BhG 17.8

analiza syntaktyczna

āyuḥ-sattva-balārogya-sukha-prīti-vivardhanāḥ (sprawiające wzrost długości życia, jestestwa, siły, zdrowia, szczęścia i zadowolenia) rasyāḥ (smakowite) snigdhāḥ (oleiste) sthirāḥ (stałe) hṛdyāḥ (delikatne) āhārāḥ (jadła) sāttvika-priyāḥ (miłe [osobom] sattwicznym) [santi] (są).

tłumaczenie polskie

Jadło miłe osobom sattwicznym wzmacnia długość życia, witalność, siłę, zdrowie, szczęście i zadowolenie, jest smakowite, oleiste, stałe i delikatne.

analiza gramatyczna

āyuḥ-sattva-balārogya-sukha-prīti-vivardhanāḥ	–	āyuḥ-sattva-balārogya-sukha-prīti-vivardhana 1i.3 m. ; DV / TP : āyuḥ sattvaṃ balam ārogyaṃ sukhaṃ prītiś cety eteṣāṃ vivardhanā iti – sprawiające wzrost długości życia, jestestwa, siły, zdrowia, szczęścia i zadowolenia (od: āyuḥ – życie, witalność, zdrowie; √ as – być, PPr sant – będący, istnienie, abst. sattva – jestestwo, esencja, mądrość, duch, jedna z trzech gun; bala – siła, moc; √ ruj – niszczyć, ranić, roga – choroba, āroga – wolność od chorób, zdrowie; su – prefiks: dobry, wspaniały, piękny, szlachetny; kha – zagłębienie, otwór, piasta; su-kha – radość, szczęście, dosłownie: dobre zagłębienie [przez które przechodzi oś rydwanu], stąd poruszanie się gładko; lub od: su- √ sthā; przeciwieństwo do: duḥkha  – cierpienie, niedola; √ prī – radować, prīti – radość; √ vṛdh – wzrastać, PP vi-vṛddha – wzrosły, w pełni rozwinięty, potężny, wielki, caus. vi-vardhana – sprawiające wzrost, odżywiające);
rasyāḥ	–	rasya 1i.3 m. – soczyste, smakowite, apetyczne (od: √ ras – smakować, delektować się, kochać, rasa – sok, nektar, smak;);
snigdhāḥ	–	snigdha ( √ snih – być lepkim) PP 1i.3 m. – oleiste, tłuste, śliskie, kleiste (od: sneha – lgnięcie, przywiązanie, tłuszcz, miłość, uczucie);
sthirāḥ	–	sthira 1i.3 m. – twarde, solidne, stałe (od: √ sthā – stać);
hṛdyāḥ	–	hṛdyā 1i.3 m. – znajdujące się w sercu, miłe, przyjemne, delikatne, smaczne (od: hṛt – serce);
āhārāḥ	–	āhāra 1i.3 m. – przyprowadzania, chwytania, osiągania, wdychania, jedzenia, jadła (od: ā- √ hṛ – chwytać, przyprowadzać);
sāttvika-priyāḥ	–	sāttvika-priya 1i.3 m. ; sāttvikānāṃ [janānāṃ] priyā iti – miłe ludziom sattwicznym (od: √ as – być, PPr sant – będący, istnienie, abst. sattva – jestestwo, esencja, mądrość, duch, jedna z trzech gun, sāttvika – związane z sattwą, sattwowe; √ prī – sprawić radość, priya – lubiany, ukochany, miły);

warianty tekstu

āyuḥ-sattva-balārogya-sukha-prīti-vivardhanāḥ → āyuḥ-sattva-balārogyaḥ sukha-prīti-vivardhanaḥ ([dające] długość życia, jestestwo, siłę i zdrowie, sprawiające wzrost szczęścia i zadowolenia);
rasyāḥ snigdhāḥ → rasyāḥ snigdhā / rasyāsnigdhāḥ / tasyāḥ snigdhāḥ / rasyā snigdhā (soczyste i oleiste);
rasyāḥ snigdhāḥ sthirā hṛdyā āhārāḥ sāttvika-priyāḥ → rasyaḥ snigdhaḥ sthiro hṛdya āhāraḥ sāttvika-priyaḥ (jadło miłe sattwicznym jest soczyste, oleiste, stałe i smaczne);

