BhG 3.22

analiza syntaktyczna

he pārtha (Prythowicu!),
me (dla mnie) kartavyam (do zrobienia) na asti (nie istnieje),
triṣu (w trzech) lokeṣu (światach) [mama] (moje) anavāptam (nie osiągnięte) [va] avāptavyam (lub do osiągnięcia) kiṃ-cana (cokolwiek) na [asti] (nie istnieje).
[tathā api aham] ca (i dlatego właśnie ja) karmaṇi eva (jedynie w czynie) varte (pozostaję).

tłumaczenie polskie

Prythowicu, nie ma dla mnie [żadnej] powinności,
w trzech światach nie mam nic niezdobytego [ani nic] do zdobycia,
[mimo to] zaiste pozostaję w czynie.

analiza gramatyczna

na	–	av. – nie;
me	–	asmat sn. 6i.1 – mój (skrócona forma od: mama);
pārtha	–	pārtha 8i.1 m. – o synu Prythy (od: √ pṛth – rozszerzać, pṛthā – Kunti, matka Pandowiców);
asti	–	√ as (być) Praes. P 1c.1 – jest;
kartavyam	–	kartavya ( √ kṛ – robić) PF 1i.1 n. – do zrobienia, praca, obowiązek;
triṣu	–	tri 7i.3 m. – w trzech;
lokeṣu	–	loka 7i.3 m. – w światach;
kiṃ-cana	–	kim-cana sn. 1i.1 m. – cokolwiek (od: kim – co?; -cana – partykuła nieokreśloności);
na	–	av. – nie;
anavāptam	–	an-avāpta (ava- √ āp – osiągać, zdobywać) PP 1i.1 n. – nie zdobytego;
avāptavyam	–	avāptavya (ava- √ āp – osiągać, zdobywać) PF 1i.1 n. – do zdobycia;
varte	–	√ vṛt (toczyć się, poruszać, pozostawać) Praes. P 3c.1 – pozostaję;
eva	–	av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
ca	–	av. – i;
karmaṇi	–	karman 7i.1 n. – w czynie, w działaniu (od: √ kṛ – robić);

warianty tekstu

nānavāptam avāptavyaṃ → nānuvāptam avāptavyaṃ / nānāvāptam avāptavyaṃ / nānavāptam avāptaṃ vā (nie [ma] osiągniętego i do osiągnięcia / nie [ma] różnorodnego osiągniętego i do osiągnięcia / nie [ma] nieosiągniętego lub osiągniętego);
varta eva → pravarte ‘tha / kartur eva / vartāmy eva (co więcej pozostaję / właśnie sprawcy / właśnie pozostaję);

Śāṃkara

Legenda:
fragmenty komentowanego wersetu
cytaty z różnych pism
wprowadzenie polemiki

Jeśli błądzisz co do tego, co powinno być czynione dla dobra świata, czemu nie weźmiesz mnie za przykład?		yady atra te loka-saṃgraha-kartavyatāyāṃ vipratipattis tarhi māṃ kiṃ na paśyasi?
Prythowicu, nie ma dla mnie żadnej powinności, w trzech światach nie mam nic niezdobytego [ani nic] do zdobycia, [mimo to] zaiste jestem aktywny.		na me pārthāsti kartavyaṃ triṣu lokeṣu kiṃcana | nānavāptam avāptavyaṃ vartaiva ca karmaṇi ||3.22||
O Prythowicu, nie ma dla mnie, czyli nie istnieje, nawet w trzech światach, żadna, nawet drobna, powinność.		na me mama pārtha nāsti na vidyate kartavyaṃ triṣv api lokeṣu kiṃcana kiṃcid api |
Dlaczego? Nie ma nic niezdobytego, to czego bym nie osiągnął, ani nic do zdobycia, to co mógłbym osiągnąć. Mimo tego zaiste jestem aktywny.		kasmāt? nānavāptam aprāptam avāptavyaṃ prāpaṇīyam | tathāpi vartaiva ca karmaṇy aham ||3.22||

