BhG 14.12

lobhaḥ pravṛttir ārambhaḥ karmaṇām aśamaḥ spṛhā
rajasy etāni jāyante vivṛddhe bharata-rṣabha

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


he bharata-rṣabha (o byku wśród Bharatów!),
lobhaḥ (chciwość) pravṛttiḥ (aktywność) karmaṇām ārambhaḥ (rozpoczęcie czynów) aśamaḥ (niepokój) spṛhā [iti] (tęsknota).
etāni (one) rajasi vivṛddhe (gdy radźas jest rozwinięty) jāyante (powstają).
 

tłumaczenie polskie


O byku wśród Bharatów,
chciwość, aktywność, rozpoczęcie czynów, niepokój i tęsknota,
te [cechy] powstają, gdy radźas jest rozwinięty.
 

analiza gramatyczna

lobhaḥ lobha 1i.1 m. chciwość, zachłanność, pożądliwość (od: lubh – być chciwym);
pravṛttiḥ pravṛtti 1i.1 f. aktywność, działanie (od: pra-vṛt – wprawiać w ruch, obracać, dziać się);
ārambhaḥ ārambha 1i.1 m. rozpoczęcie, przedsięwzięcie (od: ā-rabh – osiągać, podejmować, rozpoczynać);
karmaṇām karman 6i.3 n. czynów, działań (od: kṛ – robić);
aśamaḥ a-śama 1i.1 m. niepokój, brak wyciszenia (od: śam – wyciszać, kończyć, niszczyć);
spṛhā spṛhā 1i.1 f. tęsknota, pragnienie, zazdrość (od: spṛh – tęsknić, pragnąć);
rajasi rajas 7i.1 n. loc.abs. kiedy radźas (od: rañj – być pokolorowanym, podnieconym, zachwyconym, rajas – pokolorowany, kurz, namiętność, jedną z trzech gun);
etāni etat sn. 1i.3 n. te;
jāyante jan (rodzić się, powstawać) Praes. Ā 1c.3 powstają, rodzą się;
vivṛddhe vi-vṛddha (vṛdh – wzrastać) PP 7i.1 n. loc.abs. gdy jest wzrosły, gdy jest w pełni rozwinięty, gdy jest potężny;
bharata-rṣabha bharata-rṣabha 8i.1 m. ; TP : bharatāṇām ṛṣabha itibyk wśród Bharatów (od: bhṛ – dzierżyć lub bharata – król Bharata, utrzymywany, aktor, w l. mnogiej – potomkowie Bharaty; ṛṣabha – byk, dominujący, najlepszy);

 

warianty tekstu


lobhaḥ pravṛttirlobha-pravṛttir (chciwość i aktywność);
karmaṇām aśamaḥ spṛhākarmaṇo manasaḥ spṛhā / karmaṇām aśamaś ca tṛṭ? (czyny, tęsknota umysłu / [rozpoczęcie] czynów, niepokój i ?);
vivṛddhepravṛddhe (gdy jest rozwinięty);
bharata-rṣabha → kuru-naṃdana (o radości wśród Kurów);
 
 



Śāṃkara


rajasa udbhūtasyedaṃ cihnaṃ—
lobhaḥ para-dravyāditsā | pravṛttiḥ pravartanam | sāmānya-ceṣṭā ārambhaḥ | kasya ? karmaṇām | aśamo’nupaśamaḥ harṣa-rāgādi-pravṛttiḥ | spṛhā sarva-sāmānya-vastu-viṣayā tṛṣṇā | rajasi guṇe vivṛddha etāni liṅgāni jāyante | he bharatarṣabha
 

Rāmānuja


lobhaḥ svakīyadravyasyātyāgaśīlatā; pravṛttiḥ prayojanam anuddiśyāpi calanasvabhāvātā; ārambhaḥ karmaṇām phalasādhanabhūtānāṃ karmaṇām ārambhaḥ; aśamaḥ indriyānuratiḥ; spṛhā viṣayecchā / etāni rajasi pravṛddhe jāyante / yadā lobhādayo vartante, tadā rajaḥ pravṛddham iti vidyād ityarthaḥ
 

