BhG 2.66

analiza syntaktyczna

ayuktasya (niezaprzężonego) buddhiḥ (roztropność) na asti (nie istnieje),
ayuktasya ca (i niezaprzężonego) bhāvanā (przekonanie) na [asti] (nie istnieje),
abhāvayataḥ ca (nie posiadającego przekonania) śāntiḥ (spokój) na [asti] (nie istnieje),
aśāntasya (niespokojnego) sukhaṃ (szczęście) kutaḥ (skąd?)

analiza gramatyczna

na	–	av. – nie;
asti	–	√as (być) Praes. P 1c.1 – jest;
buddhiḥ	–	buddhi 1i.1 f. – roztropność, rozum, myśl, rozsądek, intelekt, percepcja, poznanie, idea, pogląd (od: √budh – budzić, rozumieć, percepować);
ayuktasya	–	a-yukta (√yuj – zaprzęgać, łączyć) PP 6i.1 m. – niepołączonego, niezaprzęgniętego, niezajętego, niewłaściwego, nieodpowiedniego;
na	–	av. – nie;
ca	–	av. – i;
ayuktasya	–	a-yukta (√yuj – zaprzęgać, łączyć) PP 6i.1 m. – niepołączonego, niezaprzęgniętego, niezajętego, niewłaściwego, nieodpowiedniego;
bhāvanā	–	bhāvanā 1i.1 f. – istniejące w umyśle, wyobrażenie, koncept, kontemplacja, pewność, wiara, przekonanie (od: √bhū – być, bhāva – bycie, istnienie, charakter, uczucie);
na	–	av. – nie;
ca	–	av. – i;
abhāvayataḥ	–	a-bhāvayant (√bhū – być) PPr 6i.1 m. – nieistniejącego, niewyobrażającego sobie, niekontemplującego, nie mającego pewności;
śāntiḥ	–	śānti 1i.1 f. – spokój, wyciszenie, zadowolenie, zakończenie, śmierć (od: √śam – wyciszać, kończyć, niszczyć);
aśāntasya	–	a-śānta 6i.1 m. – niespokojnego, niewyciszonego (od: √śam – wyciszać, kończyć, niszczyć, PP śānta – spokojny, wyciszony);
kutaḥ	–	av. – skąd? (od: kim – co? ablativus nieodmienny zakończony na: -tas);
sukham	–	sukha 2i.1 n. – radość, komfort (od: su – prefiks: dobry, wspaniały, piękny, szlachetny; kha – zagłębienie, otwór, piasta; su-kha – radość, szczęście, dosłownie: dobre zagłębienie [przez które przechodzi oś rydwanu], stąd poruszanie się gładko; lub od: su-√sthā; przeciwieństwo do: duḥkha – cierpienie, niedola);

Śāṃkara

Legenda:
fragmenty komentowanego wersetu
cytaty z różnych pism
wprowadzenie polemiki

Jak sławiona jest owa błogość (prasannatā)?		seyaṃ prasannatā stūyate –
Niezdyscyplinowanemu brak rozumu, brak mu również przekonania, gdy zabraknie przekonania, nie da się spokoju zaznać. A gdzie szczęście bez spokoju?		nāsti buddhir ayuktasya na cāyuktasya bhāvanā | na cābhāvayataḥ śāntir aśāntasya kutaḥ sukham ||2.66||
Oto znaczenie: brak jest, czyli nie istnieje, nie ma rozumu, czyli przedmiotu przyrodzonej natury jaźni (ātma-svarūpa-viṣayā), u niezdyscyplinowanego – tego, kto nie panuje nad narządem wewnętrznym. Również brakuje mu przekonania (bhāvanā) – pojmowania wiedzy o jaźni.		nāsti na vidyate na bhavatīty arthaḥ, buddhiḥ ātma-svarūpa-viṣayā ayuktasya asamāhitāntaḥ-karaṇasya | na ca asti ayuktasya bhāvanā ātma-jñānābhiniveśaḥ |
Nie ma spokoju, wyciszenia, ten, któremu brak przekonania, kto nie jest w stanie pojąć wiedzy o jaźni.		tathā na cāsty abhāvayata ātma-jñānābhiniveśam akurvataḥ śāntir upaśamaḥ |
A gdzie szczęście bez spokoju? Szczęściem jest powściągnięcie zmysłów od chciwości kontaktu z przedmiotem, a nie chciwe [pragnienie] przedmiotów. Zaiste to [ostatnie] jest cierpieniem.		aśāntasya kutaḥ sukhaṃ? indriyāṇāṃ hi viṣaya-sevā-tṛṣṇātaḥ nivṛttir yā tat-sukham, na viṣaya-viṣayā tṛṣṇā | duḥkham eva hi sā |
Gdy istnieje chciwość, nie może być nawet mowy o niewielkiej dozie (gandha-mātra) szczęścia. Oto znaczenie.		na tṛṣṇāyāṃ satyāṃ sukhasya gandha-mātram apy upapadyate ity arthaḥ ||2.66||

