BhG 11.49

analiza syntaktyczna

mama (moją) īdṛk (taką) ghoram (straszliwą) idam rūpam (tę postać) dṛṣṭvā (zobaczywszy)
te (twój) vyathā (niepokój) mā [astu] (oby nie był),
vimūḍha-bhāvaḥ ca (i stan omroczenia) mā [astu] (oby nie był),
tvam (ty) vyapeta-bhīḥ (którego strach odszedł) prīta-manāḥ (mający radosny umysł) punaḥ (ponownie) me (moją) idam (tę) tat eva rūpaṃ (właśnie ową postać) prapaśya (ujrzyj).

tłumaczenie polskie

Wyzbądź się niepokoju, omroczenie porzuć!
Gdy już ujrzałeś ową straszną postać,
wyzbyty strachu, z radosnym umysłem,
oglądaj znowu tamtą postać moją.

analiza gramatyczna

mā	–	av. – nie! (bardzo silne zaprzeczenie najczęściej stosowana z aorystem pozbawionym partykuły „a”);
te	–	yuṣmat sn. 6i.1 – twój (skrócona forma od: tava);
vyathā	–	vyathā 1i.1 f. – niepokój, ból, strach (od: √ vyath – trząść się, drżeć, być wystraszonym, niepokoić się);
mā	–	av. – nie! (bardzo silne zaprzeczenie najczęściej stosowana z aorystem pozbawionym partykuły „a”);
ca	–	av. – i;
vimūḍha-bhāvaḥ	–	vimūḍha-bhāva 1i.1 m. ; TP : vimūḍhasya bhāva iti – stan omroczenia (od: vi- √ muh – mylić się, być skonsternowanym, omroczonym, ogłupiałym, PP vimūḍha – omroczony; √ bhū – być, bhāva – bycie, istnienie, stan, charakter, uczucie, miłość);
dṛṣṭvā	–	√ dṛś (patrzeć) absol. – zobaczywszy;
rūpam	–	rūpa 2i.1 n. – postać, kształt, piękno (od: √ rūp – formować);
ghoram	–	ghora 2i.1 n. – okropny, przeraźliwy (od: √ ghur – krzyczeć przeraźliwie);
īdṛk	–	īdṛś 1i.1 n. – takie, takiego rodzaju;
mama	–	asmat sn. 6i.1 – mój;
idam	–	idam sn. 2i.1 n. – to;
vyapeta-bhīḥ	–	vyapeta-bhī 1i.1 m. ; yasya bhīr vyapetāsti saḥ  – ten, którego strach odszedł (od: apa- √ i – odchodzić, powściągać, zanikać, PP vi-apeta – odeszły, znikły; √ bhī – straszyć, bhī – strach, przerażenie);
prīta-manāḥ	–	prīta-manas 1i.1 m. ; yasya manaḥ prītam asti saḥ  – ten, którego umysł jest zadowolony (od: √ prī – być zadowolonym, kochać, PP prīta – zadowolony, radosny, szczęśliwy; √ man – myśleć, manas – umysł);
punaḥ	–	av. – ponownie, jeszcze raz, z powrotem;
tvam	–	yuṣmat sn. 1i.1 – ty;
tat	–	tat sn. 2i.1 n. – to;
eva	–	av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
me	–	asmat sn. 6i.1 – mój (skrócona forma od: mama);
rūpam	–	rūpa 2i.1 n. – postać, kształt, piękno (od: √ rūp – formować);
idam	–	idam 2i.1 n. – to;
prapaśya	–	pra- √ dṛś (patrzeć) Imperat. P 2c.1 – zobacz;

warianty tekstu

mā ca → na ca (i nie);
vimūḍha-bhāvo → vimūḍhatā bhūd ([niech nie] będzie omroczoności);
ghoram īdṛṅ → ghoram ugraṃ (straszliwą i przerażającą);
vyapeta-bhīḥ → vyapeta-bhītaḥ (ten, którego strach odszedł);

Śāṃkara

mā te vyathā mā bhūt te bhayam, mā ca vimūḍha-bhāvo vimūḍha-cittatā, dṛṣṭvopalabhya rūpaṃ ghoram īdṛk yathā-darśitaṃ mamedam | vyapeta-bhīr vigata-bhayaḥ, prīta-manāś ca san punar bhūyas tvaṃ tad eva catur-bhujaṃ rūpaṃ śaṅkha-cakra-gadādharaṃ taveṣṭaṃ rūpam idaṃ prapaśya

Rāmānuja

īdṛśaghorarūpadarśanena te yā vyathā, yaś ca vimūḍhabhāvo vartate, tadubhayaṃ mā bhūt; tvayā abhyastapūrvam eva saumyaṃ rūpaṃ darśayāmi, tad evedaṃ mama rūpaṃ prapaśya

