BhG 4.39

analiza syntaktyczna

tat-paraḥ (temu oddany) saṃyatendriyaḥ (kto powściągnął zmysły) śraddhā-vān (mający wiarę) jñānam (wiedzę) labhate (zdobywa),
jñānam (wiedzę) labdhvā (zdobywszy)
acireṇa (szybko) parām (najwyższy) śāntim (spokój) adhigacchati (osiąga).

tłumaczenie polskie

Kto jest temu oddany, kto powściągnął zmysły i ma wiarę, ten wiedzę zdobywa.
A gdy zdobędzie wiedzę, szybko najwyższy spokój osiąga.

analiza gramatyczna

śraddhā-vān	–	śraddhā-vant 1i.1 m. – mający wiarę (od: śrat- – w złożeniach: wiara; √ dhā – pokładać [wiarę]; śraddhā – wiara, przekonanie; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza);
labhate	–	√ labh (zabierać, zdobywać) Praes. Ā 1c.1 – osiąga, zdobywa;
jñānam	–	jñāna 2i.1 n. – wiedzę, mądrość (od: √ jñā – wiedzieć, rozumieć);
tat-paraḥ	–	tat-para 1i.1 m. – yasya tat param asti saḥ – ten, dla którego to jest najwyższe (od: tat – sn. to; para – daleki, odległy, poza, wcześniejszy, późniejszy, starożytny, ostateczny, najlepszy; na końcu złożeń: para – oddany, poświęcony; tat-para – oddany temu);
saṃyatendriyaḥ	–	saṃyata-indriya 1i.1 m. ; BV : yasyendriyāṇi saṃyatāni santi saḥ – ten, którego zmysły są powściągnięte (od: sam- √ yam – łączyć razem, powściągać, PP saṃyata – powściągnięty, kontrolowany; √ ind – posiadać moc, indriya – zmysły);
jñānam	–	jñāna 2i.1 n. – wiedzę, mądrość (od: √ jñā – wiedzieć, rozumieć);
labdhvā	–	√ labh (zabierać, zdobywać) absol. – osiągnąwszy;
parām	–	para 2i.1 f. – daleką, ostateczną, najwyższą, najlepszą;
śāntim	–	śānti 2i.1 f. – spokój, wyciszenie, zadowolenie, zakończenie, śmierć (od: √ śam – wyciszać, kończyć, niszczyć);
a-cireṇa	–	av. – szybko, bezzwłocznie, wkrótce (od: cira – długo, spóźnienie);
adhigacchati	–	adhi- √ gam (przekraczać, osiągać) Praes. P 1c.1 – osiąga;

warianty tekstu

tat-paraḥ saṃyatendriyaḥ → mat-paraḥ saṃjiteṃdriyaḥ (mi oddany, który zmysły pokonał);
parāṃ → praraṃ (następnie);

Śāṃkara

yenaikāntena jñāna-prāptir bhavati sa upāya upadiśyate —-

śraddhāvān śraddhālur labhate jñānam | śraddhālutve’pi bhavati kaścin manda-prasthānaḥ, ata āha —- tat-paraḥ | gurūpāsadanādāv abhiyukto jñāna-labdhy-upāye śraddhāvān | tat-paro’py ajitendriyaḥ syāt ity ata āha —- saṃyatendriyaḥ | saṃyatāni viṣayebhyo nivartitāni yasyendriyāṇi sa saṃyatendriyaḥ | ya evaṃbhūtaḥ śraddhāvān tat-paraḥ saṃyatendriyaś ca so’vaśyaṃ jñānaṃ labhate | praṇipātādis tu bāhyo’naikāntiko’pi bhavati, māyāvitvādi-saṃbhavāt | na tu tat śraddhāvattvādau ity ekāntato jñāna-labdhy-upāyaḥ | kiṃ punar jñāna-lābhāt syād ity ucyate —jñānaṃ labdhvā paraṃ mokṣākhyāṃ śāntim uparatim acireṇa kṣipram evādhigacchati | samyag-darśanāt kṣipram eva mokṣo bhavatīti sarva-śāstra-nyāya-prasiddhaḥ suniścito’rthaḥ

Rāmānuja

tad eva vispaṣṭam āha

evam upadeśāj jñānaṃ labdhvā copadiṣṭajñānavṛddhau śraddhāvān tatparaḥ tatraiva niyatamanāḥ taditaraviṣayāt saṃyatendriyo 'cireṇa kālenoktalakṣaṇavipākadaśāpannaṃ jñānaṃ labhate, tathāvidhaṃ jñānaṃ labdhvā parām śāntim acireṇādhigacchati paraṃ nirvāṇam āpnoti

