BhG 1.21-23

analiza syntaktyczna

he acyuta (Aćjuto!),
yāvat (dopóki) ahaṃ (ja) etān (tych) yoddhu-kāmān (żądnych walki) avasthitān (stojących), mayā (przeze mnie) kaiḥ saha (z którymi) asmin (w tym) raṇa-samudyame (bitewnym przedsięwzięciu) yoddhavyam (do walczenia) nirīkṣe (widzę).
ye ete (ci, którzy) atra (tu) samāgatāḥ(zebrani), yuddhe (w walce) dur-buddheḥ (tego, który posiada złą roztropność) dhārtarāṣṭrasya (Dhrytarasztrowica) priya-cikīrṣavaḥ (pragnący sprawić radość).
[yāvat] (dopóki) ahaṃ (ja) [tān] (tych) yotsyamānān (którzy będą walczącymi) avekṣe (patrzę),
[tāvat] (dopóty) ubhayoḥ (obydwu) senayoḥ (dwóch armii) madhye (w środku) me(mój)ratham (rydwan) sthāpaya (spraw stanie).

analiza gramatyczna

senayoḥ	–	senā 6i.2 f. – dwóch armii;
ubhayoḥ	–	ubhā sn. 6i.2 f. – obydwu;
madhye	–	madhya 7i.1 n. – w środku, wewnątrz;
ratham	–	ratha 2i.1 m. – rydwan;
sthāpaya	–	√sthā (stać) Imperat. caus. P 2c.1 – spraw stanie;
me	–	asmat sn. 6i.1 – mój (skrócona forma od: mama);
acyuta	–	a-cyuta (√cyu – trząść się, upadać, znikać) PP 8i.1 m. – o niezachwiany;

******

yāvat	–	av. – jak długo, jak dalece;
etān	–	etat sn. 2i.3 m. – tych;
nirīkṣe	–	nir-√īkṣ (obserwować) Praes. Ā 3c.1 – patrzę;
aham	–	asmat sn. 1i.1 – ja;
yoddhu-kāmān	–	yoddhu-kāma 2i.3 m.; ye yoddhuṃ kāmayante tān – tych, którzy pragną walczyć (od: √yudh – walczyć; √kām –pragnąć, kochać, tęsknić, kāma – pragnienie, żądze; na końcu złożeń może występować z inf.. pozbawionym nosówki: yoddhu = yoddhum);
avasthitān	–	ava-sthita (ava-√sthā – stać) PP 2i.3 m. – stojących;
kaiḥ	–	kim sn. 3i.3 m. – z którymi;
mayā	–	asmat sn. 3i.1 – przeze mnie;
saha	–	av. – z (postpozycja, wymaga instrumentalisu);
yoddhavyam	–	yoddhavya (√yudh – walczyć) PF 1i.1 n. – będzie trzeba walczyć;
asmin	–	idam sn. 7i.1 m. – w tym;
raṇa-samudyame	–	raṇa-sam-ud-yama 7i.1 m.; TP: raṇasya samudyama iti – w przedsięwzięciu bitewnym (od: √raṇ – radować się, raṇa – radość, bitwa, walka; sam-ud-√yam – przedsiębrać, powstawać, rozpoczynać, samudyama – wysiłek, gotowość, rozpoczęcie, przedsięwzięcie);

******

yotsyamānān	–	yotsyamāna (√yudh – walczyć) PPr fut. 2i.3 m. – tych, którzy będą walczący;
avekṣe	–	ava-√īkṣ (spoglądać) Praes. Ā 3c.1 – spoglądam;
aham	–	asmat sn. 1i.1 – ja;
ye	–	yat sn. 1i.3 m. – którzy;
ete	–	etat sn. 1i.3 m. – ci;
atra	–	av. – tutaj;
samāgatāḥ	–	sam-āgata (ā-√gam – przychodzić) PP 1i.3 m. – zebrani;
dhārtarāṣṭrasya	–	dhārtarāṣṭra 6i.1 m. – syna Dhrytarasztry (od: dhṛta-rāṣṭra – utrzymujący królestwo, od: √dhṛ – dzierżyć, PP dhṛta – trzymany; rāṣṭra – królestwo);
durbuddheḥ	–	dur-buddhi 6i.1 m. – posiadającego złą roztropność, nikczemnego (od: dur / dus – prefiks: trudny, zły, twardy; √budh – budzić, rozumieć, percepować, buddhi – roztropność, rozum, myśl, rozsądek, intelekt, percepcja, poznanie, idea, pogląd);
yuddhe	–	yuddha 7i.1 n. – w walce (od: √yudh – walczyć);
priya-cikīrṣavaḥ	–	priya-cikīrṣu 3i.1 m.; TP: ye priyaṃ kartum icchavas te – ci, którzy pragną uczynić przyjemność (od: √prī – sprawić radość, priya – lubiany, kochany, miłość, radość, przyjemność; √kṛ – robić, des. cikīrṣu – pragnący zrobić);

warianty tekstu

Przed trzecią ćwiartką wersu w manuskryptach pojawia się: arjuna uvāca (Ardźuna rzekł);
senayor ubhayor madhye → ubhayor senayor madhye (pomiędzy obiema armiami);
nirīkṣe → nirīkṣye (jest widziane);
kair → yair / tair (z którymi / z tymi);
raṇa-samudyame → raṇa-samudyate (w rozpoczętej bitwie);
yotsyamānān → yodhyamānān (do walczenia PPr caus.. pass..);
avekṣe → avekṣye (zostanie zobaczone);
dhārtarāṣṭrasya → dhṛtarāṣṭrasya / duryodhanasya (Dhrytarsztry / Durjodhany);

