BhG 14.24

analiza syntaktyczna

sama-duḥkha-sukhaḥ (dla którego radość i cierpienie są tym samym) svasthaḥ (polegający na sobie) sama-loṣṭāśma-kāñcanaḥ (dla którego ziemia, kamień i złoto są takie same) tulya-priyāpriyaḥ (dla którego miłe i niemiłe są jednakie) dhīraḥ (mądry) tulya-nindātma-saṃstutiḥ (dla którego nagana i własna pochwała są tym samym),

tłumaczenie polskie

dla którego radość i cierpienie to samo znaczą, polegający na sobie,
dla którego ziemia, kamień i złoto są tym samym, jak i to co miłe i niemiłe,
mądry, traktujący na równi naganę i pochwałę siebie,

analiza gramatyczna

sama-duḥkha-sukhaḥ	–	sama-duḥkha-sukha 1i.1 m. ; BV : yasya duḥkhaṃ ca sukhaṃ ca same staḥ saḥ – ten, dla którego radość i cierpienie są tym samym (od: sama – równość, płaskość, jednakowość; su – prefiks: dobry, wspaniały, piękny, szlachetny; kha – zagłębienie, otwór, piasta; su-kha – radość, szczęście; dur / dus – prefiks: trudny, zły, twardy; duḥ-kha – ból, cierpienie; dosłownie: dobre i złe zagłębienie [przez które przechodzi oś rydwanu], stąd poruszanie się gładko i z oporem; lub też od: su- √ sthā i duḥ- √ sthā);
svasthaḥ	–	sva-stha 1i.1 m. ; svasmin sthita iti – pozostający w sobie, samowystarczalny, niezależny, zdrowy (od: sva – własny, swój; √ sthā – stać, stha – na końcu złożeń: znajdujący się w);
sama-loṣṭāśma-kāñcanaḥ	–	sama-loṣṭa-aśma-kāñcana 1i.1 m. ; DV / BV : yasya loṣṭaṃ ca aśmaṃ ca kāñcanaṃ ca samāni santi saḥ – ten, dla którego ziemia, kamień i złoto są takie same (od: sama – równość, płaskość, jednakowość; √ lū – ciąć, zbierać, loṣṭa – grudka ziemi; aśma – kamień; kāñcana – złoto, bogactwo);
tulya-priyāpriyaḥ	–	tulya-priya-apriya 1i.1 m. ; DV / BV : yasya priyaṃ cāpriyaṃ ca tulye staḥ saḥ – ten, dla którego miłe i niemiłe są jednakie (od: √ tul – podnosić, ważyć, sprawiać równym, tulā – waga, tulya – równy, taki sam, podobny; √ prī – sprawić radość, priya – lubiany, ukochany, miły; a-priya – nielubiany, niemiły);
dhīraḥ	–	dhīra 1i.1 m. – stabilny, spokojny, trzeźwy, mądry (od: √ dhṛ – dzierżyć lub √ dhā – umieszczać);
tulya-nindātma-saṃstutiḥ	–	tulya-nindā-ātma-saṃstuti 1i.1 m. ; BV / DV : yasya nindā cātmanaḥ saṃstutiś ca tulye staḥ saḥ – dla którego nagana i własna pochwała są tym samym (od: √ tul – podnosić, ważyć, sprawiać równym, tulā – waga, tulya – równy, taki sam, podobny; √ nind – ganić, nindā – nagana, potępienie, wyrzut; ātman – jaźń, własny; sam- √ stu – wychwalać, opiewać, saṃ-stuti – pochwała, modlitwa, hymn);

warianty tekstu

sama-duḥkha-sukhaḥ svasthaḥ → sama-duḥkha-sukha-svapnaḥ / sama-duḥkha-sukha-svasthaḥ (taki sam względem cierpienia, szczęścia i snu / taki sam względem cierpienia, szczęścia i zdrowia);

Druga pada BhG 14.24 jest taka sama jak czwarta pada BhG 6.8;

Śāṃkara

kiṃ ca—
sama-duḥkha-sukhaḥ same duḥkha-sukhe yasya saḥ sama-duḥkha-sukhaḥ, svasthaḥ sve ātmani sthitaḥ prasannaḥ sama-loṣṭāśma-kāñcanaḥ loṣṭaṃ cāśmā ca kāñcanaṃ ca loṣṭāśmakāñcanāni samāni yasya saḥ samaloṣṭāśmakāñcanaḥ, tulyapriyāpriyaḥ priyaṃ cāpriyaṃ ca priyāpriye tulye same yasya so’yaṃ tulyapriyāpriyaḥ, dhīro dhīmān, tulyanindātmasaṃstutiḥ nindā ca ātmasaṃstuti ca nindātmasaṃstutī, tulye nindātmasaṃstutī yasya yateḥ sa tulyanindātmasaṃstutiḥ

