yām imāṃ puṣpitāṃ vācaṃ pravadanty avipaścitaḥ
veda-vāda-ratāḥ pārtha nānyad astīti vādinaḥ
kāmātmānaḥ svarga-parā janma-karma-phala-pradām
kriyā-viśeṣa-bahulāṃ bhogaiśvarya-gatiṃ prati
bhogaiśvarya-prasaktānāṃ tayāpahṛta-cetasām
vyavasāyātmikā buddhiḥ samādhau na vidhīyate
he pārtha (Prythowicu!),
[ye] (którzy) avipaścitaḥ (niemądrzy) veda-vāda-ratāḥ (znajdujący radość w doktrynie Wed) anyat (inne) na asti iti (nie istnieje) vādinaḥ (mówiący).
[te] (ci) kāmātmānaḥ (których jaźń jest żądzą) svarga-parāḥ (uważający niebo za najwyższe), yām (którą) imām (tą) janma-karma-phala-pradām (dającą narodziny i owoce działań) kriyā-viśeṣa-bahulām (posiadającą mnogość specyficznych rytuałów) bhogaiśvarya-gatim (drodze przyjemności i władzy) prati (ku) puṣpitām (kwiecistą) vācam (mowę) pravadanti (mówią).
tayā (przez nią) [puṣpitayā vācā] (przez kwiecistą mowę) apahṛta-cetasām (tych, których umysły zostały zabrane) bhogaiśvarya-prasaktānām (oddanych przyjemności i władzy) vyavasāyātmikā (mająca zdecydowaną naturę) buddhiḥ (roztropność) samādhau (w skupieniu) na vidhīyate (nie powstaje).
yām | – | yat sn. 2i.1 f. – którą; |
imām | – | idam sn. 2i.1 f. – tą; |
puṣpitām | – | puṣpitā 2i.1 f. – kwiecistą (od: √puṣ – kwitnąć, puṣpa – kwiat); |
vācam | – | vāk 2i.1 f. – mowę (od: √vac – mówić); |
pravadanti | – | pra-√vad (mówić, ogłaszać) Praes. P 1c.3 – mówią; |
avipaścitaḥ | – | a-vipaścit 1i.3 m. – niemądrzy (od: vip – podekscytowany, natchniony; cit – nagromadzony, ułożony lub cit – myśl, serce; vipaścit – mądry, uczony); |
veda-vāda-ratāḥ | – | veda-vāda-rataḥ 1i.3 m.; TP: vedānāṃ vāde ratā iti – radujący się mową Wedy (od: veda – Weda, √vid – wiedzieć; √vad – mówić, vāda – mowa, doktryna; √ram – cieszyć się, PP rata – uradowany); |
pārtha | – | pārtha 8i.1 m. – o synu Prythy (od: √pṛth – rozszerzać, pṛthā – Kunti, matka Pandowiców); |
na | – | av. – nie; |
anyat | – | anya sn. 1i.1 n. – inne; |
asti | – | √as (być) Praes. P 1c.1 – istnieje; |
iti | – | av. – tak (zaznacza koniec wypowiedzi); |
vādinaḥ | – | vādin 1i.3 m. – mówiący (od: √vad – mówić, ogłaszać) |
******
kāmātmānaḥ | – | kāma-ātman 1i.3 m.; BV: yeṣām ātmā kāmo ‘sti te – ci, których jaźń jest żądzą (√kām –pragnąć, kochać, tęsknić, kāma – pragnienie, miłość, przyjemność; ātman – jaźń); |
svarga-parāḥ | – | svarga-para 1i.3 m.; BV: yeṣāṃ svargaḥ paro ‘sti te – ci, dla których niebo jest najważniejsze (od: √sūr – ranić, być stabilny, sūra – słońce, mędrzec, svar – niebo, svar-ga – wiodący do nieba, niebiosa; para – daleki, odległy, poza, wcześniejszy, późniejszy, starożytny, ostateczny, najlepszy); |
