyaḥ śraiṣṭhyāt | kusumākaro vasanto ‚ham iti śītātapābhāvena vividha-sugandhi-puṣpamayatvena mad-utsava-hetutvena ca tasyānyebhyaḥ śraiṣṭhyāt
 
 



Michalski


Jestem Brihatsaman pomiędzy pieśniami Saman, między rytmami, jestem gajatri, pomiędzy miesiącami jestem majem, pomiędzy porami roku – kwiecistą wiosną.

 

Olszewski


Jestem wielkim hymnem między śpiewami Samy; a między rytmami gayatri. Między miesiącami jestem margaśirsza, między porami roku wiosną kwitnącą.

 

Dynowska


Spośród hymnów Samy – Jam Brihadsaman, a Gajatri wśród poetyckich miar; z miesięcy Jam Margasirsza, wśród pór roku – rozkwiecona wiosna.

 

Sachse


Wśród śpiewów jestem Brihatsaman,
wśród metrów jestem gajatri,
wśród miesięcy jestem początkiem roku,
wśród pór roku — tą, która rodzi kwiaty.

 

Kudelska


Spośród hymnów jestem Brihatsmanem, wśród miar wierszowych metrum gajatri,
Wśród wszystkich miesięcy jestem Margaśirszą i wiosną wśród pór roku.

 

Rucińska


Pośród pieśni jam Bryhatsaman, jam jest Gajatri wśród wierszy
Jam grudniem jest wśród miesięcy i wiosną pośród pór roku,

 

Szuwalska


Wśród hymnów Samawedy jestem Bryhatsamą,
A wśród wierszy – Gajatri. Jestem Margaśirszą
– Miesiącem schyłku pory jesiennej, a wiosną
Z sezonów.
 
 

BhG 10.36

dyūtaṃ chalayatām asmi tejas tejasvinām aham
jayo smi vyavasāyo smi sattvaṃ sattvavatām aham

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


chalayatām (pośród oszustów) aham (ja) dyūtam asmi (jestem hazardem),
tejasvīnām (wśród mocnych) [aham] (ja) tejaḥ [asmi] (jestem mocą),
[aham] (ja) jayaḥ asmi (jestem zwycięstwem),
[aham] (ja) vyavasāyaḥ asmi (jestem pewnością),
sattvavatāṃ (wśród posiadaczy jestestwa) aham (ja) sattvam [asmi] (jestem jestestwem).

 

tłumaczenie polskie


Jestem hazardem oszustów, jestem mocą mocnych.
Jestem zwycięstwem, jestem pewnością, jestem jestestwem posiadaczy jestestwa.

 

analiza gramatyczna

dyūtam dyūta (div – bawić się, grać, jaśnieć) PP 1i.1 n. gra, hazard;
chalayatām chalayant (chal – oszukiwać) PPr 6i.3 m. pośród oszustów;
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
tejaḥ tejas 1i.1 n. ostrość, gorąco, blask, splendor, moc, witalność, nasienie (od: tij – stawać się ostrym, znosić cierpliwie);
tejasvinām tejasvin 6i.3 m. wśród mających moc, wśród mających ostrość (od: tij – stawać się ostrym, znosić cierpliwie, tejas – ostrość, gorąco, blask, moc, witalność, nasienie; -in, -min, -vin – sufiksy tworzące przymiotniki posesywne);
aham asmat sn. 1i.1ja;
jayaḥ jaya 1i.1 m. zwycięstwo (od: ji – zwyciężać);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
vyavasāyaḥ vyavasāya 1i.1 m. wysiłek, determinacja, ustalone postanowienie, działanie (od: vi-ava-so – ustanowić, ustalić);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
sattvam sattva (as – być, PPr sant – będący, istnienie) abst. 1i.1 n. jestestwo, esencja, mądrość, duch, jedna z trzech gun;
sattvavatām sattva-vant 6i.3 m. pomiędzy posiadaczami jestestwa (as – być, PPr sant – będący, istnienie, abst. sattva – jestestwo, esencja, mądrość, duch, jedna z trzech gun; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza);
aham asmat sn. 1i.1ja;

 

warianty tekstu


chalayatāmcalayatām (pośród sprawiających drżenie);

Druga pada BhG 10.36 taka sama jak czwarta pada BhG 7.10

 
 



Śāṃkara


dyūtam akṣa-devanādi-lakṣaṇaṃ chalayatāṃ chalasya kartṝṇām asmi | tejasvināṃ tejo’ham | jayo’smi jetṝṇām | vyavasāyo’smi vyavasāyinām | sattvaṃ sattvavatāṃ sāttvikānām aham

 

Rāmānuja


chalaṃ kurvatāṃ chalāspadeṣv akṣādilakṣaṇaṃ dyutam aham / jetṝṇāṃ jayo ‚smi / vyavasāyināṃ vyavasāyo ‚smi / sattvavatāṃ sattvam aham / sattvam mahāmanastvam

 

Śrīdhara


dyūtam iti | chalayatāṃ anyonya-vañcana-parāṇāṃ sambandhi dyūtam asmi | tejasvinām prabhāvavatāṃ tejaḥ prabhāvo ‚smi | jetṝṇāṃ jayo ‚smi | vyavasāyinām udyamavatāṃ vyavasāya udyamo ‚smi | sattvavatāṃ sāttvikānāṃ sattvam aham

 

Madhusūdana


chalayatāṃ chalasya para-vañcanasya kartṝṇāṃ sambandhi dyūtam akṣa-devanādi-lakṣaṇaṃ sarvasvāpahārakāraṇam aham asmi | tejasvinām atyugra-prabhāvavatāṃ sambandhi tejo ‚pratihatājñatvam aham asmi | jetṝṇāṃ parājitāpekṣayotkarṣa-lakṣaṇo jayo ‚smi | vyavasāyināṃ vyavasāyaḥ phalāvyabhicāry-udyamo ‚ham asmi | sattvavatāṃ sāttvikānāṃ dharma-jñāna-vairāgyaiśvarya-lakṣaṇaṃ sattva-kāryam evātra sattvam aham

 

Viśvanātha


chalayatām anyo ‚nya-vañcana-parāṇāṃ sambandhi dyūtam asmi | jetṝṇāṃ jayo ‚smi | vyavasāyinām udyamavatāṃ vyavasāyo ‚smi | sattvavatām balavatāṃ sattvaṃ balam asmi

 

Baladeva


chalatāṃ mitho vañcanāṃ kurvatāṃ sambandhi dyūtaṃ sarvasva-haram akṣadevanādy aham | tejasvinām prabhāvatāṃ sambandhi tejaḥ prabhāvo ‚ham | asmi | jetṝṇāṃ parājitāpekṣayotkarṣa-lakṣaṇo jayo ‚smi | jetṝṇāṃ sambandhi jayo ‚ham | vyavasāyinām udyamināṃ sambandhī vyavasāyaḥ | phalavān udyamo ‚ham | sattvavatām balināṃ sambandhī sattvaṃ balam aham
 
 



Michalski


Jestem grą w kości wśród rzeczy zawodnych, jestem blaskiem tego, co błyszczy, ja jestem zwycięstwem, jestem postanowieniem, – jestem dobrocią dobrych.

