BhG 4.5

analiza syntaktyczna

śrī-bhagavān (chwalebny Pan) uvāca (powiedział):
he arjuna (Ardźuno!), he parantapa (o pogromco wrogów!).
me (moje) tava ca (i twoje) bahūni (liczne) janmāni (narodziny) vyatītāni (przeszłe) [santi] (są).
aham (ja) tāni sarvāṇi [janmāni] (te wszystkie narodziny) veda (znam),
tvam (ty) [tāni janmāni] (tych narodzin) na vettha (nie znasz).

tłumaczenie polskie

Chwalebny Pan rzekł:
Ardźuno, liczne są przeszłe narodziny tak moje jak i twoje.
O pogromco wrogów, ja znam je wszystkie, a ty ich nie znasz.

analiza gramatyczna

śrī-bhagavān	–	śrī-bhagavant 1i.1 m. ; TP : śriyā yukto bhagavān iti – Pan połączony z majestatem (od: śrī – blask, majestat, fortuna; √ bhaj – dzielić, miłować, radować się, oddawać cześć, bhaga – dział, udział, pomyślność, majątek; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza, bhagavant – posiadacz fortuny);
uvāca	–	√ vac (mówić) Perf. P 1c.1 – powiedział;
bahūni	–	bahu 1i.3 m. – wielorakie, liczne;
me	–	asmat sn. 6i.1 – moje (skrócona forma od: mama);
vyatītāni	–	vi-ati-ita (vi-ati- √ i – odchodzić) PP 1i.3 n. – odeszłe, przeszłe;
janmāni	–	janman 1i.3 n. – narodziny (od: √ jan – rodzić);
tava	–	yuṣmat sn. 6i.1 – twoje;
ca	–	av. – i;
arjuna	–	arjuna 8i.1 m. – biały, jasny;
tāni	–	tat sn. 2i.3 n. – te;
aham	–	asmat sn. 1i.1 – ja;
veda	–	√ vid (wiedzieć) Perf. P 3c.1 (w znaczeniu Praes. ) – wiem, znam;
sarvāṇi	–	sarva sn. 2i.3 n. – wszystkie;
na	–	av. – nie;
tvam	–	yuṣmat sn. 1i.1 – ty;
vettha	–	√ vid (wiedzieć) Perf. P 2c.1 (w znaczeniu Praes. ) – wiesz, znasz;
paraṃtapa	–	param-tapa 8i.1 m. ; yaḥ parān tāpayati saḥ – ten, który sprawia cierpienie innym (od: para – drugi, inny, obcy; √ tap – topić, palić, tapas – gorąco, asceza);

warianty tekstu

cārjuna → vārjuna (lub Ardźuno);
veda → vedmi (znam);
vettha → vetsi (znasz);

Śāṃkara

yā vāsudeve anīśvarāsarvajñāśaṅkā mūrkhāṇāṃ tāṃ pariharan śrī-bhagavān uvāca padartho hy arjunasya praśnaḥ—

bahūni me mama vyatītāni atikrāntāni janmāni tava ca he arjuna tāny ahaṃ veda jāne sarvāṇi na tvaṃ vettha jānīṣe | dharmādharmādi-pratibaddha-jñāna-śaktitvāt | ahaṃ punar nitya-śuddha-buddha-mukta-svabhāvatvād anāvaraṇa-jñāna-śaktir iti vedāham | he parantapa

Rāmānuja

anena janmanas satyatvam uktam, bahūni me vyatītāni janmānīti vacanāt, tava ceti dṛṣṭāntatayopādānāc ca

Śrīdhara

rūpāntareṇopadiṣṭavān ity abhiprāyeṇottaraṃ śrī-bhagavān uvāca bahūnīti | tāny ahaṃ veda vedmi | alupta-vidyā-śaktitvāt | tvaṃ tu na vettha na vetsi avidyāvṛttatvāt