Śrīdhara


kiṃ ca lobha iti | lobho dhanādy-āgame jāyamāne ‚pi punaḥ punar vardhamāno ‚bhilāṣaḥ | pravṛttir nityaṃ kurvad-rūpatā | karmaṇām ārambho mahā-gṛhādi-nirmāṇodyamaḥ | aśama idaṃ kṛtvā idaṃ kariṣyāmi ity ādi saṅkalpa-vikalpānuparamaḥ | spṛhā uccāvaceṣu dṛṣṭa-mātreṣu vastuṣu itas tato jighṛkṣā | rajasi vivṛddhe saty etāni liṅgāni jāyante | etais tamaso vivṛddhir jāānīyād ity arthaḥ
 

Madhusūdana


mahati dhanāgame jāyamāne ‚py anukṣaṇaṃ vardhamānas tad-abhilāṣo lobhaḥ sva-viṣaya-prāpsya-nivartya icchā-viśeṣa iti yāvat | pravṛttir nirantaraṃ prayata-mānasā | ārambhaḥ karmaṇāṃ bahu-vitta-vyayāyāsa-karāṇāṃ kāmya-niṣiddha-laukika-mahā-gṛhādi-viṣayāṇāṃ vyāpārāṇām udyamaḥ | aśama idaṃ kṛtvedaṃ kariṣyāmīti saṅkalpa-pravāhānuparamaḥ | spṛhoccāvaceṣu para-dhaneṣu dṛṣṭa-mātreṣu yena kenāpy upāyenopāditsā | rajasi rāgātmake vivṛddha etāni rāgātmakāni liṅgāni jāyante | he bharatarṣabha ! etair liṅgair vivṛddhaṃ rajo jānīyād ity arthaḥ
 

Viśvanātha


pravṛttir nānā prayatna-paratā karmaṇām ārambho gṛhādi-nirmāṇodyamaḥ | aśamo viṣaya-bhogānuparatiḥ
 

Baladeva


lobhaḥ sva-dravyātyāga-paratā | pravṛttis tad-vṛddhi-yatnaa-paratā | karmaṇāṃ gṛha-nirmāṇādīnām ārambhaḥ | aśamo viṣaya-bhogād indriyāṇām anuparatiḥ | spṛhā viṣaya-lipsā | etair liṅgai rajo vivṛddhaṃ vidyāt
 
 



Michalski


Chciwość, działalność, przedsiębiorczość niepokój, pożądliwość – wszystko to powstaje, Bharato-byhaj gdy się radżas umocni.
 

Olszewski


Zapał do przedsiębrania dzieł i do prowadzenia ich, niepokój, silna żądza, rodzą się z instynktu, który doszedł do swej dojrzałości.
 

Dynowska

Gdy chciwość, zachłanność, gorączkowa działalność i niepokój wzmagają się w jego naturze oznacza to, o najlepszy z Bharatów, iż w nim cecha Ruchliwości przeważa.
 

Sachse


Żądza, rzutkość, podejmowanie działań,
niepokój, pragnienie —
te rodzą się, gdy przeważa radżas,
o najlepszy z Bharatów.
 

Kudelska


A gdy chciwość, działanie, chęć do wciąż nowych poczynań, jak i niepokój
i żądza się rodzą,
Znaczy to, że cecha namiętności wzrasta.
 

Rucińska


Aktywności i przedsiębiorczość, niepokój, chciwość, zachłanność
Rodzą się, pierwszy z Bharatów, gdy wzrośnie w potęgę radźas.
 

Szuwalska


Chciwość, wysiłek, żądza wzmagają się, kiedy
W naturze dominuje dynamiki władza.
 
 

Both comments and pings are currently closed.