BhG 18.23

analiza syntaktyczna

aphala-prepsunā [puruṣeṇa] (przez człowieka nie pragnącego owocu) yat niyatam (który stały) saṅga-rahitam (pozbawiony lgnięcia) arāga-dveṣataḥ (z powodu braku namiętności i awersji) kṛtam [bhavati] (jest czyniony),
tat karma (ten czyn) sāttvikam (sattwicznym) ucyate (jest nazywany).

tłumaczenie polskie

Ten czyn nazywany jest sattwicznym,
który wyzbyty lgnięcia wykonywany jest stale przez [człowieka]
nie pragnącego rezultatu oraz nie jest motywowany namiętnością i awersją.

analiza gramatyczna

niyatam	–	niyata (ni- √ yam – zatrzymywać, regulować) PP 1i.1 n. – uregulowany, stały; lub av. – stale, zawsze, zdecydowanie;
saṅga-rahitam	–	saṅga-rahita 1i.1 n. ; yat saṅgena rahitam asti tat – ten, który pozbawiony jest lgnięcia (od: sam- √ gam – schodzić się lub √ sañj – lgnąć, sklejać, kurczowo trzymać, przywiązywać się, wchodzić w kontakt, saṅga – lgnięcie, zejście się, związek, towarzystwo, nadzieje, pragnienia, przywiązania; rahita – opuszczony, porzucony, samotny, pozbawiony czego? wymaga instrumentalisu lub genetivusu);
a-rāga-dveṣataḥ	–	av. – z powodu braku namiętności i awersji (od: √ rañj – być pokolorowanym, podnieconym, zachwyconym, rāga – kolor, namiętności, podniecenie, miłość, piękno; √ dviṣ – nienawidzić, dveṣa – nienawiść, awersja, wrogość; ablativus nieodmienny zakończony na -tas);
kṛtam	–	kṛta ( √ kṛ – robić) PP 1i.1 n. – zrobiony, uczyniony;
a-phala-prepsunā	–	a-phala-prepsu 3i.1 m. ; TP : yaḥ phalam āptuṃ necchati tena  – przez tego, który nie pragnie osiągnąć owocu (od: √ phal – dojrzewać; phala – owoc, rezultat; pra- √ āp – osiągać, zdobywać, des.  pra-īpsu – pragnący osiągnąć);
karma	–	karman 1i.1 n. – czyn, działanie i jego skutki (od: √ kṛ – robić);
yat	–	yat sn. 1i.1 n. – które;
tat	–	tat sn. 1i.1 n. – to;
sāttvikam	–	sāttvika 1i.1 n. – związany z sattwą (od: √ as – być, PPr sant – będący, istnienie, abst. sattva – jestestwo, esencja, mądrość, duch, jedna z trzech gun);
ucyate	–	√ vac (mówić) Praes. pass. 1c.1 – jest powiedziane, nazywane;

warianty tekstu

sāttvikam → satyakam / sāmasam;
tat sāttvikam ucyate → tat sāttvikam udāhṛtam (ten nazywany jest sattwicznym);

Śāṃkara

athedānīṃ karmaṇas traividhyam ucyate—
niyataṃ nityam | saṅga-rahitam āsakti-varjitam | arāga-dveṣataḥ kṛtaṃ rāga-prayuktena dveṣa-prayuktena ca kṛtaṃ rāga-dveṣataḥ kṛtam, tad-viparītam arāga-dveṣataḥ kṛtam | aphala-prepsunā phalaṃ prepsatīti phala-prepsuḥ phala-tṛṣṇas tad-viparītenāphala-prepsunā kartrā kṛtaṃ karma yat, tat sāttvikam ucyate

Rāmānuja

evaṃ kartavyakarmaviṣayajñānasyādhikāravelāyām adhikāryaṃśena guṇatas traividhyam uktvā anuṣṭheyasya karmaṇo guṇatas traividhyam āha
niyatam svavarṇāśramocitam, saṅgarahitam kartṛtvādisaṅgarahitam, arāgadveṣataḥ kṛtam kīrtirāgād akīrtidveṣāc ca na kṛtam; adambhena kṛtam ityarthaḥ; aphalaprepsunā aphalābhisandhinā kāryam ity eva kṛtaṃ yat karma, tat sāttvikam ucyate

Śrīdhara

idānīṃ trividhaṃ karmāha – niyatam iti tribhiḥ | niyataṃ nityatayā vihitam | saṅga-rahitam abhiniveśa-śūnyam | arāga-dveṣataḥ putrādi-prītyā vāśatru-dveṣeṇa vā yat kṛtaṃ na bhavati | phalaṃ prāptum icchatīti phala-prepsuḥ | tad-vilakṣaṇena niṣkāmeṇa kartrā yat kṛtaṃ karma tat sāttvikam ucyate

Viśvanātha

trividhaṃ jñānam uktvā trividhaṃ karmāha – niyataṃ nityatayā vihitaṃ saṅga-rahitam abhiniveśa-śūnyam ataevārāga-dveṣato rāga-dveṣābhyāṃ vinaiva kṛtam aphalepsunā phalākāṅkṣā-rahitenaiva kartrā kṛtaṃ karma yat sāttvikam

Baladeva

atha karma-traividhyam āha – niyatam iti tribhiḥ | niyataṃ sva-varṇāśrama-vihitam | saṅga-rahitam kartṛtvābhiniveśa-varjitam | arāga-dveṣataḥ kṛtaṃ kīrtau rāgād akīrtau dveṣāc ca yan na kṛtaṃ, kintv īśvarārcanatayivāphala-prepsunā phalecchā-śūnyena yat karma kṛtaṃ tat sāttvikam

Michalski

Czyn nieodzowny, spełniony bez skłonności, bez żądzy lub nienawiści, przez człowieka nieżądającego zapłaty – czyn taki – to sattwam.

Olszewski

Czyn konieczny, wyjęty z pod władzy instynktu, spełniony przez człowieka wolnego od pożądania i nienawiści i nie liczącego na nagrodę, jest czynem prawdy.

Dynowska

Czynność z naszym obowiązkiem zgodna, bezosobista od pragnienia nagrody wolna, bez niechęci bez niechęci jak i namiętnego chwytu, jest pełna harmonii.

Sachse

Czyn należny spełniony bez przywiązania,
bez pożądliwości i bez niechęci,
przez tego, kto nie pragnie jego owocu,
zwany jest czynem pełnym sattwy.

Kudelska

Czynność, wykonywana jak powinność, bez przywiązania, namiętności, niechęci,
Która nie pragnie owoców swego działania, taka czynność jest nazywana szlachetną z natury.

Rucińska

Powinny, bezosobisty, bez pragnień, bez nienawiści
Czyn bez nadziei na owoc spełniany – zwie się sattwicznym.

Szuwalska

Czyn z obowiązkiem zgodny, bezinteresowny,
Spełniany bez niechęci i bez pożądania,
To czyn jest, do którego duch harmonii skłania.