BhG 2.53

analiza syntaktyczna

yadā (kiedy) te (twoja) śruti-vipratipannā (zakłopotana przez Wedy) buddhiḥ (roztropność), samādhau (w skupieniu) niścalā (niezmienna) acalā (nieporuszona) [satī] (będąca) sthāsyati (znajdzie się),
tadā (wtedy) yogam (jogę) avāpsyasi (osiągniesz).

analiza gramatyczna

śruti-viprati-pannā	–	śruti-vi-prati-panna 1i.1 f.; TP: yā śrutibhir / śrutiṣu vipratipannā tā – która zakłopotana jest przez Wedy lub co do Wed (od: √śru – słuchać, śruti – słuchanie, Wedy; vi-prati-√pad – idący w przeciwne kierunki, błądzący, skonfundowany, PP vipratipanna – niepewny, zakłopotany, skonfundowany);
te	–	yuṣmat sn. 6i.1 – twoja (skrócona forma od: tava);
yadā	–	av. – kiedy (korelatyw do: tadā – wtedy, wówczas);
sthāsyati	–	√sthā (stać) Fut. P 1c.1 – stanie, znajdzie się;
niścalā	–	niś-cala 1i.1 f. – nieporuszona, niezmienna, stała (od: √cal – ruszać, trząść, cala – brak stabilności, poruszanie);
samādhau	–	samādhi 7i.1 m. – w połączeniu, w skupieniu, w uwadze, w harmonii (od: sam-ā-√dhā – umieszczać, naprawiać, ustawiać, korygować, koncentrować);
acalā	–	a-cala 1i.1 f. – nieporuszona (od: √cal – ruszać, trząść, cala – brak stabilności, poruszanie);
buddhiḥ	–	buddhi 1i.1 f. – roztropność, rozum, myśl, rozsądek, intelekt, percepcja, poznanie, idea, pogląd (od: √budh – budzić, rozumieć, percepować);
tadā	–	av. – wtedy, wówczas;
yogam	–	yoga 2i.1 m. – przyłączanie, zysk, zaprzęgnięcie, zastosowanie, metodę, środki, jogę (od:√yuj – zaprzęgać, łączyć);
avāpsyasi	–	ava-√āp (osiągać) Fut. P 2c.1 – osiągniesz;

warianty tekstu

yadā → yathā (jak);
niścalā → niścitā / niṣphalā / niścalaṃ (pewna / pozbawiona rezultatów / nieruchomą [jogę]);
avāpsyasi → avāpsyati (osiągnie);

Śāṃkara

Legenda:
fragmenty komentowanego wersetu
cytaty z różnych pism
wprowadzenie polemiki

Możesz zapytać: „Kiedy uzyskam najwyższy przedmiot jogi, owoc zrodzony z jogi czynu, czyli mądrość rozróżniania jaźni dzięki przekroczeniu okrywy mroku?”. Zatem posłuchaj:		moha-kalilātyaya-dvāreṇa labdhātma-vivekaja-prajñaḥ kadā karma-yogajaṃ phalaṃ paramārtha-yogam avāpsyāmīti cet, tat sṛṇu –
Gdy twój rozum Objawienia niepewny, niezmienny i niewzruszony, w skupieniu się znajdzie, to wtedy jogę osiągniesz.		śruti-vipratipannā te yadā sthāsyati niścalā | samādhāv acalā buddhis tadā yogam avāpsyasyi ||2.53||
Objawienia niepewny, czyli zdezorientowany, mający liczne przekonania skutkiem mnogich celów, praktyk i relacji ukazanych w pismach, których należy słuchać, a które [skłaniają] ku aktywności i powściągnięciu (pravṛtti-nivṛtti-lakṣaṇa). Gdy, czyli w owym czasie, twój rozum znajdzie się (sthāsyati), czyli stanie się stały (sthirī), niezmienny, czyli wyzbyty ruchu (calana) i dezorientacji (vikṣepa), w skupieniu, czyli w jaźni, w której świadomość (citta) się skupiła, niewzruszony, tu w znaczeniu wyzbyty wyobrażeń (vikalpa), rozum, czyli narząd wewnętrzny…		śruti-vipratipannā aneka-sādhya-sādhana-saṃbandha-prakāśana-śrutibhiḥ śravaṇaiḥ pravṛtti-nivṛtti-lakṣaṇaiḥ vipratipannā nānā-pratipannā vikṣiptā satī te tava buddhir yadā yasmin kāle sthāsyati sthirībhūtā bhaviṣyati niścalā vikṣepa-calana-varjitā satī samādhau, samādhīyate cittam asminn iti samādhir ātmā, tasmin ātmani ity etat | acalā tatrāpi vikalpa-varjitā ity etat | buddhir antaḥkaraṇam |
Wówczas, w owym czasie, jogę osiągniesz, czyli zyskasz skupienie – mądrość [wynikłą z] rozróżniania.		tadā tasmin kāle yogam avāpsyasi viveka-prajñāṃ samādhiṃ prāpsyasi ||2.53||

Rāmānuja

yoge tv imāṃ śṛṇu [gītā 2.39] ity ādinā uktasya ātma-yāthātmya-jñāna-pūrvakasya buddhi-viśeṣa-saṃskṛta-karmānuṣṭhānasya lakṣaṇa-bhūtaṃ yogākhyaṃ phalam āha—śruti iti | śrutiḥ śravaṇam | asmattaḥ śravaṇena viśeṣataḥ pratipannā sakaletara-visajātīya-nitya-niratiśaya-sūkṣma-tattva-viṣayā svayam acalā eka-rūpā buddhiḥ asaṅga-karmānuṣṭhānena vimalīkṛte manasi yadā niścalā sthāsyati tada yogam ātmāvalokanam avāpsyasi | etad uktaṃ bhavati—śāstra-janyātma-jñāna-pūrvaka-karma-yogaḥ sthita-prajñatākhya-jñāna-niṣṭhām āpādyati, jñāna-niṣṭhā-rūpā sthita-prajñatā tu yogākhyam ātmāvalokanaṃ sādhayati iti

