BhG 3.2

analiza syntaktyczna

vyāmiśreṇa eva (zaiste pomieszaną) vākyena (mową) me (moją) buddhiṃ (roztropność) mohayasi iva (jakbyś konfundował).
[ataḥ] (dlatego) yena (przez co) ahaṃ (ja) śreyaḥ (dobro) āpnuyām (osiągnę),
tat ekaṃ (to jedno) niścitya (zdecydowawszy) vada (powiedz).

analiza gramatyczna

vyāmiśreṇa	–	vi-ā-miśra 3i.1 n. – pomieszanymi, różnorodnymi, kłopoczącymi (od: vi-ā- √ miśr – mieszać);
eva	–	av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
vākyena	–	vākya ( √ vac – mówić) PFx 3i.1 n. – słowami, mową;
buddhim	–	buddhi 2i.1 f. – roztropność, rozum, myśl, rozsądek, intelekt, percepcję, poznanie, ideę, pogląd (od: √ budh – budzić, rozumieć, percepować);
mohayasi	–	√ muh (mylić się, być skonfundowanym, omroczonym, ogłupiałym) Praes. caus. P 2c.1 – konfundujesz;
iva	–	av. – jakby, w taki sam sposób, niczym, prawie, dokładnie;
me	–	asmat sn. 6i.1 – moją (skrócona forma od: mama);
tat	–	tat sn. 2i.1 n. – to;
ekam	–	eka sn. 2i.1 n. – jedno;
vada	–	√ vad (mówić) Imperat. P 2c.1 – powiedz;
niścitya	–	niḥ- √ ci (ustalać, postanawiać, decydować) absol. – zdecydowawszy;
yena	–	yat sn. 3i.1 n. – przez co, na skutek czego;
śreyaḥ	–	śreyas 2i.1 n. – lepsze, wyższe, doskonałe, pomyślność, dobro (stopień wyższy od: śrī – śreyas, śreṣṭha);
aham	–	asmat sn. 1i.1 – ja;
āpnuyām	–	√ āp (osiągać) Pot. P 3c.1 – osiągnąłbym, zdobyłbym;

warianty tekstu

vyāmiśreṇaiva → vyāmiśreṇeva (jakby pomieszaną);

Śāṃkara

Legenda:
fragmenty komentowanego wersetu
cytaty z różnych pism
wprowadzenie polemiki

Co więcej:		kiṃ ca –
Poplątanymi słowy zdajesz się omraczać mój rozum. Gdy podejmiesz decyzję, przedstaw jedną [konkluzję], dzięki której osiągnę dobro.		vyāmiśreṇeva vākyena buddhiṃ mohayasīva me | tad ekaṃ vada niścitya yena śreyo ’ham āpnuyām ||3.2||
Jakby poplątanymi – sposób w jaki Bóg układa swą mową, sprawia, że memu powolnemu rozumowi zdaje się ona poplątana. Skutkiem tego jakby omracza mój rozum.		vyāmiśreṇeva, yadyapi vivaktābhidhāyī bhagavān, tathāpi mama manda-buddher vyāmiśram iva bhagavad-vākyaṃ pratibhāti | tena mama buddhiṃ mohayasīva |
Przecież chcesz usunąć omroczenie mego rozumu, więc dlaczego [mnie] omraczasz? By to wyjaśnić [Ardźuna] mówi – jedynie zdajesz się omraczać mój rozum [faktycznie tego nie czynisz].		mama buddhi-vyāmohāpanayāya hi pravṛttas tvaṃ tu kathaṃ mohayasi ? ataḥ bravīmi | buddhiṃ mohayasi iva me mama iti |
Jeśli uważasz, że w jednym człowieku nie ma miejsca na przestrzeganie odmiennych praktyk wiedzy i czynu, jeśli jest to prawdą, to jedną spośród tych dwóch praktyk – rozum lub czyn, zdecydowanie przedstaw, czyli oznajmij. Tę, która pasuje do Ardźuny rozumu, zdolności i warunków, a dzięki której – wiedzy lub czynowi – osiągnę, czyli zdobędę dobro.		tvaṃ tu bhinna-kartṛkayoḥ jñāna-karmaṇor eka-puruṣānuṣṭhānāsaṃbhavaṃ yadi manyase, tatraivaṃ sati tat tayor ekaṃ buddhiṃ karma vā idam evārjunasya yogyaṃ buddhi-śakty-avasthānurūpam iti niścitya vada brūhi, yena jñānena karmaṇā vā anyatareṇa śreyo ’ham āpnuyāṃ prāpnuyām |
Jeśli Bóg oznajmia wiedzę o cechach bytów osobom oddanym czynowi, to dlaczego Ardźuna pragnie usłyszeć o jednym zagadnieniu i mówi: „spośród tych dwóch przedstaw jedną [konkluzję]”.		yadi hi karma-niṣṭhāyāṃ guṇa-bhūtam api jñānaṃ bhagavatoktaṃ syāt tat kathaṃ tayor ekaṃ vada ity eka-viṣayaivārjunasya śuśrūṣā syāt |
Bóg nie powiedział wcześniej: „oznajmię inną od tych dwóch [ścieżek] wiedzy i czynu”, ani „[oznajmię] dwie razem”. Dlatego, uważając, że nie jest dla niego możliwe praktykowanie obu, [Ardźuna] prosi o jedną.		na hi bhagavatā pūrvam uktam anyatarad eva jñāna-karmaṇoḥ vakṣyāmi, naiva dvayam iti, yena ubhaya-prāpty-asaṃbhavam ātmano manyamāna ekam eva prārthayet ||3.2||

