BhG 12.15

analiza syntaktyczna

lokaḥ (świat) yasmāt (z powodu którego) na udvijate (nie rozpacza),
yaḥ ca (i który) lokāt (z powodu świata) na udvijate (nie rozpacza),
yaḥ (który) harṣāmarṣa-bhayodvegaiḥ muktaḥ (wolny od ekscytacji, od zniecierpliwienia, od strachu i od rozpaczy),
sa ca (ten) me (mi) priyaḥ (drogi).

tłumaczenie polskie

Z powodu którego świat nie rozpacza i który nie rozpacza z powodu świata,
wolny od ekscytacji, niecierpliwości, strachu i rozpaczy jest mi drogi.

analiza gramatyczna

yasmāt	–	yat sn. 5i.1 m. – od którego;
na	–	av. – nie;
udvijate	–	ud- √ vij (bać się, trząść)  Praes. Ā 1c.3 – boi się, jest przerażony, rozpacza;
lokaḥ	–	loka 1i.1 m. – świat, ludzkość;
lokāt	–	loka 5i.1 m. – od świata, od ludzkości;
na	–	av. – nie;
udvijate	–	ud- √ vij (bać się, trząść)  Praes. Ā 1c.3 – boi się, jest przerażony, rozpacza;
ca	–	av. – i;
yaḥ	–	yat sn. 1i.1 m. – kto;
harṣāmarṣa-bhayodvegaiḥ	–	harṣa-amarṣa-bhaya-udvega 3i.3 m. ; DV : harṣeṇa cāmarṣeṇa ca bhayena codvegena ceti  – od ekscytacji, od gniewu, od strachu, od rozpaczy (od: √ hṛṣ –  ekscytować się, podnosić się, harṣa – podniesienie się, ekscytacja, podniecenie; √ mṛṣ – straszyć, marṣa – cierpliwość, wytrwałość, amarṣa – niecierpliwość, gniew; √ bhī – straszyć, bhaya – strach; ud- √ vij – pędzić ku górze, być poruszonym, być wstrząśniętym, udvega – drżenie, strach, poruszenie, rozpacz z powodu utraty ukochanego obiektu);
muktaḥ	–	mukta ( √ muc – wyzwalać, uwalniać) PP 1i.1 m. – wyzwolony;
yaḥ	–	yat sn. 1i.1 m. – kto;
saḥ	–	tat sn. 1i.1 m. – on;
ca	–	av. – i;
me	–	asmat sn. 6i.1 – mój (skrócona forma od: mama);
priyaḥ	–	priya 1i.1 m. – lubiany, ukochany, miły (od: √ prī – sprawić radość);

warianty tekstu

lokān nodvijate ca yaḥ→ lokād udvijate na yaḥ (który z powodu świata nie jest przerażony);
ca yaḥ → tu yaḥ / hi saḥ (ale który / zaiste on);
harṣāmarṣa-bhayodvegair → harṣāmarṣa-bhaya-krodhair / harṣāmarśa-bhayodvegair / harṣamanyu-bhaya-krodhair / harṣād dharṣa-bhayodvegair (od ekscytacji, od zniecierpliwienia, od strachu i od złości / od ekscytacji, od dotykania, od strachu i od rozpaczy / od ekscytacji, od dumy, od strachu i od złości / od ekscytacji oraz od ekscytacji, strachu i rozpaczy);
sa ca → sa hi (zaiste on);

Śāṃkara

yasmāt saṃnyāsino nodvijate nodvegaṃ gacchati na santapyate na saṃkṣubhyati lokaḥ, tathā lokān nodvijate ca yaḥ, harṣāmarṣa-bhayodvegair harṣaś cāmarṣaś ca bhayaṃ codvegaś ca tair harṣāmarṣa-bhayodvegair muktaḥ | harṣaḥ priya-lābhe’ntaḥ-karaṇasyotkarṣo romāñcanāśrupātādi-liṅgaḥ | amarṣo’sahiṣṇutā | bhayaṃ trāsaḥ | udvega udvignatā | tair mukto yaḥ sa ca me priyaḥ

Rāmānuja

yasmāt karmaniṣṭhāt puruṣān nimittabhūtāl loko nodvijate yo lokodvegakaraṃ karma kiñcid api na karotītyarthaḥ / lokāc ca nimittabhūtād yo nodvijate yam uddiśya sarvaloko nodvegakaraṃ karma karoti; sarvāvirodhitvaniścayāt / ata eva kañcana prati harṣeṇa, kañcana prati amarṣeṇa, kañcana prati bhayena, kañcana prati udvegena muktah; evaṃbhūto yaḥ, so ‚pi mama priyaḥ

