BhG 3.7

analiza syntaktyczna

he arjuna (Ardźuno!),
yaḥ tu (ale kto) manasā (umysłem) indriyāṇi (zmysły) niyamya (powściągnąwszy)
asaktaḥ [san] (będąc nielgnącym) karmendriyaiḥ (zmysłami czynów) karma-yogam (jogę czynu) ārabhate (rozpoczyna),
saḥ (on) viśiṣyate (jest wyróżniony).

analiza gramatyczna

yaḥ	–	yat sn. 1i.1 m. – kto;
tu	–	av. – ale, wtedy, z drugiej strony, i;
indriyāṇi	–	indriya 2i.3 n. – zmysły (od: √ ind – posiadać moc);
manasā	–	manas 3i.1 n. – umysłem (od: √ man – myśleć);
niyamya	–	ni- √ yam (powściągać) absol. – powściągnąwszy;
ārabhate	–	ā- √ rabh (osiągać, podejmować) Praes. Ā 1c.1 – rozpoczyna;
arjuna	–	arjuna 8i.1 m. – biały, jasny;
karmendriyaiḥ	–	karma-indriya 3i.3 n. ; TP : karmaṇām indriyair iti – zmysłami czynów (od: √ kṛ – robić, karman – czyn, działanie i jego skutki; √ ind – posiadać moc, indriya – zmysły; vāk-pāṇi-pāda-pāyūpastha-saṃjñakāni – nazywane: mowa, ręka, noga, odbyt, genitalia);
karma-yogam	–	karma-yoga 2i.1 m. ; TP : karmaṇo yogam iti – jogę czynu (od: √ kṛ – robić, karman – czyn, działanie i jego skutki; √ yuj – zaprzęgać, łączyć, yoga – przyłączanie, zysk, zaprzęgnięcie, zastosowanie, metoda, środki, jedna ze szkół filozofii indyjskiej);
asaktaḥ	–	a-sakta ( √ sañj – polegać na, być przymocowanym do, obejmować) PP 1i.1 m. – nieprzywiązany, nielgnący;
saḥ	–	tat sn. 1i.1 m. – on;
viśiṣyate	–	vi- √ śiṣ (wyróżniać) Praes. pass. 1c.1 – jest wyróżniony, szczególny, najlepszy;

warianty tekstu

niyamya → samyamya (powściągnąwszy);
‘rjuna → naraḥ (człowiek);

Śāṃkara

Legenda:
fragmenty komentowanego wersetu
cytaty z różnych pism
wprowadzenie polemiki

Ardźuno, ale kto umysłem zmysły powściągnął i nie lgnąc, władzami sprawczymi podejmuje jogę czynu, ten jest najlepszy.		yas tv indriyāṇi manasā niyamyārabhate ’rjuna | karmendriyaiḥ karma-yogam asaktaḥ sa viśiṣyate ||3.7||
Ale kto, ponownie mowa jest o niemądrym, dokonującym czynów, umysłem powściągnął zmysły – władze wolicjonalne, o Ardźuno i podejmuje władzami sprawczymi – słowami, rękoma i innymi…		yas tu punaḥ karmaṇy adhikṛto ’jñaḥ buddhīndriyāṇi manasā niyamya ārabhate arjuna karmendriyaiḥ vāk-pāṇy-ādibhiḥ |
Co podejmuje? Odpowiada: będąc nielgnącym, jogę czynu. Wyrzekł się pragnienia owocu dlatego jest lepszy od hipokryty [z poprzedniej strofy].		kim ārabhate ity āha – karma-yogam asaktaḥ san phalābhisandhi-varjitaḥ sa viśiṣyate itarasmāt mithyācārāt ||3.7||

Rāmānuja

ataḥ pūrvābhyastaviṣayasajātīye śāstrīye karmaṇi indriyāṇy ātmāvalokanapravṛttena manasā niyamya taiḥ svata eva karmapravaṇair indriyair asaṅgapūrvakaṃ yaḥ karmayogam ārabhate, so 'saṃbhāvyamānapramādatvena jñānaniṣṭhād api puruṣād viśiṣyate

