BhG 7.5

analiza syntaktyczna

he mahā-bāho (o potężnoramienny!),
iyam tu (ale ta) [prakṛtiḥ] (natura) aparā (niższa) [asti] (jest).
itaḥ (od tego) anyām (inną) parām (wyższą) jīva-bhūtām (będącą życiem) me prakṛtim (moją naturę) viddhi (znaj).
yayā (przez którą) idam (ten) jagat (świat) dhāryate (jest trzymany).

tłumaczenie polskie

Ona jest niższa, ale poznaj inną moją wyższą naturę będącą życiem.
O potężnoramienny, to dzięki niej utrzymywany jest ten świat.

analiza gramatyczna

aparā	–	apara 1i.1 f. – inna, późniejsza, niższa, różna;
iyam	–	idam sn. 1i.1 f. – ona;
itaḥ	–	av. – od tego, od niej (od: idam – to; ablativus nieodmienny zakończony na: -tas);
tu	–	av. – ale, wtedy, z drugiej strony, i;
anyām	–	anya sn. 2i.1 f. – inną;
prakṛtim	–	prakṛti 2i.1 f. – naturę, podstawę, praprzyczynę, przejawiony świat (od: pra- √ kṛ – stwarzać);
viddhi	–	√ vid (wiedzieć) Imperat. P 2c.1 – wiedz, znaj;
me	–	asmat sn. 6i.1 – moją (skrócona forma od: mama);
parām	–	para 2i.1 f. – daleką, odległą, wcześniejszą, starożytną, ostateczną, najwyższą, najlepszą;
jīva-bhūtām	–	jīva-bhūtā 2i.1 f. – będącą życiem / zawierającą żywe istoty (od: √ jīv – żyć, jīva – żyjący, żywa istota, życie; √ bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt);
mahā-bāho	–	mahā-bāhu 8i.1 m. ; BV : yasya bāhū mahāntau staḥ saḥ – o ty, którego ramiona są potężne (od: √ mah – powiększać, mahant – wielki; √ baṃh – zwiększać, bāhu – ramię, przedramię);
yayā	–	yat sn. 3i.1 f. – dzięki której;
idam	–	idam sn. 1i.1 n. – ten;
dhāryate	–	√ dhṛ (dzierżyć) Praes. caus. pass. 1c.1 m. – jest trzymany;
jagat	–	jagat 1i.1 n. – świat, poruszający się, ludzkość (od: √ gam – iść);

warianty tekstu

jīva-bhūtāṃ → bīja-bhūtāṃ (będącą nasieniem);

Śāṃkara

aparā na parā nikṛṣṭāśuddhānartha-karī saṃsāra-bandhanātmikeyam | ito’syāḥ yathoktāyās tv anyāṃ viśuddhāṃ prakṛtiṃ mamātma-bhūtāṃ viddhi me parāṃ prakṛṣṭaṃ jīva-bhūtāṃ kṣetrajña-lakṣaṇāṃ prāṇa-dhāraṇa-nimitta-bhūtāṃ he mahābāho, yayā prakṛtyedaṃ dhāryate jagad antaḥ-praviṣṭayā

Rāmānuja

iyaṃ mamāparā prakṛtiḥ; itas tv anyām ito 'cetanāyāś cetanabhogyabhūtāyāḥ prakṛter visajātīyākārāṃ jīvabhūtāṃ parāṃ tasyāḥ bhoktṛtvena pradhānabhūtāṃ cetanarūpāṃ madīyāṃ prakṛtiṃ viddhi; yayedam acetanaṃ kṛtsnaṃ jagad dhāryate

Śrīdhara

aparām imāṃ prakṛtim upasaṃharan parāṃ prakṛtim āha apareyam iti | aṣṭadhā yā prakṛtir ukteyam aparā nikṛṣṭā jaḍatvāt parārthatvāc ca | itaḥ sakāśāt parāṃ prakṛṣṭām anyāṃ jīva-bhūtāṃ jīva-svarūpāṃ me prakṛtiṃ viddhi jānīhi | paratve hetuḥ yayā cetanayā kṣetrajña-rūpayā svakarma-dvāreṇedaṃ jagad dhāryate