Rāmānuja

mayi saṃnyasta-mano-rahitasya sva-yatnena indriya-damane pravṛttasya kadācid api viviktātma-viṣayā buddhir na setsyati | ataeva tasya tad-bhāvanā ca na saṃbhavati | viviktātmānam abhāvayato viṣaya-spṛhā-śāntir na bhavati | aśāntasya viṣaya-spṛhā-yuktasya kuto nitya-niratiśaya-sukha-prāptiḥ

Śrīdhara

indriya-nigrahasya sthita-prajñatā-sādhanatvaṃ vyatireka-mukhenopapādayati nāstīti | ayuktasya avaśī-kṛtendriyasya nāsti buddhiḥ | śāstrācāryopadeśābhyām ātma-viṣayā buddhiḥ prajñaiva notpadyate | kutas tasyāḥ pratiṣṭhā-vārtā | kuta ity atrāha na ceti | na cāyuktasya bhāvanā dhyānam | bhāvanayā hi buddher ātmani pratiṣṭhā bhavati, sā ca ayuktasya yato nāsti | na cābhāvayataḥ ātma-dhyānam akurvataḥ śāntiḥ ātmani cittoparamaḥ | aśāntasya kutaḥ sukham mokṣānanda ity arthaḥ

Madhusūdana

imam evārthaṃ vyatireka-mukhena draḍhayati nāstīti | ayuktasyājita-cittasya buddhir ātma-viṣayā śravaṇa-mananākhya-vedānta-vicāra-janyā nāsti notpadyate | tad-buddhy-abhāve na cāyuktasya bhāvanā nididhyāsanātmikā vijātīya-pratyayānantaritasajātīya-pratyaya-pravāha-rūpā | sarvatra naño 'stīty anenānvayaḥ | na cābhāvayata ātmānaṃ śāntiḥ sakāryāvidyā-nivṛtti-rūpā vedānta-vākya-janyā brahmātmaikya-sākṣāt-kṛtiḥ | aśāntasyātma-sākṣātkāra-śūnyasya kutaḥ sukhaṃ mokṣānanda ity arthaḥ

Viśvanātha

uktam arthaṃ vyatireka-mukhena draḍhayati nāstīti | ayuktasyāvaśīkṛta-manaso buddhir ātma-viṣayiṇī prajñā nāsti | ayuktasya tādṛśa-prajñā-rahitasya bhāvanā parameśvara-dhyānaṃ ca | abhāvayato 'kṛta-dhyānasya śāntir viṣayoparamo nāsti | aśāntasya sukham ātmānandaḥ

Baladeva

pūrvoktam arthaṃ vyatireka-mukhenāha ayuktasyāyogino mad-aniveśita-manaso buddhir ukta-lakṣaṇā nāsti na bhavati | ataeva tasya bhāvanā tādṛg-ātma-cintāpi nāsti | tādṛśam ātmānam abhāvayataḥ śāntir viṣaya-tṛṣṇā-nivṛttir nāsti | aśāntasya tat-tṛṣṇākulasya sukham sva-prakāśānandātmānubhava-lakṣaṇaṃ kutaḥ syāt

Michalski

Niema poznania bez oddania, niema skupienia bez oddania, kto nie skupiony, nie zna spokoju, — jak bez spokoju pozyskać szczęście?

Olszewski

Człowiek, który nie uprawia Jedności boskiej, niema rozumu i nie może rozmyślać; kto nie rozmyśla, ten pozbawiony jest pokoju duszy; bez pokoju duszy jakże może osiągnąć szczęście?

Dynowska

Lecz człowiek nieopanowany w Rozum czysty nie sięgnie, ni w skupienie najgłębsze; bez skupienia zaś nie ma spokoju, a czyż może zaistnieć szczęście tam, gdzie spokoju brak?

Sachse

Głosu rozumu nie zdoła posłyszeć ten,
kto nie stąpa ścieżką jogi.
Ten, kto nie stąpa ścieżką jogi, nie dąży też do poznania prawdy.
Ten zaś, kto nie dąży do poznania prawdy,
nie zaznaje ciszy.
A gdzież szczęście tego, kto nie zaznaje ciszy?

Kudelska

Lecz ten, kto w harmonii nie ustalony, świadomości pełnej nie
dosięgnie ani skupiony trwać nie będzie;
Gdy się nie skupi, spokoju nie zazna, a jak szukać szczęścia, gdy spokoju me ma?

Rucińska

Rozumu i kontemplacji pozbawion jest nieskupiony,
A bez niej nie wejdzie w ciszę. Jak znajdzie szczęście bez ciszy?

Szuwalska

Nie panując nad sobą, nie można być mądrym.
Bez mądrości skupienie niemożliwym będzie,
Bez skupienia zaś spokój, bez spokoju szczęście.

Byrski

A kto nie jest wyćwiczony, temu brak jest przekonania.
Nie odczuwa uwielbienia nie ćwiczący, a spokoju –
Nie wielbiący. Skąd więc szczęściem ma się cieszyć niespokojny ?

Babkiewicz

Kiedy nie jest zaprzęgnięty –
brak rozumu oraz wiary,
a bez wiary brak spokoju,
gdzież niespokojnego szczęście?