janma-karma-phala-pradām | – | janma-karma-phala-pradā 2i.1 f. – janmāni ca karmaṇāṃ phalāni ca pradātāram – dającą narodziny i owoce działań (od: √jan – rodzić, janman – narodziny; √kṛ – robić, karman – czyn, działanie i jego skutki; √phal – dojrzewać; phala – owoc, rezultat; pra-da – na końcu złożeń oznacza dawcę = pradātṛ); |
kriyā-viśeṣa-bahulāṃ | – | kriyā-viśeṣa-bahulā 2i.1 f.; BV: yasyāḥ kriyā-viśeṣāṇāṃ bahulo ‘sti tāṃ – posiadającą obfitość specyficznych rytuałów (od: √kṛ – robić, kriyā – akt, praca – szczególnie o rytualnym charakterze; viśeṣa – szczególność, specyficzność, osobliwość; bahula – liczny, obfitujący); |
bhogaiśvarya-gatiṃ | – | bhoga-aiśvarya-gati 2i.1 f.; TP: bhogasya caiśvaryasya ca gatim iti – schronienie dla przyjemności i władzy (od: √bhuj – cieszyć się, jeść, posiadać, bhoga – przyjemności, luksusy, bogactwo; √īś – posiadać, władać, īśa / īśvara – pan, władca, aiśvarya – władztwo, dominacja, moc; √gam – iść, gati – poruszanie się, droga, podróż, rezultat, schronienie, źródło); |
prati | – | av. – ku, w kierunku, naprzeciw; |
******
bhogaiśvarya-prasaktānām | – | bhoga-aiśvarya-prasakta 6i.3 m.; TP: bhoga aiśvarye ca prasaktānām iti – oddanych przyjemnościom i władzy (od: √bhuj – cieszyć się, jeść, posiadać, bhoga – przyjemności, luksusy, bogactwo; √īś – posiadać, władać, īśa / īśvara – pan, władca, aiśvarya – władztwo, dominacja, moc; pra-√sañj – polegać na, być przymocowanym do, PP prasakta – przywiązany, przyległy, oddany); |
tayā | – | tat sn. 3i.1 f. – przez nią, wskutek niej; |
apahṛta-cetasām | – | apahṛta-cetas 6i.3 m.; BV: yeṣāṃ ceto ‘pahṛtam asti teṣām – tych, których umysł jest skradziony (od: apa-√hṛ – zabierać, PP apahṛta – zabrany, ukradziony; √cit – myśleć, cetas – umysł, myśl, serce, świadomość); |
vyavasāyātmikā | – | vyavasāya-ātmikā 1i.1 f. – o ustalonej naturze (od: vi-ava-√so – ustanowić, ustalić, vyavasāya – wysiłek, determinacja, ustalone postanowienie, działanie; ātmaka – w złożeniach: mający naturę, f. ātmikā); |
buddhiḥ | – | buddhi 1i.1 f. – roztropność, rozum, myśl, rozsądek, intelekt, percepcja, poznanie, idea, pogląd (od: √budh – budzić, rozumieć, percepować); |
samādhau | – | samādhi 7i.1 m. – w połączeniu, w skupieniu, w uwadze, w harmonii (od: sam-ā-√dhā – umieszczać, naprawiać, ustawiać, korygować, koncentrować); |
na | – | av. – nie; |
vidhīyate | – | vi-√dhā (obdarzać, układać, przygotowywać, stworzyć, sprawić) Praes. pass. 1c.1 – jest uczyniona; |