 

Olszewski


Jestem szczęśliwym losem oszustów; blaskiem znakomitych; zwycięstwem; radą; prawdomównością prawdomównych.

 

Dynowska


Jam sprytem w graczu, a świetnością w świętym; Jam zwycięstwem, wytrwaniem, odwagą; Jam prawością prawych, a prawdą pełnych harmonii.

 

Sachse


Jestem grą w kości wśród oszustw,
jestem świetnością świetnych.
Jestem zwycięstwem, jestem stanowczością,
jestem dobrocią dobrych.

 

Kudelska


Ja jestem grą w kości dla graczy, Jam blaskiem światłości,
Zwycięstwem i postanowieniem, Jam prawdą prawości.

 

Rucińska


Jam jest grą w kości oszustów, przemocą jestem tyranów,
Zwycięstwem jestem, sukcesem i szlachetnością szlachetnych!

 

Szuwalska


Sprytem gracza, świetności świetnością,
Jestem również zwycięstwem oraz stanowczością,
Prawdą z ust prawdomównych.
 
 

BhG 10.37

vṛṣṇīnāṃ vāsudevo smi pāṇḍavānāṃ dhanaṃjayaḥ
munīnām apy ahaṃ vyāsaḥ kavīnām uśanā kaviḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


vṛṣṇīnām (wśród Wrysznich) [aham] (ja) vāsudevaḥ asmi (jestem Wasudewą),
pāṇḍavānām (wśród Pandowiców) [aham] (ja) dhanaṃjayaḥ [asmi] (jestem Dhanandźają),
munīnām api (a wśród mędrców) aham (ja) vyāsaḥ [asmi] (jestem Wjasą),
kavīnām (wśród poetów) [aham] (ja) uśanāḥ kaviḥ [asmi] (jestem poetą Uśanasem).

 

tłumaczenie polskie


Jestem Wasudewą pośród Wrysznich,
a pośród synów Pandu jestem Zdobywcą Bogactw.
Pośród mędrców jestem Wjasą, a wśród poetów jestem Uśanasem.

 

analiza gramatyczna

vṛṣṇīnām vṛṣṇi 6i.3 m. pośród Wrysznich (od: vṛṣ – posiadać moc, vṛṣṇi – silny, potężny);
vāsudevaḥ vāsudeva 1i.1 m. syn Wasudewy (od: vasu – bogactwo, jeden z ośmiu Wasów; vāsu – dusza, dusza świata; div – jaśnieć, bawić się, deva – bóg, niebianin);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
pāṇḍavānām pāṇḍava 6i.3 m. wśród synów Pandu (od: pāṇḍu – biały, jasny, blady);
dhanaṃjayaḥ dhanaṃ-jaya 1i.1 m. ; yo dhanaṃ jayati saḥten, który zdobywa bogactwa (od: dhana – podbój, łupy, bogactwo; ji – zwyciężać, jaya – zwycięstwo);
munīnām muni 6i.3 m. wśród mędrców, wśród wieszczów (od: man – myśleć, wyobrażać sobie);
api av. chociaż, jak również, także, co więcej, nawet;
aham asmat sn. 1i.1ja;
vyāsaḥ vyāsa 1i.1 m. Wjasa, układający (od: vi-as – dzielić, rozdzielać, układać, urządzać);
kavīnām kavi 6i.3 m. wśród poetów, wśród wieszczów (od: kav – opisywać, kolorować);
uśanā uśanas 1i.1 m. Uśanas, nauczyciel demonów, planeta Wenus (od: vaś – pragnąć, chcieć, rozkazywać);
kaviḥ kavi 1i.1 m. poeta, śpiewak, wieszcz (od: kav – opisywać, kolorować);

 

warianty tekstu


apy ahaṃ asmy ahaṃ (ja jestem);
uśanā → uśanāḥ (Uśana);
 
 



Śāṃkara


vṛṣṇīnāṃ yādavānāṃ vāsudevo’smy ayam evāhaṃ tvatsakhaḥ | pāṇḍāvānāṃ dhanaṃjayas tvam eva | munīnīṃ mananaśīlānāṃ sarvapadārthajñāninām apy ahaṃ vyāsaḥ, kavīnāṃ ktrāntadarśinām uśanā kavir asmi

 

Rāmānuja


vasudevasūnutvam atra vibhūtiḥ, arthāntarābhāvād eva / pāṇḍavānāṃ dhanañjayo ‚rjuno ‚ham / munayaḥ mananenātmayāthātmyadarśinaḥ; teṣāṃ vyāso ‚ham / kavayaḥ vipaścitaḥ

 

Śrīdhara


vṛṣṇīnām iti | vāsudevo yo ‚haṃ tvām upadiśāmi | dhanañjayas tvam eva yad vibhūtiḥ | munīnāṃ vedārtha-manana-śīlānāṃ veda-vyāso ‚ham | kavīnāṃ krānta-darśinām uśanā nāma kaviḥ śukraḥ

 

Madhusūdana


sākṣād īśvarasyāpi vibhūti-madhye pāṭhas tena rūpeṇa cintanārtha iti prāg evoktam | vṛṣṇīnāṃ madhye vāsudevo vasudeva-putratvena prasiddhas tvad-upadeṣṭāyam aham | tathā pāṇḍavānāṃ madhye dhanañjayas tvam evāham | munīnāṃ manana-śīlānām api madhye veda-vyāso ‚ham | kavīnāṃ krānta-darśināṃ sūkṣmārtha-vivekināṃ madhye uśanā kavir iti khyātaḥ śukro ‚ham

 

Viśvanātha


vṛṣṇīnāṃ madhye vāsudevo vasudevo mat-pitā mad-vibhūtiḥ | prajñāditvāt svārthiko ‚ṇ [Pāṇ 5.4.38] vṛṣṇīnām aham evāsmi ity anukter asyānyārthatā neṣṭā

