BhG 2.35

analiza syntaktyczna

mahā-rathāḥ (wielcy rydwannicy) tvām (ciebie) bhayāt (ze strachu) raṇāt (z walki) uparatam (za wycofanego) maṃsyante (będą uważać).
yeṣām ca (i dla których) tvam (ty) bahu-mataḥ (wielce szanowany) bhūtvā (byłeś), [teṣām] (wśród nich) lāghavam (brak szacunku) yāsyasi (osiągniesz).

tłumaczenie polskie

Wielcy rydwannicy pomyślą, że ze strachu wycofałeś się z bitwy,
a ci, których wielki szacunek zdobyłeś, w pogardzie cię mieć będą.

analiza gramatyczna

bhayāt	–	bhaya 5i.1 n. – ze strachu (od: √bhī – straszyć);
raṇāt	–	raṇa 5i.1 m. – z bitwy (od: √raṇ – radować się, raṇa – radość, konflikt, bój);
uparatam	–	upa-rata (upa-√ram – zatrzymywać) PP 2i.1 m. – zatrzymanym, wycofanym;
maṃsyante	–	√man (myśleć) Fut. Ā 1c.3 – pomyślą;
tvām	–	yuṣmat sn. 2i.1 – o tobie;
mahā-rathāḥ	–	mahā-ratha 1i.3 m.; BV: yeṣāṃ rathā mahāntaḥ santi te – ci, których rydwany są wielkie (od: √mah – powiększać, mahant – wielki; ratha – rydwan);
yeṣām	–	yat sn. 6i.2 m. – których;
ca	–	av. – i;
tvam	–	yuṣmat sn. 1i.1 – ty;
bahu-mataḥ	–	bahu-mata 1i.1 m. – bahu mata iti – wielce szanowany (od: bahu av. – bardzo; √man – myśleć, PP mata – uważany, szanowany);
bhūtvā	–	√bhū (być) absol. – stawszy się;
yāsyasi	–	√yā (iść, osiągać) Fut. P 2c.1 – osiągniesz;
lāghavam	–	lāghava 2i.1 n. – lekkość, małość, brak szacunku (od: laghu – lekki, mały);

warianty tekstu

maṃsyante → manyaṃte (myślą);
tvāṃ → tvā (ciebie);
yeṣāṃ → eṣāṃ / keṣāṃ (tych / których?);

Śāṃkara

Legenda:
fragmenty komentowanego wersetu
cytaty z różnych pism
wprowadzenie polemiki

Co więcej:		kiṃ ca –
Wielcy rydwannicy pomyślą, że ze strachu z boju zbiegłeś, ci, których szacunek zyskałeś, w pogardzie mieć cię będą.		bhayād raṇād uparataṃ maṃsyante tvāṃ mahārathāḥ | yeṣāṃ ca tvaṃ bahumato bhūtvā yāsyasi lāghavam ||2.35||
Wielcy rydwannicy, na czele z Durjodnaną, pomyślą, czyli będą uważać, że nie ze współczucia, ale ze strachu przed Karną i innymi z boju, czyli przed walką, zbiegłeś, czyli ją porzuciłeś. Ci, jak Durjodnana, których szacunek zyskałeś, którzy uważali, że jesteś obdarzony wieloma cnotami, ponownie w pogardzie mieć cię będą – przestaną cię szanować.		bhayāt karṇādibhyaḥ raṇāt yuddhāt uparataṃ nivṛttaṃ maṃsyante cintayiṣyanti na kṛpayeti tvāṃ mahārathāḥ duryodhana-prabhṛtayaḥ | yeṣāṃ ca tvaṃ duryodhanādīnāṃ bahu-mato bahubhir guṇair yuktaḥ ity evaṃ mataḥ bahumato bhūtvā punar yāsyasi lāghavaṃ laghu-bhāvam ||2.35||

