BhG 18.40

analiza syntaktyczna

pṛthivyām vā (lub na ziemi) divi deveṣu vā (lub w niebie wśród niebian) punaḥ (znowu) tat sattvam (taki byt) na asti (nie istnieje),
yat (który) ebhiḥ prakṛti-jaiḥ (od tych zrodzonych z przyrody) tribhiḥ guṇaiḥ (od trzech gun) muktam (wyzwolony) syāt (byłby).

analiza gramatyczna

na	–	av. – nie;
tat	–	tat sn. 1i.1 n. – to;
asti	–	√ as (być) Praes. P 1c.1 – jest;
pṛthivyām	–	pṛthivī 7i.1 f. – na ziemi (od: √ pṛth – rozszerzać, pṛthu – szeroki, rozległy, wielki);
vā	–	av. – lub, i, z drugiej strony, nawet jeśli, jednakże;
divi	–	div 7i.1 f. – w niebiosach (od: √ div – jaśnieć);
deveṣu	–	deva 7i.3 m. – wśród bogów, wśród niebian (od: √ div – jaśnieć, bawić się);
vā	–	av. – lub, i, z drugiej strony, nawet jeśli, jednakże;
punaḥ	–	av. – ponownie, jeszcze raz, z powrotem;
sattvam	–	sattva ( √ as – być, PPr sant – będący, istnienie) abst. 1i.1 n. – jestestwo, esencja, mądrość, duch, jedna z trzech gun;
prakṛti-jaiḥ	–	prakṛti-ja 3i.3 m. – przez zrodzone z natury (od: pra- √ kṛ – stwarzać, prakṛti – natura, podstawa, praprzyczyna, przejawiony świat; √ jan – rodzić się, ja – na końcu wyrazów: zrodzony);
muktam	–	mukta ( √ muc – wyzwalać, uwalniać) PP 1i.1 n. – wyzwolone;
yat	–	yat sn. 1i.1 n. – które;
ebhiḥ	–	idam sn. 3i.3 m. – przez te;
syāt	–	√ as (być) Pot. P 1c.1 – byłby;
tribhiḥ	–	tri 3i.3 m. – przez trzy;
guṇaiḥ	–	guṇa 3i.3 m. – przez cechy, przymioty, zalety, sznury (od: √ grah – chwytać);

warianty tekstu

pṛthivyāṃ vā → pṛthivyāṃ ca / pṛthivyāṃ no (i na ziemi / na ziemi nasz);
punaḥ → kvacit (w jakimś miejscu);

Śāṃkara

athedānīṃ prakaraṇopasaṃhārārthaḥ loka ārabhyate—
na tad asti tan nāsti pṛthivyāṃ vā manuṣyādiṣu sattvaṃ prāṇi-jātam anyad vā prāṇi, divi deveṣu vā punaḥ sattvam, prakṛti-jaiḥ prakṛtito jātair ebhis tribhiḥ guṇaiḥ sattvādibhir muktaṃ parityaktaṃ yat syāt, na tad astīti pūrveṇa sambandhaḥ

Rāmānuja

pṛthivyāṃ manuṣyādiṣu divi deveṣu vā prakṛtisaṃsṛṣṭeṣu brahmādiṣu sthāvarānteṣu prakṛtijair ebhis tribhir guṇair muktaṃ yat sattvaṃ prāṇijātam, na tad asti

Śrīdhara

anuktam api saṅgṛhṇan prakaraṇārtham upasaṃharati na tad iti | ebhiḥ prakṛti-sambhavaiḥ sattvādibhis tribhir guṇair muktaṃ prāṇi-jātam | anyad vā yat syāt tat | pṛthivyāṃ manuṣya-lokādiṣudivi deveṣu ca kvāpi nāstīty arthaḥ

Viśvanātha

anuktam api saṅgṛhṇan prakaraṇārtham upasaṃharati neti tat sattvaṃ prāṇi-jātam anyac ca vastu-mātraṃ kvāpi nāsti yad ebhiḥ prakṛtijais tribhir guṇair muktaṃ rahitaṃ syād ataḥ sarvam eva vastu-jātaṃ triguṇātmakaṃ | tatra sāttvikam evopādeyaṃ rājasa-tāmase tu nopādeya iti prakaraṇa-tātparyam

Baladeva

prakaraṇārtham upasaṃhann anuktam api saṅgṛhṇāti na tad iti | pṛthivyāṃ manuṣyādiṣu divi svargādau deveṣu ca prakṛtiṃ saṃsṛṣṭeṣu brahmādi-stambānteṣv ity arthaḥ | tat sattvaṃ prāṇi-jātam anyac ca vastu nāsti | yad ebhiḥ prakṛtijais tribhir guṇair muktaṃ virahitaṃ syāt | tathā ca triguṇātmakeṣu vastuṣu sāttvikasyaivopayogitvāt tad eva grāhyam anyat tu tyājyam iti prakaraṇārthaḥ

Michalski

Ani tu na ziemi, ani na niebie pośród bogów, niema wcale takiej istoty, która byłaby wolna od tych trzech powstałych z rozsnowy żywiołów.

Olszewski

Niema ani na ziemi ani w niebie między bogami żadnej istoty, któraby była wolna od tych trzech jakości pochodzących z natury.

Dynowska

Nie ma ani jednej istoty na ziemi, ani tez na niebie – pośród Świetlistych – która od tych trzech, z Przyrody zrodzonych cech, byłaby wolną.

Sachse

Ani na ziemi, ani wśród bogów na niebie
nie ma niczego, co byłoby wolne
od tych trzech gun zrodzonych z materii.

Kudelska

Nie ma na ziemi, ani nawet w niebie wśród bogów, żadnej istoty,
Która byłaby wolna od trzech cech zrodzonych z natury.

Rucińska

l nie ma ani na ziemi, ani na niebie wśród bogów
Niczego wolnego od tych trzech guń zrodzonych z Przyrody.

Szuwalska

Na ziemi ani w niebie pośród boskich panów
Nie ma istoty, która od tych cech jest wolna.

Babkiewicz

Ni na ziemi nie istnieje,
ni wśród bogów na niebiosach,
taki byt, co byłby wolnym
od trzech cech z Natury wstałych.