BhG 3.33
sadṛśaṃ ceṣṭate svasyāḥ prakṛter jñānavān api
prakṛtiṃ yānti bhūtāni nigrahaḥ kiṃ kariṣyati
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.
analiza syntaktyczna
jñānavān api (nawet posiadający wiedzę) svasyāḥ (własnej) prakṛteḥ (natury) sadṛśam (odpowiednio do) ceṣṭate (działa),
[tasmād] (dlatego) bhūtāni (istoty) prakṛtiṃ (naturę) yānti (osiągają).
nigrahaḥ (powściąganie) kiṃ (co?) kariṣyati (zrobi).
tłumaczenie polskie
Nawet posiadający wiedzę działa odpowiednio do swojej natury,
[gdyż] istoty zmierzają ku naturze. Cóż może dać [jej] powściąganie?
analiza gramatyczna
| sadṛśam | – | av. – odpowiednio, właściwie (od: sadṛśa – przypominający, podobny; odpowiednio do: wymaga genetivusu); |
| ceṣṭate | – | √ ceṣṭ (ruszać się, podejmować wysiłek, działać) Praes. Ā 1c.1 – działa, podejmuje wysiłek; |
| svasyāḥ | – | sva sn. 6i.1 f. – własnej; |
| prakṛteḥ | – | prakṛti 6i.1 f. – natury, podstawy, praprzyczyny, przejawionego świata (od: pra- √ kṛ – stwarzać); |
| jñāna-vān | – | jñāna-vant 1i.1 m. – mający wiedzę (od: √ jñā – wiedzieć, rozumieć, jñāna – wiedza, mądrość, inteligencja; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza); |
| api | – | av. – jak również, także, co więcej, nawet; |
| prakṛtim | – | prakṛti 2i.1 f. – naturę, podstawę, praprzyczynę, przejawiony świat (od: pra- √ kṛ – stwarzać); |
| yānti | – | √ yā (iść, osiągać) Praes. P 1c.3 – idą, osiągają; |
| bhūtāni | – | bhūta ( √ bhū – być) PP 1i.3 n. – byty, istoty; |
| nigrahaḥ | – | nigraha 1i.1 m. – powstrzymywanie, powściąganie (od: ni- √ grah – zatrzymywać, ściągać, kontrolować); |
| kim | – | kim sn. 2i.1 n. – co? |
| kariṣyati | – | √ kṛ (robić) Fut. P 1c.1 – zrobi; |
Śāṃkara
Legenda:
fragmenty komentowanego wersetu
cytaty z różnych pism
wprowadzenie polemiki
|
Z jakiej przyczyny nie podążają za twą wolą, nie przestrzegają tych najwyższych praw? I dlaczego nie podążają za swymi obowiązkami? Dlaczego nie boją się stawać w opozycji do ciebie dokonując zła przekraczania twych pouczeń? Odpowiada: |
kasmāt punaḥ kāraṇāt tvadīyaṃ mataṃ nānutiṣṭhantaḥ para-dharmān anutiṣṭhanti? sva-dharmaṃ ca nānuvartante? tvat-pratikūlāḥ kathaṃ na bibhyati tvac-chāsanātikrama-doṣāt ? tatrāha — | |
|
Nawet posiadający wiedzę działa odpowiednio do swojej natury, |
sadṛśaṃ ceṣṭate svasyāḥ prakṛter jñānavān api | |
|
|
Odpowiednio do, czyli zgodnie z; działa, czyli dokonuje czynów. Zgodnie z czym? Ze swą, czyli własną naturą. Natura to impresje pochodzące z wcześniej dokonanych prawych i nieprawych [czynów], które objawiają się począwszy od obecnych narodzin. Oto natura. Właśnie odpowiednio do niej wszystkie stworzenia, nawet posiadające wiedzę działają. A co tu mówić o głupcu? |