Rāmānuja

bandhu-snehāt kāruṇyāc ca yuddhān nivṛttasya śūrasya mamākīrtiḥ katham āgāmiṣyatity atrāha—bhayād iti | yeṣāṃ karṇa-duryodhanādīnāṃ mahārathānām itaḥ pūrvaṃ tvaṃ śūre vairī iti bahumato bhūtvā idānīṃ yuddhe samupasthite nivṛttavyāpārtayā lāghavaṃ sugrahatāṃ yāsyasi | te mahārthāḥ tvāṃ bhayād yuddhād upartaṃ maṃsyante | śūraṇāṃ hi viriṇāṃ śatrubhayād ṛte bandhusnehādinā yuddhād upartiḥ nopapadyate

Śrīdhara

kiṃ ca bhayād iti | yeṣāṃ bahu-guṇatvena tvaṃ pūrvaṃ sammato ‚bhūs ta eva bhayāt saṃgrāmān nivṛttaṃ tvāṃ manyeran | tataś ca pūrvaṃ bahumato bhūtvā lāghavam laghutāṃ yāsyasi

Madhusūdana

komentarz wspólny przy wersecie BhG 2.36

Viśvanātha

yeṣāṃ tvaṃ bahu-mato ‚smac-chatrur arjunas tu mahāśūra iti bahu-saṃmāna-viṣayo bhūtvā samprati yuddhād uparame sati lāghavaṃ yāsyasi te duryodhanādayo mahārathās tvāṃ bhayād eva raṇād uparataṃ maṃsyanta ity anvayaḥ | kṣatriyāṇāṃ hi bhayaṃ vinā yuddhoparati-hetur bandhu-snehādiko nopapadyata iti matveti bhāvaḥ

Baladeva

nanu kula-kṣaya-doṣāt kāruṇyāc ca vinivṛttasya mama katham akīrtiḥ syād iti cet tatrāha bhayād iti | mahārathā duryodhanādayas tvāṃ karṇādi-bhayān na tu bandhu-kāruṇyād raṇād uparataṃ maṃsyante | na hi śūrasya śatru-bhayaṃ vinā bandhu-snehena yuddhād uparatir ity arthaḥ | itaḥ pūrvaṃ yeṣāṃ tvaṃ bahumataḥ śūro vairīti bahu-guṇavattayā saṃmato ‚bhūr idānīṃ yuddhe samupasthite kātaro ‚yaṃ vinivṛtta ity evaṃ tat-kṛtaṃ lāghavaṃ duḥsahaṃ yāsyasi

Michalski

Rycerze, co jeżdżą na wielkich wozach wojennych, myśleć będą o tobie, żeś się ze strachu od bitwy powstrzymał, ci zaś, u których byłeś w wysokiej czci, będą odtąd tobą pogardzali.

Olszewski

Książęta pomyślą, żeś ze strachu uchylił się od bitwy: ci, którzy cię mieli za wielkodusznego, pogardzać tobą będą.

Dynowska

Wśród wodzów sławnych – wozów bojowników – żeś z pola walki ze strachu uszedł, utrwali się mniemanie, i ty, tak dziś szanowany, staniesz się godny w ich oczach pogardy.

Sachse

Wojownicy na wielkich rydwanach
uznają, że to strach kazał ci się cofnąć przed walką,
i nawet ci, którzy niegdyś darzyli cię szacunkiem,
teraz będą cię lekceważyć.

Kudelska

Wielcy wojownicy, których szacunek zdobyłeś, pomyślą,
Żeś ze strachu z pola bitwy uszedł, i będą cię lekceważyć.

Rucińska

Żeś uciekł z bitwy ze strachu, pomyślą wielcy rycerze –
I ci, co wpierw cię cenili, otoczą cię teraz wzgardą.

Szuwalska

Wielcy bohaterowie, co twe imię chwalą,
Pomyślą, iż ze strachu zbiegłeś z pola walki.
Zaczną tobą pogardzać, będą z ciebie kpili.

Byrski

Wojownicy mniemać będą, żeś ze strachu z bitwy uciekł.
Ci, przez których byłeś czczony, będą ciebie lekceważyć.