BhG 12.18-19

samaḥ śatrau ca mitre ca tathā mānāvamānayoḥ
śītoṣṇa-sukha-duḥkheṣu samaḥ saṅga-vivarjitaḥ
tulya-nindā-stutir maunī saṃtuṣṭo yena kena-cit
aniketaḥ sthira-matir bhaktimān me priyo naraḥ

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

analiza

analiza syntaktyczna

[yaḥ] bhaktimān naraḥ (posiadający uwielbienie człowiek) śatrau mitre ca (w stosunku do wroga i przyjaciela) samaḥ (jednaki),
tathā (podobnie) mānāpamānayoḥ (w stosunku do honoru i wzgardy) [samaḥ] (jednaki),
śītoṣṇa-sukha-duḥkheṣu (w stosunku do szczęścia i cierpienia) samaḥ (jednaki),
saṅga-varjitaḥ (który wyzbył się lgnięcia) tulya-nindā-stutiḥ (tak samo traktujący pochwałę i naganę) maunī (milczący) yena kenacit (przez które cokolwiek) santuṣṭaḥ (zadowolony) aniketaḥ (nie mający domu) sthira-matiḥ (o stałej myśli),
[saḥ] (on) me (mi) priyaḥ [asti] (jest drogi).

tłumaczenie polskie

Posiadający uwielbienie człowiek, który tak samo traktuje wroga i przyjaciela,
honor i wzgardę, jak również zimno i ciepło, szczęście i nieszczęście,
który wyzbył się lgnięcia, jednaki względem pochwały i nagany,
milczący, zadowolony z czegokolwiek,
pozbawiony domu, mający stałą myśl, ten jest mi drogi.

analiza gramatyczna

samaḥ	–	sama sn. 1i.1 m. – taki sam, równy, jednakowy;
śatrau	–	śatru 7i.1 m. – względem wroga, względem rywala (od: √ śad – upadać, uprowadzać, zabijać);
ca	–	av. – i;
mitre	–	mitra 7i.1 m. – względem przyjaciela;
ca	–	av. – i;
tathā	–	av. – tak, w ten sposób, podobnie;
mānāvamānayoḥ	–	māna-avamāna 7i.2 m. ; DV : māne ca avamāne ceti – w szacunku i wzgardzie (od: √ man – myśleć, māna – szacunek, honor, duma; ava- √ man – gardzić, avamāna – zniesławienie, brak szacunku);
śītoṣṇa-sukha-duḥkheṣu	–	śīta-uṣṇa-sukha-duḥkha 7i.3 n. ; DV : śīte coṣṇe ca sukhe ca duḥkhe ceti – w zimnie, gorącu, szczęściu i cierpieniu (od: śīta – zimno, mróz; √ uṣ – spalać, uṣṇa – gorąco, ciepło; su – prefiks: dobry, wspaniały, piękny, szlachetny; kha – zagłębienie, otwór, piasta; su-kha – radość, szczęście; dur / dus – prefiks: trudny, zły, twardy; duḥ-kha – ból, cierpienie; dosłownie: dobre i złe zagłębienie [przez które przechodzi oś rydwanu], stąd poruszanie się gładko i z oporem; lub też od: su- √ sthā i duḥ- √ sthā);
samaḥ	–	sama sn. 1i.1 m. – taki sam, równy, jednakowy;
saṅga-vivarjitaḥ	–	saṅga-vivarjita 1i.1 m. ; TP : saṅgena vivarjita iti – pozbawiony lgnięcia (od: (od: sam- √ gam – schodzić się lub √ sañj – lgnąć, sklejać, kurczowo trzymać, przywiązywać się, wchodzić w kontakt, saṅga – lgnięcie, zejście się, związek, towarzystwo, nadzieje, pragnienia, przywiązania; vi- √ vṛj – wykluczać, omijać, caus. PP vivarjita – wyłączony, pozbawiony, poza);