 

Baladeva


vṛṣṇīnāṃ madhye vāsudevo vasudeva-putraḥ saṅkarṣaṇo ‚ham | na ca vāsudevaḥ kṛṣṇo ‚ham iti vyākhyeyaṃ tasya svayaṃrūpasya vibhūtitvāyogāt | mahat-sraṣṭādīnāṃ vāmana-kapilādīnāṃ ca sākṣād īśvaratve ‚pi vibhūtitvenoktiḥ svāṃśāvatāratvāt tena rūpeṇa cintyatva-vivakṣayā vā yujyate | svāṃśatvaṃ cānabhivyañjita-sarva-śaktitvaṃ bodhyam | pāṇḍavānāṃ madhye dhanañjayas tvam aham asmi | nāvatāratvenānyebhyaḥ śraiṣṭhyāt | munīnāṃ devārtha-manana-parāṇāṃ madhye vyāso bādarāyaṇo ‚ham | mad-avatāratvena tasyānyebhyaḥ śraiṣṭhyāt | kavīnāṃ sūkṣmārtha-vivecakānāṃ madhye uśanāḥ śukro ‚ham | yaḥ kavir iti khyātaḥ
 
 



Michalski


Pomiędzy synami Wriszni jestem Wasudewą, między Pandawami – łupów zdobywcą, pośród odbieżców jestem Wjasą, pośród wieszczów wieszczem Uśaną.

 

Olszewski


Między synami Vriszni jestem Vasudevą; między Pandavami jestem tobą samym, Ardżuno. Miedzy samotnikami jestem Vyasą, między poetami Uśaną.

 

Dynowska


Jam Wasudewa wśród Wriszinch rodu, a wśród Pandawów Jam tobą, Ardżuno; wśród mędrców – Wjasą, a Uszanas wśród jasnowidzów-pieśniarzy.

 

Sachse


Wśród Wrisznich jestem synem Wasudewy,
wśród Pandawów — Zdobywcą Skarbu,
wśród mędrców jestem Wjasą,
wśród wieszczów — wieszczem Usianą.

 

Kudelska


Wśród rodu Wriszich jestem Wasudewą, wśród Pandawów tobą jestem, Ardżuno,
Wśród wieszczów jestem Wjasą, a wśród poetów – Uśaną.

 

Rucińska


Z Wrysznich jam syn Wasudewy, z Pandawów – Zwycięzca Skarbów,
Wśród munich ja jestem Wjasą, wśród wieszczów – wieszczem Usianą!

 

Szuwalska


Z Wrysznich – Wasudewą,
Z pięciu braci Pandawów jestem Dhanandżają
– Ardżuną – Łowcą Łupów. Z mędrców również Wjasą,
Który Wedy zapisał, a wśród myślicieli
– Mądrym wieszczem Uszaną.
 
 

BhG 10.38

daṇḍo damayatām asmi nītir asmi jigīṣatām
maunaṃ caivāsmi guhyānāṃ jñānaṃ jñānavatām aham

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


damayatām (pośród karzących) [aham] (ja) daṇḍaḥ asmi (jestem kijem),
jigīṣatām (wśród pragnących zwycięstwa) [aham] (ja) nītiḥ asmi (jestem polityką),
guhyānām (wśród sekretów) [aham] (ja) maunaṃ asmi (jestem milczeniem),
jñānavatām ca (wśród posiadających wiedzę) aham (ja) jñānaṃ [asmi] (jestem wiedzą).

 

tłumaczenie polskie


Jestem kijem karzących, polityką pragnących zwycięstwa,
milczeniem pośród tajemnic i wiedzą wiedzących.

 

analiza gramatyczna

daṇḍaḥ daṇḍa 1i.1 m. kij, laska, kara, cięgi (od: dṝ – rozdzielać, dāru – drzewo);
damayatām damayant (dam – powstrzymywać, powściągać, pokonywać) caus. PPr 6i.3 m. wśród karzących;
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
nītiḥ nīti 1i.1 f. prowadzenie, przewodnictwo, zasada, polityka (od: – prowadzić);
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
jigīṣatām jigīṣant (ji – zwyciężać) des. PPr 6i.3 m. ; jetum icchatām itipragnących zwycięstwa, pragnących dominacji;
maunam mauna 1i.1 n. należące do mędrców, milczenie, małomówność (od: man – myśleć, wyobrażać sobie, muni – mędrzec, święty, wieszcz);
ca av. i;
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
asmi as (być) Praes. P 3c.1 jestem;
guhyānām guhya (guh – przykrywać, chować) PF 6i.3 n. między sekretami (od: guhya – do schowania, sekret, tajemnica);
jñānam jñāna 1i.1 n. wiedza, mądrość, inteligencja (od: jñā – wiedzieć, rozumieć);
jñānavatām jñāna-vant 6i.3 m. między mającymi wiedzę (od: jñā – wiedzieć, rozumieć, jñāna – wiedza, mądrość, inteligencja; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza);
aham asmat sn. 1i.1ja;

 

warianty tekstu


jigīṣatāmnitiraśmi / jigīrṣatām / jihīrṣatām (promień polityki / wśród pragnących zwycięstwa / wśród pragnących usunąć);
jñānavatām → jñānamatām (między mającymi wiedzę);
 
 



Śāṃkara


daṇḍo damayatāṃ damayitṝṇām asmy adāntānāṃ damana-kāraḥ | nītir asmi jigīṣatāṃ jetum icchatām | maunaṃ caivāsmi guhyānāṃ gopyānām | jñānaṃ jñānavatām aham

 

Rāmānuja


niyamātikramaṇe daṇḍaṃ kurvatāṃ daṇḍo ‚ham / vijigīṣūṇāṃ jayopāyabhūtā nītir asmi / guhyānāṃ saṃbandhiṣu gopāneṣu maunam asmi / jñānavatāṃ jñānaṃ cāham

 

Śrīdhara


daṇḍa iti | damayatāṃ damana-kartṝṇāṃ sambandhī daṇḍo ‚smi | yenāsaṃyatā api saṃyatā bhavanti sa daṇḍo mad-vibhūtiḥ | jetum icchatāṃ sambandhinī sāmād apy upāya-rūpā nītir asmi | guhyānāṃ gopyānāṃ gopana-hetu-maunam avacanam aham asmi | na hi tūṣṇīṃ sthitasyābhiprāyo jñāyate | jñānavatāṃ tattva-jñānināṃ yaj jñānam tad aham asmi

 