avipaścitaḥ → vipaścitaḥ (mądrzy);
veda-vāda-ratāḥ → veda-vāda-parāḥ (uważający mowę Wedy za najwyższą);
janma-karma-phala-pradām → janma-karma-phalepsavaḥ / janma-karma-phala-pradāḥ (pragnący osiągnąć narodziny i owoce czynów / dający narodziny i owoce czynów);
kriyā-viśeṣa-bahulāṃ → kriyā-viśeṣa-bahulā / kriyā-viśeṣa-bahulo (spełniający liczne szczególne ofiary);
bhogaiśvarya-gatiṃ → bhogaiśvarya-gatīḥ / bhogaiśvarya-gatiḥ (którzy jako rezultat osiągają przyjemności i władzę);
tayāpahṛta-cetasām → tathāpahṛta-cetasām / tayāpahata-cetasām / tayā ca hṛta-cetasām / tayāpakṛta-cetasām (w ten sposób o skradzionym umyśle / o uderzonym umyśle przez nią / i o zabranym umyśle przez nią / na skutek niej o obraźliwym umyśle);
vyavasāyātmikā → vyavasāyātmakā (o zdecydowanej naturze);
Legenda:
fragmenty komentowanego wersetu
cytaty z różnych pism
wprowadzenie polemiki
Ci, którzy nie mają stanowczej myśli: |
yeṣāṃ vyavasāyātmikā buddhir nāsti te – | |
Nierozumni kwieciste słowa wypowiadają, Prythowicu, |
yām imāṃ puṣpitāṃ vācaṃ pravadanty avipaścitaḥ | |
|
Które to zostaną zaraz wypowiedziane, kwieciste – niczym ukwiecone drzewo, piękne i miłe do słuchania, słowa cechujące się nakazami (vākya), wypowiadają. |
yām imāṃ vakṣyamāṇāṃ puṣpitāṃ puṣpita iva vṛkṣaḥ śobhamānāṃ śrūyamāṇa-ramaṇīyāṃ vācaṃ vākya-lakṣaṇāṃ pravadanti | | |
A kto? Nierozumni, nieinteligentni, niezdolni do rozróżniania. Oto znaczenie. Z nauki Wed radość czerpiący – radujący się stwierdzeniami Wedy ukazującymi liczne praktyki wiodące do mnogich owoców, celów i konkluzji. |
ke? avipaścito ’medhaso ’vivekina ity arthaḥ | veda-vāda-ratāḥ bahvy-artha-vāda-phala-sādhana-prakāśakeṣu veda-vākyeṣu ratāḥ | | |
O Prythowicu, „nic innego, osiąganego dzięki czynowi jako praktyce wiodącej do owoców takich jak udanie się do niebios, nie istnieje” – takiego rodzaju słowa mówią. |
he pārtha, na anyat svarga-prāpty-ādi-phala-sādhanebhyaḥ karmabhyo ’sti ity evaṃ vādinaḥ vadana-śīlāḥ ||2.42|| | |
I ci: |
te ca – | |
Żądzą pochłonięci, niebiosom oddani |
kāmātmānaḥ svarga-parā janma-karma-phala-pradām | |
|
Żądzą pochłonięci, czyli oddający się przyjemności i uważający ją za najwyższe. Oto znaczenie. Niebiosom oddani, czyli uważający niebiosa za najwyższy cel żywota (puruṣārtha), za doskonałość. Oni to wypowiadają słowa, czyli lgną do nich. Słowa, które wiodą do owocu czynu i narodzin – zaiste to narodziny są owocem czynu, a ich słowa prowadzą do czynu i narodzin. |
