BhG 13.24

analiza syntaktyczna

kecit (niektórzy) dhyānena (przez rozmyślanie) ātmani (w sobie) ātmanā (dzięki jaźni) ātmānam (jaźń) paśyanti (widzą),
anye (inni) sāṅkhyena yogena (dzięki jodze sankhji) [ātmānam paśyanti] (widzą jaźń),
apare ca (a jeszcze inni) karma-yogena (dzięki jodze czynu) [ātmānam paśyanti] (widzą jaźń).

tłumaczenie polskie

Niektórzy poprzez kontemplację dzięki jaźni widzą w sobie jaźń,
Inni poprzez jogę sankhji, a jeszce inni poprzez jogę czynu.

analiza gramatyczna

dhyānena	–	dhyāna 3i.1 n. – przez rozmyślanie, dzięki kontemplacji ( √ dhyai – myśleć);
ātmani	–	ātman 7i.1 m. – w jaźni, w sobie;
paśyanti	–	√ dṛś (patrzeć) Praes. P 1c.3 – widzą;
ke-cit	–	kim-cit sn. 1i.3 m. – niektórzy (od: kim – co?; -cit – partykuła nieokreśloności);
ātmānam	–	ātman 2i.1 m. – jaźń;
ātmanā	–	ātman 3i.1 m. – dzięki jaźni;
anye	–	anya sn. 1i.3 m. – inni;
sāṃkhyena	–	sāṃkhya 3i.1 n. – dzięki sankhji (od: sam- √ khyā – liczyć, sāmkhya – związany z liczbami, racjonalny, jedna ze szkół filozofii indyjskiej);
yogena	–	yoga 3i.1 m. – dzięki przyłączaniu, dzięki zaprzęgnięciu, dzięki zastosowaniu, dzięki metodzie, dzięki środkowi, dzięki jodze (od: √ yuj – zaprzęgać, łączyć);
karma-yogena	–	karma-yoga 3i.1 m. ; TP : karmaṇo yogeneti – przez jogę czynu (od: √ kṛ – robić, karman – czyn, działanie i jego skutki; √ yuj – zaprzęgać, łączyć, yoga  – przyłączanie, zysk, zaprzęgnięcie, zastosowanie, metoda, środki, jedna ze szkół filozofii indyjskiej);
ca	–	av. – i;
apare	–	a-para 1i.3 m. – inni, późniejsi, różni;

warianty tekstu

dhyānenātmani → jñānenātmani (dzięki wiedzy w sobie);
anye sāṃkhyena yogena → anyena sāṃkhya-yogena / anye tu sāṃkhya-yogena (przez innych dzięki jodze sankhji / ale inni dzięki jodze sankhji);

Śāṃkara

atrātma-darśane upāya-vikalpā ime dhyānādaya ucyante—
dhyānena | dhyānaṃ nāma śabdādibhyo viṣayebhyaḥ śrotrādīni karaṇāni manasy upasaṃhṛtya, manaś ca pratyak-cetanayitari, ekāgratayā yac cintanaṃ tad dhyānam | tathā, dhyāyatīva bakaḥ, dhyāyatīva pṛthivī, dhyāyantīva parvatāḥ [candrhāuttaṃ 7.6.1] iti upamopādānāt | taila-dhārāvat saṃtato’vicchinna-pratyayo dhyānam | tena dhyānena ātmani buddhau paśyanty ātmānaṃ pratyak-cetanam ātmanā svenaiva pratyak-cetanena dhyāna-saṃskṛtenāntaḥ-karaṇena kecid yoginaḥ | anye sāṃkhyena yogena | sāṃkhyaṃ nāma ime sattva-rajas-tamāṃsi guṇā mayā dṛśyā ahaṃ tebhyo’nyas tad-vyāpāra-sākṣi-bhūto nityo guṇa-vilakṣaṇa ātmeti cintanam eṣa sāṃkhyo yogaḥ | tena paśyanti ātmānam ātmanety anuvartate | karma-yogena | karmaiva yogaḥ | īśvarārpaṇa-buddhyānuṣṭhīyamānaṃ ghaṭana-rūpaṃ yogārthatvād yoga ucyate guṇataḥ | tena sattva-śuddhi-jñānotpatti-dvāreṇa cāpare

Rāmānuja

kecin niṣpannayogāḥ ātmani śarīre ‚vasthitam ātmānam ātmanā manasā dhyānena yogena paśyanti / anye ca aniṣpannayogāḥ, sāṃkhyena yogena jñānayogena yogayogyaṃ manaḥ kṛtvā ātmānaṃ paśyanti / apare jñānayogānadhikāriṇaḥ, tadadhikāriṇaś ca sukaropāyasaktāḥ, vyapadeśyāś ca karmayogenāntargatajñānena manaso yogayogyatām āpādya ātmānaṃ paśyanti

Śrīdhara

evambhūta-viviktātma-jñāna-sādhana-vikalpān āha dhyāneneti dvābhyām | dhyānenātmākārapratyayāvṛttyā | ātmani deha eva ātmanā manasā evam ātmānaṃ kecit paśyanti | anye tu sāṅkhyena prakṛti-puruṣa-vailakṣaṇyālocanena yogenāṣṭāṅgena | apare ca karma-yogena | paśyantīti sarvatrānuṣaṅgaḥ | eteṣāṃ ca dhyānādīnāṃ yathā-yogyaṃ krama-samuccaye saty api tat-tan-niṣṭhā-bhedābhiprāyeṇa vikalpoktiḥ