Madhusūdana


damayatām adāntān utpathān pathi pravartayatām utpatha-pravṛttau nigraha-hetur daṇḍo ‚ham asmi | jigīṣatāṃ jetum icchatāṃ nītir nyāyo jayopāyasya prakāśako ‚ham asmi | guhyānāṃ gopyānāṃ gopana-hetur maunaṃ vācaṃ-yamatvam aham asmi | nahi tūṣṇīṃ sthitasyābhiprāyo jñāyate | guhyānāṃ gopyānāṃ madhye sa-saṃnyāsa-śravaṇa-manana-pūrvakam ātmano nididhyāsana-lakṣaṇaṃ maunaṃ vāham asmi | jñānavatāṃ jñānināṃ yac-chravaṇa-manana-nididhyāsana-paripāka-prabhavam advitīyātma-sākṣātkāra-rūpaṃ sarvājñāna-virodhi jñānaṃ tad aham asmi

 

Viśvanātha


damana-kartṝṇāṃ sambandhī daṇḍo ‚ham

 

Baladeva


damayatāṃ daṇḍa-kartṝṇāṃ sambandhī daṇḍo ‚ham | yenotpathagāḥ sat-pathe caranti sa daṇḍo mad-vibhūtir ity arthaḥ | jigīṣatāṃ jetum icchatāṃ sambandhinī nītir nyāyo ‚ham | guhyānāṃ śravaṇādibhyāṃ tasya śraiṣṭhyāt | jñānavatāṃ parāvarat-tattva-vidāṃ sambandhī tat-tad-viṣayaka-jñānam aham
 
 



Michalski


Jestem biczem uśmierzających, roztropnością dążących do zwycięstwa, jestem milczeniem tajemnych rzeczy, jestem poznaniem poznających

 

Olszewski


Jestem pokutą ascetów, prawidłem działania tych, którzy pragną zwycięstwa; milczeniem zamkniętych w sobie, wiedzą mędrców.

 

Dynowska


Jam potęgą władców, a taktyką mężów stanu; Jam milczeniem tajemnic i wiedzą uczonych.

 

Sachse


Jestem berłem sędziów sprawiedliwych,
przebiegłością spragnionych zwycięstwa,
jestem milczeniem tajemnic
i mądrością mędrców.

 

Kudelska


Ja jestem berłem władców i sztuką wygrywania dla pragnących zwycięstwa,
Ja jestem milczeniem każdej tajemnicy i mądrością uczonych.

 

Rucińska


Buławą jestem sędziowską, fortelem chcących zwycięstwa,
Milczeniem jestem tajemnic i wiedzą jestem wiedzących,

 

Szuwalska


Twardej władzy ręką,
Etyką u walczących, taktyką zwycięskich,
Wśród sekretów – milczeniem, mądrością u mądrych.
 
 

BhG 10.39

yac cāpi sarva-bhūtānāṃ bījaṃ tad aham arjuna
na tad asti vinā yat syān mayā bhūtaṃ carācaram

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


he arjuna (Ardźuno!),
yat ca (a co) sarva-bhūtānām (wszystkich bytów) bījam [asti] (jest nasieniem),
tat api (to właśnie) aham (ja) [asmi] (jestem).
mayā vinā (beze mnie) yat (co) syāt (byłoby),
tat carācaram bhūtam (to ruchomym i nieruchomym bytem) na asti (nie jest).

 

tłumaczenie polskie


Ardźuno, a to, co jest nasieniem wszystkich bytów, to ja.
Nie ma żadnego bytu, czy to ruchomego czy nieruchomego,
który istniałby beze mnie.

 

analiza gramatyczna

yat yat sn. 1i.1 n. który;
ca av. i;
api av. chociaż, jak również, także, co więcej, nawet;
sarva-bhūtānām sarva-bhūta 6i.3 m. ; sarvāṇāṃ bhūtānām itimiędzy wszystkimi bytami (od: sarva – wszystko; bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt);
bījam bīja 1i.1 n. nasienie, zarodek, źródło;
tat tat sn. 1i.1 n. to;
aham asmat sn. 1i.1ja;
arjuna arjuna 8i.1 m. biały, jasny;
na av. nie;
tat tat sn. 1i.1 n. to;
asti as (być) Praes. P 1c.1 jest;
vinā av. bez, poza, oprócz (od: prefiks vi- – oddzielnie, osobno);
yat yat sn. 1i.1 n. który;
syāt as (być) Pot. P 1c.1 byłby;
mayā asmat sn. 3i.1 przeze mnie;
bhūtam bhūta (bhū – być) PP 1i.1 n. będący, prawdziwy, istota, byt;
carācaram cara-acara 1i.1 n. ; DV / BV : yat caraiś cācaraiś ca sahāsti tatbędący wraz z ruchomym i nieruchomym [stworzeniem] (od: car –poruszać się, cara – poruszający się, ruchomy, żywy; a-cara – nie poruszający się, nieruchomy, nieżywy);

 

warianty tekstu


bījaṃ tad aham → mac cāpi / tad bījam aham (i właśnie ze mnie / ja jestem tym nasieniem);
tad asti → tad asmi (to ja);
yat syān → yaḥ syād / yasmān (który byłby / z którego);
mayā bhūtaṃ → mama bhūtaṃ / bhāva-bhūtaṃ (mój byt / byt istniejący);
 
 



Śāṃkara


yac cāpi sarva-bhūtānāṃ bījaṃ praroha-kāraṇam, tad aham arjuna | prakaraṇopa-saṃhārārthaṃ vibhūti-saṃkṣepam āha—na tad asti bhūtaṃ carācaraṃ caram acaraṃ vā, mayā vinā yat syāt bhavet | mayāpakṛṣṭaṃ parityaktaṃ nirātmakaṃ śūnyaṃ hi tat syāt | ato mad-ātmakaṃ sarvam ity arthaḥ

 

Rāmānuja


sarvabhūtānāṃ sarvāvasthāvasthitānām tattadavasthābījabhūtaṃ pratīyamānam apratīyamānaṃ ca yat, tad aham eva / bhūtajātaṃ mayā ātmatayāvasthitena vinā yat syāt, na tad asti / „aham ātmā guḍākeśa sarvabhūtāśayasthitaḥ” iti prakramāt, „na tad asti vinā yat syān mayā bhūtaṃ carācaram” ity atrāpy ātmatayāvasthānam eva vivakṣitam / sarvaṃ vastujātaṃ sarvāvasthaṃ mayā ātmabhūtena yuktaṃ syād ityarthaḥ / anena sarvasyāsya sāmānādhikaraṇyanirdeśasyātmatayāvasthitir eva hetur iti prakaṭitam

