BhG 6.18

analiza syntaktyczna

yadā (kiedy) viniyatam (całkowicie okiełznany) cittam (umysł) ātmani eva (jedynie w jaźni) avatiṣṭhate (pozostaje),
tadā (wtedy) sarva-kāmebhyaḥ (od wszelkich rozkoszy) niḥspṛhaḥ (powstrzymujący się) yukta iti (zaprzężonym) ucyate (jest nazywany).

tłumaczenie polskie

Gdy całkowicie okiełznany umysł jedynie w jaźni spoczywa,
wówczas ten, kto powstrzymuje się od wszelakich rozkoszy,
zwany jest zaprzężonym.

analiza gramatyczna

yadā	–	av. – kiedy (korelatyw do: tadā – wtedy, wówczas);
viniyatam	–	vi-ni-yata (ni- √ yam – zatrzymywać, regulować) PP 1i.1 n. – uregulowany, okiełznany, zatrzymany;
cittam	–	citta ( √ cit – myśleć, poznawać) PP 1i.1 n. – pomyślane, umysł, świadomość;
ātmani	–	ātman 7i.1 m. – w jaźni, w sobie;
eva	–	av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
avatiṣṭhate	–	ava- √ sthā (schodzić w dół, zatrzymywać się) Praes. Ā 1c.1 – pozostaje;
niḥspṛhaḥ	–	nir-spṛha 1i.1 m. – bez tęsknot, powstrzymujący się od (od: niḥ – wolny od, bez; √ spṛh – tęsknić, pragnąć, spṛhā – pragnienie, tęsknota, zazdrość; niḥspṛha – powstrzymujący się od, wymaga ablativusu);
sarva-kāmebhyaḥ	–	sarva-kāma 5i.3 n. ; sarvebhyaḥ kāmebhya iti – od wszystkich pragnień (od: sarva – wszystko; √ kam –pragnąć, kochać, tęsknić, kāma – pragnienie, żądze;);
yuktaḥ	–	yukta ( √ yuj – zaprzęgać, łączyć) PP 1i.1 m. – połączony, zaprzęgnięty, zajęty, właściwy, odpowiedni;
iti	–	av. – tak (zaznacza koniec wypowiedzi);
ucyate	–	√ vac (mówić) Praes. pass. 1c.1 – mówi się o, jest nazywany;
tadā	–	av. – wtedy, wówczas;

warianty tekstu

avatiṣṭhate → avatiṣṭhati (pozostaje);

Śāṃkara

athādhunā kadā yukto bhavati ? ity ucyate—

yadā viniyataṃ viśeṣeṇa niyataṃ saṃyatam ekāgratām āpannaṃ cittaṃ hitvā bāhyārtha-cintām ātmany eva kevale’vatiṣṭhate, svātmani sthitiṃ labhate ity arthaḥ | niḥspṛhaḥ sarva-kāmebhyo nirgatā dṛṣṭādṛṣṭa-viṣayebhyaḥ spṛhā tṛṣṇā yasya yoginaḥ sa yuktaḥ samāhita ity ucyate tadā tasmin kāle

Rāmānuja

yadā prayojanaviṣayaṃ cittam ātmany eva viniyatam viśeṣeṇa niyataṃ niratiśayaprayojanatayā tatraiva niyataṃ niścalam avatiṣṭhate, tadā sarvakāmebhyo nisspṛhas san yukta ity ucyate yogārha ity ucyate

Śrīdhara

kadā niṣpanna-yogaḥ puruṣo bhavatīty apekṣāyām āha yadeti | viniyataṃ viśeṣeṇa niruddhaṃ sac-cittam ātmany eva yadā niścalaṃ tiṣṭhati | kiṃ ca sarva-kāmebhya aihikāmuṣmika-bhogebhyo niḥspṛho vigata-tṛṣṇo bhavati | tadā muktaḥ prāpta-yoga ity ucyate

Madhusūdana

evam ekāgra-bhūmau samprajñātaṃ samādhim abhidhāya nirodha-bhūmāv asamprajñātaṃ samādhiṃ vaktum upakramate yadeti | yadā yasmin kāle para-vairāgya-vaśād viniyataṃ viśeṣeṇa niyataṃ sarva-vṛtti-śūnyatām āpāditaṃ cittaṃ vigata-rajas-tamaskam antaḥkaraṇa-sattvaṃ svacchatvāt sarva-viṣayākāra-grahaṇa-samartham api sarvato-niruddha-vṛttikatvād ātmany eva pratyak citi anātmānuparakte vṛtti-rāhitye 'pi svataḥ-siddhasyātmākārasya vārayitum aśakyatvāc citer eva prādhānyān nyag-bhūtaṃ sad avatiṣṭhate niścalaṃ bhavati | tadā tasmin sarva-vṛtti-nirodha-kāle yuktaḥ samāhita ity ucyate | kaḥ ? yaḥ sarva-kāmebhyo niḥspṛhaḥ | nirgatā doṣa-darśanena sarvebhyo dṛṣṭādṛṣṭa-viṣayebhyaḥ kāmebhyaḥ spṛhā tṛṣṇā yasyeti paraṃ vairāgyam asamprajñāta-samādher antaraṅgaṃ sādhanam uktam | tathā ca vyākhyātaṃ prāk

Viśvanātha

yogī niṣpanna-yogaḥ kadā bhaved ity ākāṅkṣāyām āha yadeti | viniyataṃ niruddhaṃ cittam ātmani svasminn evāvatiṣṭhate niścalī-bhavatīty arthaḥ

Baladeva

yogī niṣpanna-yogaḥ kadā syād ity apekṣāyām āha yadeti | yogam abhyasyato yoginaś cittam yadā viniyataṃ niruddhaṃ sadātmany eva svasminn evāvasthitaṃ sthiraṃ bhavati, tad-ātmetara-sarva-spṛhā-śūnyo yukto niṣpanna-yogaḥ kathyate

Michalski

Czyja myśl, powściągnięta, cała spoczywa w Atmanie, ten niepragnący jakiejkolwiek rozkoszy, zwie się joginem, oddanym.

Olszewski

Kiedy w siebie utkwiwszy myśl swoją, całkiem zwyciężoną, człowiek się wyzwoli z żądz, wtedy jest zwany zjednoczonym.

Dynowska

Gdy jego opanowana myśl, wolna od tęsknot, choćby od najpożądańszych przedmiotów, jest cała w Duchu skupiona, rzec o nim można – „utwierdzon jest w Jodze”.

Sachse

Kiedy jogin skupia na atmanie myśl okiełznaną,
i kiedy nie żywi żadnych pragnień,
wówczas mówi się o nim, że dostąpił jogi.

Kudelska

Człowiek, którego myśl jest zharmonizowana, skupiona tylko na atmanie,
Który wolny od wszelkich namiętności, taki człowiek nazywany jest joginem.

Rucińska

Gdy powściągnięta świadomość zatrzyma się w Sobie, wtedy
Niczego już nie pragnący skupionym jest nazywany.

Szuwalska

Kiedy skupi on w sobie myśli pokonane
I wyzwoli się z wszelkich materialnych pragnień,
Wtedy można powiedzieć, że osiągnął sukces.