sadṛśam anurūpaṃ ceṣṭate ceṣṭāṃ karoti | kasyāḥ? svasyāḥ svakīyāyāḥ prakṛteḥ | prakṛtir nāma pūrva-kṛta-dharmādharmādi-saṃskārā vartamāna-janmādāv abhivyaktāḥ | sā prakṛtiḥ | tasyāḥ sadṛśam eva sarvo jantur jñānavān api ceṣṭate, kiṃ punar mūrkhaḥ? | |
|
Zatem istoty oddychające zmierzają, czyli podążają ku, naturze. Powściągnięcie w postaci zakazów cóż może dać? Dotyczy to zarówno mnie, jak i kogokolwiek innego. |
tasmāt prakṛtiṃ yānty anugacchanti bhūtāni prāṇinaḥ | nigraho niṣedha-rūpaḥ kiṃ kariṣyati mama vānyasya vā? | |
|
Wypowiedź należy uzupełnić [słowem]: natura trudna do pokonania (durnigrahā). |
durnigrahā prakṛtir iti vākya-śeṣaḥ ||3.33|| |
Rāmānuja
evaṃ prakṛtisaṃsargiṇas tadguṇodrekakṛtaṃ kartṛtvam, tac ca paramapuruṣāyattam ity anusandhāya karmayogayogyena jñānayogayogyena ca karmayogasya suśakatvād apramādatvād antargatātmajñānatayā nirapekṣatvāt, itarasya duśśakatvāt sapramādatvāc śarīradhāraṇādyarthatayā karmāpekṣatvāt karmayoga eva kartavyaḥ; vyapadeśyasya tu viśeṣataḥ sa eva kartavyaḥ iti coktam / ataḥ param adhyāyaśeṣeṇa jñānayogasya duśśakatayā sapramādatocyate
prakṛtiviviktam īdṛśam ātmasvarūpam, tad eva sarvadānusandheyam iti ca śāstrāṇi pratipādayantīti jñānavān api svasyāḥ prakṛteḥ prācīnavāsanāyās sadṛśaṃ prākṛtaviṣayeṣv eva ceṣṭate; kutaḥ? prakṛtiṃ yānti bhūtāni acitsaṃsṛṣṭā jantavo 'nādikālapravṛttavāsanām evānuyānti; tāni vāsanānuyāyīni bhūtāni śāstrakṛto nigrahaḥ kiṃ kariṣyati
Śrīdhara
nanu tarhi mahā-phalatvād indriyāṇi nigṛhya niṣkāmāḥ santaḥ sarve 'pi svadharmam eva kiṃ nānutiṣṭhanti ? tatrāha sadṛśam iti | prakṛtiḥ prācīna-karma-saṃskārādhīnaḥ svabhāvaḥ | svasyāḥ svakīyāyāḥ prakṛteḥ svabhāvasya sadṛśam anurūpam eva guṇa-doṣa-jñānavān api ceṣṭate | kiṃ punar vaktavyam ajñaś ceṣṭata iti | yasmād bhūtāni sarve 'pi prāṇinaḥ prakṛtiṃ yānty anuvartante | evaṃ ca sati indriya-nigrahaḥ kiṃ kariṣyati ? prakṛter balīyastvād ity arthaḥ
Madhusūdana
nanu rājña iva tava śāsanātikrame bhayaṃ paśyantaḥ katham asūyantas tava mataṃ nānuvartante kathaṃ vā sarva-puruṣārtha-sādhane pratikūlā bhavantīty ata āha sadṛśam iti | prakṛtir nāma prāg-janma-kṛta-dharmādharma-jñānecchādi-saṃskāro vartamāna-janmany abhivyaktaḥ sarvato balavān taṃ vidyā-karmaṇī samanvārabhete pūrva-prajñā ca iti śruti-pramāṇakaḥ | tasyāḥ svakīyāyāḥ prakṛteḥ sadṛśam anurūpam eva sarvo jantur jñānavān brahmavid api paśv-ādibhiś cāviśeṣāt iti nyāyāt | guṇa-doṣa-jñānavān vā ceṣṭate kiṃ punar mūrkhaḥ | tasmād bhūtāni sarve prāṇinaḥ prakṛtiṃ yānty anuvartante puruṣārtha-bhraṃśa-hetu-bhūtām api | tatra mama vā rājño vā nigrahaḥ kiṃ kariṣyati | rāgautkaṭyena duritān nivartayituṃ na śaknotīty arthaḥ | mahā-naraka-sādhanatvaṃ jñātvāpi durvāsanā-prābalyāt pāpeṣu pravartamānā na mac-chvāsanātikrama-doṣād bibhyatīti bhāvaḥ
