BhG 6.7

analiza syntaktyczna

jitātmanaḥ (tego, który pokonał jaźń) praśāntasya (spokojnego) paramātmā (najwyższa jaźń) śītoṣṇa-sukha-duḥkheṣu (w zimnie i cieple, w szczęściu i cierpieniu) tathā (w ten sposób) mānāvamānayoḥ (w szacunku i we wzgardzie) samāhitaḥ (ustabilizowana) [asti] (jest).

tłumaczenie polskie

Najwyższa jaźń [człowieka] spokojnego, który jaźń pokonał, jest niewzruszona
zarówno w zimnie i gorącu, szczęściu i cierpieniu, jak i w honorze i niesławie.

analiza gramatyczna

jitātmanaḥ	–	jita-ātman 6i.1 m. ; BV : yenātmā jito ‘sti tasya – ten, przez kogo jaźń jest pokonana (od: √ ji – zwyciężać, PP jita – zwyciężony, pokonany; ātman – jaźń);
praśāntasya	–	praśānta (pra- √ śam – wyciszać, kończyć, niszczyć) PP 6i.1 m. – wyciszonego, spokojnego;
paramātmā	–	parama-ātman 1i.1 m. – najwyższa jaźń  (od: para – daleki, odległy, poza, wcześniejszy, późniejszy, starożytny, ostateczny, parama – najdoskonalszy, najlepszy; ātman – jaźń; lub param ātman – starożytna jaźń;
samāhitaḥ	–	sam-ā-hita (sam-ā- √ dhā – umieszczać) PP 1i.1 m. –umieszczony, ustanowiony, opanowany, wyciszony;
śītoṣṇa-sukha-duḥkheṣu	–	śīta-uṣṇa-sukha-duḥkha 7i.3 n. ; DV : śīte coṣṇe ca sukhe ca duḥkhe ceti – w zimnie, gorącu, szczęściu i cierpieniu (od: śīta – zimno, mróz; √ uṣ – spalać, uṣṇa – gorąco, ciepło; su – prefiks: dobry, wspaniały, piękny, szlachetny; kha – zagłębienie, otwór, piasta; su-kha – radość, szczęście; dur / dus – prefiks: trudny, zły, twardy; duḥ-kha – ból, cierpienie; dosłownie: dobre i złe zagłębienie [przez które przechodzi oś rydwanu], stąd poruszanie się gładko i z oporem; lub też od: su- √ sthā i duḥ- √ sthā);
tathā	–	av. – tak, w ten sposób, podobnie;
mānāvamānayoḥ	–	māna-avamāna 7i.2 m. ; DV : māne ca avamāne ceti – w szacunku i wzgardzie (od: √ man – myśleć, māna – szacunek, honor, duma; ava- √ man – gardzić, avamāna – zniesławienie, brak szacunku);

warianty tekstu

jitātmanaḥ → jitātmānaḥ;
paramātmā samāhitaḥ → parātmasu samā matiḥ / parātmasu samā gatiḥ / paramātmā samā matiḥ (w najwyższej jaźni taka sama myśli / w najwyższej jaźni taki sam cel / najwyższa jaźń jest uważana za taką samą);
mānāvamānayoḥ → mānāpamānayoḥ (w szacunku i wzgardzie);

Trzecia i czwarta pada wersetu: BhG 6.7 są takie same jak trzecia i druga pada wersetu: BhG 12.18.

Śāṃkara

jitātmanaḥ kārya-karaṇa-saṃghāta ātmā jito yena sa jitātmā tasya jitātmanaḥ, praśāntasya prasannāntaḥ-karaṇasya sataḥ saṃnyāsinaḥ paramātmā samāhitaḥ sākṣād-ātma-bhāvena vartate ity arthaḥ | kiṃ ca śītoṣṇa-sukha-duḥkheṣu tathā māne’pamāne ca mānāpamānayoḥ pūjā-paribhavayoḥ samaḥ syāt

