BhG 3.17

yas tv ātma-ratir eva syād ātma-tṛptaś ca mānavaḥ
ātmany eva ca saṃtuṣṭas tasya kāryaṃ na vidyate

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

analiza syntaktyczna

yaḥ (który) tu (ale) mānavaḥ (człowiek) ātma-ratiḥ eva (ten, którego rozkosz jest w jaźni jedynie), ātma-tṛptaḥ ca (i w jaźni usatysfakcjonowany), ātmani eva ca (i w jaźni jedynie) santuṣṭaḥ (w pełni uradowany) syād (byłby),
tasya (jego) kāryaṃ (obowiązek) na vidyate (nie istnieje).

 

tłumaczenie polskie

Ale człowiek, który jedynie w jaźni rozkosz znajduje, w jaźni jest zadowolony
i jedynie w jaźni się raduje, dla niego nie ma obowiązków.

 

analiza gramatyczna

yaḥ yat sn. 1i.1 m. kto;
tu av. ale, wtedy, z drugiej strony, i;
ātma-ratiḥ ātma-rati 1i.1 m. ; BV : yasyātmani ratir asti saḥ ten, czyja rozkosz jest w jaźni (od: ātman – jaźń; ram – radować się, bawić, rati – przyjemność, rozkosz – często seksualna);
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
syāt as (być) Pot. P 1c.1 byłby;
ātma-tṛptaḥ ātma-tṛpta 1i.1 m. ; TP : ātmanā / ātmani tṛpta iti dzięki jaźni / w jaźni zadowolony (od: ātman – jaźń; tṛp – być zadowolonym, PP tṛpta – zadowolony, usatysfakcjonowany);
ca av. i;
mānavaḥ mānava 1i.1 m. człowiek (od: man – myśleć, manu – człowiek);
ātmani ātman 7i.1 m. w jaźni, w sobie;
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
ca av. i;
saṃtuṣṭaḥ saṃtuṣṭa (sam-tuṣ – radować się) PP 1i.1 m. uradowany, zadowolony w pełni;
tasya tat sn. 6i.1 m. jego;
kāryam kārya (kṛ robić) PFx 1i.1 n. do zrobienia, praca, obowiązek szczególnie religijny;
na av. nie;
vidyate vid (być, istnieć) Praes. Ā 1c.1 jest;

 

warianty tekstu

yas tv ātma-ratiryaścātma-ratir (a kto znajdujący rozkosz w jaźni);
ātmany eva ca → ātmanaiva ca (i dzięki jaźni jedynie);

 
 


Śāṃkara

Legenda:
fragmenty komentowanego wersetu
cytaty z różnych pism
wprowadzenie polemiki

Jeśli tak jest, to czy wprawiony w ruch cykl (BhG 3.16) ma być wspierany przez wszystkich, czy też jedynie przez tego, kto nie zna jaźni i kto nie uzyskał stałości w jodze wiedzy dostępnej znającym jaźń sankhjaikom, a osiąganej dzięki środkowi jakim jest wcześniej opisana joga czynu? Przewidując takie pytanie Ardźuny, [odpowiada] sam lub na mocy rozważonego w pismach znaczenia, [jak w poniższym fragmencie]:

evaṃ sthite kim evaṃ pravartitaṃ caktraṃ (BhG 3.16) sarveṇānuvartanīyaṃ āho-svit pūrvokta-karma-yogānuṣṭhānopāya-prāpyām anātma-vidā jñāna-yogenaiva niṣṭhām ātma-vidbhiḥ sāṃkhyair anuṣṭheyām aprāptenaiva? ity evam artham arjunasya praśnam āśaṅkaya svayam eva vā śāstrārthasya viveka-pratipatty-artham

Świętobliwy bramin, który odrzucił fałszywą wiedzę, ową jaźń poznał i dzięki odrzuceniu fałszywej wiedzy, oraz dzięki wypełnianiu wszelkimi sposobami [praktyk], porzuca pragnienia jak posiadania synów i zostaje ascetą angażującym się jedynie, by utrzymać ciało. Ci [którzy tak czynią] nie mają innych obowiązków poza rozważaniem wiedzy o jaźni” (Bṛh-up 3.5.1 – wersja znacznie różniąca się od współcześnie zaświadczonego tekstu, bądź jego parafraza).