Rāmānuja

komentarz wspólny przy BhG 14.25

Śrīdhara

api ca sameti | same sukha-duḥkhe yasya | yataḥ svasthaḥ svarūpa eva sthitaḥ | ataeva samāni loṣṭāśma-kājcanāni yasya | tulye piryāpriye sukha-duḥkha-hetu-bhūte yasya | dhīro dhīmān | tulyo nindā cātmanaḥ saṃstutiś ca yasya

Madhusūdana

same duḥkha-sukhe dveṣa-rāga-śūnyatayānātma-dharmatayānṛtatayā ca yasya sa sama-duḥkha-sukhaḥ | kasmād evaṃ yasmāt svasthaḥ svasminn ātmany eva sthito dvaita-darśana-śūnyatvāt | ata eva samāni heyopādeya-bhāva-rahitāni loṣṭāśma-kāñcanāni yasya sa tathā | loṣṭaḥ pāṃsu-piṇḍaḥ | ata eva tulye priyāpriye sukha-duḥkha-sādhane yasya hita-sādhanatva-buddhi-viṣayatvābhāvenopekṣaṇīyatvāt | dhīro dhīmān dhṛtimān vā | ata eva tulye | nindātma-saṃstutī doṣa-kīrtana-guṇa-kīrtane yasya sa guṇātīta ucyata iti dvitīya-gatenānvayaḥ

Viśvanātha

komentarz wspólny przy BhG 14.25

Baladeva

kiṃ ca sameti | yato 'yaṃ svasthaḥ svarūpa-niṣṭho 'taeva sama-duḥkha-sukhaḥṅ same anātma-dharmatvāt tulye sukha-duḥkhe yasya saḥ | samāny anupādeyatayā tulyāni losṭrādīni yasya saḥ | loṣṭra-mṛt-piṇḍa-tulye priyāpriye sukha-duḥkha-sādhane vastunī yasya saḥ | dhīraḥ prakṛti-puruṣa-viveka-kuśalaḥ | tulye nindātma-saṃstutī yasya saḥ | tat-prayojakayor doṣa-guṇayor ātma-gatatvābhāvād ity arthaḥ | ya īdṛśo guṇatītaḥ sa ucyata iti dvitīyenānvayaḥ

Michalski

dla kogo szczęście i cierpienie – to jedno, kto w sobie zamknięty – dla kogo gruda ziemi, kamień i złoto ma jednakową cenę, kto uważa za jedno bezradość i radość, – stanowczy, ten sam wśród pochwał, co wśród nagany, –

Olszewski

Kto równy w uciesze i w bólu, panując nad sobą, jednakiem okiem patrzy na grudkę ziemi, kamień i złoto, trzyma stale równą wagę między radością i męką, między naganą i pochwałą, jaką mu czynią,

Dynowska

kto w radości jest równy i w cierpieniu, nieugięty w Sobie; kto grudkę ziemi, kamień i złoto w równej ma cenie, a kochanych i nie miłych tak samo traktuje; stały, mocny, niezmienny wśród pochwał jak i potępień,

Sachse

kto jednakową miarą mierzy szczęście i nieszczęście,
kto dotarł do prawdy o sobie,
kto jednakową wartość
widzi w grudce ziemi, kamieniu i złocie
i — mądry — za równe sobie uważa
to, co miłe i niemiłe, pochwały i obelgi;

Kudelska

On taki sam w szczęściu i w nieszczęściu, w sobie głęboko skupiony, tym samym dla niego grudka ziemi, kamień, czy złoto,
On taki sam wobec rzeczy miłych i nieprzyjemnych, i czy pochwała go spotyka, czy słowa obmowy.

Rucińska

Za jedno ma ból i radość, garść ziemi, kamień czy złoto,
Miłe, niemiłe, naganę czy chwalbę, w sobie trwa, mądry,

Szuwalska

Niewzruszony w cierpieniu i chwilach radości,
Jednakowo postrzega ziemię, kamień, złoto;
Tych, co drodzy, tak ceni jak tych, co niemili;
Stanowczy jest tak samo wśród pochwał i karceń;