Śrīdhara

etad-viparītaḥ karma-kartā tu śreṣṭha ity āha yas tv indriyāṇīti | yas tv indriyāṇi manasā niyamya īśvara-parāṇi kṛtvā karmendriyaiḥ karma-rūpaṃ yogam upāyam ārabhate 'nutiṣṭhati | asaktaḥ phalābhilāṣa-rahitaḥ san | sa viśiṣyate viśiṣṭo bhavati citta-śuddhyā jñānavān bhavatīty arthaḥ

Madhusūdana

autsukya-mātreṇa sarva-karmāṇy asaṃnyasya citta-śuddhaye niṣkāma-karmāṇy eva yathā-śāstraṃ kuryāt | tasmāt yas tv iti | tu-śabdo 'śuddhāntaḥ-karaṇa-saṃnyāsi-vyatirekārthaḥ | indriyāṇi jñānendriyāei śrotrādīni manasā saha niyamya pāpa-hetu-śabdādi-viṣayāsakter nivartya manasā viveka-yuktena niyamyeti vā | karmendriyair vāk-pāṇy-ādibhiḥ karma-yogaṃ śuddhi-hetutayā vihitaṃ karmārabhate karoty asaktaḥ phalābhilāṣa-śūnyaḥ san yo vivekī sa itarasmān mithyācārād viśiṣyate | pariśrama-sāmye 'pi phalātiśaya-bhāktvena śreṣṭho bhavati | he 'rjunāścaryam idaṃ paśya yad ekaḥ karmendriyāṇi nigṛhṇan jñānendriyāṇi vyāpārayan puruṣārtha-śūnyo 'paras tu jñānendriyāṇi nigṛhya karmendriyāṇi vyāpārayan parama-puruṣārtha-bhāg bhavatīti

Viśvanātha

etad-viparītaḥ śāstrīya-karma-kartā gṛhasthas tu śreṣṭha ity āha yas tv iti | karma-yogaṃ śāstra-vihitam | asakto 'phalākāṅkṣī viśiṣyate | asambhāvita-prasāditvena jñāna-niṣṭhād api puruṣād viśiṣṭaḥ iti śrī-rāmānujācārya-caraṇāḥ

Baladeva

etad-vaiparītyena sva-vihita-karma-kartā gṛhastho 'pi śreṣṭha ity āha yas tv iti | ātmānubhava-pravṛttena manasendriyāṇi śrotrādīni niyamyāsaktaḥ phalābhilāṣa-śūnyaḥ san yaḥ karmendriyaiḥ karma-rūpaṃ yogam upāyam ārabhate 'nutiṣṭhati sa viśiṣyate | sambhāvyamāna-jñānatvāt pūrvataḥ śreṣṭho bhavatīty arthaḥ

Michalski

Kto zaś mocą ducha wszystkie zmysły powściągnie, Ardżuno, i tylko przez narządy czynu oddaje się działaniu, ten się oderwał, ten stoi wysoko.

Olszewski

Lecz ten, kto duchem ujarzmił zmysły i posiłkuje się działalnością swoich organów dla spełnienia czynu, nie łącząc się z nim wcale, ten jest godzien szacunku, Ardżuno.

Dynowska

Lecz człowiek, który myślą nad zmysłami panując, bezosobiście i swobodnie organami działania pełni Jogę czynu, jest zaiste godzien szacunku.

Sachse

A kto powściąga umysłem swoje zmysły, Ardżuno,
i podejmuje drogę czynu cieleśnie tylko,
bez przywiązania,
ten wyróżnia się [spośród innych].

Kudelska

Lecz ten, kto wszystkie zmysły w umyśle powściągnął,
Bez, pożądań narządami zmysłów włada i w ten sposób jogę czynów wykonuje, ten zostaje wyzwolony.

Rucińska

Lecz kto powściągnie umysłem zmysły działania, Ardżuno,
I jogę czynu podejmie bez więzów, ten jest najwyżej!

Szuwalska

Jednak ten, kto w umyśle nad nimi panuje,
Mimo iż są aktywne, praktykuje jogę,
Wolny jest od przywiązań i szacunku godny.

Byrski

Kto powściąga zmysły myślą, podejmując, o Ardźuno,
Dzieł ćwiczenie za pomocą zmysłów czynu,
Słynie jako ten kto nie lgnie.

Babkiewicz

Lecz kto myślą swą powściągnął
zmysły i nieprzywiązany
organami jogę czynu
podejmuje, ten jest lepszy.