 

Śrīdhara


yac cāpīti | yad api ca sarva-bhūtānāṃ bījaṃ praroha-kāraṇaṃ tad aham | tatra hetuḥ -mayā vinā yat syād bhavet tac caram acaraṃ vā bhūtaṃ nāsty eveti

 

Madhusūdana


yad api ca sarva-bhūtānāṃ praroha-kāraṇaṃ bījaṃ tan-māyopādhikaṃ caitanyam aham eva | he arjuna ! mayā vinā yat syād bhave caram acaraṃ vā bhūtaṃ vastu tan nāsty eva yataḥ sarvaṃ mat-kāryam evety arthaḥ

 

Viśvanātha


bījaṃ prarohakāraṇaṃ yat tad aham asmi | tatra hetuḥ — mayā vinā yat syāt caram acaraṃ vā tan naivāsti mithyaivety arthaḥ

 

Baladeva


yac ca sarva-bhūtānāṃ bījaṃ praroha-kāraṇaṃ tad apy aham | tatra hetuḥ – na tad iti | mayā sarva-śaktimatāṃ pareśena vinā yac caram acaraṃ ca bhūtaṃ tattvaṃ syāt tan nāsti mṛṣaivety arthaḥ
 
 



Michalski


I jakiekolwiek byłoby nasienie wszystkich stworzeń, ja niem jestem, Ardżuno! Niema takiej rzeczy, ruchomej czy bezwładnej, któraby istniała bezemnie.

 

Olszewski


Ile jest potęgi rozrodczej w istotach żyjących, tem nawet jestem; albowiem bezemnie żadna rzecz stać się nie może.

 

Dynowska


Ja jestem tym, co wszystkich istot stanowi nasienie, o Ardżuno; nie masz nic we wszechświecie z tego co ruchome lub nieruchome jest, co by istnieć mogło poza Mną.

 

Sachse


Jestem też tym, Ardżuno,
co jest nasieniem wszelkich istot.
Nie ma żadnej istoty, ruchomej lub nieruchomej,
która istniałaby poza mną.

 

Kudelska


To Ja jestem, Ardżuno, życiodajnym nasieniem każdego stworzenia;
Nic na tym świecie, czy to ruchome, czy nieruchome, istnieć beze mnie nie może.

 

Rucińska


I tym, co jest wszystkich istot Nasieniem, jestem, Ardżuno!
Beze mnie nic nie istnieje, ruchome czy nieruchome!

 

Szuwalska


Jestem nasieniem istot rodzaju wszelkiego,
A we wszechświecie całym nie ma nic takiego
Wśród roślin ani zwierząt, co by istnieć mogło
Beze Mnie.
 
 

BhG 10.40

nānto sti mama divyānāṃ vibhūtīnāṃ paraṃtapa
eṣa tūddeśataḥ prokto vibhūter vistaro mayā

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


he parantapa (o pogromco wrogów!),
mama (moich) divyānām vibhūtīnām (boskich mocy) antaḥ (koniec) na asti (nie istnieje),
vibhūteḥ tu (ale mocy) eṣaḥ vistaraḥ (ta rozległość) mayā (przeze mnie) uddeśataḥ (w skrócie) proktaḥ (powiedziana).

 

tłumaczenie polskie


O pogromco wrogów, nie ma granicy moich boskich mocy.
Pośród mych rozległych mocy wskazałem jedynie najważniejsze.

 

analiza gramatyczna

na av. nie;
antaḥ anta 1i.1 m. koniec, limit, granica, konkluzja, wnętrze, natura;
asti as (być) Praes. P 1c.1 jest;
mama asmat sn. 6i.1 mój;
divyānām divya 6i.3 f. boskich (od: div – jaśnieć, diva – niebiosa);
vibhūtīnām vibhūti 6i.3 f. mocy, potęg, bogactw (od: vi-bhū – powstawać, ekspandować, przejawiać);
paraṃtapa param-tapa 8i.1 m. ; yaḥ parān tāpayati saḥten, który sprawia cierpienie innym (od: para – drugi, inny, obcy; tap – topić, palić, tapas – gorąco, asceza);
eṣaḥ etad sn. 1i.1 m. ten;
tu av. ale, wtedy, z drugiej strony, i;
uddeśataḥ av. przez wzmiankowanie, w skrócie (od: ud-diś – pokazywać, wzmiankować, uddeśa – wskazanie, przykład, egzemplifikacja; nieodmienny ablativus zakończony na: –tas);
proktaḥ prokta (pra-vac – mówić) PP 1i.1 m. powiedziany;
vibhūteḥ vibhūti 6i.1 f. mocy, potęgi, bogactwa (od: vi-bhū – powstawać, ekspandować, przejawiać);
vistaraḥ vistara 1i.1 m. rozległy, rozwlekły, pełny opis, detale (od: vi-stṛ – rozciągać, ekspandować);
mayā asmat sn. 3i.1 przeze mnie;

 

warianty tekstu


mama divyānāṃśubha-divyānāṃ (pomyślnych i boskich);
vibhūter → vibhūtir / vibhūti- (potęga);
 
 



Śāṃkara


nānto’sti mama divyānāṃ vibhūtīnāṃ vistarāṇāṃ parantapa | na hīśvarasya sarvātmano divyānāṃ vibhūtīnām iyattā śakyā vaktuṃ jñātuṃ vā kenacit | eṣa tūddeśata eka-deśena prokto vibhūter vistaraḥ mayā

 

Rāmānuja


mama divyānāṃ kalyāṇīnāṃ vibhūtīnām anto nāsti; eṣa tu vibhūter vistaro mayā kaiścid upādhibhiḥ saṃkṣepataḥ proktaḥ

 

Śrīdhara


prakaraṇārtham upasaṃharati nānto ‚stīti | anantatvād vibhūtīnāṃ tāḥ sākalyena vaktuṃ na śakyate | eṣa tu vibhūti-vistara uddeśata saṅkṣepataḥ proktaḥ

 

Madhusūdana


prakaraṇārtham upasaṃharan vibhūtiṃ saṃkṣipati nānto ‚stīti | he parantapa pareṣāṃ śatrūṇāṃ kāma-krodhya-lobhādīnāṃ tāpa-janaka ! mama divyānāṃ vibhūtīnām anta iyattā nāsti | ataḥ sarvajñenāpi sā na śakyate jñātuṃ vaktuṃ vā san-mātra-viṣayatvāt sarvajñatāyāḥ | eṣa tu tvāṃ pratyuddeśata eka-deśena prokto vibhūter vistaro vistāro mayā

 

Viśvanātha


prakaraṇam upasaṃharati nānto ‚stīti eṣa tu vistaro bāhulyam uddeśato nāma-mātrata eva kṛtaḥ

 

Baladeva


prakaraṇam upasaṃharati nānto ‚stīti | vistaro vistāra uddeśata eka-deśata eka-deśena proktaḥ
 
 



Michalski


Moje boskie wcielenia nie mają końca, ciemiężco wrogów! – tu krótko tylko wskazałem ci ogrom moich przeobrażeń.

