BhG 18.22

analiza syntaktyczna

yat [jñānam] tu (ale, która wiedza) ekasmin kārye (w jednym obowiązku) kṛtsnavat (niczym wszystko) saktam (lgnąca) ahaitukam (nie mająca przyczyny) atattvārthavat (niczym bez istoty i znaczenia) alpam ca (i niewielka),
tat [jñānam] (ta wiedza) tāmasam (jako tamasowa) udāhṛtam (nazwane).

tłumaczenie polskie

Ta [wiedza] nazwana jest tamasową,
która lgnie do jednej powinności jakby była wszystkim,
która jest nieznaczna i irracjonalna, jakby pozbawiona istoty i znaczenia.

analiza gramatyczna

yat	–	yat sn. 1i.1 n. – który;
tu	–	av. – ale, wtedy, z drugiej strony, i;
kṛtsnavat	–	av. – niczym wszystko (od: kṛtsna – cały, kompletny; -vat – sufiks: taki jak, podobny);
ekasmin	–	eka sn. 7i.1 n. – w jednym;
kārye	–	kārye ( √ kṛ – robić) PF 7i.1 n. – w tym co jest do zrobienia, w pracy, w obowiązku;
saktam	–	sakta ( √ sañj – polegać na, być przymocowanym do, obejmować) PP 1i.1 n. – przywiązane, lgnące;
ahaitukam	–	a-haituka 1i.1 n. – nie mające przyczyny, nieracjonalne (od: hetu – przyczyna, impuls, powód; haituka – mający powód, motywowany);
a-tattva-artha-vat	–	av. – niczym pozbawione prawdy i znaczenia (od: tat – to, abst. tat-tva – tość, prawda, realność; √ arth – pragnąć, prosić, artha – korzyść, zdobycz, cel, zamiar, sprawa, kwestia, rzecz, użycie; -vat – sufiks: taki jak, podobny);
alpam	–	alpa 1i.1 n. – małe, drobne;
ca	–	av. – i;
tat	–	tat sn. 1i.1 n. – to;
tāmasam	–	tāmasa 1i.1 n. – związane z tamasem, tamasowe (od: √ tam – dławić się, mdleć, znikać, zatrzymywać; tamas – ciemność, mrok, tępota, bierność, jedna z trzech gun);
udāhṛtam	–	ud-ā-hṛta (ud-ā- √ hṛ – ustalać, oznajmiać) PP 1i.1 n. – ustalone, nazwane, oznajmione;

warianty tekstu

yat tu kṛtsnavad → yat tu kṛtsnavid / yat tv akṛtsnavid / yat tu kṛtsnas tad (ale którą znający wszystko / ale którą nic nie wiedzący / ale którą cały, tę);
kārye saktam → kārya-saktam  (lgnąca do czynu);
kārye saktam ahaitukam → kāryam etam ahetukaṃ (ten obowiązek nie mający przyczyny);
atattvārthavad → atattvārthavid (nie znający znaczenia prawdy);
tat tāmasam udāhṛtam → taj jñānaṃ vidhi tāmasam (tę wiedzę znaj jako tamasową);

Czwarta pada BhG 18.22 jest podobna do czwartej pady BhG 17.19, 22 i 18.39;

Śāṃkara

yaj jñānaṃ kṛtsnavat samastavat sarva-viṣayam iva ekasmin kārye dehe bahir vā pratimādau saktam etāvān evātmeśvaro vā, nātaḥ param astīti, yathā nagna-kṣapaṇakādīnāṃ śarīrāntarvatī deha-parimāṇo jīvaḥ, īśvaro vā pāṣāṇa-dārv-ādi-mātram, ity evam ekasmin kārye saktam | ahaitukaṃ hetu-varjitaṃ niryuktikam | atattvārthavad ayathā-bhūtārthavat, yathā-bhūto’rthas tattvārthaḥ, so’sya jñeya-bhūto’stīti tattvārthavat, na tattvārthavat atattvārthavat | ahaitukatvād eva alpaṃ ca, alpa-viṣayatvād alpa-phalatvād vā | tat tāmasam udāhṛtam | tāmasānāṃ hi prāṇinām avivekinām īdṛśaṃ jñānaṃ dṛśyate

