BhG 5.3

analiza syntaktyczna

he mahā-bāho (o potężnoramienny!),
yaḥ (kto) na dveṣṭi (nie nienawidzi) na kāṅkṣati (nie pragnie),
sa (on) nitya-sannyāsī (wieczny wyrzeczeniec) jñeyaḥ (do poznania),
[sa] (on) nirdvaṃdvaḥ hi (zaiste pozbawiony przeciwieństw) bandhāt (z więzów) sukham (z łatwością) pramucyate (jest wyzwalany).

tłumaczenie polskie

O potężnoramienny, za wiecznego wyrzeczeńca
należy uznać tego, kto nie nienawidzi, ani nie tęskni.
[On] pozbawiony przeciwieństw łatwo z więzów się wyzwala.

analiza gramatyczna

jñeyaḥ	–	jñeya ( √ jñā – wiedzieć) PF 1i.1 m. – do poznania, do dowiedzenia się;
saḥ	–	tat sn. 1i.1 m. – on;
nitya-saṃnyāsī	–	nitya-saṃnyāsin 1i.1 m. – wieczny wyrzeczeniec (od: nitya – wrodzony, wieczny, ciągły; sam-ni- √ as – zostawiać, odkładać, porzucać, saṃnyāsa – odrzucenie, rezygnacja, wyrzeczenie, saṃnyāsin – asceta, wyrzeczeniec; -in, -min, -vin – sufiksy tworzące przymiotniki posesywne);
yaḥ	–	yat sn. 1i.1 m. – kto;
na	–	av. – nie;
dveṣṭi	–	√ dviṣ (nienawidzić) Praes. P 1c.1 – nienawidzi, okazuje nienawiść;
na	–	av. – nie;
kāṅkṣati	–	√ kāṅkṣ (pragnąć, oczekiwać) Praes. P 1c.1 – pragnie, tęskni;
nirdvaṃdvaḥ	–	nir-dvaṃdva 1i.1 m. – bez przeciwieństw (od: niḥ – z dala od, poza, wolny od – najczęściej jako prefiks; dva – dwa, dvaṃ-dva – dwa-dwa, para przeciwieństw);
hi	–	av. – ponieważ, albowiem, właśnie, zaiste, z pewnością;
mahābāho	–	mahā-bāhu 8i.1 m. ; BV : yasya bāhū mahāntau staḥ saḥ – o ty, którego ramiona są potężne (od: √ mah – powiększać, mahant – wielki; √ baṃh – zwiększać, bāhu – ramię, przedramię);
sukham	–	av. – łatwo, przyjemnie, szczęśliwie (od: su – prefiks: dobry, wspaniały, piękny, szlachetny; kha – zagłębienie, otwór, piasta; su-kha – radość, szczęście, dosłownie: dobre zagłębienie [przez które przechodzi oś rydwanu] stąd poruszanie się gładko; lub od: su- √ sthā; przeciwieństwo do: duḥkha  – cierpienie, niedola);
bandhāt	–	bandha 5i.1 m. – z pęt, od więzów, z więzienia (od: √ bandh – wiązać, pętać);
pramucyate	–	pra- √ muc (wyzwalać, uwalniać) Praes. pass. 1c.1 – jest uwalniany (od czego? – pass. wymaga instrumentalisu lub ablativusu);

warianty tekstu

nitya- → nityaṃ / eva (zawsze / jedynie);
nirdvaṃdvo → nirbaṃddho (uparty);
pramucyate → vimucyate (jest wyzwalany);

Śāṃkara

kasmāt iti āha—

jñeyo jñātavyaḥ sa karma-yogī nitya-saṃnyāsī iti yo na dveṣṭi kiṃcit na kāṅkṣati duḥkha-sukhe tat-sādhane ca | evaṃvidho yaḥ, karmaṇi vartamāno’pi sa nitya-saṃnyāsī iti jñātavya ity arthaḥ | nirdvandvo dvandva-varjito hi yasmāt mahābāho sukhaṃ bandhād anāyāsena pramucyate

