BhG 18.9

analiza syntaktyczna

he arjuna (Ardźuno),
kāryam iti (do zrobienia) eva [matvā] (właśnie pomyślawszy)
saṅgam (lgnięcie) phalam ca eva (i zaiste owoc) tyaktvā (porzuciwszy)
yat niyatam karma (który uregulowany czyn) kriyate (jest wykonywany),
sa tyāgaḥ (to porzucenie) sāttvikaḥ (za sattwiczne) mataḥ [asti] (jest uważane).

analiza gramatyczna

kāryam	–	kārya ( √ kṛ – robić) PF 1i.1 n. – do zrobienia, praca, obowiązek szczególnie religijny;
iti	–	av. – tak (zaznacza koniec wypowiedzi);
eva	–	av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
yat	–	yat sn. 1i.1 n. – które;
karma	–	karman 1i.1 n. – czyn, działanie i jego skutki (od: √ kṛ – robić);
niyatam	–	niyata (ni- √ yam – powściągać, kontrolować) PP 1i.1 n. – powściągnięte, kontrolowane;
kriyate	–	√ kṛ (robić) Praes. pass. 1c.1 – jest wykonywany;
arjuna	–	arjuna 8i.1 m. – biały, jasny;
saṅgam	–	saṅga 2i.1 m. – lgnięcie, zejście się, związek, towarzystwo, nadzieje, pragnienia, przywiązania (od: sam- √ gam – schodzić się lub √ sañj – lgnąć, sklejać, kurczowo trzymać, przywiązywać się, wchodzić w kontakt);
tyaktvā	–	√ tyaj (porzucać) absol. – porzuciwszy;
phalam	–	phala  2i.1 n. – owoc, rezultat (od: √ phal – dojrzewać);
ca	–	av. – i;
eva	–	av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
saḥ	–	tat sn. 1i.1 m. – on;
tyāgaḥ	–	tyāga 1i.1 m. – porzucenie, wyrzeczenie się (od: √ tyaj – porzucać);
sāttvikaḥ	–	sāttvika 1i.1 m. – związany z sattwą, sattwiczny (od: √ as – być, PPr sant – będący, istnienie, abst. sattva – jestestwo, esencja, mądrość, duch, jedna z trzech gun);
mataḥ	–	mata ( √ man – myśleć) PP 1i.1 m. – myślany, uważany, szanowany; myśl, opinia, punkt widzenia, wola;

warianty tekstu

kriyate → kurute (czyni);
tyāgaḥ → tyāgī (wyrzeczeniec);
mataḥ → smṛtaḥ (pamiętany);

Śāṃkara

kaḥ punaḥ sāttvikas tyāgaḥ ? ity āha—
kāryaṃ kartavyam ity eva yat karma niyataṃ nityaṃ kriyate nirvartyate, he arjuna ! saṅgaṃ tyaktvā phalaṃ caiva | etan nityānāṃ karmaṇāṃ phalavattve bhagavad-vacanaṃ pramāṇam avocāma | athavā, yady api phalaṃ na śrūyate nityasya karmaṇaḥ, tathāpi nityaṃ karma kṛtam ātma-saṃskāraṃ pratyavāya-parihāraṃ vā phalaṃ karoti ātmana iti kalpayaty evājñaḥ | tatra tām api kalpanāṃ nivārayati phalaṃ tyaktvā ity anena | ataḥ sādhūktaṃ saṅgaṃ tyaktvā phalaṃ ceti | sa tyāgo nitya-karmasu saṅga-phala-parityāgaḥ sāttvikaḥ sattva-nirvṛtto mato ’bhipretaḥ ||

nanu karma-parityāgas tri-vidhaḥ saṃnyāsa iti ca prakṛtaḥ | tatra tāmaso rājasaś coktas tyāgaḥ | katham iha saṅga-phala-tyāgas tṛtīyatvenocyate ? yathā trayo brāhmaṇā āgatāḥ, tatra ṣaḍ-aṅga-vidau dvau, kṣatriyas tṛtīya iti tadvat | naiṣa doṣas tyāga-sāmānyena stuty-arthatvāt | asti hi karma-saṃnyāsasya phalābhisaṃdhi-tyāgasya ca tyāgatva-sāmānyam | tatra rājasa-tāmasatvena karma-tyāga-nindayā karma-phalābhisaṃdhi-tyāgaḥ sāttvikatvena stūyate sa tyāgaḥ sāttviko mataḥ iti

