BhG 15.20

analiza syntaktyczna

he anagha (o bezgrzeszny!), he bhārata (o potomku Bharaty!),
iti (tak) mayā (przeze mnie) idam guhyatamam śāstram (to najsekretniejsze pouczenie) uktam (powiedziane) [asti] (jest),
etad (to) buddhvā (zrozumiawszy)
buddhimān (mającym roztropność) kṛta-kṛtyaḥ ca (i tym który osiągnął to co jest do osiągnięcia) syāt (niechaj się stanie).

tłumaczenie polskie

O potomku Bharaty, o bezgrzeszny,
tak wypowiedziałem to najsekretniejsze pouczenie,
kto je pojmie, ten stanie się roztropnym i osiągnie to, co ma być osiągnięte.

analiza gramatyczna

iti	–	av. – tak (zaznacza koniec wypowiedzi);
guhyatamam	–	guhyatama 1i.1 n. – najbardziej sekretne (od: √ guh – przykrywać, chować, PF guhya – do schowania, sekret, tajemnica; stopień najwyższy od: guhya – guhya-tara, guhya-tama);
śāstram	–	śāstra 1i.1 n. – pouczenie, polecenie, nauka, podręcznik, nauka (od: √ śās – pouczać);
idam	–	idam 2i.1 n. – to;
uktam	–	ukta ( √ vac – mówić) PP 1i.1 n. – nazwane, powiedziane;
mayā	–	asmat sn. 3i.1 – przeze mnie;
anagha	–	an-agha 8i.1 m. – o bezgrzeszny (od: agha – zło, grzech, cierpienie);
etat	–	etat sn. 1i.1 n. – to;
buddhvā	–	√ budh (budzić, rozumieć, percepować) absol. – poznawszy;
buddhimān	–	buddhimant 1i.1 m. – mający roztropność (od: √ budh – budzić, rozumieć, percepować, buddhi – roztropność, rozum, myśl, rozsądek, intelekt, percepcja, poznanie, idea, pogląd; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza);
syāt	–	√ as (być) Pot. P 1c.1 – oby był;
kṛta-kṛtyaḥ	–	kṛta-kṛtya 1i.1 m. ; BV : yena kṛtaṃ kṛtyam asti saḥ – ten, przez kogo jest uczynione to, co jest do uczynienia (od: √ kṛ – robić, PP kṛta – zrobiony, uczyniony; PF kṛtya – do zrobienia);
ca	–	av. – i;
bhārata	–	bhārata 8i.1 m. – potomku Bharaty;

warianty tekstu

guhyatamaṃ → guptatamaṃ (najbardziej ukryte);
idam uktaṃ mayānagha → mayā proktaṃ tavānagha (o bezgrzeszny, ja powiedziałem tobie);
kṛta-kṛtyaś ca → kṛta-kṛtyaṃ ca;

Śāṃkara

asmin adhyāye bhagavat-tattva-jñānaṃ mokṣa-phalam uktvā, atha idānīṃ tat stauti—
iti etad guhyatamaṃ gopyatamam, atyanta-rahasyam ity etat | kiṃ tat ? śāstram | yady api gītākhyaṃ samastaṃ śāstram ucyate, tathāpy ayam evādhyāya iha śāstram ity ucyate stuty-arthaṃ prakaraṇāt | sarvo hi gītā-śāstrārtho’smin adhyāye samāsena uktaḥ | na kevalaṃ gītā-śāstrārtha eva, kiṃtu sarvaś ca vedārtha iha parisamāptaḥ | yas taṃ veda sa veda-vit [gītā 15.1] vedaiś ca sarvair aham eva vedyaḥ [gītā 15.15] iti coktam | idam uktaṃ kathitaṃ mayā he’nagha apāpa ! etac chāstraṃ yathā-darśitārthaṃ buddhvā buddhimān syāt bhavet nānyathā | kṛta-kṛtyaś ca bhārata kṛtaṃ kṛtyaṃ kartavyaṃ yena sa kṛta-kṛtyaḥ | viśiṣṭa-janma-prasūtena brāhmaṇena yat kartavyaṃ tat sarvaṃ bhagavat-tattve vidite kṛtaṃ bhaved ity arthaḥ | na cānyathā kartavyaṃ parisamāpyate kasyacid ity abhiprāyaḥ | sarvaṃ karmākhilaṃ pārtha jñāne parisamāpyate [gītā 4.33] iti coktam |
etad dhi janma-sāmagryaṃ brāhmaṇasya viśeṣataḥ |
prāpyaitat kṛta-kṛtyo hi dvijo bhavati nānyathā || [mātranu 12.93]
iti ca mānavaṃ vacanam | yataḥ etat paramārthatattvaṃ mattaḥ śrutavān asi, ataḥ kṛtārthas tvaṃ bhārateti