etaṃ vai tam ātmānaṃ viditvā nivṛtta-mithyā-jñānāḥ santo brāhmaṇā mithyā-jñānavadbhyo ’vaśyaṃ kartavyebhyaḥ putraiṣaṇādibhyo vyutthāyātha bhikṣā-caryaṃ śarīra-sthiti-mātra-prayuktaṃ caranti | na teṣām ātma-jñāna-niṣṭhā-vyatirekeṇānyat kāryam asti (Bṛh-up 3.5.1)

Bóg, pragnąc przedstawić w księdze Gity takie właśnie znaczenie Objawienia, oznajmia:

ity evaṃ śruty-artham iha gītā-śāstre pratipipādayiṣitam āviṣkurvann āha bhagavān –

Ale człowiek, który jedynie w jaźni rozkosz znajduje, w jaźni jest zadowolony
i jedynie w jaźni się raduje, dla niego nie ma obowiązków.

yas tv ātma-ratir eva syād ātma-tṛptaś ca mānavaḥ |
ātmany eva ca saṃtuṣṭas tasya kāryaṃ na vidyate ||3.17||

Ale ten, sankhjaik, stały w wiedzy o jaźni, kto w jaźni rozkosz znajduje – raduje się jedynie w sobie, a nie [raduje się] przedmiotami, kto w jaźni jest zadowolony – kogo zadawala jedynie jaźń, a nie smaki płynące z jadła i innych [doznań], ten człowiek, czyli wyrzeczeniec jedynie w jaźni się raduje.

yas tu sāṃkhya ātma-jñāna-niṣṭha ātma-ratiḥ ātmany eva ratir na viṣayeṣu yasya sa ātma-ratir eva syād bhaved ātma-tṛptaś tmanaiva tṛpto nānna-rasādinā sa mānavo manuṣyaḥ saṃnyāsī ātmany eva ca santuṣṭaḥ |

Radość większości [osób] płynie z zewnętrznych przedmiotów, gdy się je zignoruje, w sobie się raduje, wówczas całkowicie wyzbywa się namiętności. Kto jest takim znawcą jaźni, dla niego nie ma obowiązku – nie ma powinności. Oto znaczenie.

santoṣo hi bāhyārtha-lābhe sarvasya bhavati, tam anapekṣya ātmany eva ca santuṣṭaḥ sarvato vīta-tṛṣṇa ity etat | ya īdṛśaḥ ātma-vit tasya kāryaṃ karaṇīyaṃ na vidyate nāstīty arthaḥ ||3.17||

 

Rāmānuja


komentarz wspólny przy wersecie BhG 3.18

 

Śrīdhara


tad evaṃ na karmaṇām ārambhād ity-ādinā ajñasya antaḥ-karaṇa-śuddhy-arthaṃ karma-yogam uktvā jñāninaḥ karmānupayogam āha yas tv iti dvābhyām | ātmany eva ratiḥ prītir yasya saḥ | tataś cātmany eva tṛptaḥ svānandānubhavena nirvṛtaḥ | ataeva ātmany eva santuṣṭo bhogāpekṣā-rahito yas tasya kartavyaṃ karma nāstīti

 