Rāmānuja

na me sarveśvarasyāptakāmasya sarvajñasya satyasaṅkalpasya triṣu lokeṣu devamanuṣyādirūpeṇa svacchandato vartamānasya kiṃcid api kartavyam asti, yato 'navāptaṃ karmaṇāvāptavyaṃ na kiṃcid apy asti/ athāpi lokarakṣāyai karmaṇy eva varte

Śrīdhara

atra cāhameva dṛṣṭānta ity āha na ma iti tribhiḥ | he pārtha ! me kartavyaṃ nāsti | yatas triṣv api lokeṣu anavāptam aprāptaṃ sadāvaptavyaṃ prāpyaṃ nāsti | tathāpi karmaṇy ahaṃ varta eva karma karomy evety arthaḥ

Madhusūdana

atra cāham eva dṛṣṭānta ity āha na ma iti tribhiḥ | he pārtha na me mama triṣv api lokeṣu kim api kartavyaṃ nāsti | yato 'navāptaṃ phalaṃ kiṃcin mamāvāptavyaṃ nāsti | tathāpi varta eva karmaṇy ahaṃ karma karomy evety arthaḥ | pārtheti sambodhayan viśuddha-kṣatriya-vaṃśodbhavas tvaṃ śūrāpatyāpatyatvena cātyantaṃ mat-samo 'ham iva vartitum arhasīti darśayati

Viśvanātha

atrāham eva dṛṣṭānta ity āha tribhiḥ

Baladeva

śreṣṭhaḥ karma-phala-nirapekṣo 'pi loka-saṅgrahāya śāstroditāni karmāṇy ācared ity arthe svaṃ dṛṣṭāntam āha na me pārtheti tribhiḥ | sarveśasya satya-saṅkalpasya satya-kāmasya me kartavyaṃ nāsti | phalārthinā khalu karmānuṣṭheyam | na ca nikhila-phalāśrayasya svayaṃ parama-phalātmano me karmāpekṣyam ity arthaḥ | etad darśayati triṣv iti | yataḥ sarveṣu lokeṣu karmaṇā yat phalam avāptavyaṃ tad-anavāptam alabdhaṃ mama nāsti sarvaṃ tan madīyam evety arthaḥ | tathāpi śāstroktaṃ karmāhaṃ karomy evety āha varta iti

Michalski

Chociaż we wszystkich trzech światach, o Partho, nie mam nic do spełnienia, ani też nic do osiągnięcia, czegobym dotąd nie osiągnął, jednakże ciągle oddaję się działaniu.

Olszewski

Ja sam, synu Prithy, nie mam co robić w trzech światach, żadne nowe dobro nie pozostało mi do osiągnięcia; a jednak działam.

Dynowska

Zważ, o Parto, iż w trzech światach ogromnych nie masz nic co bym pełnić miał, nic co bym osiągnąć mógł, a jednak działam niezmiennie wciąż.

Sachse

W żadnym z trzech światów, o synu Prithy,
nie ma dla mnie nic do spełnienia.
Nie ma niczego, czego bym nie osiągnął,
a co byłoby godne osiągnięcia.
A jednak jestem czynny!

Kudelska

We wszystkich trzech światach, synu Prithy, nie ma niczego, co miałbym wykonać,
Ani żadnej rzeczy do zdobycia, o którą bym się starał; a jednak wciąż działam.

Rucińska

Wszak nie ma dla mnie w trzech światach nic do zrobienia, o Parthc
Nic, czego bym nie osiągnął lub miał osiągnąć – a działam!

Szuwalska

Choć we wszystkich trzech światach nie ma, synu Kunti,
Niczego, co bym musiał zrobić czy osiągnąć,
To i tak wykonuję swoje obowiązki.

Byrski

Choć w trzech światach nie masz, Partho, nic com ja powinien zrobić,
Ni osiągnąć, czego nie mam, to czyn przecież podejmuję.