BhG 16.21

analiza syntaktyczna

kāmaḥ (żądza) krodhaḥ (gniew) tathā (jak również) lobhaḥ [iti] (chciwość)
narakasya (piekła) idam tri-vidham dvāram (ta mająca trzy części brama) ātmanaḥ nāśanam (jaźni zniszczeniem) [asti] (jest).
tasmāt (dlatego) etat trayam (tej trójki) tyajet (oby się wyrzekł).

tłumaczenie polskie

Brama do piekła, niszczycielka jaźni ma trzy składowe:
żądza, gniew oraz zachłanność.
Dlatego niechaj wyrzeknie się tej trójki.

analiza gramatyczna

tri-vidham	–	tri-vidha 1i.1 n. – trojakie, mające trzy części (od: tri – trzy; vi- √ dhā – rozdzielać, vidhā – dział, część);
narakasya	–	naraka 6i.1 m. – piekła;
idam	–	idam 1i.1 n. – to;
dvāram	–	dvāra 1i.1 n. – brama, wejście, droga;
nāśanam	–	nāśana 1i.1 n. – zniszczenie, usunięcie (od: √ naś – niszczeć, zanikać, nāśa – zniszczenie);
ātmanaḥ	–	ātman 6i.1 m. – jaźni;
kāmaḥ	–	kāma 1i.1 m. – pragnienie, żądza, miłość, przyjemność (od: √ kam –pragnąć, kochać, tęsknić);
krodhaḥ	–	krodha 1i.1 m. – złość, gniew (od: √ krudh – gniewać się);
tathā	–	av. – tak, w ten sposób, podobnie;
lobhaḥ	–	lobha 1i.1 m. – chciwość, zachłanność, pożądliwość (od: √ lubh – być chciwym);
tasmāt	–	av. – dlatego (od: tat sn. 5i.1 m. – z tego);
etat	–	etat sn. 2i.1 n. – to;
trayam	–	traya 2i.1 n. – potrójne (od: tri – trzy);
tyajet	–	√ tyaj (porzucać) Pot. Ā 1c.1 – powinien porzucić;

warianty tekstu

narakasyedaṃ → narakasyaitad (ten piekła);
nāśanam → nāśakam (niszczyciel);
kāmaḥ krodhas → kāma-krodhas (żądza, gniew);
tyajet → tyaja (porzuć);

Śāṃkara

sarvasyā āsuryāḥ saṃpadaḥ saṃkṣepo’yam ucyate, yasmin trividhe sarvaḥ āsurīsaṃpadbhedo’nanto’py antarbhavati | yatparihāreṇa parihṛtaś ca bhavati, yat mūlaṃ sarvasyānarthasya, tat etad ucyate—

trividhaṃ triprakāraṃ narakasya prāptāv idaṃ dvāraṃ nāśanam ātmanaḥ, yat dvāraṃ praviśanneva naśyati ātmā | kasmaicit puruṣārthāya yogyo na bhavatītyetat, atar ucyate dvāraṃ nāśanam ātmanaḥ iti | kiṃ tat ? kāmaḥ krodhas tathā lobhaḥ | tasmāt etat trayaṃ tyajet | yataḥ etat dvāraṃ nāśanam ātmanas tasmāt kāmāditrayametat tyajet

Rāmānuja

asyāsurasvabhāvasyātmanāśasya mūlahetum āha
asyāsurasvabhāvarūpasya narakasyaitat trividhaṃ dvāram, tac cātmano nāśanam; kāmaḥ krodho lobha iti trayāṇāṃ svarūpaṃ pūrvam eva vyākhyātam / dvāram mārgaḥ; hetur ityarthaḥ / tasmād etattrayaṃ tyajet; tasmād atighoranarakahetutvāt kāmakrodhalobhānām, etattritayaṃ dūrataḥ parityajet

Śrīdhara

uktānām āsura-doṣāṇāṃ madhye sakala-doṣa-mūla-bhūtaṃ doṣa-trayaṃ sarvathā varjanīyam ity āha trividham iti | kāmaḥ krodho lobhaś ceti idaṃ trividhaṃ narakasya dvāram | ata evātmano nāśanaṃ nīcayoni-prāpakam | tasmād etat trayaṃ sarvātmanā tyajet

Madhusūdana

nanv āsurī sampad ananta-bhedavatī kathaṃ puruṣāyuṣeṇāpi parihartuṃ śakyaitetvāśaṅkya tāṃ saṅkṣipyāha trividham iti | idaṃ trividhaṃ tri-prakāraṃ narakasya prāptau dvāraṃ sādhanaṃ sarvasyā āsuryāḥ sampado mūla-bhūtam ātmano nāśanaṃ sarva-puruṣārthāyogyatā-sampādanenātyantādhama-yoni-prāpakam | kiṃ tat ? ity ata āha kāmaḥ krodhas tathā lobha iti | prāg vyākhyātam | yasmād etat trayam eva sarvānartha-mūlaṃ tasmād etat trayaṃ tyajet | etat-traya-tyāgenaiva sarvāpy āsurī sampat tyaktā bhavati | etat-traya-tyāgaś cotpannasya vivekena kārya-pratibandhaḥ | tataḥ paraṃ cānutpattir iti draṣṭavyam

Viśvanātha

tad evam āsurīḥ samapttīr vistārya proktā itas tataḥ sādhūktam mā śucaḥ sampadaṃ daivīm abhijāto ‚si bhārata iti | kiṃ vāsurāṇām etat trikam eva svābhāvikam ity āha trividham iti

Baladeva

nanv āsurīṃ prakṛtiṃ naraka-hetuṃ śrutvā ye manuṣyās tāṃ parihartum icchanti | taiḥ kim anuṣṭheyam iti cet tatrāha trividham iti | etat-traya-parihāre tasyāḥ parihāraḥ syād ity arthaḥ

Michalski

Trojakie są wrota piekielne, które przynoszą szkodę Atmanowi: żądza, gniew i chciwość. Dlatego unikać należy tej trójki.

Olszewski

Piekło ma trzy bramy, któremi oni doń wpadają: chuć, gniew i skąpstwo. Przeto wystrzegać się ich należy.

Dynowska

Trzy są piekieł tych bramy, ku zatraceniu duszy wiodące: chciwość, nienawiść i chuć; niechże tych trzech wystrzegają się ludzie.

Sachse

Potrójne są wrota piekieł
niosące człowiekowi zgubę:
pragnienie, gniew i żądza.
Niech więc odrzuci te trzy [zgubne namiętności]!

Kudelska

Trzy bramy wiodą do piekła, bodącego zgubą duszy:
Pożądanie, gniew i chciwość, odrzuć je wszystkie!

Rucińska

Trojakie są bramy piekieł wiodące duszę do zguby:
Pragnienie, gniew oraz chciwość – przeto te trzy niech porzuci!

Szuwalska

Trzy bramy prowadzą
Do samozatracenia w piekielnych obszarach:
Pożądanie, gniew, chciwość. Unikać ich trzeba.