BhG 11.39

analiza syntaktyczna

tvam (ty) vāyuḥ (wiatr) yamaḥ (śmierć) agniḥ (ogień) varuṇaḥ (Waruna) śaśāṅkaḥ (księżyc) prajāpatiḥ (pan potomstwa) prapitāmahaḥ ca (i pradziad) [asi] (jesteś).
sahasra-kṛtvaḥ (tysiąckroć) punaḥ (ponownie) te (tobie) namaḥ namaḥ (pokłon i pokłon) astu (niechaj będzie),
bhūyaḥ api (co więcej ponownie) te (tobie) namaḥ namaḥ (pokłon i pokłon) [astu] (niechaj będzie).

tłumaczenie polskie

Ty jesteś wiatrem, śmiercią, ogniem, panem wód,
panem potomstwa i pradziadkiem.
Pokłon tobie tysiąckroć, ponownie
i znowu pokłon i pokłon tobie.

analiza gramatyczna

vāyuḥ	–	vāyu 1i.1 m. – wiatr (od: √ vā – dmuchać);
yamaḥ	–	yama 1i.1 m. – powściągnięcie, kontrola, zasada; Jama – bóstwo śmierci (od: √ yam – powściągać, kontrolować);
agniḥ	–	agni 1i.1 m. – ogień (od: √ ag – poruszać się pokrętnie);
varuṇaḥ	–	varuṇa 1i.1 m. – spowijający niebo, Waruna, bóg wód;
śaśāṅkaḥ	–	śaśa-aṅka 1i.1 m. ; BV : yasyāṅkaḥ śaśo ‘sti saḥ – ten, który posiada znak zająca; księżyc (od: śaśa – królik, zając; aṅka – znak, linia, ślad);
prajāpatiḥ	–	prajā-pati 1i.1 m. – pan potomstwa (od: pra- √ jan – być zrodzonym, zrodzić, począć, wytworzyć, pra-jā – potomstwo, poddanych, stworzenia, ludzi; pati – mąż, pan);
tvam	–	yuṣmat sn. 1i.1 – ty;
prapitāmahaḥ	–	pra-pitā-maha 1i.1 m. – pradziadek (od: pra – przed, z przodu; pitṛ – ojciec; √ mah – powiększać, mahant – wielki);
ca	–	av. – i;
namaḥ namaḥ	–	namaḥ 2i.1 n. – pokłon, cześć (od: √ nam – zginać się, kłaniać; powtórzenie w znaczeniu intensyfikującym i zwielokratniającym);
te	–	yuṣmat sn. 4i.1 – tobie (skrócona forma od: tubhyam);
astu	–	√ as (być) Imperat. P 1c.1 – niech będzie;
sahasra-kṛtvaḥ	–	av. – tysiąckroć (od: sahasra – tysiąc; √ kṛ – robić, kṛtas / kṛt – na końcu złożenia: -razy, -krotnie, -kroć);
punaḥ	–	av. – ponownie, jeszcze raz, z powrotem;
ca	–	av. – i;
bhūyaḥ	–	av. – bardziej, ponownie, ponadto;
api	–	av. – chociaż, jak również, także, co więcej, nawet;
namaḥ namaḥ	–	namaḥ 2i.1 n. – pokłon, cześć (od: √ nam – zginać się, kłaniać; powtórzenie w znaczeniu intensyfikującym i zwielokratniającym);
te	–	yuṣmat sn. 4i.1 – tobie (skrócona forma od: tubhyam);

warianty tekstu

… → po drugiej padzie wersu BhG 11.39 następują dwie pady wersu spoza wydania krytycznego:
anādimān apratima-prabhāvaḥ sarveśvaraḥ sarva-mahā-vibhūte
…o ty, który posiadasz wszelkie wielkie moce,
nie masz początku, twa potęga nie ma równej i jesteś Władcą wszystkiego…

Śāṃkara

kiṃ ca—
vāyus tvaṃ yamaś cāgniḥ varuṇo’pāṃ patiḥ śaśāṅkaś candramāḥ prajāpatis tvaṃ kaśyapādiḥ prapitāmahaś ca pitāmahasyāpi pitā prapitāmahaḥ, brahmaṇo’pi pitā ity arthaḥ | namo namas te tubhyam astu sahasra-kṛtvaḥ | punaś ca bhūyo’pi namo namas te | bahuśo namaskāra-kriyābhyāsāvṛtti-gaṇanaṃ kṛtva-sucocyate | punaś ca bhūyo’pīti śraddhā-bhakta-yati-śayād aparitoṣam ātmano darśayati

