BhG 18.30

analiza syntaktyczna

he pārtha (Prythowicu!),
yā [buddhiḥ] (która roztropność) pravṛttim ca nivṛttim ca (i działanie i powściągnięcie) kāryākārye (co należy i czego nie należy czynić) bhayābhaye (strach i nieustraszoność) bandham mokṣam ca (więzy i wyzwolenie) vetti (zna),
sā buddhiḥ (ta roztropność) sāttvikī [asti] (jest sattwiczną).

analiza gramatyczna

pravṛttim	–	pravṛtti 2i.1 f. – aktywność, działanie (od: pra- √ vṛt – wprawiać w ruch, obracać, dziać się);
ca	–	av. – i;
nivṛttim	–	nivṛtti 2i.1 f. – zatrzymanie, zawrócenie, powściągnięcie (od: ni- √ vṛt – zatrzymywać);
ca	–	av. – i;
kāryākārye	–	kārya-akārya 2i.2 n. – obowiązek i czyn zakazany (od: √ kṛ – robić, PF kārya – do zrobienia, praca, obowiązek szczególnie religijny);
bhayābhaye	–	bhaya-abhaya 2i.2 n. – strach i wolność od strachu (od: √ bhī – straszyć, bhaya – strach);
bandham	–	bandha 2i.1 m. – pęta, więzy, więzienie (od: √ bandh – wiązać, pętać);
mokṣam	–	mokṣa 2i.1 m. – uwolnienie, wyzwolenie, porzucenie (od: √ muc – wyzwalać);
ca	–	av. – i;
yā	–	yat sn. 1i.1 f. – która;
vetti	–	√ vid (wiedzieć) Praes. P 1c.1 – zna;
buddhiḥ	–	buddhi 1i.1 f. – roztropność, rozum, myśl, rozsądek, intelekt, percepcja, poznanie, idea, pogląd (od: √ budh – budzić, rozumieć, percepować);
sā	–	tat sn. 1i.1 f. – ona;
pārtha	–	pārtha 8i.1 m. – o synu Prythy (od: √ pṛth – rozszerzać, pṛthā – Kunti, matka Pandowiców);
sāttvikī	–	sāttvikī 1i.1 f. – związana z sattwą, sattwowa (od: √ as – być, PPr sant – będący, istnienie, abst. sattva – jestestwo, esencja, mądrość, duch, jedna z trzech gun);

warianty tekstu

kāryākārye → kāryākāryau (obowiązek i czyn zakazany);
yā → yo (ten);
vetti buddhiḥ sā pārtha sāttvikī → buddhir veda sā sātvikī matā (wiedz, że ta roztropność uważana jest za sattwiczną);

Pierwsza pada BhG 18.30 jest taka sama jak pierwsza pada BhG 16.7;

Śāṃkara

pravṛttiṃ ca pravṛttiḥ pravartanaṃ bandha-hetuḥ karma-mārgaḥ śāstra-vihita-viṣayaḥ | nivṛttiṃ ca nirvṛttir mokṣa-hetuḥ saṃnyāsa-mārgaḥ | bandha-mokṣa-samāna-vākyatvāt pravṛtti-nivṛttī karma-saṃnyāsa-mārgāv ity avagamyate | kāryākārye vihita-pratiṣiddhe laukike vaidike vā śāstra-buddheḥ kartavyākartavye karaṇākaraṇe ity etat | kasya ? deśa-kālādy-apekṣayā dṛṣṭādṛṣṭārthānāṃ karmaṇām | bhayābhaye bibhety asmād iti bhayaṃ cora-vyāghrādi, na bhayam abhayam, bhayaṃ cābhayaṃ ca bhayābhaye, dṛṣṭādṛṣṭa-viṣayayor bhayābhayayoḥ kāraṇe ity arthaḥ | bandhaṃ sa-hetukaṃ mokṣaṃ ca sa-hetukaṃ yā vetti vijānāti buddhiḥ, sā pārtha sāttvikī | tatra jñānaṃ buddher vṛttir buddhis tu vṛttimatī | dhṛtir api vṛtti-viśeṣa eva buddheḥ

