BhG 7.12

analiza syntaktyczna

ye ca eva (i zaiste które) bhāvāḥ (byty) sāttvikāḥ (sattwowe) rājasāḥ (radźasowe)
ye ca (i które) tāmasāḥ (tamasowe),
tān sarvān (te wszystkie) mattaḥ eva iti (zaiste ode mnie) viddhi (wiedz).
aham (ja) teṣu (w nich) na [varte] (nie jestem),
te tu (ale one) mayi (we mnie) [vartante] (są).

tłumaczenie polskie

I zaiste byty, które są sattwiczne, radźasowe i tamasowe
wiedz, że [pochodzą] ode mnie. Ja nie jestem w nich, ale one są we mnie.

analiza gramatyczna

ye	–	yat sn. 1i.3 m. – które;
ca	–	av. – i;
eva	–	av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
sāttvikāḥ	–	sāttvika 1i.3 m. – związane z sattwą, sattwowe (od: √ as – być, PPr sant – będący, istnienie, abst. sattva – jestestwo, esencja, mądrość, duch, jedna z trzech gun);
bhāvāḥ	–	bhāva 1i.3 m. – byty, stany, natury (od: √ bhū – być);
rājasāḥ	–	rājasa 1i.3 m. – związane z radźasem, radźasowe (od: √ rañj – być pokolorowanym, podnieconym, zachwyconym, rajas – pokolorowany, kurz, namiętność, jedna z trzech gun);
tāmasāḥ	–	tāmasa 1i.3 m. – związane z tamasem, tamasowe (od: √ tam – dławić się, mdleć, znikać, zatrzymywać; tamas – ciemność, mrok, tępota, bierność, jedna z trzech gun);
ca	–	av. – i;
ye	–	yat sn. 1i.3 m. – które;
mattaḥ	–	av. – ode mnie (od: mat – forma podstawowa zaimka osobowego ‘ja’ w l.poj. używana głównie na początku złożeń; ablativus nieodmienny zakończony na: -tas);
eva	–	av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
iti	–	av. – tak (zaznacza koniec wypowiedzi);
tān	–	tat sn. 2i.3 m. – te;
viddhi	–	√ vid (wiedzieć) Imperat. P 2c.1 – wiedz, znaj;
na	–	av. – nie;
tu	–	av. – ale, wtedy, z drugiej strony, i;
aham	–	asmat sn. 1i.1 – ja;
teṣu	–	tat sn. 7i.3 m. – w nich;
te	–	tat sn. 1i.3 m. – one;
mayi	–	asmat sn. 7i.1 – we mnie;

warianty tekstu

rājasās tāmasāś → tāmasā rājasāś (tamasowe, radźasowe);
eveti → eveha (zaiste tutaj);

Śāṃkara

kiṃ ca—

ye caiva sāttvikāḥ sattva-nirvṛttā bhāvāḥ padārthāḥ, rājasāḥ rajo-nirvṛttās tāmasās tamo-nirvṛttāś ca, ye kecit prāṇināṃ sva-karma-vaśāt jāyante bhāvāḥ, tān matta eva jāyamānān iti evaṃ viddhi sarvān samastān eva | evaṃ yady api te matto jāyante, tathāpi na tv ahaṃ teṣu tad-adhīnas tad-vaśaḥ, yathā saṃsāriṇaḥ | te punar mayi mad-vaśāḥ mad-adhīnāḥ

Rāmānuja

kiṃ viśiṣya abhidhīyate? sāttvikā rājasās tāmasāś ca jagati dehatvenendriyatvena bhogyatvena tattaddhtetutvena cāvasthitā ye bhavāḥ, tān sarvān matta evotpannān viddhi; te maccharīratayā mayy evāvasthitā iti ca / na tv ahaṃ teṣu nāhaṃ kadācid api tadāyattasthitiḥ; anyatrātmāyattasthititve ‚pi śarīrasya, śarīreṇātmanaḥ sthitāv apy upakāro vidyate; mama tu tair na kaścit tathāvidha upakāraḥ, kevalalīlaiva prayojanam ityarthaḥ