Rāmānuja

atas tvam eva vāyvādiśabdavācya ity āha
sarveṣāṃ prapitāmahas tvam eva; pitāmahādayaś ca / sarvasāṃ prajānāṃ pitaraḥ prajāpatayaḥ, prajāpatīnāṃ pitā hiraṇyagarbhaḥ prajānāṃ pitāmahaḥ, hiraṇyagarbhasyāpi pitā tvaṃ prajānāṃ prapitāmahaḥ / pitāmahādīnām ātmatayā tattacchabdavācyas tvam evetyarthaḥ

Śrīdhara

itaś ca sarvais tvam eva namaskāryaḥ sarva-devātmakatvād iti stuvan svayam api namaskaroti vāyur iti | vāyv-ādi-rūpas tvam iti sarva-devātmakatvopalakṣaṇārtham uktam | prajāpatiḥ pitāmahaḥ | tasyāpi janakatvāt prapitāmahas tvam | atas te tubhyaṃ sahasraśo namo ‚stu | punaḥ sahasra-kṛtvo namo ‚stu | bhūyo ‚pi punar api sahasra-kṛtvo namo nama iti

Madhusūdana

vāyur yamo ‚gnir varuṇaḥ śaśāṅkaḥ sūryādīnām apy upalakṣaṇam etat | prajāpatir virāḍ hiraṇyagarbhaś ca | prapitāmahaś pitāmahasya hiraṇya-garbhasyāpi pitā ca tvam | yasmād evaṃ sarva-devātmakatvāt tvam eva sarvair namaskāryo ‚si tasmān mamāpi varākasya namo namo namas te tubhyam astu sahasrakṛtvaḥ | punaś ca bhūyo ‚pi punar api ca namo namas te | bhakti-śraddhātiśayena namaskāreṣv alaṃ-pratyayābhāvo ‚nayā namaskārāvṛttyā sūcyate

Viśvanātha

brak komentarza do BhG 11.40

Baladeva

ataḥ sarva-śabda-vācyas tvam ity āha vāyur iti | sarva-devopalakṣaṇaṃ vāyv-ādi-sarva-deva-rūpas tvaṃ prajāpatiś caturāsyaḥ pitāmahas tvaṃ tat-pitṛtvāt prapitāmahas tvaṃ bhavasi kaṅkaṇādiṣu kanakasyeva cid-acic-chaktimatas tava kāraṇasya vāyv-ādiṣu vyāptes tat tat sarva-rūpas tvam ataḥ sarva-namasyo ‚sīti mayā tvaṃ namasyase ity āha namo namaḥ

Michalski

Jesteś Waju, Jama, Agni, Waruna i Księżyc. – Ty jesteś Pradżapati, praojciec, – cześć ci, cześć niech będzie, tysiącokształtny, – i znowu jeszcze raz, jeszcze raz: cześć ci, cześć!

Olszewski

Ty jesteś Vayu, Yama, Agni, Varuna i Księżyc i Pradżapati i wielki Praojciec. Chwała, chwała ci po tysiąc razy i jeszcze chwała ci, chwała ci!

Dynowska

Tyś Waju – wichrów bóg i Jama – śmierci Pan; Tyś Agni – płomieni wszystkich Władca i Czandra – księżyc, w pośród gwiezdnych rzesz; Waruna – rządca wszelkich wód i Pradżapati – odwieczny Rodzic człowieka. Chwała tobie stokrotna tysiąckrotna chwała! Cześć, sława, uwielbienie i chwała znów i znów, w nieskończoność.

Sachse

Tyś jest Wiatrem, Władcą Podziemia i Ogniem,
tyś Waruną i Księżycem,
tyś jest Panem Stworzenia i sędziwym Praojcem.
Cześć ci i chwała, po tysiąckroć,
i jeszcze raz — cześć i chwała!

Kudelska

To Ty jesteś bogiem wiatru i świata podziemnego, Bogiem ognia i oceanu, Tyś księżycem, ojcem stworzeń i czcigodnym przodkiem,
Pokłony ci składam, pokłony po stokroć i wciąż na nowo przed Tobą się chylę.

Rucińska

Tyś Waju, Jama, Agni i Waruna,
Tyś Księżyc, ojciec stworzeń i praojciec!
Pokłon, o pokłon Tobie tysiąckrotny,
jeszcze raz pokłon, pokłon niech Ci będzie!

Szuwalska

Ty jesteś panem wiatru, bogiem śmierci, ognia
Oraz samym księżycem, ojcem ludzi, przodkiem.
Chwała Ci! Chwała! Chwała! Tysiąckrotnie chwała!

Jurewicz

Tyś Waju, Tyś Jamą, Agnim i Waruną,
Tyś Śaśanką, Pradźapatim, Praojcem.
Chwała Tobie niech będzie – chwała Ci po tysiąckroć!
I od nowa Ci chwała – chwała coraz większa!