 

Olszewski


Moje przymioty nie mają końca, o Ardżuno; i wyliczyłem ci nieznaczną jeno część moich doskonałości.

 

Dynowska


Końca nie mają, ni granic Me boskie przejawy i władze, o wrogów zwycięzco; to com ci wymienił jest jeno drobnym Mej chwały niezmiernej przykładem.

 

Sachse


Bezkresne jest moje boskie bogactwo,
Ciemiężco Wroga!
Tylko w skrócie przedstawiłem ci
taki oto zasięg mej potęgi.

 

Kudelska


Końca nie mają moje objawienia, o Pogromco Wroga, to, co ci tu przekazałem,
Jest tylko przykładem mej nieskończonej potęgi.

 

Rucińska


Nie ma potęgom mym końca cudownym, Ciemięzco Wrogów
I tyłkom w wielkim ci skrócie zasięg mej mocy przedstawił!

 

Szuwalska


Nieskończone są Moje wcielenia.
To, co dziś usłyszałeś, jest zaledwie iskrą
Ogromu Mojej mocy.
 
 

BhG 10.41

yad yad vibhūtimat sattvaṃ śrīmad ūrjitam eva vā
tat tad evāvagaccha tvaṃ mama tejo-‘ṃśa-saṃbhavam

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


yat yat vibhūtimat (jakiekolwiek mające moc) śrīmat (mające majestat) ūrjitam eva vā (lub zaiste potężne) sattvam (jestestwo) [asti] (jest),
tvam (ty) tat tat eva (właśnie każde z nich) mama (mojego) tejo-’ṃśa-sambhavam (powstały z promienia blasku) avagaccha (poznaj).

 

tłumaczenie polskie


Każde jestestwo, które posiada moc, majestat czy potęgę
zaiste znaj jako powstałe z cząstki mego blasku.

 

analiza gramatyczna

yad yad yat sn. 1i.1 n. które które, którekolwiek (użycie dystrybutywne);
vibhūtimat vibhūti-mant 1i.1 n. posiadające moc (od: vi-bhū – powstawać, ekspandować, przejawiać, vibhūti  – mocy, potęgi, bogactwa; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza);
sattvam sattva abst. 1i.1 n. jestestwo, esencja, mądrość, duch, jedna z trzech gun (od: as – być, PPr sant – będący, istnienie);
śrīmat śrī-mant 1i.1 n. mające majestat, piękne, bogate (od: śrī – blask, majestat, fortuna; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza);
ūrjitam ūrjita (ūrj – wzmacniać, odświeżać) PP 1i.1 n. mające moc, potężne;
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
av. lub, i, z drugiej strony, nawet jeśli, jednakże;
tat tat tat sn. 2i.1 n. to i to, każde (użycie dystrybutywne);
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
avagaccha ava-gam (osiągać, rozumieć) Imperat. P 2c.1 zrozum, poznaj;
tvam yuṣmat sn. 1i.1ty;
mama asmat sn. 6i.1 mój;
tejo-‘ṃśa-saṃbhavam tejaḥ-aṃśa-saṃbhava 2i.1 n. ; BV : yasya sambhavas tejaso ‘ṃśenāstīti powstałe dzięki cząstce blasku (od: tij – stawać się ostrym, znosić cierpliwie, tejas – ostrość, gorąco, blask, moc, witalność, nasienie; aṃś – rozdzielać, aṃśa – cząstka, część, kawałek; sam-bhū – powstawać, istnieć razem, saṃbhava – powstanie);

 

warianty tekstu

evāvagaccha tvaṃ → evāvagacches tvaṃ (ty zaiste gdybyś zrozumiał);
 
 



Śāṃkara


yad yal loke vibhūtimad vibhūti-yuktaṃ sattvaṃ vastu śrīmad ūrjitam eva vā śrīr lakṣmīs tayā sahitam utsāhopetaṃ vā | tat tad evāvagaccha tvaṃ jānīhi mameśvarasya tejo’ṃśa-saṃbhavaṃ tejaso’ṃśa eka-deśaḥ saṃbhavo yasya tat tejo’ṃśa-saṃbhavam ity avagaccha tvam

 

Rāmānuja


yad yad vibhūtimad iśitavyasaṃpannaṃ bhūtajātaṃ śrīmat kāntimat, dhanadhānyasamṛddhaṃ vā, ūrjitaṃ kalyāṇārambheṣu udyuktam; tat tan mama tejo’ṃśasaṃbhavam ity avagaccha / tejaḥ parābhibhavanasāmarthyam, mamācintyaśakter niyamanaśaktyekadeśasaṃbhavatītyarthaḥ

 

Śrīdhara


punaś ca sākaṅkṣaṃ prati kathañcit sākalyena kathayati yad yad iti | vibhūtimad aiśvarya-yuktam | śrīmat sampatti-yuktam | ūrjitaṃ kenāpi prabhāva-balādinā guṇenātiśayitam | yad yat sattvaṃ vastu-mātraṃ bhavet, tat tad eva mama tejasaḥ prabhāvasyāṃśena sambhūtaṃ jānīhi

 

Madhusūdana


anuktā api bhagavato vibhūtīḥ saṅgrahītum upalakṣaṇam idam ucyate yad yad iti | yad yat sattvaṃ prāṇi-vibhūtimad aiśvarya-yuktam, tathā śrīmat śrīr lakṣmīḥ sampat, śobhā, kāntir vā tayā yuktam | tayorjitaṃ balādy-atiśayena yuktaṃ tat tad eva mama tejasaḥ śakter aṃśena sambhūtaṃ tvam avagaccha jānīhi

 

Viśvanātha


anuktā api traikālikīr vibhūtīḥ saṅgrahītum āha yad yad iti | vibhūtimad aiśvarya-yuktam | śrīmat sampatti-yuktam ūrjitaṃ bala-prabhāvādy-adhikaṃ sattvaṃ vastu-mātram

 

Baladeva


anuktā vibhūtīḥ saṅgrahītum āha yad yad iti | vibhūtimad aiśvarya-yuktam | śrīmat saundaryeṇa sampattyā vā yuktam ūrjitaṃ balena yuktaṃ vā yad yat sattvaṃ vastu bhavati, tat tad eva mama tejo ‚ṃśena śakti-leśena sambhavaṃ siddham avagaccha pratīhīti svāyattatva-svavyāpyatvābhyāṃ sarve ‚bheda-nirdeśā nītā vāmanādīnāṃ tan-nirdeśās tu saṅgamitāḥ santi
 
 



Michalski


Wszystko, co jest potężne i dobre, piękne i mocne, – wszystko to, wiedz, powstało z drobniutkiej cząstki mej siły.

