BhG 16.22

analiza syntaktyczna

he kaunteya (Kuntjowicu!),
etaiḥ tribhiḥ tamo-dvāraiḥ (od tych trzech bram ciemności) vimuktaḥ naraḥ (wyzwolony człowiek) ātmanaḥ (swoje) śreyaḥ (dobro) ācarati (czyni).
tataḥ (wówczas) parām gatim (do najwyższej siedziby) yāti (idzie).

tłumaczenie polskie

Kuntjowicu, człowiek wolny od tych trzech bram ciemności
wykonuje to, co jest dobre dla jaźni i idzie ku najwyższej siedzibie.

analiza gramatyczna

etaiḥ	–	etat sn. 3i.3 m. – od tych;
vimuktaḥ	–	vimukta (vi- √ muc – całkowicie wyzwalać, uwalniać) PP 1i.1 m. – wyzwolony, wolny;
kaunteya	–	kaunteya 8i.1 m. – o synu Kunti (od: kunti – lud Kuntiów, kuntī – Kunti, matka Pandowiców);
tamo-dvāraiḥ	–	tamas-dvāra 3i.3 n. ; TP : tamaso dvārair iti – od bram ciemności (od: √ tam – dławić się, mdleć, znikać, zatrzymywać; tamas – ciemność, mrok, tępota, bierność, jedna z trzech gun; √ dvṛ – przeszkadzać, okrywać, dvāra – brama, wejście, droga);
tribhiḥ	–	tri 3i.3 m. – od trzech;
naraḥ	–	nara 1i.1 m. – człowiek (od: nṛ – człowiek, ludzkość);
ācarati	–	ā- √ car (działać, wykonywać) Praes. P 1c.1 – wykonuje;
ātmanaḥ	–	ātman 6i.1 m. – jaźni, siebie;
śreyaḥ	–	śreyas 2i.1 n. –lepsze, wyższe, doskonałe, pomyślność, dobro (stopień wyższy od: śrī – śreyas, śreṣṭha);
tataḥ	–	av. – wówczas, po tym, od tego, wskutek tego (od: tat – ablativus nieodmienny zakończony na -tas);
yāti	–	√ yā (iść, osiągać) Praes. P 1c.1 – idzie, osiąga;
parām	–	para 2i.1 f. – daleką, ostateczną, najwyższą, najlepszą;
gatim	–	gati 2i.1 f. – poruszanie się, drogę, podróż, rezultat, schronienie, źródło (od: √ gam – iść);

warianty tekstu

vimuktaḥ → vimuktāḥ / viyuktaḥ (wyzwoleni / niezaprzężony);
yāti → yāṃti (idą);

Trzecia pada BhG 16.22 jest podobna do trzeciej pady BhG 6.45; 8.13, 9.32, 13.28;

Śāṃkara

tyāga-stutir iyaṃ—
etaiḥ vimuktaḥ kaunteya tamo-dvārais tamaso narakasya duḥkha-mohātmakasya dvārāṇi kāmādayas taiḥ, etais tribhiḥ vimukto nara ācaraty anutiṣṭhati | kiṃ ? ātmanaḥ śreyaḥ | yat-pratibaddhaḥ pūrvaṃ nācacāra, tad-apagamād ācarati | tatas tad-ācaraṇāt yāti parāṃ gatiṃ mokṣam apīti

Rāmānuja

etaiḥ kāmakrodhalobhaiḥ tamodvāraiḥ madviparītajñānahetubhiḥ vimuko naraḥ ātmanaḥ śreya ācarati labdhamadviṣayajñāno madānukūlye prayatate / tato mām eva parāṃ gatiṃ yāti

Śrīdhara

tyāge ca viśiṣṭaṃ phalam āha etair iti | tamaso narakasya dvāra-bhūtair etais tribhiḥ kāmādibhir vimukto nara ātmanaḥ śreyaḥ sādhanaṃ tapo-yogādikam ācarati | tataś ca mokṣaṃ prāpnoti

Madhusūdana

etat trayaṃ tyajataḥ kiṃ syād iti tatrāha etair iti | etaiḥ kāma-krodha-lobhais tribhir tamo-dvārair naraka-sādhanair vimukto virahitaḥ puruṣa ācaraty ātmanaḥ śreyo yad dhitaṃ veda-bodhitaṃ he kaunteya pūrvaṃ hi kāmādi-pratibaddhaḥ śreyo nācarati yena puruṣārthaḥ sidhyet | aśreyaś cācarati yena nirapayātaḥ syāt | adhunā tat-pratibandha-rahitaḥ sann aśreyo nācarati śreyaś cācarati tata aihikaṃ sukham anubhūya samyag-dhī-dvārā yāti parāṃ gatiṃ mokṣam

Viśvanātha

brak komentarza do BhG 16.23

Baladeva

tat-tyāge phalam āha etair iti | śreyaḥ svāśrama-karmādi-śreyaḥ-sādhanam | parāṃ gatiṃ muktim

Michalski

Człowiek, Kauntejo, który uwolnił się od tych trzech wrót ciemności, idzie ku własnemu szczęściu i wstępuje na najwyższą drogę.

Olszewski

Człowiek, który umiał uniknąć tych trzech bram mroku, jest na drodze do zbawienia i kroczy po drodze najwyższej.

Dynowska

Dopiero gdy od tych ciemności bram uwolni się człowiek, może dobro swej duszy zgotować, o synu Kunti i ku Drodze najwyższej się zwrócić.

Sachse

Człowiek wolny, o synu Kunti,
od tych trzech wrót ciemności,
przyczynia się do swego szczęścia
i idzie ku najwyższemu przeznaczeniu.

Kudelska

Kto uwolniony z trzech bram ciemności, i postępuje tak, aby to było najlepsze dla jego duszy,
Taki człowiek, Kauntejo, osiąga najwyższy cel.

Rucińska

I z owych trzech bram ciemności wyrwany człowiek, Kauntejo,
Dla dobra swojego działa i cel osiąga najwyższy.

Szuwalska

Kto je zamknął na zawsze, jest prawdziwie wolny
I uczynił dla siebie największą przysługę,
Ku najwyższym obszarom kierując swe kroki.