kāmātmānaḥ kāma-svabhāvāḥ, kāma-parā ity arthaḥ | svarga-parāḥ svargaḥ paraḥ puruṣārthaḥ yeṣāṃ te svarga-parāḥ svarga-pradhānāḥ | janma-karma-phala-pradāṃ karmaṇaḥ phalaṃ karma-phalaṃ janmaiva karma-phalaṃ janma-karma-phalaṃ tat pradadātīti janma-karma-phala-pradā, tāṃ vācam pravadanti ity anuṣajyate | | |
Słowa, które obfitują w osobliwe rytuały, czyli specyficzne czynności ofiarne. W których to słowach zazwyczaj ukazuje się cele, takie jak zdobycie potomstwa, trzody czy niebios. |
kriyā-viśeṣa-bahulāṃ kriyāṇāṃ viśeṣāḥ kriyā-viśeṣāḥ te bahulā yasyāṃ vāci tāṃ svarga-paśu-putrādy-arthāḥ yayā vācā bāhulyena prakāśyante | | |
Głupcy kręcący się w kołowrocie wcieleń wypowiadają różnorodne słowa, których celem są uciechy i władza – osiągnięcie uciech i władzy jest rezultatem, ku któremu wiedzie praktyka wypełniania owych specyficznych rytuałów. |
bhogaiśvarya-gatiṃ prati bhogaś ca aiśvaryaṃ ca bhogaiśvarye, tayor gatiḥ prāptiḥ bhogaiśvarya-gatiḥ, tāṃ prati sādhana-bhūtāḥ ye kriyā-viśeṣāḥ tad-bahulāṃ tāṃ vācaṃ pravadantaḥ mūḍhāḥ saṃsāre parivartante ity abhiprāyaḥ ||2.43|| | |
I tych: |
teṣāṃ ca – | |
Gdy te [słowa] serca porwą tych, co lgną do uciech i władzy, |
bhogaiśvarya-prasaktānāṃ tayāpahṛta-cetasām | |
|
Tych, co lgną do uciech i władzy – dla których istotą i miłością jest zdobycie uciech i władzy. Tymi słowy, [wyrażającymi] mnogie specyficzne rytuały, pochwycone jest serce, czyli zakryta rozróżniająca wiedza tych, których myśl stanowcza w skupieniu, czyli koncept skupiony na jodze lub sankhji, skoncentrowany [na myśli] „wszystko jest dla przyjemności człowieka [jaźni]” w skupieniu nie powstanie, czyli nie ma miejsca. Skupienie (samādhi) to myśl (buddhi) [rozumiana jako] narząd wewnętrzny (antaḥ-karaṇa). Oto znaczenie. |
bhogaiśvarya-prasaktānāṃ bhogaḥ kartavyaḥ caiśvaryaṃ ca iti bhogaiśvaryayor eva praṇayavatāṃ tad-ātma-bhūtānām | tayā kriyā-viśeṣa-bahulayā vācā apahṛta-cetasām ācchādita-viveka-prajñānāṃ vyavasāyātmikā sāṃkhye yoge vā buddhiḥ samādhau samādhīyate asmin puruṣopabhogāya sarvam iti samādhiḥ antaḥ-karaṇaṃ buddhiḥ tasmin samādhau, na vidhīyate na bhavati ity arthaḥ ||2.44|| |
atha kāmya-karmādhikṛtān nindati—yām imām iti | yām imāṃ puṣpitāṃ puṣpa-mātra-phalām āpāta-ramaṇīyāṃ vācam avipaścito’lpajñā bhogaiśvarya-gatiṃ prati vartamānāṃ pravadanti | veda-vāda-ratāḥ vedeṣu ye svargādi-phala-vādās teṣu saktāḥ, nānyad astiti vādinaḥ tat-saṅgātirekeṇa svargāder adhikaṃ phalaṃ nānyad asti iti vadantaḥ | kāmātmānaḥ kāma-pravaṇa-manasaḥ svarga-paraḥ svarga-parāyaṇāḥ svargādi-phalāvasāne punar-janma-karmākhya-phala-pradaṃ kriyā-viśeṣa-bahulāṃ tattva-jñānarhitatayā kriyāviśeṣapracuraṃ teṣāṃ bhogaiśvarya-gatiṃ prati vartamānāṃ yām imāṃ vācaṃ ye pravadanti iti sambandhaḥ