Rāmānuja

kuta ity atrāha

yaḥ karmayogī tadantargatātmānubhavatṛptas tadvyatiriktaṃ kim api na kāṅkṣati, tata eva kim api na dveṣṭi, tata eva dvandvasahaś ca; sa nityasaṃnyāsī nityajñānaniṣṭha iti jñeyaḥ / sa hi sukarakarmayoganiṣṭhatayā sukhaṃ bandhāt pramucyate

Śrīdhara

kuta ity apekṣāyāṃ saṃnyāsitvena karma-yoginaṃ stuvaṃs tasya śreṣṭhatvaṃ darśayati jñeya iti | rāga-dveṣādi-rāhityena parameśvarārthaṃ karmāṇi yo ‚nutiṣṭhati sa nityaṃ karmānuṣṭhāna-kāle ‚pi saṃnyāsīty evaṃ jñeyaḥ | tatra hetuḥ nirdvandvo rāga-dveṣādi-dvandva-śūnyo hi śuddha-citto jñāna-dvārā sukham anāyāsenaiva bandhāt saṃsārāt pramucyate

Madhusūdana

tam eva karma-yogaṃ stauti jñeya iti tribhiḥ | sa karmaṇi pravṛtto ‚pi nityaṃ saṃnyāsīti jñeyaḥ | ko ‚sau ? yo na dveṣṭi bhagavad-arpaṇa-buddhyā kriyamāṇaṃ karma niṣphalatva-śaṅkayā | na kāṅkṣati svargādikam | nirdvandvo rāga-dveṣa-rahito hi yasmāt sukham anāyāsena he mahābāho bandhād antaḥkaraṇāśuddhi-rūpāj jñāna-pratibandhāt pramucyate nityānitya-vastu-vivekādi-prakarṣeṇa mukto bhavati

Viśvanātha

na ca sannyāsa-prāpyo mokṣo ‚kṛta-saṃnyāsenaiva tena na prāpya iti vācyam ity āha jñeya iti | sa tu śuddha-cittaḥ karmī nitya-saṃnyāsī eva jñeyaḥ | he mahābāho iti mukti-nagarīṃ jetuṃ sa eva mahāvīra iti bhāvaḥ

Baladeva

kuto viśiṣyate tatrāha jñeya iti | sa viśuddha-cittaḥ karma-yogī nitya-saṃnyāsī | sa sarvadā jñāna-yoga-niṣṭho jñeyaḥ | yaḥ karmāntargatātmānubhavānanda-paritṛptas tato ‚nyat kiṃcit na kāṅkṣati na ca dveṣṭi | nirdvandvo dvandva-sahiṣṇuḥ sukham anāyāsena sukara-karma-niṣṭhayety arthaḥ

Michalski

Kto nic nie kocha, ani nienawidzi – o tym masz wiedzieć, że się wyrzekł na zawsze, – wolny od przeciwieństw życia, wyzwala się on szczęśliwie z więzów, silnoramienny!

Olszewski

Tego uważać należy za stałego w samowyrzeczeniu się, kto niema nienawiści ani żądz; kto bowiem niema tych przeszkód, ten łatwo wyzwala się z więzów czynu.

Dynowska

Prawdziwy Sanjasin, Ardżuno, to ten, który nie pożąda i nie nienawidzi; wolny od dwójni wszelakich, łatwo wyzwala się on z więzów.

Sachse

Tego, kto czyn porzucił na zawsze,
poznać po tym, że nie pragnie i nie nienawidzi.
Kto bowiem wzniósł się ponad pary przeciwieństw,
o Waleczny,
ten łatwo wyzwala się z więzów.

Kudelska

Wiedz, że ten, który na zawsze wszystko porzucił, który ani nie nienawidzi, ani nie pragnie niczego
l ponad wszelkim przeciwieństwem stoi, ten się łatwo z więzów wyzwala.

Rucińska

Ten wiecznym jest sannjasinem, kto ani chce, ani nie chce –
Wolny od dwójni, o Mężny, łatwo uwalnia się z więzów.

Szuwalska

Wiedz, że osoba stała w swoim wyrzeczeniu
Niczego nie pożąda ani nie odrzuca,
Wolna od dualizmów, bez trudu, Potężny,
Wyzwala się z niewoli.