Śrīdhara

nanu dharmyād dhi yuddhāc chreyo 'nyat kṣatriyasya na vidyata ity ādinā karmaṇo 'pi śreṣṭhatvm uktam eva ity āśaṅkyāha vyāmiśreṇeti | kvacit karma-praśaṃsā kvacit jñāna-praśaṃsā ity evaṃ vyāmiśraṃ sandeho 'pādakam iva yad vākyaṃ tena me mama buddhiṃ matim ubhayatra dolāyitāṃ kurvan mohayasīva | ata ubhayor madhye yad bhadraṃ tad ekaṃ niścitya vadeti | yad vā, idam eva śreyaḥ-sādhanam iti niścitya yenānuṣṭhitena śreyo mokṣam aham āpnuyāṃ prāpsyāmi tad evaikaṃ niścitya vadety arthaḥ

Madhusūdana

nanu nāhaṃ kaṃcid api pratārayāmi kiṃ punas tvām atipriyam | tvaṃ tu kiṃ me pratāraṇā-cihnaṃ paśyasīti cet tatrāha vyāmiśreṇeti | tava vacanaṃ vyāmiśraṃ na bhavaty eva mama tv ekādhikārikatva-bhinnādhikārikatva-sandehād vyāmiśraṃ saṅkīrṇārtham iva te yad vākyaṃ māṃ prati jñāna-karma-niṣṭhā-dvaya-pratipādakaṃ tvaṃ me mama manda-buddher vākya-tātparyāparijñānād buddhim antaḥkaraṇaṃ mohayasīva bhrāntyā yojayasīva | parama-kāruṇikatvāt tvaṃ na mohayasy eva mama tu svāśaya-doṣān moho bhavatītīvaśa-śabdārthaḥ | ekādhikāritve viruddhayoḥ samuccayānupapatter ekārthatvābhāvena ca vikalpānupapatteḥ prāg-ukter yady adhikāri-bhedaṃ manyase tadaikaṃ māṃ prati viruddhayor niṣṭhayor upadeśaāyogāt taj jñānaṃ vā karma vaikam evādhikāraṃ me niścitya vada | yenādhikāra-niścaya-puraḥsaram uktena tvayā mayā cānuṣṭhitena jñānena karmaṇā vaikena śreyo mokṣam aham āpnuyāṃ prāptuṃ yogyaḥ syām |

evaṃ jñāna-karma-niṣṭhayor ekādhikāritve vikalpa-samuccayayor asambhavād adhikāri-bheda-jñānāyārjunasya praśna iti sthitam |

ihetareṣāṃ kumataṃ samastaṃ
śruti-smṛti-nyāya-balān nirastam |
punaḥ punar bhāṣya-kṛtātiyatnād
ato na tat kartum ahaṃ pravṛttaḥ ||

bhāṣya-kāra-mata-sāra-darśinā
grantha-mātram iha yojyate mayā |
āśayo bhagavataḥ prakāśyate
kevalaṃ sva-vacaso viśuddhaye