teṣāṃ bhogaiśvarya-prasaktānāṃ tayā vācā bhogaiśvarya-viṣayayā apahṛtātma-jñānānāṃ yathoditā vyavasāyātmikā buddhiḥ samādhau manasi na vidhīyate, notpadyate | samādhīyate’smin ātma-jñānam iti samādhir manaḥ | teṣāṃ manasy ātma-yāthātmya-niścaya-jñāna-pūrvaka-mokṣa-sādhana-bhūta-karma-viṣayā buddhiḥ kadācid api notpadyate ity arthaḥ | ataḥ kāmyeṣu karmasu mumukṣuṇā na saṅgaḥ kartavyaḥ
nanu kāmino 'pi kaṣṭān kāmān vihāya vyavasāyātmikām eva buddhiṃ kim iti na kurvanti | tatrāha yām imām ity ādi | yām imāṃ puṣpitāṃ viṣa-latāvad āpāta-ramaṇīyāṃ prakṛṣṭāṃ paramārtha-phala-parām eva vadanti vācaṃ svargādi-phala-śrutim | teṣāṃ tayā vācā 'pahṛta-cetasāṃ vyavasāyātmikā buddhiḥ samādhau na vidhīyate iti tṛtīyenānvayaḥ | kim iti tathā vadanti | yato 'vipaścito mūḍhāḥ | tatra hetuḥ veda-vāda-ratā iti | vede ye vādā artha-vādāḥ | akṣayyaṃ ha vai cāturmāsya-yājinaḥ sukṛtaṃ bhavati | tathā, apāṃ somam amṛtā ambhūma ity ādyāḥ | teṣv eva ratāḥ prītāḥ | ataevātaḥparam anyad īśvara-tattvaṃ prāpyaṃ nāstīti-vadana-śīlāḥ
ataeva kāmātmāna iti | kāmātmānaḥ kāmākulita-cittāḥ | ataḥ svarga eva paraḥ puruṣārtho yeṣāṃ te | janma ca tatra karmāṇi ca tat-phalāni ca pradadātīti tathā | tāṃ bhogaiśvaryayor gatiṃ prāptiṃ prati sādhana-bhūtā ye kriyā-viśeṣās te bahulā yasyāṃ tāṃ pravadantīty anuṣaṅgaḥ
tataś ca bhogaiśvarya-prasaktānām ity ādi | bhogaiśvaryayoḥ prasaktānām abhiniviṣṭānāṃ tayā puṣpitayā vācāpahṛtam ākṛṣṭaṃ ceto yeṣām teṣām | samādhiś cittaikāgryam | parameśvarābhimukhatvam iti yāvat | tasmin niścayātmikā buddhis tu na vidhīyate | karma-kartari prayogaḥ | sā notpadyata iti bhāvaḥ
avyavasayinām api vyavasāyātmikā buddhiḥ kuto na bhavati pramāṇasya tulyatvād ity āśaṅkya pratibandhaka-sad-bhāvān na bhavatīty āha yām imām iti tribhiḥ | kuta evam ata āha bhogaiśvarya-gatiṃ prati kriyā-viśeṣa-bahulām amṛta-pānorvaśī-vihāra-pārijāta-parimalādi-nibandhano yo bhogas tat-kāraṇaṃ ca yad aiśvaryaṃ devādi-svāmitvaṃ tayor gatiṃ prāptiṃ prati sādhana-bhūtā ye kriyā-viśeṣā agnihotra-darśa-pūrṇamāsa-jyotiṣṭomādayas tair bahulāṃ vistṛtām atibāhulyena bhogaiśvarya-sādhana-kriyā-kalāpa-pratipādikām iti yāvat | karma-kāṇḍasya hi jñāna-kāṇḍāpekṣayā sarvatrātivistṛtatvaṃ prasiddham | etādṛśīṃ karma-kāṇḍa-lakṣaṇāṃ vācaṃ pravadanti prakṛṣṭāṃ paramārtha-svargādi-phalām abhyupagacchanti |