Śāṃkara

brak komentarza aż do wersu BhG 2.10

Rāmānuja

brak komentarza aż do wersu BhG 1.25

Madhva

brak komentarza aż do wersu BhG 2.11

Śrīdhara

tad eva vākyam āha senayor ubhayor ity ādi | yāvad etān iti | nanu tvaṃ yoddhā na tu yuddha-prekṣakas tatrāha kair mayety ādi | kaiḥ saha mayā yoddhavyam | yotsyamānān iti dhārtarāṣṭrasya duryodhanasya priyaṃ kartum icchanto ye iha samāgatāḥ tān ahaṃ drakṣyāmi yāvat | tāvad ubhayoḥ senayor madhye me rathaṃ sthāpayety anvayaḥ

Viśvanātha

brak komentarza aż do wersu BhG 1.25

Baladeva

arjuna-vākyam āha senayor iti | he acyutedi svabhāva-siddhād bhakta-vātsalyāt pāramaiśvaryāc ca na cyavase smeti tena tena ca niyantirto bhaktasya me vākyāt tatra rathaṃ sthitaṃ kuru nirbhaya tatra ratha-sthāpane phalam āha yāvad iti | yoddhu-kāmān na tu sahāsmābhiḥ sandhiṃ cikīrṣūn | avasthitān na tu bhītyā pracalitān |
nanu tvaṃ yoddhā, na tu yuddha-prekṣakas tatas tad-darśanena kim iti cet tatrāha kair iti | asmin bandhūnām eva mitho raṇodyoge kair bandhubhiḥ saha mama yuddhaṃ bhāvīty etaj-jñānāyaivaa madhye ratha-sthāpanam iti |
nanu bandhutvād eet sandhim eva vidhātsyantīti cet tatrāha yotsyamānān iti na tu sandhiṃ vidhāsyataḥ | avekṣe pratyemi | durbuddheḥ kudhiyaḥ svajīvanopāyānabhijñasya yuddhe na tu durbuddhy-apanayane | ato mad-yuddha-pratiyogi-nirīkṣaṇaṃ yuktam iti

Michalski

Ardżuna rzekł:
W środku, pomiędzy dworna wojskami, zatrzymaj wóz mój bojowy, o niezłomny!
ażebym się przyjrzał tym tu stojącym, pragnącym walki, z któremi mam się zmierzyć w rozprawie wojennej, ażebym się im przyjrzał gotowym do boju, przybyłym tu podać ramię swe w bitwie złemu synowi Dhritarasztry.

Olszewski

»Wstrzymaj moją kolasę pomiędzy dwojgiem wojsk,
Iżbym widział, z kim mam walczyć w tej bitwie morderczej;
Iżbym też widział, kto są ci, którzy się tu zebrali, w obronie sprawy występnego syna Dhrtarasztry«.

Dynowska

Ardżuna rzecze:
„W środku, pomiędzy dwoma szykami wojsk, zatrzymaj mój wóz, o Nieśmiertelny, abym przyjrzał się z bliska stojącym tu, żądzą walki ożywionym wojownikom, z którymi zmierzyć się mam za chwilę w tym boju; bym spojrzał na zgromadzonych tu w polu rycerzy, gotowych walczyć za sprawę przewrotnego syna Dritarasztry.”

Sachse

Wstrzymaj mój rydwan pośrodku obu wojsk,
o Nieporuszony,
bym obejrzał stojących tu,
spragnionych walki,
z którymi przyjdzie mi bić się
w tej potrzebie wojennej.
Widzę przyszłych uczestników walki.
Zbiegli się tu,
by wesprzeć w bitwie
złego syna Dhritarasztry.

Kudelska

Panie ziemi, zatrzymaj mój wóz pomiędzy obu wojskami,
Abym się przyjrzał tym, którzy żądni walki tu stanęli,
Gdyż z nimi to mam się w tej bitwie zmierzyć.
Niech zobaczę tych, którzy tu przybyli, aby walczyć,
Aby w walce się przypodobać złemu synowi Dhritarasztry – Durjodhanie.

Rucińska

Rzekł Ardżuna:
Pośrodku obydwu armii ustaw mój rydwan, Aczjuto,
Dopóki się nie przypatrzę stojącym tu żądnym walki!
Z kim to wypadnie mi walczyć w bitewnym tym przedsięwzięciu?
Niech przyjrzę się chętnym walce, którzy się tutaj zebrali,
Którzy w tej wojnie z nikczemnym zbratali się Durjodhaną!

Szuwalska

»O, niezawodny Panie, poprowadź mój rydwan
Pomiędzy obie armie, abym mógł się przyjrzeć
Tym, co pragną dziś stanąć do tej wielkiej walki,
By zadowolić złego syna Dhrytarasztry.«

Byrski

„Pośród armii tych obydwu póty rydwan mój zatrzymaj,
O Boże niewyczerpany,
Póki się nie przyjrzę żądnym walki, w szyku ustawionym,
Którzy ze mną bić się mają w tym wojennym przedsięwzięciu.

Babkiewicz

„W środku między obie armie
ustaw rydwan mój, Niezłomny,
tak, bym ujrzeć mógł stojących,
którzy walki są spragnieni
i z którymi mam się zetrzeć
w tym bitewnym przedsięwzięciu,
abym przyjrzał się uważnie
tym, co tutaj się zebrali
i chcą w boju radość sprawić
występnemu Durjodhanie”.