Śāṃkara

āyuś ca sattvaṃ ca balaṃ ca ārogyaṃ ca sukhaṃ ca prītiś ca āyuḥ-sattva-balārogya-sukha-prītayas tāsāṃ vivardhanāḥ āyuḥ-sattva-balārogya-sukha-prīti-vivardhanāḥ | te ca rasyā rasopetāḥ, snigdhāḥ snehavantaḥ, sthirāś cira-kāla-sthāyino dehe, hṛdyāḥ hṛdaya-priyāḥ, āhārāḥ sāttvika-priyāḥ sāttvikasyeṣṭāḥ

Rāmānuja

sattvaguṇopetasya sattvamayā āhārāḥ priyā bhavanti / sattvamayāś cāhārā āyurvivardhanāḥ; punar api sattvasya vivardhanāḥ / sattvam antaḥkaraṇam; antaḥkaraṇakāryaṃ jñānam iha sattvaśabdenocyate / „sattvāt saṃjāyate jñānam” iti sattvasya jñānavivṛddhihetutvāt, āhāro 'pi sattvamayo jñānavivṛddhihetuḥ / tathā balārogyayor api vivardhanāḥ / sukhaprītyor api vivardhanāḥ pariṇāmakāle svayam eva sukhasya vivardhanāḥ ;tathā prītihetubhūtakarmārambhadvāreṇa prītivardhanāḥ / rasyāḥ madhurarasopetāḥ / snigdhāḥ snehayuktāḥ / sthirāḥ sthirapariṇāmāḥ / hṛdyāḥ ramaṇīyaveṣāḥ / evaṃvidhāḥ sattvamayā āhārāḥ sāttvikasya puruṣasya priyāḥ

Śrīdhara

tatrāhāra-traividhyam āha āyur iti tribhiḥ | āyur jīvitam | sattvam utsāhaḥ | balaṃ śaktiḥ | ārogyaṃ roga-rāhityam | sukhaṃ citta-prasādaḥ | prītir abhiruciḥ | āyur-ādīnāṃ vivardhanāḥ viśeṣeṇa vṛddhi-karāḥ | te ca rasyā rasavantaḥ | snigdhāḥ sneha-yuktāḥ | sthirā dehe sārāṃśena cira-kālyāvasthāyinaḥ | hṛdyā dṛṣṭi-mātrād eva hṛdayaṅgamāḥ | evambhūtā āhārā bhakṣya-bhojyādayaḥ sāttvika-priyāḥ

Madhusūdana

āhāra-yajña-tapo-dānānāṃ bhedaḥ pañcadaśabhir vyākhyāyate | tatrāhāra-bheda āyur iti tribhiḥ | āyuś cirañjīvanaṃ sattvaṃ citta-dhairyaṃ balavati duḥkhe 'pi nirvikāratvāpādakaṃ, balaṃ śarīra-sāmarthyaṃ svocite kārye śramābhāva-prayojakam | ārogyaṃ vyādhy-abhāvaḥ | sukhaṃ bhojanānantarāhlādas tṛptiḥ | prītir bhojana-kāle 'nabhiruci-rāhityam icchautkaṭyaṃ teṣāṃ vivardhanā | viśeṣeṇa vṛddhi-hetavaḥ | rasyā āsvādyā madhura-rasa-pradhānāḥ | snigdhāḥ sahajenāgantukena vā snehena yuktāḥ | sthirā rasādy-aṃśena śarīre cira-kāla-sthāyinaḥ | hṛdyā hṛdayaṅgamā durgandhāśucitvādi-dṛṣṭādṛṣṭa-doṣa-śūnyāḥ | āhārāś carvya-coṣya-lehya-peyāḥ sāttvikānāṃ priyāḥ | etair liṅgaiḥ sāttvika jñeyāḥ sāttvikatvam abhilaṣadbhiś caita ādeyā ity arthaḥ