ke ye 'vipaścito vicāra-janya-tātparya-parijñāna-śūnyāḥ | ataeva veda-vāda-ratā vede ye santi vādā artha-vādāḥ akṣayyaṃ ha vai cāturmāsya-yājinaḥ sukṛtaṃ bhavati ity evam ādayas teṣv eva ratā vedārtha-satyatvenaivam evaitad iti mithyā-viśvāsena santuṣṭāḥ | he pārtha ! ataeva nānyad astīti-vādinaḥ karma-kāṇḍāpekṣayā nāsty anyaj jñāna-kāṇḍaṃ sarvasyāpi vedasya kārya-paratvāt | karma-phalāpekṣayā ca nāsty anyan niratiśayaṃ jñāna-phalam iti vadana-śīlā mahatā prabandhena jñāna-kāṇḍa-viruddhārtha-bhāṣiṇa ity arthaḥ | kuto mokṣa-dveṣiṇyas te ? yataḥ kāmātmānaḥ kāmyamāna-viṣaya-śatākula-cittatvena kāma-mayāḥ | evaṃ sati mokṣam api kuto na kāmayante ? yataḥ svarga-parāḥ svarga evorvaśy-ādy-apetatvena para utkṛṣṭo yeṣāṃ te tathā | svargātiriktaḥ puruṣārtho nāstīti bhrāmyanto viveka-vairāgyābhāvān mokṣa-kathām api soḍhum akṣamā iti yāvat |
teṣāṃ ca pūrvokta-bhogaiśvaryayoḥ prasaktānāṃ kṣayitvādi-doṣādarśanena niviṣṭāntaḥ-karaṇānāṃ tayā kriyā-viśeṣa-bhulayā vācāpahṛtam ācchāditaṃ ceto viveka-jñānaṃ yeṣāṃ tathā-bhūtānām artha-vādāḥ stuty-arthās tātparya-viṣaye pramāṇāntarābādhite vedasya prāmāṇyam iti suprasiddham api jñātum aśaktānāṃ samādhāv antaḥ-karaṇe vayavasāyātmikā buddhir na vidhīyate na bhavatīty arthaḥ | samādhi-viṣayā vyavasāyātmikā buddhis teṣāṃ na bhavatīti vā adhikaraṇe viṣaye vā sapatamyās tulyatvāt | vidhīyata iti karma-kartari la-kāraḥ | samādhīyate 'smin sarvam iti vyutpattyā samādhir antaḥ-karaṇaṃ vā paramātmā veti nāprasiddhārtha-kalpanam | ahaṃ brahmety avasthānaṃ samādhis tan-nimittaṃ vyavasāyātmikā buddhir noptadyata iti vyākhyāne tu rūḍhir evādṛtā |
ayaṃ bhāvaḥ — yadyapi kāmyāny agnihotrādīni śuddhy-arthebhyo na viśiṣyante tathāpi phalābhisandhi-doṣān nāśaya-śuddhiṃ sampādayanti | bhogānuguṇā tu śuddhir na jñānopayoginī | etad eva darśayituṃ bhogaiśvarya-prasaktānām iti punar upāttam | phalābhisandhim antareṇa tu kṛtāni jñānopayoginīṃ śuddhim ādadhatīti siddhaṃ vipaścid-avipaścitoḥ phala-vailakṣaṇyam | vistareṇa caitad agre pratipādayiṣyate
tasmād avyavasāyinaḥ sakāma-karmiṇas tv atimandā ity āha yām imām iti | puṣpitāṃ vācaṃ puṣpitāṃ viphalatām ivāpātato ramaṇīyam | pravadanti prakarṣeṇa sarvataḥ prakṛṣṭā iyam eva veda-vāg iti ye vadanti, teṣāṃ tayā vācā apahṛta-cetasāṃ ca vyavasāyātmikā buddhir na vidhīyate iti tṛtīyenānvayaḥ | teṣu tasyā asambhavāt sā teṣu nopadiśyata ity arthaḥ | kim iti te tathā vadanti, yato 'vipaścito mūrkhāḥ | tatra hetuḥ vedeṣu ye 'rtha-vādāḥ – akṣayyaṃ vai cāturmāsya-yājinaḥ sukṛtaṃ bhavati, apāṃ somam amṛtā ambhūma ity ādyāḥ | anyad īśvara-tattvaṃ nāstīti prajalpinas te kīdṛśīṃ vācaṃ pravadanti | janma-karma-phala-pradāyinīṃ bhogaiśvarya-gatiṃ prati ye kriyā-viśeṣās tān bahu yathā syāt tathā lāti dadāti pratipādayatīti tām