Śrīdhara

kiṃ ca śraddhāvān iti | śraddhāvān gurūpadiṣṭe 'rthe āstikya-buddhimān | tat-paras tad-eka-niṣṭhaḥ | saṃyatendriyaś ca | taj jñānaṃ labhate | nānyaḥ | ataḥ śraddhādi-sampattyā jñāna-lābhāt prāk karma-yoga eva śuddhy-artham anuṣṭheyaḥ | jñāna-lābhānantaraṃ tu na tasya kiṃcit kartavyam ity āha jñānaṃ labdhvā tu mokṣam acireṇa prāpnoti

Madhusūdana

yenaikāntena jñāna-prāptir bhavati sa upāyaḥ pūrvokta-praṇipātādy-apekṣayāpy āsannatara ucyate śraddhāvān iti | guru-vedānta-vākyeṣv idam ittham veti pramā-rūpāstikya-buddhiḥ śraddhā tadvān puruṣo labhate jñānam | etādṛśo 'pi kaścid alasaḥ syāt tatrāha tat-paraḥ | gurūpāsanādau jñānopāye 'tyantābhiyuktaḥ | śraddhāvāṃs tat-paro 'pi kaścid ajitendriyaḥ syād ata āha saṃyatendriyaḥ | saṃyatāni viṣayebhyo nivartitānīndriyāṇi yena sa saṃyatendriyaḥ | ya evaṃ viśeṣaṇa-traya-yuktaḥ so 'vaśyaṃ jñānaṃ labhate | praṇipātādis tu bāhyo māyāvitvādi-sambhavād anaikāntiko 'pi | śraddhāvattvādis tv aikāntika upāya ity arthaḥ|

īdṛśenopāyena jñānaṃ labdhvā parāṃ caramāṃ śāntim avidyā-tat-kārya-nivṛtti-rūpāṃ muktim acireṇa tad-avyavadhānenaivādhigacchati labhate | yathā hi dīpaḥ svotpatti-mātreṇaivāndhakāra-nivṛttiṃ karoti na tu kaṃcit sahakāriṇam apekṣate tathā jñānam api svotpatti-mātreṇaivājñāna-nivṛttiṃ karoti na tu kiṃcit prasaṅkhyānādikam apekṣata iti bhāvaḥ

Viśvanātha

tarhi kīdṛśaḥ san kadā prāpnotīty ata āha śraddhāvān iti | śraddhā niṣkāma-karmaṇaivāntaḥkaraṇa-śuddhyaiva jñānaṃ syād iti śāstrārthaṃ āstikya-buddhis tadvān eva | tat-paras tad-anuṣṭhāna-niṣṭhas tādṛśo 'pi yadā saṃyatendriyaḥ syāt tadā parāṃ śāntim saṃsāra-nāśam

Baladeva

kīdṛśaḥ san kadā vindatīty āha śraddhāvān iti | niṣkāmena karmaṇā hṛd-viśuddhau jñānaṃ syād iti | dṛḍha-viśvāsaḥ śraddhā tadvān | tat-paras tad-anuṣṭhāna-niṣṭhas tādṛg api yadā saṃyatendriyas tadā parāṃ śāntim muktim

Michalski

Wierzący osiągnie wiedzę, gdy tylko na nią zwróci swą myśl i zmysły swoje powściągnie. A kiedy zdobędzie wiedzę, szybko otrzyma najwyższy spokój.

Olszewski

Człowiek wierzący zyskuje ją, jeżeli jest jej całkowicie oddany i panuje nad swemi zmysłami; a posiadłszy ją, dochodzi rychło do stanu szczęśliwości.

Dynowska

Mądrość zdobywa człowiek pełen wiary, jak i ten który przezwyciężył swe zmysły i opanował myśl, a zdobywszy mądrość, rychło wchodzi w Pokój niewymowny.

Sachse

Wiedzę osiąga człowiek pełen wiary,
dla którego stanowi ona wartość najwyższą,
ten, kto zapanował nad swymi zmysłami.
A z chwilą, gdy już wiedzę osiągnie,
zagłębia się w najdoskonalszej ciszy.

Kudelska

Mądrość posiądzie ten, co wiary pełen, co o celu najwyższym jedynie rozmyśla, kto swe zmysły opanował;
Gdy mądrość zdobędzie, bardzo szybko spokój osiągnie.

Rucińska

Ufny zdobywa poznanie, wytrwały i powściągliwy,
A gdy je zdobędzie, wkrótce ciszę najwyższą osiąga.

Szuwalska

Można zyskać ją wiarą lub zmysłów kontrolą,
A posiadłszy już, doznać wiecznego spokoju.