Madhusūdana


yas tv indriyārāmo na bhavati paramārtha-darśī sa evaṃ jagac-cakra-prabhṛti-hetu-bhūtaṃ karmānanutiṣṭhann api na pratyavaiti kṛtakṛtyatvād ity āha dvābhyām yas tv iti | indriyārāmo hi srak-candana-vanitādiṣu ratim anubhavati manojñānna-pānādiṣu tṛptiṃ paśu-putra-hiraṇyādi-lābhena rogādy-abhāvena ca tuṣṭim | ukta-viṣayābhāve rāgiṇām araty-atṛpty-atuṣṭi-darśanād rati-tṛpti-tuṣṭyau mano-vṛtti-viśeṣāḥ sākṣi-siddhāḥ | labdha-paramātmānanas tu dvaita-darśanābhāvād atiphalgutvāc ca viṣaya-sukhaṃ na kāmayata ity uktaṃ yāvān artha udapāne ity atra | ato 'nātma-viṣayaka-rati-tṛpti-tuṣṭy-abhāvād ātmānaṃ paramānandam advayaṃ sākṣātkurvann upacārād evam ucyate – ātma-ratir ātma-tṛpta ātma-santuṣṭa iti | tathā ca śrutiḥ – ātma-krīḍa ātma-ratiḥ kriyāvān eva brahma-vidāṃ variṣṭhaḥ iti | ātma-tṛptaś ceti cakāra eva-kārānukarṣaṇārthaḥ | mānava iti yaḥ kaścid api manuṣya evambhūtaḥ sa eva kṛtakṛtyo na tu brāhmaṇatvādi-prakarṣeṇeti kathayitum | ātmany eva ca santuṣṭa ity atra ca-kāraḥ samuccayārthaḥ | ya evambhūtasyādhikāra-hetv-abhāvāt kim api kāryaṃ vaidikaṃ laukikaṃ vā na vidyate

 

Viśvanātha


tad evaṃ niṣkāmatvāsāmarthye sa-kāmo 'pi karma kuryād evety uktam | yas tu śuddhāntaḥ-karaṇatvāt jñāna-bhūmikām ārūḍhaḥ sa tu nityaṃ kāmyaṃ ca na karotīty āha yas tv iti dvābhyām | ātma-ratir ātmārāmo yata ātma-tṛptaḥ ātmānandānubhavena nirvṛtaḥ | na svātmani nirvṛto bahir-viṣaya-bhoge 'pi kiñcin nirvṛto bhavatu | atra naivety āhaātmany eva na tu bahir-viṣaya-bhoge tasya kāryaṃ kartavyatvena karma nāsti

 

Baladeva


yas tu mad-uktena niṣkāma-karmaṇā mad-upāsanena ca vimṛṣṭe citta-darpaṇe sañjātena dharma-bhūta-jñānenātmānam adarśat tasya na kiñcit karma kartavyam ity āha yas tv iti dvābhyām | ātmany apahata-pāpmatvādi-guṇāṣṭaka-viśiṣṭe sva-svarūpe avalokite ratir yasya saḥ | ātmanā sva-prakāśānandenāvalokitena tṛpto na tv anna-pānādinā | ātmany eva ca tādṛśe santuṣṭo na tu nṛtya-gītādau | tasyaivambhūtasya tad-avalokānāya kiñcit karma kartavyaṃ na vidyate sarvadāvalokitātma-svarūpatvāt

 
 

Michalski


Lecz kto znajduje radość w samym sobie, samemu sobie wystarcza, w sobie samym widzi zadowolenie – taki człowiek nie ma tu nic do spełnienia.

 

Olszewski


Lecz kto szczęśliwy w swem sercu i zadowolony z siebie, w sobie samym znajduje radość swoją, ten nie gardzi żadnym czynem.

 

Dynowska


Lecz ten, któremu Duch jest radością jedyną, który w Duchu wszystko znajduje i nic poza Nim nie pragnie, ten zaprawdę od wszelkiego działanie jest wolny i nic już tu nie ma do spełnienia.

 

Sachse


Ten zaś człowiek,
którego szczęście wypływa z atmana,
ten, kto cieszy się atmanem
i w atmanie znajduje radość,
ten nie ma już do spełnienia nic więcej.

 

Kudelska


Lecz ten człowiek, który pełnię zadowolenia w duchu znalazł,
Który wyższym duchem się raduje i w duchu jedynie widzi przyjemność, nie ma już żadnej powinności do spełnienia.

 

Rucińska


Lecz człowiek, co tylko Sobą się cieszy, Sobą raduje,
W Sobie znajduje przyjemność – nie ma już nic do spełnienia.

 

Szuwalska


Samozadowolenie, dążenie do wiedzy,
Przynosi satysfakcję, zwalnia z obowiązków.

 

Byrski


Który człek by się ukochał a i sam się zaspokoił,
Oraz w sobie się radował – nie ma dlań żadnego działa.

 
 

Both comments and pings are currently closed.