 

Olszewski


Wiedz, że wszelki przedmiot natury doskonałej, szczęśliwej i silnej wyszedł z cząsteczki mojej potęgi.

 

Dynowska


Wiedz, iż wszystko co wielkie i piękne i święte, co dobre i wspaniałe, to przejaw małej cząstki Mej nieogarnionej, bezgranicznej chwały.

 

Sachse


Wiedz, że wszystko, co potężne, piękne lub silne,
pochodzi z cząstki mego blasku.

 

Kudelska


Wiedz, iż każda rzecz wielka, prawdziwa, piękna czy potężna,
Zrodzona jest z części mojej chwały.

 

Rucińska


Cokolwiek bogate, piękne i silne jest na tym świecie,
Wyobraź sobie, że z cząstki mej wspaniałości powstało!

 

Szuwalska


Wszystko, co potężne,
Dobre, piękne i wzniosłe – to część Mojej chwały.
 
 

BhG 10.42

atha vā bahunaitena kiṃ jñātena tavārjuna
viṣṭabhyāham idaṃ kṛtsnam ekāṃśena sthito jagat

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


he arjuna (Ardźuno!),
atha (co więcej) tava (tobie) etena bahunā jñātena (tej wielorakiej wiedzy) kim vā (cóż po?).
aham (ja) idam kṛtsnam jagat (ten cały świat) ekāṃśena (jedną cząstką) viṣṭabhya (utwierdziwszy) sthitaḥ [asmi] (trwający jestem).

 

tłumaczenie polskie


Ardźuno, cóż ci po tej różnorakiej wiedzy?
Ja trwam, utwierdziwszy ten cały świat jedną cząstką.

 

analiza gramatyczna

atha av. wówczas, a oto, co więcej, lecz, z pewnością, raczej;
av. lub, i, z drugiej strony, nawet jeśli, jednakże;
bahunā bahu 3i.1 m. po wielorakim, po licznym;
etena etat sn. 3i.1 m. po tym;
kim av. cóż po – wymaga instrumentalisu (od: kim – co?; łączy się często z: );
jñātena jñāta (jñā – wiedzieć) PP 3i.1 m. po poznanym;
tava yuṣmat sn. 6i.1 twoje;
arjuna arjuna 8i.1 m. biały, jasny;
viṣṭabhya vi-stambh (utwierdzać) absol. utwierdziwszy, wsparłszy;
aham asmat sn. 1i.1ja;
idam idam 2i.1 n. to;
kṛtsnam kṛtsna 2i.1 n. cały;
ekāṃśena eka-aṃśa 3i.1 m. ; TP : ekenāṃśenetidzięki jednej części (od: eka – jeden; aṃś – rozdzielać, aṃśa – cząstka, część, kawałek);
sthitaḥ sthita (sthā – stać) PP 1i.1 m. pozostający, znajdujący się;
jagat jagat 2i.1 n. świat, poruszający się, ludzkość (od: gam – iść);

 

warianty tekstu


bahunaitenabahunoktena / bahunaikena ([cóż] po różnorakim powiedzianym / [cóż] po wielorakim [a zarazem] jednym);
jñātenajñānena ([cóż] po wiedzy);
sthito jagat → jagat sthitaḥ / sthitaṃ jagat (świat, trwam / trwający świat);
 
 



Śāṃkara


athavā bahunaitena evam ādinā kiṃ jñātena tavārjuna syāt sāvaśeṣeṇa | aśeṣatas tvam ucyamānam arthaṃ sṛṇu—viṣṭabhya viśeṣataḥ stambhanaṃ dṛḍhaṃ kṛtvedaṃ kṛtsnaṃ jagad ekāṃśenaikāvayavenaika-pādena, sarva-bhūta-svarūpeṇety etat | tathā ca mantra-varṇaḥ—pādo’sya viśvā bhūtāni [rādhāk 8.4.17.3] iti | sthito’ham iti

 

Rāmānuja


bahunā etena ucyamānena jñānena kiṃ prayojanam /idaṃ cidacidātmakaṃ kṛtsnaṃ jagat kāryāvasthaṃ kāraṇāvasthaṃ sthūlaṃ sūkṣmaṃ ca svarūpasadbhāve, sthitau, pravṛttibhede ca yathā matsaṅkalpaṃ nātivarteta, tathā mama mahimno ‚yutāyutāṃśena viṣṭabhyāham avasthitaḥ / yathoktaṃ bhagavatā parāśareṇa, „yasyāyutāyutāṃśāṃśe viśvaśaktir iyaṃ sthitā” iti

 

Śrīdhara


athavā kim etena paricchinna-vibhūti-darśanena ? sarvatra mad-dṛṣṭim eva kurv ity āha athaveti | bahunā pṛthak-jñātena kiṃ tava kāryam ? yasmād idaṃ sarvaṃ jagad ekāṃśenaika-deśa-mātreṇa viṣṭabhya dhṛtvā vyāpyeti vā aham eva sthitaḥ | mad-vyatiriktaṃ kiṃcid asti pādo ‚sya viśvā bhūtāni tripādayāmṛtaṃ divi [Rv 8.4.17.3] iti śruteḥ | tasmāt kim anena paricchinna-darśanena sarvatra mad-dṛṣṭim eva kurv ity abhiprāyaḥ

 

Madhusūdana


evam avayavaśo vibhūtim uktvā sākalyena tām āha athaveti | athaveti pakṣāntare | bahunaitena sāvaśeṣeṇa jñātena kiṃ tava syāt | he arjuna ! idaṃ kṛtsnaṃ sarvaṃ jagad ekāṃśenaikadeśa-mātreṇa viṣṭabhya vidhṛtya vyāpya vāham eva sthito na mad-vyatiriktaṃ kiṃcid asti pādo ‚sya viśvā bhūtāni tripādayāmṛtaṃ divi iti śruteḥ | tasmāt kim anena paricchinna-darśanena sarvatra mad-dṛṣṭim eva kurv ity abhiprāyaḥ