*****

tulya-nindā-stutiḥ	–	tulya-nindā-stuti 1i.1 m. ; BV / DV : yasya nindā ca stutiś ca tulye staḥ saḥ – dla którego nagana i pochwała są tym samym (od: √ tul – podnosić, ważyć, sprawiać równym, tulā – waga, tulya – równy, taki sam, podobny; √ nind – ganić, nindā – nagana, potępienie, wyrzut; √ stu – wychwalać, opiewać, stuti – pochwała, modlitwa, hymn);
maunī	–	maunin 1i.1 m. – milczący, małomówny (od: √ man – myśleć, wyobrażać sobie, muni – mędrzec, święty, wieszcz, mauna – milczenie, małomówność; -in, -min, -vin – sufiksy tworzące przymiotniki posesywne);
saṃtuṣṭaḥ	–	saṃtuṣṭa (sam- √ tuṣ – radować się) PP 1i.1 m. – uradowany, zadowolony w pełni;
yena	–	yat sn. 3i.1 n. – przez co, na skutek czego;
kena-cit	–	kim-cit sn. 3i.1 n. – przez cokolwiek (od: kim – co?; -cit – partykuła nieokreśloności);
aniketaḥ	–	a-niketa 1i.1 m. ; BV : yasya niketo nāsti saḥ – ten, który nie ma domu (od: niketa – znak, dom, rezydencja, mieszkanie);
sthira-matiḥ	–	sthira-buddhi 1i.1 m. ; BV : yasya matiḥ sthirāsti saḥ – ten, którego myśl jest stała (od: √ sthā – stać, sthira – twardy, solidny, stały; √ man – myśleć, mati – myśl, opinia, pogląd);
bhaktimān	–	bhaktiman 1i.1 m. – posiadający uwielbienie (od: √ bhaj – dzielić, dostarczać, radować się, oddawać cześć, bhakta – rozdany, rozdzielony, kochany; czciciel, wielbiciel, miłośnik, kochający, oddany, bhakti – oddanie, miłość, uwielbienie; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza);
me	–	asmat sn. 6i.1 – mój (skrócona forma od: mama);
priyaḥ	–	priya 1i.1 m. – lubiany, ukochany, miły (od: √ prī – sprawić radość);
naraḥ	–	nara 1i.1 m. – człowiek (od: nṛ – człowiek, ludzkość);

warianty tekstu

samaḥ śatrau → sama-śatrau;
mitre → mitrau;
mānāvamānayoḥ → mānāpamānayoḥ (względem szacunku i wzgardy);

Druga i trzecia pada BhG 12.18 są takie same jak trzecia i czwarta pada BhG 6.7;

tulya-nindā-stutir → nindā-tulya-stutir (dla, którego pochwała jest równa naganie);
bhaktimān me priyo naraḥ → bhaktimān yaḥ sa me priyo (kto posiada uwielbienie, ten jest mi drogi);

komentarze

Śāṃkara

samaḥ śatrau ca mitre ca, tathā mānāpamānayoḥ pūjā-paribhavayoḥ, śītoṣṇa-sukha-duḥkheṣu samaḥ | sarvatra ca saṅga-vivarjitaḥ |
kiṃ ca—
tulya-nindā-stutiḥ | nindā ca stutiś ca nindā-stutī | te tulye yasya sa tulya-nindā-stutiḥ | maunī maunavān saṃyata-vāk | saṃtuṣṭaḥ yena kenacit śarīra-sthiti-hetu-mātreṇa | tathā coktaṃ—
yena kenacid ācchanno yena kenacid āśitaḥ |
yatra kvacana śāyī syāt taṃ devā brāhmaṇaṃ viduḥ || [mātrbh 12.245.12] iti |
kiṃ ca, aniketo niketa āśrayo nivāso niyato na vidyate yasya so’niketaḥ, nāgāre ity ādi-smṛty-antarāt | sthira-matiḥ sthirā paramārtha-viṣayā yasya matiḥ saḥ sthira-matiḥ | bhaktimān me priyo nara

Rāmānuja

„adveṣṭā sarvabhūtānām” ityādinā śatrumitrādiṣu dveṣādirahitatvam uktam; atra teṣu sannihiteṣv api samacittatvaṃ tato 'py atirikto viśeṣa ucyate / ātmani sthiramatitvena niketanādiṣv asakta ity aniketaḥ; tata eva mānāvamānādiṣv api samaḥ; ya evaṃbhūto bhaktimān, sa me priyaḥ