Rāmānuja

nityanaimittikamahāyajñādivarṇāśramavihitaṃ karma madārādhanarūpatayā kāryaṃ svayaṃprayojanam iti matvā saṅgam karmaṇi mamatāṃ phalaṃ ca tyaktvā yat kriyate, sa tyāgaḥ sāttviko mataḥ, sa sattvamūlaḥ, yathāvasthitaśāstrārthajñānamūla ityarthaḥ / sattvaṃ hi yathāvasthitavastujñānam utpādayatīty uktam, „sattvāt saṃjāyate jñānam” iti / vakṣyate ca, „pravṛttiṃ ca nivṛttiṃ ca kāryākāryaṃ bhayābhaye / bandhaṃ mokṣaṃ ca yā vetti buddhiḥ sā pārtha sāttvikī// ” iti

Śrīdhara

sāttvikaṃ tyāgam āha kāryam iti | kāryam ity evaṃ niyatam avaśya-kartavyatayā vihitaṃ karma saṅgaṃ phalaṃ ca tyaktvā kriyate iti yat tādṛśas tyāgaḥ sāttviko mataḥ

Viśvanātha

kāryam avaśya-kartavyam iti buddhyā niyataṃ nityaṃ karma, sāttvika iti tyāgāt tyāga-phalaṃ jñānaṃ sa labhetaiveti bhāvaḥ

Baladeva

kāryam avaśya-kartavyatayā vihitaṃ karma niyataṃ yathā bhavati, tathā saṅgaṃ kartṛtvābhiniveśaṃ phalaṃ ca nikhilaṃ tyaktvā kriyata iti yat sa tyāgaḥ sāttvikas tādṛśa-jñānasya sattva-dharmatvāt

Michalski

Kiedy spełniamy czyn konieczny z jedyną myślą, że czyn ten powinien być spełniony i wyrzekamy się skłonności do niego i jego owoców, takie wyrzeczenie, Ardżuno, nazywa się sattwam.

Olszewski

Wszelki czyn konieczny należy wypełniać, mówiąc: »Tak trzeba uczynić«, i jeżeli człowiek wyzbędzie się żądzy i odrzuci owoc czynów, to właśnie będzie istotą samozaparcia się.

Dynowska

Lecz ten, kto obowiązek wykonywa prosto, „bo spełniony być musi”, odrzucając wszelkie upodobania i nadzieje nagrody, tego wyrzeczenie bezinteresowne jest i pełne harmonii, Ardżuno.

Sachse

A jeśli ktoś spełnia czyn należny, Ardżuno,
dlatego tylko, że trzeba go spełnić,
bez przywiązania i bez nadziei na jego owoc,
to jest to zaniechanie pod wpływem sattwy.

Kudelska

Kto każdy czyn wypełnia jak przypisaną mu powinność, porzucając wszelkie więzy i owoce swych czynów,
Takie wyrzeczenie przynależy szlachetnej naturze.

Rucińska

Gdy czyn się spełnia powinny z myślą, że trzeba, Ardżuno,
Bez lgnięcia, zrzekłszy się plonu, to wyrzeczenie sattwiczne.

Szuwalska

Kto pracę wykonuje jako obowiązek,
Nie licząc na korzyści, ten w swym wyrzeczeniu
Znajduje się pod wpływem harmonii, Ardżuno;

Babkiewicz

Myśląc: „oto jest powinność”
regularny czyn wypełnia,
rzuca owoc, przywiązanie –
to w istności zaniechanie.