BhG 7.5

analiza syntaktyczna

he mahā-bāho (o potężnoramienny!),
iyam tu (ale ta) [prakṛtiḥ] (natura) aparā (niższa) [asti] (jest).
itaḥ (od tego) anyām (inną) parām (wyższą) jīva-bhūtām (będącą życiem) me prakṛtim (moją naturę) viddhi (znaj).
yayā (przez którą) idam (ten) jagat (świat) dhāryate (jest trzymany).

analiza gramatyczna

aparā	–	apara 1i.1 f. – inna, późniejsza, niższa, różna;
iyam	–	idam sn. 1i.1 f. – ona;
itaḥ	–	av. – od tego, od niej (od: idam – to; ablativus nieodmienny zakończony na: -tas);
tu	–	av. – ale, wtedy, z drugiej strony, i;
anyām	–	anya sn. 2i.1 f. – inną;
prakṛtim	–	prakṛti 2i.1 f. – naturę, podstawę, praprzyczynę, przejawiony świat (od: pra- √ kṛ – stwarzać);
viddhi	–	√ vid (wiedzieć) Imperat. P 2c.1 – wiedz, znaj;
me	–	asmat sn. 6i.1 – moją (skrócona forma od: mama);
parām	–	para 2i.1 f. – daleką, odległą, wcześniejszą, starożytną, ostateczną, najwyższą, najlepszą;
jīva-bhūtām	–	jīva-bhūtā 2i.1 f. – będącą życiem / zawierającą żywe istoty (od: √ jīv – żyć, jīva – żyjący, żywa istota, życie; √ bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt);
mahā-bāho	–	mahā-bāhu 8i.1 m. ; BV : yasya bāhū mahāntau staḥ saḥ – o ty, którego ramiona są potężne (od: √ mah – powiększać, mahant – wielki; √ baṃh – zwiększać, bāhu – ramię, przedramię);
yayā	–	yat sn. 3i.1 f. – dzięki której;
idam	–	idam sn. 1i.1 n. – ten;
dhāryate	–	√ dhṛ (dzierżyć) Praes. caus. pass. 1c.1 m. – jest trzymany;
jagat	–	jagat 1i.1 n. – świat, poruszający się, ludzkość (od: √ gam – iść);

warianty tekstu

jīva-bhūtāṃ → bīja-bhūtāṃ (będącą nasieniem);

Śāṃkara

aparā na parā nikṛṣṭāśuddhānartha-karī saṃsāra-bandhanātmikeyam | ito’syāḥ yathoktāyās tv anyāṃ viśuddhāṃ prakṛtiṃ mamātma-bhūtāṃ viddhi me parāṃ prakṛṣṭaṃ jīva-bhūtāṃ kṣetrajña-lakṣaṇāṃ prāṇa-dhāraṇa-nimitta-bhūtāṃ he mahābāho, yayā prakṛtyedaṃ dhāryate jagad antaḥ-praviṣṭayā

Rāmānuja

iyaṃ mamāparā prakṛtiḥ; itas tv anyām ito 'cetanāyāś cetanabhogyabhūtāyāḥ prakṛter visajātīyākārāṃ jīvabhūtāṃ parāṃ tasyāḥ bhoktṛtvena pradhānabhūtāṃ cetanarūpāṃ madīyāṃ prakṛtiṃ viddhi; yayedam acetanaṃ kṛtsnaṃ jagad dhāryate

Śrīdhara

aparām imāṃ prakṛtim upasaṃharan parāṃ prakṛtim āha apareyam iti | aṣṭadhā yā prakṛtir ukteyam aparā nikṛṣṭā jaḍatvāt parārthatvāc ca | itaḥ sakāśāt parāṃ prakṛṣṭām anyāṃ jīva-bhūtāṃ jīva-svarūpāṃ me prakṛtiṃ viddhi jānīhi | paratve hetuḥ yayā cetanayā kṣetrajña-rūpayā svakarma-dvāreṇedaṃ jagad dhāryate