Śrīdhara

kiṃ ca ye caiveti | ye cānye ‚pi sāttvika-bhāvāḥ śama-damādayaḥ | rājasāś ca harṣa-darpādayaḥ | tāmasāś ca śoka-mohādayaḥ | prāṇināṃ sva-karma-vaśāj jāyante tān matta eva jātān iti viddhi | madīya-prakṛti-guṇa-kāryatvāt | evam api teṣv ahaṃ na varte | jīvavat tad-adhīno ‚haṃ na bhavāmīty arthaḥ | te tu mad-adhīnāḥ santo mayi vartanta ity arthaḥ

Madhusūdana

kim evaṃ parigaṇanena ye caiveti | ye cānye ‚pi bhāvāś citta-pariṇāmāḥ sāttvikāḥ śama-damādayaḥ | ye ca rājasā harṣa-darpādayaḥ | ye ca tāmasāḥ śoka-mohādayaḥ prāṇinām avidyā-karmādi-vaśāj jāyante tān matta eva jāyamānān iti ahaṃ kṛtsnasya jagataḥ prabhava ity ādy-ukta-prakāreṇa viddhi samastān eva | athavā sāttvikā rājasās tāmasāś ca bhāvāḥ sarve ‚pi jaḍa-vargā vyākhyeyā viśeṣa-hetv-abhāvāt | eva-kāraś ca samastāvadhāraṇārthaḥ | evam api na tv ahaṃ teṣu, matto jātatve ‚pi tad-vaśas tad-vikāra-rūṣito rajju-khaṇḍa iva kalpita-sarva-vikāra-rūṣito ‚haṃ na bhavāmi saṃsārīva | te tu bhāvā mayi rajjvām iva sarpādayaḥ kalpitā mad-adhīna-sattā-sphūrtikā mad-adhīnā ity arthaḥ

Viśvanātha

evaṃ vastu-kāraṇa-bhūtā vastu-sāra-bhūtāś ca rākṣasādyāś ca vibhūtayaḥ kāścid uktāḥ | kintv alam ativistareṇa | mad-adhīnaṃ vastu-mātram eva mad-vibhūtir ity āha ye caiveti | sāttva-bhāvāḥ śama-damādayo devādyāś ca | rājasā harṣa-darpādayo ‚surādyāś ca | tāmasāḥ śoka-mohādayo rākṣasādyāś ca | tān matta eveti madīya-prakṛti-guṇa-kāryatvāt | teṣv ahaṃ na varte | jīvavat tad-adhīno ‚haṃ na bhavāmīty arthaḥ | te tu mayi mad-adhīnāḥ santa eva vartante

Baladeva

evaṃ kāṃścid vibhūtir abhidhāya samāsena sarvās tāḥ prāha ye caiveti | ye mitho vilakṣaṇa-svabhāvāḥ sāttvikādayo bhāvāḥ prāṇināṃ śarīrendriya-viṣayātmanā ta-kāraṇatvena cāvasthitās tān sarvān tat-tac-chakty-upetān matta evopapannān viddhi | na tv ahaṃ teṣu varte naivāhaṃ tad-adhīna-sthitiḥ | te mayi mad-adhīna-sthitaya ity arthaḥ

Michalski

Wiedz, że stany dobroci, namiętności i mroku pochodzą ze mnie, – ale ja nie jestem w nich, tylko one we mnie.

Olszewski

Jestem źródłem cech (gun), które rodzą się z prawdy, namiętności i ciemności: lecz ja nie jestem w nich, one są we mnie.

Dynowska

Wiedz też, iż wszystkie istoty o harmonijnych, namiętnie-czynnych, jak i ociężale-leniwych naturach ode Mnie pochodzą. Zaprawdę nie Jam w nich, lecz one są we Mnie zawarte.

Sachse

Wiedz, też, że ode mnie także pochodzą stany
zabarwione to sattwą, to radżasem, to tamasem.
To nie ja jestem w nich,
lecz one — we mnie.

Kudelska

A choć natura tych istot bywa szlachetną, namiętną lub mroczną,
To wiedz, że ze mnie one wszystkie wypływają, i nie Ja jestem w nich, lecz one we mnie.

Rucińska

Tak dobre, jak i te mroczne oraz namiętne uczucia
Ze mnie powstały, wiedz o tym! Nie ja w nich – one są we mnie!

Szuwalska

Wiedz, że cecha harmonii, dynamika, bierność
Ode Mnie się wywodzą, lecz im nie ulegam.