BhG 9.8

analiza syntaktyczna

[aham] (ja) svām prakṛtim (swoją naturą) avaṣṭabhya (zapanowawszy nad)
prakṛteḥ (natury) vaśāt (z powodu kontroli) avaśam (bezwolny) imam kṛtsnam (ten cały) bhūta-grāma (zbiór istot) punaḥ punaḥ (wciąż ponownie) visṛjāmi (emituję).

tłumaczenie polskie

Gdy zapanuję nad swoją naturą, z władzy natury
ciągle na nowo emituję ów cały bezwolny zastęp istot.

analiza gramatyczna

prakṛtim	–	prakṛti 2i.1 f. – naturę, podstawę, praprzyczynę, przejawiony świat (od: pra- √ kṛ – stwarzać);
svām	–	svā sn. 2i.1 f. – własną, swą;
avaṣṭabhya	–	ava- √ stambh (spoczywać na, chwytać, blokować) absol. – utwierdziwszy, zapanowawszy nad;
visṛjāmi	–	vi- √ sṛj (uwalniać, emitować) Praes. P 3c.1 – uwalniam, wypuszczam, stwarzam, emituję, emanuję;
punaḥ punaḥ	–	av. – ponownie, jeszcze raz, z powrotem (powtórzenie w znaczeniu continuum);
bhūta-grāmam	–	bhūta-grāma 2i.1 m. ; TP : bhūtānāṃ grāmam iti – zbiór istot (od: √ bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt; grāma – zbiór, mnogość, wieś);
imam	–	idam sn. 2i.1 m. – ten;
kṛtsnam	–	kṛtsna 2i.1 m. – cały;
avaśam	–	avaśa 2i.1 m. – nie znajdujący się pod kontrolą, bez władzy, bezwolny (od: √ vaś – pragnąć, podporządkowywać, rozkazywać, posiadać w mocy, vaśa  – pragnienie, moc, kontrola, dominacja);
prakṛteḥ	–	prakṛti 6i.1 f. – natury, podstawy, praprzyczyny, przejawionego świata (od: pra- √ kṛ – stwarzać);
vaśāt	–	vaśa 5i.1 m. – z powodu kontroli (od: √ vaś – pragnąć, podporządkowywać, rozkazywać);

warianty tekstu

avaṣṭabhya → adhiṣṭhāya (w tej wersji pierwsza pada BhG 9.8 jest taka sama jak trzecia pada BhG 4.6) / apaṣṭabhya (zarządziwszy / zapanowawszy);
imaṃ → idaṃ (ten);

Śāṃkara

evam avidyā-lakṣaṇāṃ—

prakṛtiṃ svāṃ svīyām avaṣṭabhya vaśīkṛtya visṛjāmi punaḥ punaḥ prakṛtito jātaṃ bhūta-grāmaṃ bhūta-samudāyam imaṃ vartamānaṃ kṛtsnam avaśam asvatantram | avidyādi-doṣaiḥ paravaśīkṛtam | prakṛter vaśāt svabhāva-vaśāt

Rāmānuja

svakīyāṃ vicitrapariṇāminīṃ prakṛtim avaṣṭabhya aṣṭadhā pariṇāmyy imaṃ caturvidhaṃ devatiryaṅmanuṣyasthāvarātmakaṃ bhūtagrāmaṃ madīyāyā mohinyā guṇamayyāḥ prakṛter vaśād avaśaṃ punaḥ punaḥ kāle kāle visṛjāmi

Śrīdhara

nanv asaṅgo nirvikāraś ca tvaṃ kathaṃ sṛjasīty apekṣāyām āha – prakṛtim iti | svāṃ svīyāṃ svādhīnāṃ prakṛtim avaṣṭabhyādhiṣṭhāya | pralaye līnaṃ santaṃ caturvidham imaṃ sarvaṃ bhūta-grāmaṃ karmādi-paravaśaṃ punaḥ punar vividhaṃ sṛjāmi | viśeṣeṇa sṛjāmi iti vā | katham ? prakṛter vaśāt prācīna-karma-nimitta-tat-tat-svabhāva-vaśāt