Madhusūdana

evaṃ kṣetra-lakṣaṇāyāḥ prakṛter aparatvaṃ vadan kṣetrajña-lakṣaṇāṃ parāṃ prakṛtim āha apareyam iti | yā prāg aṣṭadhoktā prakṛtiḥ sarvācetana-varga-rūpā seyam aparā nikṛṣṭā jaḍatvāt parārthatvāt saṃsāra-bandha-rūpatvāc ca | itas tv acetana-varga-rūpāyāḥ kṣetra-lakṣaṇāyāḥ prakṛter anyāṃ vilakṣaṇāṃ tu-śabdād yathā-kathaṃcid apy abhedāyogyāṃ jīva-bhūtāṃ cetanātmikāṃ kṣetrajña-lakṣaṇāṃ me mamātma-bhūtāṃ viśuddhāṃ parāṃ prakṛṣṭāṃ prakṛtiṃ viddhi he mahābāho, yayā kṣetrajña-lakṣaṇayā jīva-bhūtayāntar-anupraviṣṭayā prakṛtyedaṃ jagad-acetana-jātaṃ dhāryate svato viśīrya uttamyate anena jīvenātmanānupraviśa nāma-rūpe vyākaravāṇi iti śruteḥ | na hi jīva-rahitaṃ dhārayituṃ śakyam ity abhiprāyaḥ

Viśvanātha

iyaṃ prakṛtir variyaṅgākhyā śaktir aparānutkṛṣṭā jaḍatvāt | ito 'nyāṃ prakṛtiṃ taṭasthāṃ śaktiṃ jīva-bhūtāṃ parām utkṛṣṭāṃ viddhi caitanyatvāt | asyā utkṛṣṭatve hetuḥ yayā cetanayedaṃ jagad acetanaṃ svabhogārthaṃ gṛhyate

Baladeva

eṣā prakṛtir aparā nikṛṣṭā jaḍatvād bhogyatvāc ceto jaḍāyāḥ prakṛter anyāṃ parāṃ cetanatvād bhoktṛtvāc cotkṛṣṭāṃ jīva-bhūtāṃ me madīyāṃ prakṛtiṃ viddhi | he mahābāho pārtha ! paratve hetuḥ yayeti | yayā cetanayā idaṃ jagat sva-karma-dvārā dhāryate śayyāsanādivat sva-bhogāya gṛhyate | śrutiś ca harer eveyaṃ śaktis tvayīty āha pradhāna-kṣetrajña-patir guṇeśaḥ [ŚvetU 6.16] iti

Michalski

To jest niższa natura. Lecz wiedz, że ja posiadam jeszcze inna, odrębną od tej, wyższą naturę, która życiem jest, – silnoramienny, – i utrzymuje w posadach ten świat.

Olszewski

Ta jest niższa. Poznaj teraz drugą moją naturę, naturę wyższą, która jest podstawą życia, podtrzymującą świat.

Dynowska

Taką jest Moja niższa Natura, o potężnie zbrojny; poznaj też Mą drugą – wyższą i wzniosłą jest nią dusza każdej istoty, Energia Życia, która cały wszechświat utrzymuje i żywi.

Sachse

Jest to moja niższa natura.
Poznaj więc również mą drugą, wyższą naturę.
Jest ona zasadą życia, o Waleczny!
To ona utrzymuje ten świat!

Kudelska

Lecz to jest mej natury forma niższa, poznaj teraz, Potężnoramienny, wyższą jej formę;
Jest nią dusza, to dzięki niej Ja podtrzymuję cały ten świat.

Rucińska

Ona jest niższa – ty inną, wyższą mą poznaj naturę!
To Dusza jest, Długoręki, która ten świat podtrzymuje.

Szuwalska

Oprócz nich, Potężny,
Posiadam jeszcze inną, najwyższą ze wszystkich,
Która składa się z istot cieszących się światem.

Babkiewicz

Ta jest niższa, od niej inną,
wyższą znaj Naturę moją,
to żywina, długoręki,
ona świat ten podtrzymuje.