Rāmānuja

yogārambhayogyā avasthocyate

śītoṣṇasukhaduḥkheṣu mānāvamānayoś ca jitātmanaḥ jitamanasaḥ vikārarahitamanasaḥ praśāntasya manasi paramātmā samāhitaḥ samyagāhitaḥ / svarūpeṇāvasthitaḥ pratyagātmātra paramātmety ucyate; tasyaiva prakṛtatvāt / tasyāpi pūrvapūrvāvasthāpekṣayā paramātmatvāt / ātmā paraṃ samāhita iti vānvayaḥ

Śrīdhara

jitātmanaḥ svasmin bandhutvaṃ sphuṭayati jitātmana iti | jita ātmā yena tasya praśāntasya rāgādi-rahitasyaiva | paraṃ kevalam ātmā śītoṣṇādiṣu satsv api samāhitaḥ svātma-niṣṭho bhavati nānyasya | yad vā tasya hṛdi paramātmā samāhitaḥ sthito bhavati

Madhusūdana

jitātmanaḥ sva-bandhutvaṃ vivṛṇoti jitātmana iti | śītoṣṇa-sukha-duḥkheṣu citta-vikṣepa-kareṣu satsv api tathā mānāpamānayoḥ pūjā-paribhavayoś citta-vikṣepa-hetvoḥ sator iti teṣu samatveneti vā | jitātmanaḥ prāg-uktasya jitendriyasya praśāntasya sarvatra sama-buddhayā rāga-dveṣa-śūnyasya paramātmā sva-prakāśa-jñāna-svabhāva ātmā samāhitaḥ samādhi-viṣayo yogārūḍho bhavati | param iti vā cchedaḥ | jitātmanaḥ praśāntasyaiva paraṃ kevalam ātmā samāhito bhavati nānyasya | tasmāj jitātmā praśāntaś ca bhaved ity arthaḥ

Viśvanātha

atha yogārūḍhasya cihnāni darśayati tribhiḥ | jitātmano jita-manasaḥ praśāntasya rāgādi-rahitasya yoginaḥ param atiśayena samāhitaḥ samādhi-stha ātmā bhavet | śītādiṣu satsv api mānāpamānayoḥ prāptayor api

Baladeva

yogārambha-yogyām avasthām āha jiteti tribhiḥ | śītoṣṇādiṣu mānāpamānayoś ca jitātmano ‚vikṛta-manasaḥ praśāntasya rāgādi-śūnyasyātmā param atyarthaṃ samāhitaḥ samādhistho bhavati

Michalski

Kto zwyciężył siebie i osiągnął spokój, w tym Atman wzniósł się wysoko – ponad chłód i gorąco, radość i zgryzoty, cześć i niesławę.

Olszewski

W człowieku zwycięskim i zrównoważonym Dusza najwyższa powstaje w skupieniu śród zimna i ciepła, uciechy i bólu, zaszczytów i hańby.

Dynowska

Człowiek, którego najwyższy Duch w pełni osobowością włada i nad niższą panuje naturą, jest zawsze spokojny i równy; wśród gorąca jak i zimna jednaki, w bólu i radości, we czci i niesławie.

Sachse

Czy to w chłodzie, czy upale,
szczęściu czy nieszczęściu,
sławie czy niesławie,
ten, kto zwyciężył swą niższą naturę
i kogo wypełnia cisza,
pozostaje w zespoleniu z atmanem.

Kudelska

Ten, który dzięki wyższemu duchowi siebie samego przezwyciężył, spokoju zaznaje i pozostaje taki sam wśród gorąca i chłodu,
W szczęściu i nieszczęściu, czy zaszczyt go spotka, czy niesława jego udziałem.

Rucińska

Kto siebie pokonał, cichy, w najwyższym Ja trwa skupiony,
W chłodzie i w skwarze, w cierpieniu i szczęściu, w czci i pogardzie.

Szuwalska

Kto zwycięstwo nad sobą odniósł, jest spokojny.
Znając wyższą naturę, toleruje zimna
Oraz ciepła przypływy, szczęście i nieszczęście,
Zaszczyty i niesławę.