BhG 18.14

adhiṣṭhānaṃ tathā kartā karaṇaṃ ca pṛthag-vidham
vividhāś ca pṛthak ceṣṭā daivaṃ caivātra pañcamam

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.


analiza syntaktyczna


adhiṣṭhānam (podstawa) tathā kartā (tak też sprawca) pṛthak-vidham karaṇam ca (i rozmaitość zmysłów) pṛthak (oddzielnie) vividhāḥ (różnorodne) ceṣṭā (wysiłki) atra (tutaj) pañcamam daivam ca eva (i zaiste jako piąte przeznaczenie).
 

tłumaczenie polskie


Podstawa oraz sprawca, rozmaitość zmysłów,
oddzielnie rozmaite wysiłki i jako piąte przeznaczenie.
 

analiza gramatyczna

adhiṣṭhānam adhiṣṭhāna 1i.1 n. podstawa, pozycja, siedziba, forteca, rząd (od: adhi-sthā – stać na, polegać na, władać);
tathā av. tak, w ten sposób, podobnie;
kartā kartṛ 1i.1 m. sprawca (od: kṛ – robić);
karaṇam karaṇa 1i.1 n. czyn, bezpośrednia przyczyna, instrument, pomocnik, zmysł (od: kṛ – robić);
ca av. i;
pṛthag-vidham pṛthag-vidha 1i.1 n. mający oddzielne części, wieloraki, różnorodny (od: pṛth – rozszerzać, av. pṛthak – oddzielnie, pojedynczo; vi-dhā – rozdzielać, vidhā – dział, część);
vividhāḥ vi-vidha 1i.3 f. różnorodne, rozmaite;
ca av. i;
pṛthak av. oddzielnie, pojedynczo (od: pṛth – rozszerzać);
ceṣṭāḥ ceṣṭā 1i.3 f. działania, gesty, czyny, zachowania, wysiłki (od: ceṣṭ – poruszać się działać);
daivam daiva 1i.1 n. przeznaczenie, boska wola, los, fatum, przypadek, traf (od: div – jaśnieć, bawić się, deva – bóg, niebianin);
ca av. i;
eva av. z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
atra av. tutaj;
pañcamam pañcama 1i.1 n. piąte (od: pañca – pięć);

 

warianty tekstu


karaṇaṃkāraṇaṃ (przyczyna);
vividhāś ca vividhā ca (i różnoraka);
ciaiva → eva (właśnie);
 
 



Śāṃkara


kāni tāni ? ity ucyate—
adhiṣṭhānam icchā-dveṣa-sukha-duḥkha-jñānādīnām abhivyakter āśrayo’dhiṣṭhānaṃ śarīram | tathā kartā upādhi-lakṣaṇo bhoktā | karaṇaṃ ca śrotrādi śabdādy-upalabdhaye pṛthag-vidhaṃ nānā-prakāraṃ tad dvādaśa-saṃkhyam | vividhāś ca pṛthak-ceṣṭaḥ vāyavīyāḥ prāṇāpānādyāḥ | daivaṃ caiva | daivam eva cātraiteṣu caturṣu pañcamaṃ pañcānāṃ pūraṇam ādityādi- cakṣur-ādy-anugrāhaka
 

Rāmānuja


komentarz wspólny przy BhG 18.15
 

Śrīdhara


tāny evāha adhiṣṭhānam iti | adhiṣṭhānaṃ śarīram | kartā cid-acid-granthir ahaṅkāraḥ | pṛthag-vidham aneka-prakāram | karaṇaṃ cakṣuḥ-śrotrādi | vividhāḥ kāryataḥ svarūpataś ca | pṛthag-bhūta-ceṣṭā prāṇāpānādīnāṃ vyāpārāḥ | atraitad eva pañcamaṃ kāraṇaṃ daivam | cakṣur-ādy-anugrāhakam ādityādi-sarva-prerako ‚ntaryāmī vā
 

