evam uktvārjunaḥ saṃkhye rathopastha upāviśat
visṛjya saśaraṃ cāpaṃ śoka-saṃvigna-mānasaḥ
Update RequiredTo play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.
saṃkhye (podczas bitwy) śoka-saṃvigna-mānasaḥ (ten, którego wyobraźnia poruszona jest rozpaczą) arjunaḥ (Ardźuna) evam (tak) uktvā (powiedziawszy),
sa-śaraṃ cāpaṃ (łuk ze strzałami) visṛjya (wypuściwszy),
rathopasthe (na rydwanie) upāviśat (usiadł).
| evam |
– |
av. – w ten sposób; |
| uktvā |
– |
√vac (mówić) absol. – powiedziawszy; |
| arjunaḥ |
– |
arjuna 1i.1 m. – biały, jasny; |
| saṃkhye |
– |
saṃkhya 7i.1 n. – w bitwie (od: sam-√khyā – liczyć, saṃkhya – liczenie, sumowanie, konflikt); |
| rathopasthe |
– |
ratha-upastha 7i.1 m. – rathasyoparīti – na rydwanie (od: ratha – rydwan; upa-√sthā – stać blisko; upastha – to, co jest pod); |
| upāviśat |
– |
upa-ā-√viś (siadać, wstępować) Imperf. P 1c.1 – usiadł; |
| visṛjya |
– |
vi-√sṛj (wypuszczać, emitować) absol. – wypuściwszy; |
| sa-śaram |
– |
sa-śara 2i.1 m.; BV: yaḥ śaraiḥ sahāsti saḥ – ten, który jest ze strzałami (od: sa – razem z, wespół; krótka forma od: saha lub sama; występuje głównie w złożeniach, wymaga instrumentalisu; śara – strzała); |
| cāpam |
– |
cāpa 2i.1 m. – łuk; |
| śoka-saṃvigna-mānasaḥ |
– |
śoka-saṃvigna-mānasa 1i.1 m.; BV: yasya mānasaṃ śokena saṃvignam asti saḥ – ten, którego wyobraźnia poruszona jest rozpaczą (od: √śuc – rozpaczać, palić, śoka – rozpacz, żal, ogień; sam-√vij – bać się, trząść, być przerażonym, PP saṃvigna – poruszony, przerażony; √man – myśleć, manas – umysł, mānasa – to co związane jest z umysłem, wyobraźnia, myśli, umysł); |
Przed wersem w niektórych edycjach występuje: saṃjaya uvāca (Sandźaja rzekł);
rathopastha → rathopastham (na powozie);
visṛjya → utsṛjya (uwolniwszy);
brak komentarza aż do wersu BhG 2.10
sarvathāhaṃ na yotsyāmīty uktvā bandhu-viśleṣa-janita-śoka-saṃvigna-mānasaḥ pārthaḥ sa-śaraṃ cāpaṃ visṛjya rathopastha upāviśat
brak komentarza aż do wersu BhG 2.11
tataḥ kiṃ vṛttam ity apekṣāyāṃ sañjaya uvāca evam uktvety ādi | saṅkhye saṅgrāme rathopasthe rathasyopari upāviśat upaviveśa | śokena saṃvignaṃ prakampitaṃ mānasaṃ cittaṃ yasya saḥ
saṅkhye saṅgrāme | rathopasthe rathopari |
iti sārārtha-varṣiṇyāṃ harṣiṇyāṃ bhakta-cetasām |
gītāsu prathamo 'dhyāyaḥ saṅgataḥ saṅgataḥ satām
tataḥ kim abhūd ity apekṣāyāṃ sañjaya uvāca evam utveti | saṅkhye yuddhe rathopasthe rathopari upāviśat upaviveśa | pūrvaṃ yuddhāya pratiyoddhṛ-vilokanāya cotthitaḥ san ||
ahiṃsrasyātma-jijñāsā dayārdrasyopajāyate |
tad viruddhasya naiveti prathamād upadhāritam
To powiedziawszy, osunął się na siedzenie swego wozu, wypuściwszy z rąk łuk i strzały, wśród zgiełku bitwy, z duszą szarpaną od troski.
Sandżaya.
To wyrzekłszy pośród wojsk swoich, Ardżuna siadł na swym wozie, wypuścił z rąk łuk i strzałę z duszą bólem trawioną.
Sandżaja rzekł:
Wypowiedziawszy te słowa na polu bitwy, Ardżuna odrzucił swój boski łuk i kołczan i opadł w rozpaczy na siedzenie wozu.
Sandżaja rzekł:
Tak przemówił na początku bitwy Ardżuna,
stojąc na rydwanie.
Poczem usiadł, odrzucając łuk i strzały,
przejęty głęboką troską.
To powiedział Ardżuna na polu bitewnym, w środku wozu usiadł,
Łuk i kołczan ze strzałami odrzucił, w smutku się pogrążył.
Rzekł Sandżaja:
To rzekłszy na polu bitwy, Ardżuna usiadł w rydwanie,
Odrzucił precz łuk i strzały. Serce przejęła mu żałość.
Po tych słowach Ardżuna rzucił łuk i strzały,
Po czym usiadł w rydwanie przepełniony żalem.
Rzekł Sańdźaja:
„Tyle rzekłszy, w czas bitewny łuk i strzały porzucając,
Z sercem męką udręczonym, na oparcie swego wozu
Osunął się sam Ardźuna.”
Gdy tak rzekł na polu bitwy
Ardźuna rozpaczą zdjęty,
z rąk wypuścił łuk i strzały,
na siedzisko opadł wozu.