Madhusūdana

kiṃ-nimittā parameśvara-stheyaṃ sṛṣṭir na tāvat sva-bhogārthā tasya sarva-sākṣi-bhūta-caitanya-mātrasya bhoktṛtvābhāvāt tathātve vā saṃsāritveneśvaratva-vyāghātāt | nāpy anyo bhoktā yad artheyaṃ sṛṣṭiḥ | cetanāntarābhāvāt | īśvarasyaiva sarvatra jīva-rūpeṇa sthitatvāt | acetanasya cābhoktṛtvāt | ataeva nāpavargārthāpi sṛṣṭiḥ | bandhābhāvād apavarga-virodhitvāc cety ādy-anupapattiḥ sṛṣṭer māyā-mayatvaṃ sādhayantī nāsmākaṃ pratikūleti na parihartavyety abhipretya māyāmayatvān mithyātvaṃ prapañcasya vaktum ārabhate tribhiḥ prakṛtim iti |

prakṛtiṃ māyākhyām anirvacanīyāṃ svāṃ svasmin kalpitām avaṣṭabhya svasattā-sphūrtibhyāṃ dṛḍhīkṛtya tasyāḥ prakṛter māyāyā vaśād avidyāsmitā-rāga-dveṣābhiniveśa-kāraṇāvaraṇa-vikṣepātmaka-śakti-prabhāvāj jāyamānam imaṃ sarva-pramāṇa-saṃnidhāpitaṃ bhūta-grāmam ākāśādi-bhūta-samudāyam ahaṃ māyāvīva punaḥ punar visṛjāmi vividhaṃ sṛjāmi kalpanā-mātreṇa svapna-dṛg iva ca svapna-prapañcam

Viśvanātha

nanv asaṅgo nirvikāraś ca tvaṃ kathaṃ sṛjasīty apekṣāyām āha – prakṛtim iti | svāṃ svīyām avaṣṭabhyādhiṣṭhāya prakṛter vaśāt svīya-svabhāva-vaśāt prācīna-karma-nimittād iti yāvat | avaśaṃ karmādi-paratantram

Baladeva

prakṛtim iti | svām ātmīyāṃ tri-guṇāṃ prakṛtim avaṣṭabhyādhiṣṭhāya saṅkalpa-mātreṇa mahad-ādyān manā pariṇamayyemaṃ caturvidham bhūta-grāmaṃ visṛjāmi punaḥ punaḥ kāle kāle | kīdṛśam ity āha prakṛteḥ prācīna-karma-vāsanāyā vaśāt prabhāvād avaśaṃ paratantraṃ tathā cācintya-śakter asaṅga-svabhāvasya mama saṅkalpa-mātreṇa tat tat kurvato na tat-saṃsarga-gandho na ca ko 'pi kheda-leśa iti

Michalski

Stojąc jak władca ponad rozsnową, wyłaniam jej własną potęgą cały ten tłum bezwolny istnień,– ciągle na nowo, na nowo!

Olszewski

Niewzruszony w mej potędze twórczej, ja tedy w pewnych odstępach czasu wydaję cały ten zespół istot, mimo ich woli, mocą jedynie mojej emanacyi.

Dynowska

Używając Mej własnej Natury, w byt wciąż rzucam od nowa mnogość istnień bezsilnie potędze Przyrody poddanych.

Sachse

Mając władzę nad mą naturą [materialną]
wciąż na nowo powołuję do życia
cały ten zespół stworzeń,
bezwolny, podległy woli natury.

Kudelska

Poprzez moją naturę wciąż na nowo stwarzam niezliczoną ilość istot,
Bezwolnie tej naturze poddanych.

Rucińska

Na swej Przyrodzie się wsparłszy stwarzam raz po raz od nowa
Tę całą istot gromadę, bezwolną, mocą Natury.

Szuwalska

Kierując swoją własną naturą, od nowa
Powołuję do życia niezliczone światy.