Viśvanātha

bho vayasya arjuna ! satyaṃ guṇātītā bhaktiḥ sarvotkṛṣṭaiva | kintu sā yādṛcchika-mad-aikāntaika-mahā-bhakta-kṛpaika-labhyatvāt purusodyama-sādhyā na bhavati | ataeva nistraiguṇyo bhava guṇātītayā mad-bhaktyā tvaṃ nistraiguṇyo bhūyā ity āśīrvāda eva dattaḥ | sa ca yadā phaliṣyati tadā tādṛśa-yādṛcchikaikāntika-bhakta-kṛpayā prāptām api lapsyase | sāmprataṃ tu karmaṇy evādhikāras te iti mayoktaṃ cet, satyam | tarhi karmaiva niścitya kathaṃ na brūṣe | kim iti sandeha-sindhau māṃ kṣipasīty āha vyāmiśreṇeti | viśeṣataḥ ā samyaktayā miśraṇaṃ nānā-vidhārtha-milanaṃ yatra tena vākyena me buddhiṃ mohayasi | tathā hi karmaṇy evādhikāras te [Gītā 2.47], siddhyasiddhyoḥ samo bhūtvā samatvaṃ yoga ucyate [Gītā 2.48],

buddhi-yukto jahātīha ubhe sukṛta-duṣkṛte |
tasmād yogāya yujyasva yogaḥ karmasu kauśalam || [Gītā 2.50]

iti yoga-śabda-vācyaṃ jñānam api bravīṣi | yadā te moha-kalilaṃ [Gītā 2.52] ity anena jñānaṃ kevalam api bravīṣi | kiṃ cātra iva-śabdena tvad-vākyasya vastuto nāsti nānārtha-miśritatvam | nāpi kṛpālos tava man-mohanecchā | nāpi mama tat-tad-arthānabhijñatvam iti bhāvaḥ | ayaṃ gūḍho 'bhiprāyaḥ rājasāt karmaṇaḥ sakāśāt sāttvikaṃ karma śreṣṭhaṃ, tac ca sāttvikam eva | nirguṇa-bhaktiś ca tasmādn atiśreṣṭhaiva | tatra sā yadi mayi na sambhaved iti brūṣe, tadā sāttvikaṃ jñānam evaikaṃ mām upadiśa | tata eva duḥkha-mayāt saṃsāra-bandhanān mukto bhaveyam iti

Baladeva

vyāmiśreṇeti | sāṅkhya-buddhi-yoga-buddhyor indriya-nivṛtti-rūpayoḥ sādhya-sādhakatvāvarodhi yad vākyaṃ tad vyāmiśram ucyate | tena me buddhiṃ mohayasīva | vastutas tu sarveśvarasya mat-sakhasya ca me man-mohakatā nāsty eva | mad-buddhi-doṣād evaṃ prayemy aham atīvaśabdārthaḥ | tat tasmād ekam avyāmiśraṃ vākyaṃ vada | na karmaṇā na prajayā dhanena tyāgenaikenāmṛtatvam ānaśur nāsty akṛtaḥ kṛtena iti śrutivat | yenāham anuṣṭheyaṃ niścityātmanaḥ śreyaḥ prāpnuyām

Michalski

Swą mową rozbieżną prowadzisz mój rozum na bezdroża! To jedno wyjaw po namyśle, przez co osiągnąć mogę szczęście!

Olszewski

Umysł mój gubi się w twoich naukach dwuznacznych. Podaj zasadę jedyną i ścisłą, która by mię doprowadziła do tego, co jest lepsze.

Dynowska

Niejasne, dwuznaczne zdają się być Twe słowa, niepojęte dla mego rozumienia, powiedz mi więc wyraźnie, która z tych dróg doprowadzi mnie niechybnie do szczęśliwości duszy.

Sachse

Niejednoznacznymi słowy
zdajesz się mącić mój rozum.
Zdecyduj więc, i powiedz jedno,
bym dzięki niemu zdobył szczęście.

Kudelska

Trudne są twe słowa i mój umysł się w nich błąka,
Powiedz więc mi jasno, jak mam osiągnąć to, co jest najlepsze?

Rucińska

Niejasną na pozór mową zdajesz się rozum mój mącić!
Zdecyduj, jedną wskaż drogę, jak dobro posiąść najwyższe!

Szuwalska

Twe niejasne słowa
Zwiodły mój rozum. Proszę, powiedz więc wyraźnie,
Co jest dla mnie najlepsze, rozwiej wątpliwości.

Byrski

I tą mową pomieszaną jakbyś myśl omamiał moją,
Więc to jedno rzeknij pewnie, przez co dobro bym osiągnął.

Babkiewicz

Jakby mową poplątaną
rozum zdajesz mi się mącić.
Powiedz jedno, lecz stanowczo,
dzięki czemu dobro zyskam.