Rāmānuja

itthaṃ mama puruṣottamatvapratipādanaṃ sarveṣāṃ guhyānāṃ guhyatamam idaṃ śāstram, „tvam anaghatayā yogyatamaḥ” iti kṛtvā mayā tavoktam / etad buddhvā buddhimāṃs syāt kṛtakṛtyaś ca māṃ prepsunā upādeyā yā buddhiḥ sā sarvā upāttā syāt: yac ca tena kartavyam, tat sarvaṃ kṛtaṃ syād ityarthaḥ / anena ślokena, anantaroktaṃ puruṣottamaviṣayaṃ jñānaṃ śāstrajanyam evaitat sarvaṃ karoti, na tatsākṣātkārarūpam ity ucyate

Śrīdhara

adhyāyārtham upasaṃharati itīti | ity anena saṃkṣepa-prakāreṇa guhyatamam atirahasyaṃ sampūrṇaṃ śāstram eva mayoktam | na tu punar viṃśati-ślokam adhyāya-mātraṃ he anagha vyasana-śūnya | ata etan mad-uktaṃ śāstraṃ buddhyā buddhimān samyag jñānī syaāt | ṛta-kṛtyaś ca syāt | yo ‚pi ko ‚pi he bhārata tvaṃ kṛta-kṛtyo ‚sīti kiṃ vaktavyam iti bhāvaḥ

Madhusūdana

idānīm adhyāyārthaṃ stuvann upasaṃharati itīti | iti anena prakāreṇa guhyatamaṃ rahasyatamaṃ sampūrṇaṃ śāstram eva saṃkṣepeṇedam asminn adhyāye mayoktaṃ he ‚naghāvyasana | etad buddhvānyo ‚pi yaḥ kaścid buddhimān ātma-jñānavān syāt kṛtaṃ sarvaṃ kṛtyaṃ yena na punaḥ kṛtyāntaraṃ yasyāsti sa kṛtakṛtyaś ca syāt | viśiṣṭa-janma-prasūtena brāhmaṇena yat kartavyaṃ tat sarvaṃ bhagavat-tattve vidite kṛtaṃ bhavet na tv anyathā kartavyaṃ parisamāpyate kasyacid ity abhiprāyaḥ | he bhārata tvaṃ tu mahākula-prasūtaḥ svayaṃ ca vyasana-rahita iti kula-guṇena sva-guṇena caitad buddhvā kṛta-kṛtyo bhaviṣyasīti kim u vaktavyam ity abhiprāyaḥ

Viśvanātha

adhyāyārtham upasaṃharati itīti | viṃśatyā ślokair ebhir atirahasyaṃ śāstram eva sampūrṇaṃ mayoktam

Baladeva

athaitad apātreṣv aprakāśyam iti bhāvenāha itīti | ity evaṃ saṃkṣepa-rūpaṃ puruṣottamatva-nirūpakam idaṃ triślokī-śāstraṃ tubhyaṃ parama-bhaktāya mayoktam | he anagha, tvaāpy apātreṣu naitat prakāśyam iti bhāvaḥ | etad buddhvā buddhimān parokṣa-jñānī syāt | kṛtakṛtyo ‚parokṣa-jñānī ceti puruṣottamatva-jñānam abhyarcyate

Michalski

Oznajmiłem ci więc najtajniejszą wiedzę, bezgrzeszny! Kto ją pojmie, staje się mędrcem, – on wszystko osiągnął, co było do osiągnięcia, Bharato!

Olszewski

O wojowniku bezgrzeszny, wyłożyłem ci najtajniejszą z nauk. Kto ją zna, ten musi być mędrcem i dzieło jego musi być Dopełnione.

Dynowska

Otom najtajemniejszą ze wszystkich objawił ci naukę, o Ardżuno bezgrzeszny; kto ją poznał, oświeconym zostaje i kończy swe na ziemi zadanie, o Bharato.

Sachse

Tak oto wyłożyłem naukę,
okrytą najgłębszą tajemnicą, o Bezgrzeszny.
Tego, kto ją poznał, winno się uznać za mędrca,
który spełnił już to, co było do spełnienia, Bharato!

Kudelska

Oto, Bezgrzeszny, wyjawiłem ci najbardziej tajemną naukę,
Kto ją pozna, Bharato, staje się mądrym człowiekiem i wypełnia swe powinności.

Rucińska

Otom ci podał, Bezgrzeszny, tę to najskrytszą naukę –
Kto pojął ją, jest wiedzącym i cel swój spełnił, Bharato!

Szuwalska

Zrozumiawszy to w pełni, pobożny Ardżuno,
Człowiek mądrym się staje i w życiu spełnionym.«