 

Viśvanātha


bahunā pṛthak-pṛthag-jñātena kiṃ phalaṃ samuditam eva jānīhīty āha viṣṭabhyeti | ekāṃśenaikenaivāṃśena prakṛty-antaryāminā puruṣa-rūpeṇaivedaṃ sṛṣṭaṃ jagad viṣṭabhyādhiṣṭhānatvād vidhṛtyādhiṣṭhātṛtvād adhiṣṭhāya | niyantṛtvān niyamya vyāpakatvād vyāpya kāraṇatvāt sṛṣṭvā sthito ‚smi

 

Baladeva


evam avayavaśo vibhūtīr apavarṇya sāmsatyena tāḥ prāha athaveti | bahunā pṛthak-pṛthag-upadiśyamānena vibhūti-viṣayakeṇa jñānena tava kiṃ prayojanam | he arjuna ! cid-acid-ātmakaṃ hara-viriñci-pramukhaṃ kṛtsnaṃ jagad aham ekenaiva prakṛtyādy-antaryāmiṇā puruṣākhyenāṃśena viṣṭabhya sraṣṭṛtvāt sraṣṭā dhārakatvād dhṛtvā vyāpakatvād vyāpya pālakatvāt pālayitvā ca sthito ‚smīti sarjanādīni mad-vibhūtayo mad-vyāpteṣu sarveṣv aiśvaryādi-sarvāṇi vastūni mad-vibhūtitayā bodhyānīti
 
 



Michalski


Lecz na co ci ta rozległa wiedza, Ardżuno? Ja trwam i utrzymuję w równowadze cały ten świat jedną cząsteczką swej istoty!

 

Olszewski


Lecz pocóż mam cię obarczać tą nauką nieskończoną, Ardżuno? Kiedym oparł wszystkie rzeczy na jednej cząsteczce mojej, świat został zbudowany.

 

Dynowska


Lecz po cóż ci Ardżuno, te szczegóły poznawać? Wiedz iż cząstką Siebie stwarzam i przenikam wszechświat, a Sam niezmienny trwam.

 

Sachse


Ale na cóż zda ci się, Ardżuno,
dogłębna znajomość tych spraw?
Oto jestem — ja,
który jedną tylko cząstką [mej istoty]
wspieram świat cały!

 

Kudelska


Lecz po cóż ci, Ardżuno, ta wiedza tak dokładna?
Wiedz, iż Ja zaledwie cząstką siebie cały świat stwarzam i podtrzymuję.

 

Rucińska


A zresztą na cóż ci o tym wiedzieć coś więcej, Ardżuno?
Jedną mą cząstką ten cały świat przeniknąwszy, trwam oto!

 

Szuwalska


Lecz po co ci, Ardżuno, jest to wszystko wiedzieć,
Gdy wszechświat ten przenikam ledwie cząstką siebie.
 
 

BhG 10.kolofon

iti śrī-mahābhārate bhiṣma-parvaṇi dvātriṃśo ‘dhyāyaḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


tłumaczenie polskie

A oto trzydziesty drugi rozdział w chwalebnej Mahabharacie w parwanie Bhiszmy.

 

warianty tekstu


iti śrī-mahābhārate śata-sāhasryāṃ saṃhitāyāṃ vaiyāsakyāṃ bhīṣma-parvaṇi*

A oto w chwalebnej Mahabharacie, w sanhicie Wjasowej, posiadającej sto tysięcy [wersów] w parwanie Bhiszmy

śrīmad-bhagavad-gītāsu upaniṣatsu brahma-vidyāyāṃ yoga-śāstre śrī-kṛṣṇārjuna-saṃvāde mahā-puruṣa-vibhūti-yogo / vibhūti-yogo / śubha-divya-vibhūti-yogo / yogo / vibhūti-puruṣa-yogo / vibhūti-vistara-yogo / bhavad-vibhūti-yogo / vibhūti-vistaro nāma daśamo ‘dhyāyaḥ

W chwalebnych pieśniach Pana, w upaniszadach, w wiedzy o brahmanie, w księdze jogi, w rozmowie chwalebnego Kryszny z Ardźuną dziesiąty rozdział zatytułowany: Joga mocy wielkiego Męża / Joga mocy / Joga pomyślnej i boskiej mocy / Joga / Joga Męża i mocy / Joga rozległej mocy / Joga mocy Pana / Rozległość mocy.

* Ta część kolofonu z: Śrīmad-Bhagavad-gītā (czcionka bengalska), komentarz: Śrīdhara Svāmipāda “Subodhinī”, tłumaczenie na język bengalski: Nārāyaṇa-dāsa Bhakti-sudhā-kara, Gaudīya mission Kalkuta 1996r.

 
 



Śrīdhara


indriya-dvārataś citte bahir dhāvati saty api |
īśa-dṛṣṭi-vidhānāya vibhūtir daśame ‚bravīt ||

iti śrī-śrīdhara-svāmi-kṛtāyāṃ bhagavad-gītā-ṭīkāyāṃ subodhinyāṃ
vibhūti-yogo nāma daśamo ‚dhyāyaḥ ||

 

Madhusūdana


kurvanti ke ‚pi kṛtinaḥ kvacid apy anante
svāntaṃ vidhāya viṣyāntara-śāntim eva |
tvat-pāda-padma-vigalan-makaranda-bindum
āsvādya mādyati muhur madhubhin mano me ||

iti śrīmat-paramahaṃsa-parivrājakācārya-śrī-viśveśvara-sarasvatī-pāda-śiṣya-śrī-madhusūdana-sarasvatī-viracitāyāṃ śrīmad-bhagavad-gītā-gūḍhārtha-dīpikāyām adhikāri-bhedena vibhūti-yogo nāma daśamo ‚dhyāyaḥ

 

Viśvanātha


viśvaṃ śrī-kṛṣṇa evātaḥ sevas tad-dattayā dhiyā |
sa evāsvādya-mādhurya ity adhyāyārtha īritaḥ ||
iti sārārtha-varṣiṇyāṃ harṣiṇyāṃ bhakta-cetasām |
gītāsu daśamo ‚dhyāyaḥ saṅgataḥ saṅgataḥ satām ||

 

Baladeva


yac chakti-leśāt sūryādyā bhavanty atyugra-tejasaḥ |
yad-aṃśena dhṛtaṃ viśvaṃ sa kṛṣṇo daśame ‚rcayet ||