Madhusūdana

tatra sarvajñatvena prathamasya parihāram āha bahūnīti | janmāni līlā-deha-grahaṇāni loka-dṛṣṭy-abhiprāyeṇādityasyodayavan me mama bahūni vyatītāni tava cājñāninaḥ karmārjitāni deha-grahaṇāni | tava cety upalakṣaṇam itareṣām api jīvānāṃ, jīvaikyābhiprāyeṇa vā | he 'rjuna ! ślokenārjuna-vṛkṣa-nāmnā sambodhayann āvṛta-jñānatvaṃ sūcayati | tāni janmāny ahaṃ sarvajñaḥ sarva-śaktir īśvaro veda jānāmi sarvāṇi madīyāni tvadīyāny anyadīyāni ca | na tvam ajño jīvas tirobhūta-jñāna-śaktir vettha na jānāsi svīyāny api kiṃ punaḥ parakīyāṇi | he parantapa ! paraṃ śatruṃ bheda-dṛṣṭyā parikalpya hantuṃ pravṛtto 'sīti viparīta-darśitatvād bhrānto 'sīti sūcayati | tad anena sambodhana-dvayenāvaraṇa-vikṣepau dvāv apy ajñāna-dharmau darśitau

Viśvanātha

avatārāntareṇopadiṣṭavān ity abhiprāyeṇāha bahūnīti | tava ceti yadā yadaiva mamāvatāras tadā mat-pārṣadatvāt tavāpy āvirbhāvo 'bhūd evety arthaḥ | veda vedmi sarveśvaratvena sarvajñatvāt | tvaṃ na vettha mayaiva sva-līlā-siddhy-arthaṃ tvaj-jñānāvaraṇād iti bhāvaḥ | ataeva he parantapa ! sāmpratika-kuntī-putratvābhimāna-mātreṇaiva parān śatrūṃs tāpayasi

Baladeva

eka evāhaṃ eko 'pi san bahudhā yo 'vabhāti ity ādi śruty-uktāni nitya-siddhāni bahūni rūpāṇi vaidūryavad ātmani dadhānaḥ purā rūpāntareṇa taṃ pratyupadiṣṭavān iti bhāvenāha bhagavān bahūnīti | tava ceti mat-sakhatvāt tāvanti janmāni tavāpy abhūvann ity arthaḥ | na tvaṃ vettheti | idānīṃ mayaivācintya-śaktyā sva-līlā-siddhaye tvaj-jñānācchādanād iti bhāvaḥ | etena sārvajñyaṃ svasya darśitam | atra bhagavaj-janmanāṃ vāstavatvaṃ bodhyam | bahūnītyādi śrī-mukhoktes tava ceti dṛṣṭāntāc ca | na ca janmākhyo vikāras tasyāgrima-vyākhyayā pratyākhyānāt

Michalski

Wzniosły rzekł:
Mnogie są moje przeszłe urodzenia, tak samo jak twoje, Ardżuno. Ja znam je wszystkie, ale ty o nich nie wiesz, dręczycielu wrogów!

Olszewski

Błogosławiony.
Miałem wiele narodzeń i ty również, Ardżuno, tylko ja znam je wszystkie, a ty, bohaterze ich nie znasz.

Dynowska

Pan rzecze:
Wielem Ja wcieleń zostawił za Sobą, jako i ty, Ardżuno; Ja znam je wszystkie, lecz ty nie pomnisz swoich.

Sachse

Czcigodny rzekł:
Wiele minęło mych narodzin,
i twoich także, Ardżuno.
Podczas gdy ja znam je wszystkie,
ty nie znasz ich wcale, Ciemiężco Wroga!

Kudelska

Czcigodny pan rzecze:
Wiele już razy żyłem na tym świecie, Ardżuno, tak jak i ty;
Lecz ja znam wszystkie moje narodziny, Pogromco Wroga, a ty ich nie pamiętasz.

Rucińska

Rzekł Pan:
Wiele minęło żywotów moich i twoich, Ardżuno!
Ja znam je wszystkie, ty wszakże ich nie znasz, Ciemięzco Wrogów!

Szuwalska

»Wiele żyć przeminęło, Moich, jak i twoich –
Odpowiedział mu na to Władca Wszystkich Bogactw –
Ja pamiętam je wszystkie, lecz ty zapomniałeś.