Madhusūdana

evaṃ kṣetra-lakṣaṇāyāḥ prakṛter aparatvaṃ vadan kṣetrajña-lakṣaṇāṃ parāṃ prakṛtim āha apareyam iti | yā prāg aṣṭadhoktā prakṛtiḥ sarvācetana-varga-rūpā seyam aparā nikṛṣṭā jaḍatvāt parārthatvāt saṃsāra-bandha-rūpatvāc ca | itas tv acetana-varga-rūpāyāḥ kṣetra-lakṣaṇāyāḥ prakṛter anyāṃ vilakṣaṇāṃ tu-śabdād yathā-kathaṃcid apy abhedāyogyāṃ jīva-bhūtāṃ cetanātmikāṃ kṣetrajña-lakṣaṇāṃ me mamātma-bhūtāṃ viśuddhāṃ parāṃ prakṛṣṭāṃ prakṛtiṃ viddhi he mahābāho, yayā kṣetrajña-lakṣaṇayā jīva-bhūtayāntar-anupraviṣṭayā prakṛtyedaṃ jagad-acetana-jātaṃ dhāryate svato viśīrya uttamyate anena jīvenātmanānupraviśa nāma-rūpe vyākaravāṇi iti śruteḥ | na hi jīva-rahitaṃ dhārayituṃ śakyam ity abhiprāyaḥ

Viśvanātha

iyaṃ prakṛtir variyaṅgākhyā śaktir aparānutkṛṣṭā jaḍatvāt | ito 'nyāṃ prakṛtiṃ taṭasthāṃ śaktiṃ jīva-bhūtāṃ parām utkṛṣṭāṃ viddhi caitanyatvāt | asyā utkṛṣṭatve hetuḥ yayā cetanayedaṃ jagad acetanaṃ svabhogārthaṃ gṛhyate

Baladeva

eṣā prakṛtir aparā nikṛṣṭā jaḍatvād bhogyatvāc ceto jaḍāyāḥ prakṛter anyāṃ parāṃ cetanatvād bhoktṛtvāc cotkṛṣṭāṃ jīva-bhūtāṃ me madīyāṃ prakṛtiṃ viddhi | he mahābāho pārtha ! paratve hetuḥ yayeti | yayā cetanayā idaṃ jagat sva-karma-dvārā dhāryate śayyāsanādivat sva-bhogāya gṛhyate | śrutiś ca harer eveyaṃ śaktis tvayīty āha pradhāna-kṣetrajña-patir guṇeśaḥ [ŚvetU 6.16] iti

Michalski

To jest niższa natura. Lecz wiedz, że ja posiadam jeszcze inna, odrębną od tej, wyższą naturę, która życiem jest, – silnoramienny, – i utrzymuje w posadach ten świat.

Olszewski

Ta jest niższa. Poznaj teraz drugą moją naturę, naturę wyższą, która jest podstawą życia, podtrzymującą świat.

Dynowska

Taką jest Moja niższa Natura, o potężnie zbrojny; poznaj też Mą drugą – wyższą i wzniosłą jest nią dusza każdej istoty, Energia Życia, która cały wszechświat utrzymuje i żywi.

Sachse

Jest to moja niższa natura.
Poznaj więc również mą drugą, wyższą naturę.
Jest ona zasadą życia, o Waleczny!
To ona utrzymuje ten świat!

Kudelska

Lecz to jest mej natury forma niższa, poznaj teraz, Potężnoramienny, wyższą jej formę;
Jest nią dusza, to dzięki niej Ja podtrzymuję cały ten świat.

Rucińska

Ona jest niższa – ty inną, wyższą mą poznaj naturę!
To Dusza jest, Długoręki, która ten świat podtrzymuje.

Szuwalska

Oprócz nich, Potężny,
Posiadam jeszcze inną, najwyższą ze wszystkich,
Która składa się z istot cieszących się światem.