Śrīdhara

kiṃ ca yasmād iti | yasmāt sakāśāl loko jano nodvijate bhaya-śaṅkayā saṃkṣobhaṃ na prāpnoti | yaś ca lokān nodvijate | yaś ca svābhāvikair harṣādibhir yuktaḥ | tatra harṣaḥ svasyeṣṭa-lābha utsāhaḥ | amarṣaḥ parasya lābhe ‚sahanam | bhayaṃ trāsaḥ | udvego bhayādi-nimittaś citta-kṣobhaḥ | etair vimukto yo mad-bhaktaḥ sa ca me priyaḥ

Madhusūdana

punas tasyaiva viśeṣaṇāni yasmād iti | yasmāt sarva-bhūtābhaya-dāyinaḥ saṃnyāsino hetor nodvijate na santapyate loko yaḥ kaścid api janaḥ | tathā lokān niraparādhodvejanaika-vratāt khala-janān nodvijate ca yaḥ | advaita-darśitvāt parama-kāruṇikatvena kṣamā-śīlatvāc ca | kiṃ ca harṣaḥ svasya priya-lābhe romāñcāśru-pātādi-hetur ānandābhivyañjakaś citta-vṛtti-viśeṣaḥ | amarṣaḥ parotkarṣāsahana-rūpaś citta-vṛtti-viśeṣaḥ | bhayaṃ vyāghrādi-darśanādhīnaś citta-vṛtti-viśeṣas trāsaḥ | udvega ekākī kathaṃ vijane sarva-parigraha-śūnyo jīviṣyāmīty evaṃvidho vyākulatā-rūpaś citta-vṛtti-viśeṣas tair harṣāmarṣa-bhayodvegair mukto yaḥ | advaita-darśitayā tad-ayogyatvena tair eva svayaṃ parityakto na tu teṣāṃ tyāgāya svayaṃ vyāpṛta iti yāvat | tena mad-bhakta ity anukṛṣyate | īdṛśo mad-bhakto yaḥ sa me priya iti pūrvavat

Viśvanātha

kiṃ ca yasyāsti bhaktir bhagavaty akiṃcanā sarvair guṇais tatra samāsate surāḥ [BhP 5.18.12] ity-ādy-ukter mat-prīti-janakā anye ‚pi guṇā mad-bhaktyā muhur abhyastayā svata evotpadyante, tān api tvaṃ śṛṇv ity āha | yasmād iti pañcabhiḥ | harṣādibhIḥ prākṛtair harṣāmarṣa-bhayodvegair mukta ity ādinoktān api kāṃścid guṇān durlabhatva-jñāpanārthaṃ punar āha yo na hṛṣyatīti

Baladeva

yasmāl lokaḥ ko ‚pi jano nodvijate bhaya-śaṅkayā kṣobhaṃ na labhate | yaḥ kāruṇikatvāj janodvejakaṃ karma na karoti | lokāc ca yo nodvijate sarvāvirodhitva-viniścayād yad-udvejakaṃ karma loko na karoti | yaś ca harṣādibhiḥ kartṛbhir mukto, na tu teṣāṃ mocane svayaṃ vyāpārī | atigambhīrātma-rati-nimagnatvāt tat-sparśenāpi rahita ity arthaḥ | tatra sva-bhogyāgamotsāho harṣaḥ, para-bhogyāgamāsahanam amarṣaḥ | duṣṭa-sattva-darśanādhīno vitrāsaḥ bhayam | kathaṃ nirudyamasya mama jīvanam iti vikṣobhas tūdvegaḥ | etāś catasraś citta-vṛttayaḥ

Michalski

Ten, przed kim świat nie drży, i kto sam nie drży przed światem, kto jest wolny od radości, niezadowolenia, strachu, niepokoju, – ten jest mi miłym.

Olszewski

Ten, kto nie zakłóca spokoju świata i kogo świat nie zakłóca, kto się wyzbył uniesień radości i gniewu, bojaźni i trwogi: takoż jest mi drogi.

Dynowska

Kto niczym cierpienia w świecie nie powiększa i sam żadnym nie podlega troskom, wolny od wzruszeń, radości, lęków i gniewów, ten drogi Mi jest.

Sachse

Kto nie napawa ludzi lękiem
i kto sam nie odczuwa lęku przed ludźmi,
kto wolny jest od radości, gniewu, lęku i niepokoju,
ten jest mi drogi.

Kudelska

Ten, którego świat się nie lęka i który nie lęka się świata,
Kto wolny od radości, gniewu, strachu, jak i wzruszeń, on jest mi drogi.

Rucińska

Kto ludzi nic niepokoi i kogo ludzie nie trwożą,
Bez wzruszeń, złości, bez obaw i leku, ten jest mi miły!

Szuwalska

Kto nikogo nie krzywdzi i sam nie ulega
Zmiennym szczęścia nastrojom, troskom, niepokojom,
Od lęku będąc wolnym, również jest Mi drogi.