Viśvanātha

sāttvikāhāravatām āyur vardhata iti prasiddhaḥ | sattvam utsāhaḥ | rasyā iti kevala guḍādīnāṃ rasyatve 'pi rūkṣatvam ata āha snigdhā iti | dugdha-phenādīnāṃ rasyatva-snigdhatve 'pi asthairyam ata āha sthirā iti | panasa-phalādīnāṃ rasyatve snigdhatva-sthiratve 'pi hṛd-udarādy-ahitatvam ata āha hṛdyā hṛd-udara-hitā iti | tena sa-gavya-śarkarā-śāli-godhūmānnādaya eva rasyatvādi-catuṣṭaya-guṇavattvāt sāttvika-loka-priyā jñeyās teṣāṃ priyatve saty eva sāttvikatvaṃ ca jñeyam | kiṃ ca guṇa-catuṣṭayavattve 'pi apāvitrye sati sāttvika-priyatādarśanād atra pavitrā ity api viśeṣaṇaṃ deyam | tāmasa-priyeṣv amedhya-pada-darśanāt

Baladeva

tatra sāttvikāhāram āha āyuri iti | āyuś cira-jīvitam | sattvam citta-dhairyam | balaṃ deha-sāmarthyaṃ | sukhaṃ tṛptiḥ | prītir abhiruciḥ | etāsāṃ vivardhanāḥ ramyatvādi-guṇavantaḥ sa-gavya-śarkarāḥ śāli-godhūmādayaḥ sāttvikānāṃ priyās tair upādeyā ity arthaḥ | ramyā iti nīrasānāṃ caṇakādīnāṃ | snigdhā iti rukṣāṇāṃ guḍādīnāṃ | sthirā ity asthirāṇāṃ dugdha-phenādīnāṃ | hṛdyety ahṛdyānāṃ panasa-phalādīnāṃ ca vyāvṛttiḥ | kṣud-udarādy-ahitatvam ahṛdyatvam | atra pavitrā iti jñeyam | tāmasa-priyeṣv amedhya-pada-darśanāt

Michalski

Pokarm, który przedłuża życie, powiększa hart, siłę, zdrowie, szczęście i radość, który jest smaczny, soczysty, pożywny, orzeźwiający, – pokarm taki jest lubiany przez ludzi sattwam.

Olszewski

Pokarmy pożywne, które przedłużają życie, wzmacniają siły, zdrowie, dobrobyt, pokarmy smaczne, słodkie, pokrzepiające, przyjemne, podobają się ludziom prawdy.

Dynowska

Ludzie zharmonizowani lubią instynktownie to, co wzmaga ich siły żywotne, odporność i jędrność organizmu, co myślową i fizyczną zasila energię, co zdrowie, radość życia i pogodę zwiększa, a więc pokarm soczysty, lekki, o łagodnym i przyjemnym smaku.

Sachse

Dla tych, których wypełnia sattwa,
miły jest pokarm
podtrzymujący życie, prawość, siłę,
zdrowie, szczęście i radość;
pokarm soczysty, dobry, treściwy i smaczny.

Kudelska

Pożywienie, które wzmacnia życie, całą naturę, siłę, zdrowie, radość i zadowolenie, które jest smaczne, pożywne i aromatyczne,
Takie pożywienie jest miłe ludziom o szlachetnej naturze.

Rucińska

Sattwiczni lubią soczystą, pożywną i smaczną strawę,
Dającą wiek długi, męstwo, moc, zdrowie, sytość, przyjemność,

Szuwalska

Pożywienie, co życie przedłuża, jest zdrowe,
Daje siłę i radość, jest smaczne, soczyste,
Pożywne i łagodne smakuje tym ludziom,
Którzy żyją w harmonii.