Rāmānuja

pravṛttiḥ abhyudayasādhanabhūto dharmaḥ, nivṛttiḥ mokṣasādhanabhūtaḥ, tav ubhau yathāvasthitau yā buddhir vetti; kāryākārye sarvavarṇānāṃ pravṛttinivṛttidharmayor anyataraniṣṭhānāṃ deśakālāvasthāviśeṣeṣu „idaṃ kāryam, idam akāryam” iti yā vetti; bhayābhaye śāstrātivṛttir bhayasthānaṃ tadanuvṛttir abhayasthānam, bandhaṃ mokṣaṃ ca saṃsārayāthātmyaṃ tadvigamayāthātmyaṃ ca yā vetti; sā sāttvikī buddhiḥ

Śrīdhara

atra buddhes traividhyam āha pravṛttiṃ ceti tribhiḥ | pravṛttiṃ dharme | nivṛttim adharme | yasmin deśe kāle ca yat kāryam akāryaṃ ca | bhayābhaye kāryākārya-nimittau arthānarthau | kathaṃ bandhaḥ kathaṃ vā mokṣe iti yā buddhir antaṃkaraṇaṃ vetti sā sāttvikī | yayā pumān vettīti vaktavye karaṇe kartṛtvopacāraḥ kāṣṭhāni pacantītivat

Viśvanātha

bhayābhaye saṃsārāsaṃsāra-hetuke

Baladeva

tatra buddhes traividhyam āha pravṛttiṃ ceti tribhiḥ | yā buddhir dharme pravṛttim adharmān nivṛttiṃ ca vetti, yayā vettīti vaktavya yā vettīti karaṇe kartṛtvam upacaritam | kuṭhāraś chinattītivat | niṣkāmaṃ karma kāryaṃ sa-kāmaṃ tv akāryam iti kāryākārye yā vetti aśāstrīya-pravṛttito bhayaṃ śāstrīya-pravṛttitas tv abhayam iti bhayābhaye yā vetti, bandhaṃ saṃsāra-yāthātmyaṃ mokṣaṃ tac-cheda-yāthāmyaṃ ca yā vetti sā buddhiḥ sāttvikī

Michalski

Rozum, który zna zarówno działanie jak i zaniechanie czynności, zna to, co należy czynić oraz to, czego nie należy, rozum, który wie, co to jest strach i odwaga, co związanie, a co wybawienie, taki rozum, o Partho – jest sattwam.

Olszewski

Rozum znający początek i koniec rzeczy, jakie czynić i jakich unikać należy, trwogi i męstwa, więzów i wyzwolenia, jest rozumem prawdy.

Dynowska

Rozpoznawanie, które wie czym jest czyn a czym wyrzeczenie; co należy, a czego czynić nie należy; czego trzeba a czego nie trzeba się obawiać i widzi jasno co duszę więzi a co ją wyzwala, to jest pełne harmonii, o Parto.

Sachse

Rozum, który pojmuje,
czym jest działanie, a czym — niedzialanie,
co się godzi, a czego nie godzi się czynić,
czego należy, a czego nie należy się lękać,
czym są więzy, a czym wyzwolenie,
pełen jest sattwy, o synu Prithy.

Kudelska

Kto rozpoznaje, czym jest działanie, a czym brak działania, co należy wykonać, a czego nie należy, czego się winno obawiać, a czego nie,
Co niesie niewolę, a co do wyzwolenia wiedzie, takie rozumienie, Partho, szlachetnej jest natury.

Rucińska

Znający czyn oraz bezczyn, powinność i niepowinność,
Strach, bezstrach, wolność i więzy rozum sattwiczny jest, Partho!

Szuwalska

Kto potrafi odróżnić ścieżkę doświadczenia
Od drogi wyrzeczenia, wie, co czynić można,
A czego nie należy, co lęk musi budzić,
Czego bać się nie trzeba, co więzi, wyzwala
– Ten ma rozum, przez który harmonia przemawia.

Babkiewicz

Zaniechanie i działanie,
nakaz, to co zabronione,
bojaźń i nieustraszoność,
więzy oraz wyzwolenie –
rozum, który je rozróżnia
istnym jest, o synu Prythy.