Viśvanātha


tāny eva gaṇayati adhīti | adhiṣṭhānaṃ śarīraṃ | kartā cij-jaḍa-granthir ahaṅkāraḥ, karaṇaṃ cakṣuḥ-śrotrādi | pṛthag-vidham aneka-prakāram | pṛthak-ceṣṭā prāṇāpānādīnāṃ pṛthag-vyāpārāḥ | daivaṃ sarva-prerako ‚ntaryāmī ca
 

Baladeva


tāny eva gaṇayati adhīti | adhiṣṭhīyate jīvenety adhiṣṭhānaṃ śarīraṃ kartā jīvaḥ asya jñātṛtva-kartṛtve śrutir āha eṣa hi draṣṭā sraṣṭā ity (PraśnaU 4.9) ādinā | sūtrakāraś ca jño ‚ta eva (Vs 2.3.18) iti kartā śāstrārthavattvāt (Vs 2.3.26) ity ādi ca | karaṇaṃ śrotrādisamanaskam | pṛthag-vidhaṃ karma-niṣpattau pṛthag-vyāpāram | vividhā ca pṛthak-ceṣṭā prāṇāpānādīnāṃ nānā-vidhā pṛthag-vyāpārāḥ | daivaṃ cety atra karma-niṣpādake hetu-pracaye daivaṃ sarvārādhyaṃ paraṃ brahma pañcamam | karma-niṣpattāv antaryāmī harir mukhyo hetur ity arthaḥ | dehendriya-prāṇa-jīvopakaraṇo ‚sau karma-pravartaka iti niścayavatāṃ karma tat-phaleṣu kartṛtvābhiniveśa-spṛhā-virahitānāṃ karmāṇi na bandhakānīti bhāvaḥ |

nanu jīvasya kartṛtve pareśāyatte sati tasya karma sva-niyojyatvāpattiḥ, kāṣṭhādi-tulyatvāt | vidhi-niṣedha-śāstrāṇi ca vyarthāni syuḥ | svadhiyā pravartituṃ na śakto niyojyo dṛṣṭaḥ | ucyate — pareśena dattair dehendriyādibhis tenaivāhita-śaktibhis tad-ādhāra-bhūto jīvas tad-āhita-śaktibhis tad-ādhāra-bhūto jīvas tad-āhita-śaktikaḥ san karma-siddhaye svecchayaiva dehendriyādikam adhitiṣṭhati | pareśas tu tat-sarvāntaḥ-sthas tasminn anumatiṃ dadānas taṃ prerayatīti jīvasya sva-dhiyā pravṛtti-nivṛttimattvam astīti na kiñcic codyam | evam eva sūtrakāro niṛṇītavān parāt tat tac chakteḥ (? parāt tac-chruteḥ, 2.3.40) ity ādinā | nanu muktasya jīvasya kartṛtvaṃ na syāt, tasya dehendriya-prāṇānāṃ vigamād iti cen na, tadā saṅkalpa-siddhānāṃ divyānāṃ teṣāṃ sattvāt |

 
 



Michalski


A więc podstawa, dalej sprawca, później różnorodne organy oraz każdego z nich najrozmaitsza działalność i wreszcie los, jako piąta przyczyna.
 

Olszewski


To są z jednej strony: potęga kierownicza, działacz i narzędzie; z drugiej różnorodne wysiłki i na piątem miejscu interwencya boska.
 

Dynowska


Są to: działacz, ciało, różne jego organa, rozliczne rodzaje energii, oraz Duchy kierownicze jako czynnik piąty.
 

Sachse


miejsce, sprawca, różnorodne narzędzia,
rozliczne działania
i piąty — zrządzenie losu.
 

Kudelska


A zatem: miejsce czynności, sprawca czynności, różnego rodzaju przedmioty działania,
Przeróżne próby ich podejmowania, i jako czynnik piąty – boski pierwiastek.
 

Rucińska


Siedziba, sprawca i narząd osobny, i różnorodne,
Odrębne działania wiatrów, i grono bóstw jako piąte.
 

Szuwalska


Miejsce, sprawca, narzędzia, wysiłki przeróżne
Oraz wyższa instancja, jako piąty czynnik,
 
 

Both comments and pings are currently closed.