Śrīdhara

Madhusūdana

Viśvanātha

aniketaḥ prākṛta-svāspadāsakti-śūnyaḥ

Baladeva

samaḥ śatrau ceti sphuṭārthaḥ | saṅga-varjitaḥ kusaṅga-śūnyaḥ | tulyeti nindayā duḥkhaṃ stutyā sukhaṃ ca yo na vindati | maunī yata-vāk sveṣṭa-manana-śīlo vā | yena kenacid adṛṣṭākṛṣṭena rukṣeṇa snigdhena vānnādinā santuṣṭaḥ | aniketo niyata-nivāsa-rahito niketa-moha-śūnyo vā | sthira-matir niścita-jñānaḥ | eṣv adveṣṭety ādiṣu saptasu yeṣu guṇānāṃ punar apy abhidhānaṃ tat teṣām atidaurlabhya-jñāpanārtham ity adoṣaḥ | san-niṣṭhādīnāṃ tri-vidhānāṃ bhaktānāṃ sambhūya sthitā ete 'dveṣṭṛtvādayo dharmā yathā-sambhava-tāratamyenaiva sudhībhiḥ saṅgamanīyāḥ

tłumaczenia

Michalski

Kto jest jednakowy względem wroga i przyjaciela, jednakowy we czci i hańbie, głodzie, pragnieniu, radości, bólu, kto wolny jest od skłonności,
dla kogo nagana i pochwała ma jednakową cenę, kto jest milczący i ze wszystkiego zadowolony, kto niema ojczystego domu, – stały w swych myślach i kochający, – ten jest mi miłym.

Olszewski

Człowiek jednaki względem swoich wrogów i przyjaciół, jednaki w zaszczytach i w sromocie, jednaki w chłodzie, w cieple, w uciesze, w bólu, wolny od pożądań;
jednaki na naganę i pochwałę, milczący, zawsze zadowolony, bezdomny, mocny w swej myśli, sługa mój: oto człowiek, który mi jest drogi.

Dynowska

Jednaki wobec wroga jak i przyjaciela, wśród czci i niesławy, bólu i radości. Gorąca i zimna, wolny od upodobań wszelkich;
pogodny, zadowolony z rzeczy każdej, obojętny na uznanie jak i potępienie, bezdomny, milczący, o niewzruszonej myśli, a miłością dla Mnie przejęty, drogi Mi jest.

Sachse

Kto jednaki jest dla wroga i przyjaciela,
wobec sławy i hańby,
kto jednaki jest w chłodzie i upale,
szczęściu i nieszczęściu,
i kto wolny jest od przywiązania,
dla kogo nagana i pochwała
mają jednakową wartość,
kto milczący jest
i kogo zadowala wszystko, cokolwiek go spotyka,
kto bezdomny jest,
niezachwiany w swych przekonaniach
i pełen miłości — ten człowiek jest mi drogi.

Kudelska

Kto taki sam dla wrogów, jak i dla przyjaciół, kto tak samo przyjmuje zaszczyt i niesławę,
Nieporuszony, czy to skwar, czy mróz, szczęście, czy nieszczęście, taki człowiek uwalnia się z więzów,
Mędrzec, którego nie wzruszają pochwały ani obmowy, który zadowolony z wszystkiego, cokolwiek go spotyka,
Bez stałej siedziby, lecz o myśli niewzruszonej, taki czciciel jest mi drogi.

Rucińska

Jednaki wobec przyjaciół, wrogów, niesławy i sławy,
Nie zważa na chłód i upał, szczęście i ból, obojętny,
Ten sam wśród pochwał i nagan, milczący, rad z byle czego,
Bezdomny, sądu pewnego, kto kocha mnie, jest mi miły!

Szuwalska

Kto tak samo postrzega przyjaciela, wroga,
Chwałę i potępienie. Kto jest obojętny
Na ciepło, chłód, nieszczęście, radość, sławę, hańbę,
Wyciszony, pogodny, z miejscem niezwiązany,
Ten jest Mi bardzo drogi, będąc Mnie oddanym.

Both comments and pings are currently closed.