BhG 16.22

analiza syntaktyczna

he kaunteya (Kuntjowicu!),
etaiḥ tribhiḥ tamo-dvāraiḥ (od tych trzech bram ciemności) vimuktaḥ naraḥ (wyzwolony człowiek) ātmanaḥ (swoje) śreyaḥ (dobro) ācarati (czyni).
tataḥ (wówczas) parām gatim (do najwyższej siedziby) yāti (idzie).

analiza gramatyczna

etaiḥ	–	etat sn. 3i.3 m. – od tych;
vimuktaḥ	–	vimukta (vi- √ muc – całkowicie wyzwalać, uwalniać) PP 1i.1 m. – wyzwolony, wolny;
kaunteya	–	kaunteya 8i.1 m. – o synu Kunti (od: kunti – lud Kuntiów, kuntī – Kunti, matka Pandowiców);
tamo-dvāraiḥ	–	tamas-dvāra 3i.3 n. ; TP : tamaso dvārair iti – od bram ciemności (od: √ tam – dławić się, mdleć, znikać, zatrzymywać; tamas – ciemność, mrok, tępota, bierność, jedna z trzech gun; √ dvṛ – przeszkadzać, okrywać, dvāra – brama, wejście, droga);
tribhiḥ	–	tri 3i.3 m. – od trzech;
naraḥ	–	nara 1i.1 m. – człowiek (od: nṛ – człowiek, ludzkość);
ācarati	–	ā- √ car (działać, wykonywać) Praes. P 1c.1 – wykonuje;
ātmanaḥ	–	ātman 6i.1 m. – jaźni, siebie;
śreyaḥ	–	śreyas 2i.1 n. –lepsze, wyższe, doskonałe, pomyślność, dobro (stopień wyższy od: śrī – śreyas, śreṣṭha);
tataḥ	–	av. – wówczas, po tym, od tego, wskutek tego (od: tat – ablativus nieodmienny zakończony na -tas);
yāti	–	√ yā (iść, osiągać) Praes. P 1c.1 – idzie, osiąga;
parām	–	para 2i.1 f. – daleką, ostateczną, najwyższą, najlepszą;
gatim	–	gati 2i.1 f. – poruszanie się, drogę, podróż, rezultat, schronienie, źródło (od: √ gam – iść);

warianty tekstu

vimuktaḥ → vimuktāḥ / viyuktaḥ (wyzwoleni / niezaprzężony);
yāti → yāṃti (idą);

Trzecia pada BhG 16.22 jest podobna do trzeciej pady BhG 6.45; 8.13, 9.32, 13.28;

Śāṃkara

tyāga-stutir iyaṃ—
etaiḥ vimuktaḥ kaunteya tamo-dvārais tamaso narakasya duḥkha-mohātmakasya dvārāṇi kāmādayas taiḥ, etais tribhiḥ vimukto nara ācaraty anutiṣṭhati | kiṃ ? ātmanaḥ śreyaḥ | yat-pratibaddhaḥ pūrvaṃ nācacāra, tad-apagamād ācarati | tatas tad-ācaraṇāt yāti parāṃ gatiṃ mokṣam apīti

Rāmānuja

etaiḥ kāmakrodhalobhaiḥ tamodvāraiḥ madviparītajñānahetubhiḥ vimuko naraḥ ātmanaḥ śreya ācarati labdhamadviṣayajñāno madānukūlye prayatate / tato mām eva parāṃ gatiṃ yāti

Śrīdhara

tyāge ca viśiṣṭaṃ phalam āha etair iti | tamaso narakasya dvāra-bhūtair etais tribhiḥ kāmādibhir vimukto nara ātmanaḥ śreyaḥ sādhanaṃ tapo-yogādikam ācarati | tataś ca mokṣaṃ prāpnoti

Madhusūdana

etat trayaṃ tyajataḥ kiṃ syād iti tatrāha etair iti | etaiḥ kāma-krodha-lobhais tribhir tamo-dvārair naraka-sādhanair vimukto virahitaḥ puruṣa ācaraty ātmanaḥ śreyo yad dhitaṃ veda-bodhitaṃ he kaunteya pūrvaṃ hi kāmādi-pratibaddhaḥ śreyo nācarati yena puruṣārthaḥ sidhyet | aśreyaś cācarati yena nirapayātaḥ syāt | adhunā tat-pratibandha-rahitaḥ sann aśreyo nācarati śreyaś cācarati tata aihikaṃ sukham anubhūya samyag-dhī-dvārā yāti parāṃ gatiṃ mokṣam

Viśvanātha

brak komentarza do BhG 16.23

Baladeva

tat-tyāge phalam āha etair iti | śreyaḥ svāśrama-karmādi-śreyaḥ-sādhanam | parāṃ gatiṃ muktim

Michalski

Człowiek, Kauntejo, który uwolnił się od tych trzech wrót ciemności, idzie ku własnemu szczęściu i wstępuje na najwyższą drogę.

Olszewski

Człowiek, który umiał uniknąć tych trzech bram mroku, jest na drodze do zbawienia i kroczy po drodze najwyższej.

Dynowska

Dopiero gdy od tych ciemności bram uwolni się człowiek, może dobro swej duszy zgotować, o synu Kunti i ku Drodze najwyższej się zwrócić.

Sachse

Człowiek wolny, o synu Kunti,
od tych trzech wrót ciemności,
przyczynia się do swego szczęścia
i idzie ku najwyższemu przeznaczeniu.

Kudelska

Kto uwolniony z trzech bram ciemności, i postępuje tak, aby to było najlepsze dla jego duszy,
Taki człowiek, Kauntejo, osiąga najwyższy cel.

Rucińska

I z owych trzech bram ciemności wyrwany człowiek, Kauntejo,
Dla dobra swojego działa i cel osiąga najwyższy.

Szuwalska

Kto je zamknął na zawsze, jest prawdziwie wolny
I uczynił dla siebie największą przysługę,
Ku najwyższym obszarom kierując swe kroki.

Babkiewicz

Człowiek, który się wyzwolił
od tej trójki wrót ku mroku,
działa dla swojego dobra,
do przedniego kroczy celu.