Rāmānuja

yat tu jñānam, ekasmin kārye ekasmin kartavye karmaṇi pretabhūtagaṇādyārādhanarūpe atyalpaphale kṛtsnaphalavat saktam, ahetukam vastutas tv akṛtsnaphalavattayā tathāvidhasaṅgaheturahitam atattvārthavat pūrvavad evātmani pṛthaktvādiyuktatayā mithyābhūtārthaviṣayam, atyalpaphalaṃ ca pretabhūtādyārādhanaviṣayatvād alpaṃ ca, taj jñānaṃ tāmasam udāhṛtam

Śrīdhara

tāmasaṃ jñānam āha yad iti | ekasmin kārye dehe pratimādau yā kṛtsnavat paripūrṇavat sattama etāvān eva ātmeśvaro yā ity abhiniveśa-yuktam ahaitukaṃ nirupapattikaṃ | atattvārthavat paramārthāvalambana-śūnyam | ataevālpaṃ tuccham | alpa-viṣayatvāt | alpa-phalatvāc ca | yad evambhūtaṃ jñānaṃ tat tāmasam udāhṛtam

Viśvanātha

tāmasaṃ jñānam āha yat tu jñānam ahaitukam autpattikam eva ataeva ekasmin kārye laukika eva snāna-bhojana-pāna-strī-sambhoge tat-sādhane ca karmaṇi saktam | na tu vaidike karmaṇi yajña-dānādau | ataevātattvārthavat tatra tattva-rūpo 'rthaḥ ko 'pi nāstīty arthaḥ | alpaṃ paśūnām iva yat kṣudraṃ tat tāmasaṃ jñānam | dehādy-atiriktatvena tat-padārtha-jñānaṃ sāttvikam | nānāvāda-pratipādakaṃ nyāyādi-śāstra-jñānaṃ rājasam | snāna-bhojanādi-vyavahārika-jñānaṃ tāmasam iti saṅkṣepaḥ

Baladeva

tāmasaṃ jñānam āha yat tv iti | yat tu jñānam ahaitukaṃ svābhāvikaṃ na tu śāstrād dhetor jñānam | ataevaikasmin laukike snānaa-bhojana-yoṣita-prasaṅgādau kārye | na tu vaidike yāga-dānādau saktaṃ kṛtsnavat pūrṇaṃ nāto 'dhikam astīty arthaḥ | ataevātattvārthavad yatra tattva-rūpo 'rtho nāsti | alpaṃ paśv-ādi-sādhāraṇyāt tucchaṃ tal laukika-snāna-bhojanādi-jñānaṃ tāmasam

Michalski

Wiedza wreszcie, która skłania się do jednego jakiegoś zjawiska, jak gdyby to zjawisko było wszystkim, nieuzasadniona, nierzeczywista, płytka – nazywa się tamas.

Olszewski

Wiedza, która ma swoim przedmiotem poszczególny czyn, jakoby on sam był wszystkiem, wiedza bez zasad, ważka, nie odpowiadająca istocie prawdy, zowie się wiedzą ciemności.

Dynowska

A ta, która każdego oddzielnego trzyma się zjawiska, jakby całość przedstawiało, niezdolna ogarnąć szerzej, ni uchwycić treści i przyczyny, z ciemnoty pochodzi.

Sachse

Natomiast za pełną tamasu
uchodzi wiedza bezpodstawna, ograniczona,
nie mająca wglądu w rzeczywistość,
przywiązana do pojedynczego zdarzenia
tak, jak gdyby było ono wszystkim.

Kudelska

Mądrość, która przywiązuje się do poszczególnych zjawisk, tak jakby były one wszystkim,
Która, nie wnikając w przyczynę ani istotę rzeczy, jest ograniczona, wiedz, iż taka mądrość wypływa z mrocznej natury.

Rucińska

W jeden zaś skutek jak w całość wpatrzone i bezzasadne,
Nierzeczywiste i ciasne – nazywa się tamasowym.

Szuwalska

Wiedza ograniczona, wiedza, co oddala,
Jedno zjawisko biorąc z kontekstu całości,
Daleka jest od prawdy, ma cechy bierności.