Madhusūdana

atrātma-darśane sādhana-vikalpā ime kathyante dhyāneneti | iha hi caturvidhā janāḥ, kecid uttamāḥ kecin madhyamāḥ kecin mandāḥ kecin mandatarā iti | tatrottamānām ātma-jñāna-sādhanam āha | dhyānena vijātīya-pratyayānantaritena sajātīya-pratyaya-pravāheṇa śravaṇa-manana-phala-bhūtenātma-cintanena nididhyāsana-śabdenoditenātmani buddhau paśyanti sākṣātkurvanti ātmānaṃ pratyak-cetanam ātmanā dhyāna-saṃskṛtenāntaḥ-karaṇena kecid uttamā yoginaḥ |
madhyamānām ātma-jñāna-sādhanam āha — anye madhyamāḥ sāṃkhyena yogena nididhyāsana-pūrva-bhāvinā śravaṇa-manana-rūpeṇa nityānitya-vivekādi-pūrvakeṇeme guṇa-traya-pariṇāmā anātmanaḥ sarve mithyā-bhūtās tat-sākṣi-bhūto nityo vibhur nirvikāraḥ satyaḥ samasta-jaḍa-sambandha-śūnya ātmāham ity evaṃ vedānta-vākya-vicāra-janyena cintanena paśyanti ātmānam ātmaniti vartate | dhyānenotpatti-dvāreṇety arthaḥ |
mandānām jñāna-sādhanam āha — karma-yogeneśvarārpaṇa-buddhyā kriyamāṇena phalābhisandhi-rahitena tat-tad-varṇāśramocitena veda-vihitena karma-kalāpena cāpare mandāḥ paśyanti ātmānam ātmaniti vartate | sattva-śuddhyā śravaṇa-manana-dhyānotpatti-dvāreṇety arthaḥ

Viśvanātha

atra sādhana-vikalpam āha dhyāneti dvābhyām | kecid bhaktā dhyānena bhagavac-cintanenaiva | bhaktyā mām abhijānāti [Gītā 18.55] ity agrimokter ātmani mansy ātmanā svayam eva na tv anyena kenāpy upakārekeṇety arthaḥ | anye jñāninaḥ sāṅkhyam ātmānātma-vivekas tena | apare yogino yogenāṣṭāṅgena karma-yogena niṣkāma-karmaṇā ca | atra sāṅkhyāṣṭāṅga-yoga-niṣkāma-karma-yogāḥ paramātma-darśane parasparayaiva hetavo na tu sākṣād dhetavas teṣāṃ sāttvikatvāt paramātmanas tu guṇātītatvāt | kiṃ ca jñānaṃ ca mayi sannyaset [BhP 11.19.1] iti bhagavad-ukter jñānādi-sannyāsānantaram eva bhaktyāham ekayā grāhyaḥ [BhP 11.14.11] ity ukter jñānaṃ vimucya tayā bhaktyaiva paśyanti

Baladeva

maheśvarasya prāptau sādhana-vikalpān āha dhyāneneti dvābhyām | kecid viśuddha-cittā ātmani manasi sthitam ātmānaṃ maheśvaraṃ māṃ dhyānenopasarjanī-bhūta-jñānena paśyanti sākṣāt kurvanty ātmanā svayam eva, na tv anyenopakārakeṇa | anye sāṅkhyenopasarjanī-bhūta-dhyānena jñānena paśyanti | anya-yogenopasarjanī-bhūta-jñānenāṣṭāṅgena paśyanti | apare tu karma-yogenāntargata-dhyāna-jñānena niṣkāmeṇa karmaṇā

Michalski

Niektórzy, gdy rozmyślają, widzą Atmana w sobie przez siebie, inni widzą go oddawszy się Rozwadze, a jeszcze inni czynowi,

Olszewski

Wielu patrzy na Duszę przez siebie samych; inni przez związek rozumowy; inni przez jedność mistyczną czynów.

Dynowska

Jedni przez rozmyślanie głębokie Ducha w sobie przez ducha poznają; inni przez Jogę wiedzy wedle Sankhiji, jeszcze inni przez Jogę czynu.

Sachse

Niektórzy dzięki medytacji
sami przez siebie dostrzegają atmana w samych sobie,
inni — dzięki jodze poznania,
a jeszcze inni — jodze czynu.

Kudelska

Jedni, rozmyślając, postrzegają w duszy ducha dzięki duszy samej,
Inni poprzez sankhji wiedzę, a jeszcze inni poprzez jogę czynu.

Rucińska

Są tacy, co sami w sobie Atmana widzą w zadumie,
Zaś inni – przez jogę sankhji, znów inni – przez jogę czynu.

Szuwalska

Niektórzy w medytacji odnajdują siebie.
Inni w myśli o sobie siebie dostrzegają,
Jeszcze inni przez pracę w jodze wyrzeczenia.