tataś ca bhogaiśvaryayoḥ prasaktānām tayā puṣpitayā vācā apahṛtam ākṛṣṭaṃ ceto yeṣām te | tathā teṣām samādhiś cittaikāgryam parameśvaraikonmukhatvaṃ tasmin niścayātmikā buddhir na vidhīyate | karma-kartari prayogaḥ | sā notpadyata iti bhāvaḥ iti svāmi-vacanaiḥ
nanv eṣāṃ vyavasāyātmikā buddhir bhavet śrutes taulyād iti cec citta-doṣān na bhaved ity āha yām iti tribhiḥ | avipaścito 'lpa-jñāḥ yām imāṃ jyotiṣṭomena svarga-kāmo yajetety ādikāṃ vācaṃ pravadanti iyam eva prakṛṣṭā vedavāg iti kalpayanti | tayā vācāpahṛta-cetasāṃ teṣāṃ samādhau manasi vyavasāyātmikā buddhir na vidhīyate nābhyudeti ity anuṣaṅgaḥ | kīdṛśīṃ vācam ity āha puṣpitām iti || kusumita-viṣa-latāvad āpāta-manojñāṃ niṣphalām ity arthaḥ | evaṃ kutas te vadanti tatrāha vedeti | vedeṣu ye vādāḥ apāṃ somam amṛtā ambhūma, akṣayyaṃ ha vai cāturmāsya-yājinaḥ sukṛtaṃ bhavati ity ādayo 'rthavādās teṣv eva ratāḥ vedasya satya-bhāṣitvād evam evaitad iti pratītimantaḥ | ataeva nānyad iti karma-phalāt svargād anyat jīvāṃśi-paramārtha-jñānaṃ labhyaṃ mokṣa-lakṣaṇaṃ niratiśayaṃ nitya-sukhaṃ nāsti | tat-pratipādikānāṃ vedānta-vācāṃ karmāṅga-kartṛ-devatād ekatayā tac-cheṣatvād iti vadana-śīlā ity arthaḥ
citta-doṣam āha kāmātmānaḥ vaiṣayika-sukha-vāsanā-grasta-cittāḥ | evaṃ cet tādṛśaṃ mokṣaṃ kuto necchanti tatrāha svargeti | svarga eva sudhā devāṅganādy-upetatvena paraḥ śreṣṭho yeṣāṃ te | tādṛg-vāsanā-grastatvāt teṣāṃ nānyad bhāṣata ity arthaḥ | janma karmeti janma ca dehendriya-sambandha-laksaṇaṃ, tatra karma ca tat-tad-varṇāśrama-vihitaṃ, phalaṃ ca vināśi-paśv-anna-svargādi | tāni prakarṣeṇāvicchedena dadāti tāṃ bhogaiśvaryayor gatiṃ prāptiṃ prati ye kriyā-viśeṣā jyotiṣṭpmādayas te bahulāḥ pracurā yatra tāṃ vācaṃ vadantīti pūrveṇānvayaḥ | bhogaḥ sudhā-pāna-devāṅganādiḥ, aiśvaryaṃ ca devādi-svāmitvaṃ tayor gatim ity arthaḥ
baladevaḥ : bhogeti teṣāṃ pūrvoktayor bhogaiśvaryayoḥ prasaktānāṃ kṣayitva-doṣāsphūrtyā tayor abhiniviṣṭānāṃ tayā puṣpitayā vācāpahṛtam viluptaṃ ceto viveka-jñānaṃ yeṣām tādṛśānāṃ samādhāv iti yo 'yam | samyag ādhīyate 'sminn ātma-tattva-yāthātmyam iti nirukteḥ samādhir manas tasminn ity arthaḥ
Nielotnej myśli są ci, którzy głoszą kwieciste mowy, zachwyceni słowami Wed i utrzymują, Partho, że nic więcej niema ponadto, ogarnięci żądzą dążą oni do nieba, z tą mową na ustach, obiecującą nowe narodzenie w nagrodę czynu, pełną nakazów o różnych obrzędach w celu zdobycia rozkoszy i władzy.