Viśvanātha
nanu rājña iva tava parameśvarasya matam ananutiṣṭhanto rāja-kṛtād iva tva-kṛtān nigrahāt kiṃ na vibhāti ? satyam | ye khalu indriyāṇi cārayanto vartante, te vivvekino 'pi rājñaḥ parameśvarasya ca śāsanaṃ mantuṃ na śaknuvanti | tathaiva teṣāṃ svabhāvo 'bhūd ity āha sadṛśam iti | jñānavān api evaṃ pāpe kṛte saty evaṃ narako bhaviṣyaty evaṃ rāja-daṇḍo bhaviṣyati | evaṃ duryaśaś ca bhaviṣyatīti vivekavān api svasyāḥ prakṛteḥ cirantana-pāpābhyāsottha-duḥkha-bhārasya sadṛśam anurūpam eva ceṣṭate | tasmāt prakṛtiṃ svabhāvaṃ yānty anusaranti | tatra nigrahas tac-chāstra-dvārā mat-kṛto rāja-kṛto vā tenāśuddha-cittān ukta-lakṣaṇo niṣkāma-karma-yogaḥ śuddha-cittān jñāna-yogaś ca saṃskartuṃ prabodhayituṃ ca śaknoti, na tv atyantāśuddha-cittān, kintu tān api pāpiṣṭha-svabhāvān yādṛcchika-mat-kṛpottha-bhakti-yoga eva uddhartuṃ prabhavet | yad uktaṃ skānde –
aho dhanyo 'si devarṣe kṛpayā yasya te kṣaṇāt |
nīco 'py utpulako lebhe lubdhako ratim ucyate
Baladeva
nanu sarveśvarasya te matam atikramatāṃ daṇḍaḥ śāstreṇocyate tasmāt te kim u na bibhyati ity āha sadṛśam iti | prakṛtir anādi-kāla-pravṛttyā sva-durvāsanā tasyāḥ svīyāyāḥ sadṛśam anurūpam eva jñānavān śāstroktaṃ daṇḍaṃ jānann api janaś ceṣṭate pravartate kim utājñaḥ | tato bhūtāni sarve janāḥ prakṛtiṃ puruṣārtha-vibhraṃśa-hetu-bhūtām api tāṃ yānty anusaranti | tatra nigrahaḥ śāstra-jñāno 'pi daṇḍaḥ sat-prasaṅga-śūnyasya kiṃ kariṣyati ? durvāsanāyāḥ prābalyatāṃ nivartayituṃ na śakṣyatīty arthaḥ | sat-prasaṅga-sahitasya tu tāṃ prabalām api nihanti – santa evāsya chindanti mano-vyasanam uktibhiḥ [BhP 11.26.26] ity ādi smṛtibhyaḥ
Michalski
Nawet mędrzec działa zgodnie ze swoją naturą. Każde stworzenie idzie za własnym popędem, – na cóż się przyda przeciwdziałanie?
Olszewski
A wiedz, że ci, którzy szemrzą i nie zachowują przykazań moich, odpadłszy od wszelkiej nauki, giną, postradawszy rozum.
Dynowska
Nawet mędrzec działa zgodnie z przyrodzonymi cechami swej natury; wszystkie istoty za głosem swej natury idą; na nic się więc nie zda przymus jej zadawać.
Sachse
Nawet człowiek świadomy prawdy
musi postępować zgodnie ze swą naturą.
Albowiem istoty żywe idą za głosem swej natury.
Na cóż zda się tu opór?
Kudelska
Nawet mędrzec działa tak, jak dyktuje mu jego natura,
Wszelkie stworzenia za naturą podążają, i czemuż kogoś powstrzymywać?
Rucińska
Stosownie do swej natury i mądry się zachowuje,
Za nią zdążają stworzenia – cóż zdoła je w tym powstrzymać?
Byrski
Z naturą swą w zgodzie działa chociaż mądry, bo istoty
Naturalnie postępują. Cóż więc zdziała powściąganie?
- Copyright © 2010-2013 Quo Vadis Vision. Wszelkie prawa zastrzeżone.
- |
- O projekcie
- Dodatki
- Audio
- Forum
- Kontakt