Śrīdhara

evam api cet tavedaṃ ghoraṃ rūpaṃ dṛṣṭvā vyathā bhavati tarhi tad eva rūpaṃ darśayāmīty āha mā ta iti | īdṛg īdṛśaṃ ghoraṃ madīyaṃ rūpaṃ dṛṣṭvā te ā te vyathā māstu | vimūḍha-bhāvo vimūḍhatvaṃ ca māstu | vigata-bhayaḥ prīta-manāś ca san punas tvaṃ tad evedaṃ mama rūpaṃ prakarṣeṇa paśya

Madhusūdana

evaṃ ghoram īdṛg aneka-bāhv-ādi-yuktatvena bhayaṅkaraṃ mama rūpaṃ dṛṣṭvā sthitasya te tava yā vyathā bhaya-nimittā pīḍā sā mā bhūt | tathā mad-rūpa-darśane 'pi yo vimūḍha-bhāvo vyākula-cittatvam aparitoṣaḥ so 'pi mā bhūt | kintu vyapeta-bhīr apagata-bhayaḥ prīta-manāś ca san punas tvaṃ tad eva caturbhujaṃ vāsudevatvādi-viśiṣṭaṃ tvayā sadā pūrva-dṛṣṭaṃ rūpam idaṃ viśva-rūpopasaṃhāreṇa prakaṭīkriyamāṇaṃ prapaśya prakarṣeṇa bhaya-rāhityena santoṣeṇa ca paśya

Viśvanātha

bhoḥ parameśvara ! māṃ tvaṃ kiṃ na gṛhṇāsi ? yad anicchate 'pi mahyaṃ punar idam eva balād ditsasi | dṛṣṭvedaṃ tavaiśvaryaṃ mama gātrāṇi vyathante, mano me vyākulībhavati | muhur ahaṃ mūrcchāmi | tavāsmai paramaiśvaryāya dūrata eva mama namo namo 'stu, na kadāpy ahaṃ evaṃ draṣṭuṃ prārthayiṣye | kṣamasva kṣamasva | tad eva mānuṣākāraṃ vapur apūrva-mādhurya-dhurya-smita-hasita-sudhā-sāra-varṣi-mukha-candraṃ me darśaya darśayeti vyākulam arjunaṃ prati sāśvāsam āha mā te iti

Baladeva

yac ca tasminn eva mad-rūpe saṃhartṛtvaṃ mayā pradarśitaṃ tat khalu drapadī-pragharṣaṇaṃ vīkṣyāpi tuṣṇīṃ sthitā bhīṣmādayaḥ sarve tat-pragharṣaṇa-kupitena mayaiva nihantavyā na tu tan-nihanana-bhāras taveti bodhayitum atas tena tvaṃ vyathito mābhūr ity āha mā te vyatheti | tad eva caturbhujaṃ prārthita-rūpam

Michalski

Nie drzyj i nie lękaj się – gdy widzisz ten przerażający kształt. – Wyzbądź się strachu i z radością w sercu – oglądaj znowu mą dawną postać!

Olszewski

Nie trwóż się i nie lękaj, iżeś widział moją postać straszliwą: wolny od trwogi, z radością w sercu ujrzysz na nowo moją postać pierwotną.

Dynowska

Zbądź się bojaźni, odrzuć lęk przed boską wizją Mej grozy pełnej postaci; zapomnij trwogi, Ardżuno, w radości, w serca prostym weselu spójrz oto znów na Mój znajomy kształt.

Sachse

Niech nie przejmuje cię lękiem,
niech nie przysparza ci troski
widok mej groźnej postaci!
Wolny od obaw, z sercem pełnym radości
spójrz znowu na mą dawną postać!

Kudelska

Nie lękaj się i nie bój się widoku, mego kształtu tak cię przerażającego,
Od strachu wolny i o sercu spokojnym spójrz na mnie , powracam do swojej postaci.

Rucińska

Nie trwóż się, serca nie niepokój,
widząc tę moją postać tak przerażającą!
Wolny od strachu i z sercem radosnym
znów mnie oglądaj w mej dawnej postaci!

Szuwalska

Porzuć bojaźń. Od lęku uwolnij się, który
Wzbudził widok okropny. Niech stan twój ponury
Minie, gdy ujrzysz znowu znajome oblicze.«

Jurewicz

Ujrzawszy tę moją groźną postać, nie lękaj się, niech się twe czucie nie gmatwa! Niechaj strach cię odejdzie, serce niech znów rade będzie – patrz! oto ma tamta postać!”.