Lecz ci właśnie, którzy lgną do rozkoszy i władzy i których duch się zbłąkał przez te mowy, — ci nie zdobędą tego rozpoznania, co niezłomnego jest zamysłu i się buduje w zapatrzeniu.
Są słowa pięknie brzmiące, które głupcy przytaczają, pyszniąc się znajomością tekstu Weby. »To wystarcza« — powiadają.
I oddani swym pożądliwościom, stawiając chwilowy pobyt w niebie na pierwszem miejscu, przytaczają ten tekst, który zaleca doczesne użycie, jako nagrodę za czyny, i który zawiera obfitą różnorodność obrzędów, co to przez nie można osiągnąć bogactwa i potęgę.
Dla tych ludzi, przywiązanych do potęgi i do bogactw, którym owe słowa otumaniły umysł, niema nauki jednej i stałej, mającej za cel rozmyślanie.
Nierozumni, rozkochani w literze Wed, kwieciście dowodzą, iż ponad nie nic nie istnieje.
Pełni żądz, mają raj za swój cel, a narodzenie pomyślne za rytuałów skutek poczytują, zalecając różnorodne obrzędy, by władzę zdobyć i uciechy.
Lecz ci co żądzą władzy i uciech powodowani, takie upodobali nauki, nie wiedzą czym jest Rozum czysty, ku Samadhi stale skierowany.
W Wed słowach rozmiłowani głupcy, mówiący, o Partho,
Że nic innego już nie ma, głoszą te słowa kwieciste,
Bogate w liczne wskazówki, jak zdobyć rozkosz i władzę,
Przez co się rodzą na nowo – namiętni, spragnieni nieba!
Do cna ogłupieni nimi, złaknieni władzy i uciech!
Ich rozum rozstrzygający niezdolny jest do skupienia.
Powierzchowna jest wiedza tych, co podziwiają
Kwiecisty język Wedy i żyją w nadziei,
Że przyszłość im zapewnią pomyślne obrzędy,
Spełnianie rytuałów dla władzy i szczęścia.
Tak owładnięci żądzą nie widzą nic więcej.
Do nieba pójść po śmierci pragną najgoręcej.
Niestety, ich umysły słabościom uległe
Nie osiągną skupienia ani wyzwolenia.
Głupcy słowa te kwieciste mówią, ślepo wierząc Wedzie.
Powiadają też, o Partho, że ponadto nic już niema –
Oni się umiłowali i o niebie myślą jeno
W swym dążeniu do użycia i do władzy w formie licznych
Dzieł szczególnych, co narodzin i działania owoc dają.
Gdy dążenie to świadomość opanuje ludzi lgnących
Do użycia i do władzy, wtedy to ich przekonanie
W czyn się wciela i w stan myśli zestrzelonej już nie wchodzi.
Głupcy, co znajdują radość
w słowach Wedy, mówią, Partho:
„nic innego nie istnieje”.
Pełni pragnień, żądni niebios,
by uzyskać władzę, rozkosz,
głoszą słowa ukwiecone,
w narodziny i czyn płodne,
z licznych rytów zbudowane.
Gdy tak łakną władzy, uciech,
które myśli zniewalają,
ich stanowcze przekonanie
nie podąża ku skupieniu.