Śrīdhara

tataś ca śrutīti | śrutibhir nānā-laukika-vaidikārtha-śravaṇair vipratipannā | itaḥ pūrvaṃ vikṣiptā satī tava buddhir yadā samādhau sthāsyati | samādhīyate cittam asminn iti samādhiḥ parameśvaraḥ | tasmin niścalā viṣayair antarair anākṛṣṭā | ataevācalā | abhyāsa-pāṭavena tatraiva sthirā ca satī yogaṃ yoga-phalaṃ tattva-jñānam avāpsyasi

Madhusūdana

antaḥkaraṇa-śuddhyaivaṃ jāta-nirvedasya kadā jñāna-prāptir ity apekṣāyām āha śrutīti | te tava buddhiḥ śrutibhir nānā-vidha-phala-śravaṇair avicārita-tātparyair vipratipannā 'neka-vidha-saṃśaya-viparyāsavattvena vikṣiptā prāk | yadā yasmin kāle śuddhija-viveka-janitena doṣa-darśanena taṃ vikṣepaṃ parityajya samādhau parmātmani niścalā jāgrat-svapna-darśana-lakṣaṇa-vikṣepa-rahitācalā suṣupti-mūrcchā-stabdhībhāvādi-rūpa-laya-lakṣaṇa-calana-rahitā satī sthāsyati laya-vikṣepa-lakṣaṇau doṣau parityajya samāhitā bhaviṣyatīti yāvat | athavā niścalāsambhāvanā-viparīta-bhāvanā-rahitācalā dīrgha-kālādara-nairantarya-satkāra-sevanair vijātīya-pratyayādūṣitā satī nirvāta-pradīpavad ātmani sthāsyatīti yojanā | tadā tasmin kāle yogaṃ jīva-paramātmaikya-lakṣaṇaṃ tat-tvam-asīty ādi-vākya-janyam akhaṇḍa-sākṣātkāraṃ sarva-yoga-phalam avāpsyasi | tadā punaḥ sādhyāntarābhāvāt kṛta-kṛtyaḥ sthita-prajño bhaviṣyasīty abhiprāyaḥ

Viśvanātha

tataś ca śrutiṣu nānā-laukika-vaidikārtha-śravaṇeṣu vipratipannā asammatā viraketit yāvat | tatra hetuḥ niścalā teṣu teṣv artheṣu calituṃ vimukhībhūtety arthaḥ | kintu samādhau ṣaṣṭhe 'dhyāye vakṣyamāṇa-lakṣaṇe 'calā sthairyavatī | tadā yogam aparokṣānubhava-prāptyā, jīvan-mukta ity arthaḥ

Baladeva

nanu karma-phala-nirviṇṇatayā karmānuṣṭhānena labdha-hṛd-viśuddher abhyuditātma-jñānasya me kadātma-sākṣāt-kṛtir iti cet tatrāha śrutīti | śrutyā karmaṇāṃ jñāna-garbhatāṃ prabodhayantyā tam etam ity ādikayā vipratipannā viśeṣeṇa saṃsiddhā te buddhir acalā asambhāvanā-viparīta-bhāvanābhyāṃ virahitā yadā samādhau manasi nirvāta-dīpa-śikheva niścalā sthāsyati tadā yogam ātmānubhava-lakṣaṇam avāpsyasi | ayam arthaḥ phalābhilāṣa-śūnyatayānuṣṭhitāni karmāṇi sthita-prajñatā-rūpāṃ jñāna-niṣṭhāṃ sādhayanti | jñāna-niṣṭhā-rūpā sthita-prajñatā tv ātmānubhavam iti

Michalski

Kiedy twoje poznanie, zbłąkane przez naukę Wed, stanie się nieugiętym i niewzruszenie trwać będzie w zapatrzeniu — wtedy osiągniesz jogę.

Olszewski

Kiedy, odwróciwszy się od tych nauczań, rozum twój będzie niezachwiany i mocny w rozmyślaniu, wówczas osiągniesz jedność duchową.

Dynowska

A pełnię Jogi osiągniesz wówczas, gdy rozum twój, który się dziś gubi wśród tekstów Ksiąg Świętych, zdoła stale trwać w niewzruszonym spokoju Samadhi.

Sachse

Kiedy twój rozum,
[dotąd] zbłąkany pod wpływem tradycji,
zastygnie, stały i nieruchomy, w samadhi,
wówczas osiągniesz jogę.

Kudelska

I gdy umysł twój, który wśród słów Wedy się gubił,
Stanie się niezachwiany i niewzruszony, w skupieniu się ustali, wówczas osiągniesz jogę.

Rucińska

Gdy Objawieniem rozchwiany twój rozum stanie w skupieniu,
Zastygły, nieporuszony, wtedy to jogę osiągniesz!

Szuwalska

Gdy spokój zachowasz,
Nie zważając na Wedy, utwierdzony w sobie,
Będziesz zawsze szczęśliwy, będziesz doskonały.«

Byrski

Kiedy twoje przekonanie, niezbyt pewne Objawienia,
Będzie mocno trwać bez drgnienia w stanie myśli zestrzelonej,
Wyćwiczonym będziesz wtedy.

Babkiewicz

Gdy twój rozum kłopotany
Objawieniem, stanie bierny
i bez ruchu w kontemplacji,
to osiągniesz wtedy jogę.